15 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Camhariyet ?15 Tesrînfeanî 1932' Rotnen hikfiyelöri Romanya hikâyecilerinden Meşhur Goanga »Corn liu Moldovanu* dan nakledilmiştir ( istanbul Borsası kapanış tiatları 1411932 NUKUT Londra Ne« York Parıs Milano Bruksel Atına Cenevre Sofva Rusya'da 5 senelik plân Makine imalâtı 932 de 6,8 milyar ruble kıymeti ve ihtiyacm % 85 ini buldu Komşu Rusya'da tatblt edîlen sanayi siyasetinm ve beş senelik plânın esasını ağır sanayi ve makine ler imalâtı teşkil etmistir. Beş se • nelik plânm îlk üç senesi, Sovyet ağır »anayii ve imalâtı sarsılmaz bir çekilde takviye olummıştur. Lokomotif, vapon, alâtı ziraiye, dürbün, kazan, dizel ve saire imalâtı 'gibi makine sanayiinin en mühim şubeleri beş senelik plânı üç sene 3arfmda Kkmal etmistir. Rusya'da 1930 da 3,5 milyar rublelik. 1931 de 4,7 milyar rubellik ve 1932 senesinde 6,8 milyar rub lelik makme imal edilmiştSr. 1932 senesinin imalâtı 1931 e nazaran % 4 4 kadar bir tezayüt gösteriyor. Traktor, otomobil, sanay^de kul • lanilan büyük kazanlar, dürbünler, ziraatin ihtiyacına mahsus komba ymlar, petrol sanayii içm kreking tesisatı, metelorj5k sanayii içm blumingler, maden ocaklan içm mihanikî techizat, mensucat sanayii teçhizatı, elektrik sanayii ve tezgâhlar imalâtı gibi makine imalâhnın ÇarRusya'nmn bilmediği yeni subeleri vücude gettrilmiştir. 1932 senesinde 610 milyon rob lelik alâtı zVaiye imal edilmîştir. Bu miktar, Çar Rusya'smın 1931 d« imal ettiği alâh ziraiyeden 10 misli fazladır. Traktör ve alâtı «îraiye imalâmda Rusya Avrupa'da birinci mevkii ve bütün dünyada Ocinci mevkii işgal etmistir. Magnitogorsk, Kuztıetsk, N'jni Novgorod ve Moskova otomobil fabrikalan, Stalingrad Harkov Çelya binsk traktör fabrikalan, Bugansk lokomotif fabikasi, Tagil vajron fabrikası, makme hnai eden Uralmaşstroy ve Krammaşstroy fabrikalan, Rostov, Saratof, Taskent ve Gomel alâtı ziraiye fabrikalan, Harkof dürbün fabrikası, Nikolayef ve LeningTad gemi inşa tezgâhlan gibi on binlerce isçisi olan ve teçhizahnın kıymeti milyonlara baliğ olan yeni muazzam satıayi teşebbü&ah vücude getirilmiştir. Çar Rusya'sı, makineye olan ih • tiyacınm % 6 sını hariçten tedarik ediyordu. S. S. C. t. nin makineye olan ihtiyacı azim mîkyasta. teza yüt etmiş olmasma rağmen 1931 senesinde makine ihtiyacımn % 8 S mi dahilde tedarik ederek, hariçten ancak O7olS ini celbetmiştir. Bu akşamki program İSTANBUL: \ 18 saz (Mahmut Bey) 18,45 orkestra « 19,20 fransızca müptedilere mahsua ders 19,45 orkestra 20 Hafız Ahmet Bey 21,30 alafranga koro 22 gramofon, ajans ve borsa haberleri, saat ayan. ANKARA: 12.30 plâk neşriyatı 18 orkestra musikisi 19 alaturka saz. BÜKREŞ: 18,05 muhtelif musikl 19.15 konfe rans 19,30 orkestra 20,05 konferans 20.45 gramofon plâklan 21,05 şarkılar (kadın sesi) 21,25 senfonik konser 22,20 senfonik konser devam edlyor. BUDAPEŞTE : 18,05 kottferans 18,35 cazbant 19,35 fransızca ders 20.05 opera orkestrası tarafından klâsik operetlertnden parça lar 21,35 konferans 22,05 sramofon konseri 22,25 havadisler 22,50 tsigan musikisl. VARŞOVA t 18,05 senfonik konser 19,05 hafif muslki 20,35 tefrika (Hayden) 20,50 havadisler 21,05 halk konseri 22,10 havadisler 22,20 konsere devam 23,05 edebî musahabe 23,20 dans musifeisL PARİS (Radio P a r i s ) : 20 35 ingilizce ders 20,55 tiyatro ten kidi 21,10 san'at musahabesi 21,25 hafif musikl 22.05 şarkılar 22 50 (Kadının istediği!) piyes 24,20 gramofon plâklan. ROMA: 21,05 heyet dersi 21,20 plâklar 2! 50 (bir maskeli balo) Verdi'nin operası sonra: Havadisler. MOSKOVA: 18,05 havadisler 18 15 konser 22,05 havadisler 22 35 'imn?stık 23 Kızılmeydan'(»an nakU 53 ns Prandn'da.n tau lasalar. BELGRAT: 17.05 kcfiferans 17 35 radyo orkestrast20,05 fransızca ders 21.05 senfonik kon ser (Viyana'dan naklen) VİYANA: 17.35 hafif mus'.ki 19.05 konferans 20,05 havadisler 21 05 konser (Viyana senfonik orkestrası tarafından) 23,10 dans musikisi. PALERMO: 18.35 kadın programı 18 45 konser 21 25 plâklar 21 50 gratmfonla (Ayda) Verdi'nin operası sonra: Bir musahabe ve havadisler. Goanga'nın otomobiline binece?im esnada, kaldınm üstünde duran bir dostum, omzuma dokundu: «Şairim, cesaretinden dolayı seni tebrik ederim. Cenazene getirilecek çelenk ve mezarına dikilecek heykel için, ben, elli frank yazdıracağım...» Bir diğeri müstehziyane sor • mak için durdu: "Ostat, vasiyetnameni yazdın mı?» Motör, korkunç bir gurültü çıkrmakta ve ağır bir yanmış benzin buhar tütmekte iken Goanga, direksiyona oturmuş, hotkâm ve ma^rur gülümsüyordu. Ona, yalvarır bir sesle: «Beni öldürmiyeceğini tetnin et, söz ver, dedim... Şakayı bı rak, makineyi alabildiğine sürme... Sen merak etme!» Ve otomobil, bir bisiklet gibi çevik, deli gibi hırlıyarak, ha çarptı ha çarpacak gibi, arabalann arasında kavisler çizerek, ıslak asfalt uzerinde bir hayal gibi kayarak, kanunen yasak olan f azla sür'atten dolayı hemen nu faratını almağa uğraşan polis lerin hiddetli bakışlarına rağmen yola koyulmuştu. «Pariziana» nın onünde durduk. Geniş bir nefes aldım ve yüreğim ferah, rahat bir insan tavn takınmağa çabalıyarak merdiveni çıkarken, yanımda Go anga, içten gelen bir şevk ve heveste ve yanlış bir sesle, pek moda bir sarkıyı titrek titrek mınldanıyordu: <Oh, cet instant trop court, cUn peu d'amour, un peu d'amour! Bu lâtif şarkı için kaç paran gitti, koca bebek? Bin ley, azizim. tflâs et tim. Bunu bana, Paris'li arkada•ım sevgili Suzan'ım söylerdi. Onu, sen de tanıyorsun.%. DÜB geldi... Sonra, tekrar tekrar yerlere kadar iğilmesinden bol bahşis ümit ettiğini gösteren garsonu çağırdı: «Burada kimse var mı?» Şüphesiz, asaletmaap... Matmazel Mimi ve Matmazel Puica buradalar... Ve hatta... kahvelerini içerken refakat edecek arkadaşlan da yok... Yani bu gece yiyecekleri yemeğin parasını verecek kimse yok değilmi? Goanga, tekrar şarkıya baş ladı, hesabı kendi vereceçini anl«tır bir isaretten sonra ilâve etti: Ne dersin na?... Bükreş'imiz güzeldir, değil mi? Kuytu bir köseye çekildik, geveT"liğe başladık. Ben, bütün şeytanatımı sarfeirJerek onu söyletmeğe ve zekâ smda başkalarının yemek para Iannı verebilecek, sokak türkü lerini yanlış söylüyecek kadar kabiliyet olan bu kavi, cüretkâr, sakin ruhun neden ibaret oldu ğunu anlamağa çabalıyordum. «Tibica, görüyorsun, ben, kayatımı yaşadığımı biliyorum. Bir ay çalışıyorum ve kendimi ça lışmağa teşvik için de bir ayda kazandığımı bir günde yiyorum. Böyle yapmasam, kendimi tembelliğe kaptıracağım!. Şimdi »öyle, kadınlardan başka kiminle parayı daha faydalı sarfedebi lirim? Herdem taze kalmahyım. Yoruldugum zaman... Evlenecegim; elime bir milyonluk drahoma geçecek ve bununla bir halk tiyatrosu inşa edeceğim. Müte harrik sahneli ve üç bin kişilik olacak. Seni de direktör yapacağım. Ne dersin ha? Ayda do kuz ley sana kâfi mi?» Benim bilârdo yovarlakla rile oynadığım gibi Goanga da milyonlarla oynuyor. lşten bah8**ftîgi zaman Övle sarih bir hal ahyor, oyle kat'î bir tavır takınıyor kî karşısındakini ikna edi yor. tnsan, gayriihtiyarî, kendi kendine, bu çocuğun b>r gün milypner bile olması çok muhte meldir, diyor. Size, tiyatro plânları, orman dekorları taksimatı, yahut piyes senoryolar göstermek için iki nekarat arasında ceplerini ka rtştırdığı vakit, her şeyi rakam • larla hesao eden bu işlek kafa nın önünde, insan hayretle duralıyor. «Bu işte, en az, üç bin kazanacağım. tste kesifname. Bu, bana, gecede îki yüz ley getirebilecek zannediyorum. Fakat ben, mesçul olmuyorum. Çok üzün tülü... Goanga, bana, «unu da soyle, her şeyde muvaffnk olmak için ne yapıyorsun? Bunların arasından nasıl çıkabiliyorsun? Sermaveyi nereden buluyorsun? Bu, çok basit. tnsanda fikir olmak kâfidir. Paraya gelince, bütün sersmlerde var. Peki azizim, bende de fikir, nivet var ama, bir şevde muvaffak olamıyorum... Bizim işler yürümüyor... Hayal değil, Tüica. fikir. Teklif ve keşifnameli fikirler. Eğer başkalannı inandırmak istivorsan, evvelâ kendin inanmış olmalısm. Cok güzel, yalnız, bunun için, hh büyü, bir sır, bir şeyler olmalı... Şundan ibaret: Kat'iyyen küçük işlere burnunu sokma. Zamanını ve insanlann emnivetini kaybedersin. tsler, bankadan istikraz etmeçe benzer. Meselâ ne gibi? İki yüz istersin, sana. bir iki gün zarfında ugra, derler, sonra da açıkça reddederler: «Meclisi idare tasvip etmedi», yahut «kefiliniz pek muteber değil.» tki bin isetrsin. Sana cevap verirler: «Netir.*»vi bir saate kadar alırsınız. Merasimi mutade malum ya... Arzunuz şüphesiz is'af edHecektir...» Görüyor musun, Tilica, bu, «is yapmağı bilmek» tir: Ne kadar istenmesi lâzım geleceğini bilmek.» Goanga, bir müddet durdu ve 'düsündü. Ben, onun düşüncelerinin mabadini keşfetmek icin gözlerinin içine bakıyordum. Bu esnada. onun bavikulâde bir sey düşündüSiinü hisseder gibi oluyorum: Müthiş sermayeler üzerine kurulacak gavet cesım bir inşaat işi... Onun buru«uk, catık, ciddî, vakur alnına hayranım: Bu velut dimağın her tahavvü liine hürmetim var. Apzını acıp tekrar başlamasını sabırsızhkla bekliyomm. Fakat Goanca, ince, zarif te • bessümüe güldü: <Oh! Cet instant trop court, «Un peu d'amour, un peu d'amour! Amsterdam Praı; Stoclholm Maont Budapeşte Berlın Varşova Bükreş Belfrat Mosknva Alt Meddiye Banknot ÇEKLER Açilış Londra Nev York Parıs Milaı.o Bruksel Atina Cenevre Sof\a Stockholm Viyana Madrit Berlin Varşova Bud >e$te Bükrtj Belcrat Yokohama Moskova 0,4724 18,06 9,2244 3,405 82,tı8 2,4'56 66.C5 1.1769 I5,Çb25 2,68 i 8 3,995 5,7819 1,9870 4,225 3.S5Î2 79.90 34.10 2,2263 Oda heyetinin tetkikatı istanbul Ticaret Odası idare heyeti, diin de toplanmıs ve komisyonlarca hazırlanmıs olan kontenjan tetkîkab ra • porlarını gözden geçîrmeğe ve müzake» reye devam etmistir. İdare heyeti, raporlar üzerindeki tetkikatını geç vakte kadar çalışarak ikmal etmis olduğun • dan Oda meclisi, yarm için içtimaa davet edilmiştir. İdare heyeti tetkiklerinin neticesini, yarın Oda meclisine bildirecektir. Bıitun Havan. fılmının kahram:nı Muğla'd Ihracat Muğla 14 (A.A.) Birinci tesrin ayı içinde vilâyetimizin muhtelif limanlanndan dış memleketlere 2 9 6 sıgır ve 344 keçi 10027 kümes hayvanı ve 4 3 koyun ve 91,000 kilo gübre cıkmıshr. ESHAM lş Bankasi A. Şimendiferl Tramvay Terkos Balya A. Şimen. Yer fıstıği mahsulflmOz tzmir 14 (Hususî) Denizli'de iki senedenberi yapılmakta olan yer fıstıği tecrübesi iyî netice vermis ve bu se ne 40,000 kilo mahsul almmıstır. 1ST1KRAZLAR Kapaniş Istikrazi Dahill Şark simendiferi Düynru Muv. Gümruk Say.ii \1ahi Bağdat Askerlve 5,45 M AD Y CHRISTIANS üsködar Hâle sinemasında Fırtma Jorj Bangırof Oâveten hali hazır Büyük tspanyol yıid'zı ve "ADALAR ŞARK1S1B îilminin kahramanı TAHVİLÂT Kaoanış Elektrik Şirketi Trarovay » Tttnel Rıhtım , Anadola ( l ) Anadola (2) Anadola (3) A. v ümessil Seyrisefaine ,,a. Veriîecek *eltil Ankara 14 (Telefonla^ «»yV sefaîn müdiri umumisi S»dullah B. bugün İktisat VekSi Celâl Beyi makammda ziyaretle bir müddet g'â rüştü. Bu mülâkatta Seyrisefain idaresine verilmesi düşünülen yeni 5 ekil mes'elesin^n mevzuu bahsedil diği 7PTtnolunmaktadir. 18.75 36,60 36,60 39.40 19. 36,60 36,oO 39,40 LUPE VELEZ'İn Perestişkârlan, her halde Möessif bir irtihal Şehrimizin muteber ticaretha nelerinden Yu suf Kapanc mahdumlan mü essesesi sahip lerinden Osman Kapancı Bey rfün sabah an olarak evinde vefat etmistir. Osman Bey çok namuslu ve ahlâkî meziyetle rile tanınmış ve Merhum Osman Bey sevilmiş fıkarayı seven hayırhah bir zat idi.. Ziyaı ailesi kadar kendisini tanıyanları da müteessir et miştir. Cenazesi bugün öğleden sonra saat ikide Şişli'de Halâskârgazi caddesinde 200 numaralı apartımandan kaldırılarak Teşvikiye camiişerifinden namazı kılındıktan son ra Beşiktaş tarikile Usküdar'daki aile kabıistanına defnolunacaktır. VEFAT MenJeketimizin en temiz ve muteber tüccarlarından Dağıstanizade Hacı Şükrü Efendi çoktanberi müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dünkü gün vefat eylemiştir. Cenazesi bugün Süleymani ye'de Mehmetpaşa yokuşunda 1 numaralı hanesinden kaldırılarak öğle namazı E yüpsultan camii şerilinde badeleda aile makberesine defnedilecektir. Merhum çok dindar ve hayır hasenatı seven bir zatt.ı. Cenabıhak ailei kederdidesine sabn ce mil ihsan eylesin. F.n =ıı SÖ7İÜ ve sarkılt DİLE D Ü Ş M Ü Ş K A DI N Filminde sizi teshir edecektir Bu ptrşembe akşamı \ R T I S T I K'te FLHAMRA SiNEMASINA pidip aşk ve ihtiras... Zevk ve eğlerce.. Ve şarkılar filmi olan Bulgar Sefiri 'ktisat Vekâletinde Ankara 14 (Telefonla) Buî«"ir sefiri bugün İktisat Vekilini makamında ziyaret etti. KIRIK m^m KAHATLAR Pek yakında îaheserirde görmelidirler B H M Tekrar otomobile bineceğimiz sırada, Goanga, bana, bir çok zaman evvel bu kararı vermiş gibi: «Bir ihtiraı satmak için, yarın Berlin'e hareket ediyorum. dedi. Eğer sana ihtiyacım olursa, gelmen için sana para gönderirim. Müthiş bir şey yapacağız...» Nakleden: MAHMUT YESARİ RUHRAN1 M I ? sinemasında E V ET ! BUSTER K E A T O N (MALEC) taralından GDLMEK BUHRAN MI?.. HAYIR!.... • EMDENKORSAN KRUVAZÖR Bu perşembe gününden itibaren Sehzadebaşı başlıvor. Seviyorum, az sevn rum, çok sevivorumy GLORYA I H i L A LSinemastnda I BUSTER EVLENİYOR Kahkahalı komedisinde ^mmmm^m Yarın akşam M E L E K Sinemasında Sarışın yıldızın en son ve büyük muvaffakiyeti CANDAN SEViYORÜM F E R ^ A N D ÜLIÂN H'ARVEY 6RAVEY Halkevinde ingiüzce kursları İstanbul Halkevi Reisliğ'nden:: İngilizce bilenlere ve hiç bilmiyenlere mahsus her iki kurs 16/11 '932 çarşamba günü saat (17) de açılacaktır. Kayıt muamelesi icin her gün idare memurluğuna muracaat edilebileceği ilân olunur. QUICK EST UN PAPİANT /fd^v O'EBlCH POMMER. JULES.'BERRY saat Şehir Tiyatrosu 9 I an I ''arülbedavi temsilleri İstanbul Beledi esi ARMAND'BERNARD hikâyesi PIECCE Pazartesi Perşembe Komedi 3 perde Musahipzade Ce âl Halk gecesi IM ! Buhranın döniimü İstanbul Darülfünunu İktisat müder ris muavini Dr. Muhlis Ethem Bey İsviçre'li iktisatçı ve banker F. Somary'nin buhranın dönümüne dair yazdığı küçük bir kitabı türkçeye çevirmiştir. Müellif, bugünkü cihan buhranınm malî ve lktisadî hayatta yaptığı teslrler den, alacaklı ve orçlu memleketlerin vaziyetinden ve beynelmilel sermaye ve kredi işlerinden bahsettikten sonra ik tisadî buhranın önüne geçmek için lâzım gelen çareleri ortaya atıyor. Feliks Somary beynelmilel iktisat ve maliye hayatmda tanınmış bir otoritedir. Avrupa ve Amerika'da büyük bir aiâ ka uyandıran bu kitabm türkçe tercü • mesinl iktisadl cereyanlarla yakuıdan al&kadar olmak lstlyenlere tavsiye eCeriz. Sevimli bir aşk ve müzikhol 1 Sanat musiki ve bütün güzellığın bırleştığı MAJiK S i N E M A S I N D A l MARTHA EGGERT, GEORG ALFXSANDER ve HANS BRAUSEWETTER tarafından temsil edılmiş ve bir ev kadınının gülünçlü ve cazip v.fk'alarım musavver Bu perşembe akşamından itibaren I* Önümüzdeki hafta operetlere başl^nacakiır. ( Üç saat) opereti için biletler şimdiden gişede satı maktadır. MAVİ TUNA KALPTEN KALBE SUREYYA M Bu perşem'e akşamı Şimdiye kadar misli görül^ memiş bir harikadır. mt filmi bsşlıyor. Yekdiğerile aniaşamıyan veni evlenmiş bir zevc ve zevce ara=ında münaziünfih bir mes'ele: "Zevç mi zevcesine iltifat etmeli, yoksa zevce mi zevcine iltifat etmeli '\ Bu mes'elenin hallini bizzat görmelisiniz. llâveten: R K. O. halihazır dunya hayadisleri. i O kişilik bfiyfik > kadrosile ŞEN DUL F E R A H sinemada