2 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Camhttriyet Korkunç bir ihtar Havalar kekreleşti. Karlar, yağmurlar başlayıverirse, artık altı ay kıs, ihtiyar dostumu göremem! dedim; bir otobüse atlayınca Erenköy'ün yolunu t'rttrm. O taraflarda oturmağı sevmem. Şöyle günübirlik bir misafirlik, bir kaç saatlik gezinti pek keyfime gider. Etraf açüdıkça, insanın içi de açılıyor. Otobüsten indim, bağ yollarına dl'ştiim. Nihayet çam, fıstık ağaçları ara sından köşk göründü; b«n de genis bir ncfes aldım İhtiyar dostumun köskü, büyiik bir bahçenin orrastndadır. Bahçede, ara balıktan, esek ahırından, tavuk, kaz kümesinden tutun da güvercinliklere ka dar renk renk sekil şekil her sey var. Ben, bahçedeki ağaçlara, çiçeklere, muntazam tarhlara bayıhnm. Bahçenin kapuını açtım, şöyle bir bakındun; her zamanki sükunet, asudelik, huztır ve sessizlik... Hiç bir işim, daha doğrusu hiç bir düşüncem olmasa da, burada, bütün dünyayı ve insanları unutarak, bir ay yatsam, uyu«am!.. Görüyor musunuz, içim ne kadar ölmü«? Hulyam bile zügürt!.. Iki adıra almadım, tam karşjma tesadüf eden çam ağacuun üzerinde bir levha gördüm... Köşkte değişiklik var. thtiyar dostumun bazı itiyatları, husu siyetleri oldu?unu biliyordum, fakat bahçeye, çardağa, evin kapısuıa: «Çiçek koparmayın! Çimenlere basmayın! Çardağa dayanmayuı! Zile kuvvetli basın!» nev'inden levhalar asmak meağı olduğunu bilmiyordum. Kendi kendime: Bu merak, yeni çıknus! dedim. Levhaya yaklaşhm, okudum: «Kö peğe dikkat ediniz!» Vay, iste bu fena! Yanımda baston da yok... Buraya kadar geldim, dönmek olmaz. Bağırıp birini çağırsara, o da biraz gülünç... Tetikli bulunmah! Fakat bn, neden icap etti? Buhran, amutnî. Ayıplanmaz, bahçivana yol vennek mecbnriyetinde kalmıs olmalı. Isnz bağ aralarında, hele uzun kıs geceleri, yalnızlık kolay değil... Dört taraftma bakrnarak dikkatli dikkatli yürüyordum. öyle ya; kurt yavrutu mu, çoban köpeği mi, zağar mı, tazı mı, boldok mu? Ne cins mahluktur bilmiyorum ki... Tiivler ürpermit, gözler kan içinde, livri dislerini göstererek üzerime bir saldınyor! Vallahi, hayali bile insanı iirkütü yor!.. Ne yalan «öliyeyim, keyfim, nes'em kaçtı. Bahçe kapısı ile köşk arasındaki yol, uzadıkça uzuyordu. Çok yürümemİKtim, sağda bir ağa an üstündt bir levha: «Köneğe dik kat ediniz!» Bu, ne kadar sıkı tedbir, ne ihtiyat... Könek, her halde, pek azılı biı şey olacak .. Yalnız, bir şeyi anhyamıyordum. Bu kadar azılı bir kö pek, bir yere bajflanır, güpegündüz başı bos bırakılmaz ., Belki de tavuk hırsızlanndan canlar yanmıs, köpeği bahçeye salıvermi&ler... Acaba, yeri nerede? Uyuyor mu? Nerelerde dolaşıyor? Ben kuşkuda gözler"mi dört açm?ş yiirüyorum. Biraz ileride, solda bir levha: «Köpeğe dikkat ediniz!» Anladık atna, ortada köpekten eser • » istanbul Borsası kapanış fiatları 111932 NUKUT Londra New York Paris Milano Briiksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prap; Stockholra Viyana Madrit Budapeşte BerlİD Varşova Bükreş Belgrat Moskova Yokohama Altn Mecidiye Banknot Alış 690 210, 168 2(6 113 23, 810 83,50 120 32 25 15 30 49 22 21 64 50 920 37 237 Açıhş Londra NewYork Paris Milaoo Brnksel Atina Cenevre Sofya Amsterdam Prap Stockholm Viyana Madrit Berlia Varşova Bndspeşte Bükreş BeİRrat Yokohama Moskova 694,50 0,4734 12,06 9,2519 3,40655 82.1787 2,45685 66,32 1,1779 16, Bktö: İncir ve iizüm ihracatı Bu sene incir geçen seneye nazaran az, üzüm çok ve seri satılmıştır lhracat Ofisi 25 teşrinievvele kadar üzüm ve incirlerimizin ticarî va~ ziyetini tesbit etmiştir. Hazırladığı istatistiğe nazaran bu tarihe kadar Izmir borsasında 10,982,000 kilo in. cir satılmıştır. Geçen senenin satısı 12,327,000 kilo idi. Mevsitn bidayetinden 25 teşrinievvele kadar hariç memleketlere yapılan ihracat miktarı 11,882,000 kilodur. Geçen sene ihracatımız 15,223,000 kilo idi. Bu seneki ihracatımız geçen seneye nisbetle 3,340,000 kilo noksandır. Bu sene mahsul geçen seneye nisbetle fazla olmakla beraber ihracat ağır gitmiştir. En fazla ihracat yaptığımız memleketlerin başında lngiltere ve Almanya gelmektedir. Mevsim başlanjrıcından 25 teşrini. evvele kadar tzmir borsasında 35,553,000 kilo üzüm satılmıştır. Geçen seneki satış miktarı 12,953,000 kilo idi. Hariç memleketlere üzüm ihracatımız 29,313,000 kilodur. Geçen seneki ihracatımız ise 13,547,000 kilo idi. Bu seneki ihracat fazlalığı 15,769,000 kilodur. Bu sene Uzüm mahsulümüz geçen seneye nisbetle fazla olmakla beraber ihracatımız seri ve iyi olmuştur. Yalnız fiat düşkünlüğü hasebile memlekete giren para miktarı azdır. En fazla ihracat yaptığımız memleketlerin başında Ingiltere ve sırasile Almanya, tspanya ve Fransa gelmektedir. ıtAinro Bu akşamki program tSTANBUL: 18 Orkestra 19,30 Saz: (Makbule Hanım ve Yesari Asım Bey) 20,30 Darülbedayi 21 Orkestra ANKARA: 12,30 Plâklar 18 Orkestra 19 Aiaturka fasıl 20 Plâk BÜKREŞ: 18,05 Radyo orkestrası 20,05 Kon ferans 20,45 Plâklar 21,05 Keman 21.35 Konferans *' «» ««>«> «2 20 Vlyolonsel. BELGRAT: 18,20 Plâklar 19 Konferans 21 Rus musikisi 21,45 Tiyatro 22,15 Konser • 23,05 Havadisler. PARİS (Radio P a r i s ) : 20.45 Almanca ders 21,05 Musahabe 21,25 Orkestra 22,05 Tiyatro 23,35 Plâklar. Şefarimizin maruf tüccaranından GUSTAVE WIDMANN Efendinin 54 yaşlannda ânî olarak vefat ettiği kemali teessürle haber almmıştır. Cenaze merasimi bugün saat 11İ ta Feriköy'ünde Lâtin kabristanı kiiisesinde icra olunacağmdan son vazifei teşyide bulunmak arzusunda bulunan akraba ve dostlanmn mahalli mezkurda bulunmalan ve nwzkur uanin davetiye makamında telâkki edilmesi rica olunur. VÎDMANN ve ŞÜREKÂSI TtCA RETHANESİ müsîahdemini; patronlar GUSTAVE VVÎDMANN Efendinin vukuu vefatı haberini vermekle müteeflimdirler. 2 Tesrînîsanî 1932 ı yok. Kulak kabartıyorum; hırlaması, havlaması da duyulmuyor... Daha ileride bir levha: «Köpeğe dikkat edi niz!» Bahçenin öbür taraflarındaki ağaç ların üzerinde de beyaz levhalar var. Yaklaşıp okumağa lüzum yok: «Kö peğe dikkat ediniz!» Köşkc yaklaştığım zaman bütiin dermanım, takatim kesilmis, bitmiştim. Sokak kapısı aralıktı. Korku insanı, öyle gülünç ürkek ediyor ki... Kapıdan, usulca, adeta hırsızlama girdim. Aman yarabbi! Vestiyerin yanında bir levha: «Köpeğe dikkat ediniz!» | Bu derecesi fazla! Demek ki köpek, I evin içinde de dolaşıyor... Aklıma, hep kuduz köpek, kudurmus insanlar, daülkelp hastanesi geliyor... Kel üstüne uyuz! Bir de daülkelbe taşınıp sınngalar mı yemeli? Öksürmeğe de korkuyordum. Ne ise, merdivende bir ayak sesi peyda oldu... İhtiyar dostumun küçük torunu Nazan koşarak geldi. İmdat alan kale müdafilerı gibi vüreğime sular serpildi. Çocuğu kucakladım, öptüm. Beni elimden tuttu, ağababasının yanına götürdü. İhtiyar dostum, arka taraftaki odada, köşe minderine kurul • muş, takkesini enseye yıkmıs, yasemin ağızlığa gecirdiği sigarasun çekerek keyif çatıyordu: Buyursunlar, hazret... özlemistim hayli... Gelmeseydin gücenecektim. Gösterdiği yere oturdum, mendilimi çıkanp alnımdan, ensemden, boynum dan fıskıran terleri kuruluyordum: Daima habnmdasınız, efendi hazretleri... Yorguna benziyorsun? Güldüm, basunı salladnn: Biraz... Sıkı yürüdün galiba? Havada bir yağmur stkınlısı var. Onun sual yağmurlan baslamadan sordum: Affedersiniz, bir sey merak oldu. Bahçede, hatta evin içinde: «Köpeğe dikkat ediniz!» diye bir levha var. Anlası'sn bir köpek almışsınız. Pek mi azılı? thtiyar dostum, kahkahalarla gülüyordu: Ne azihsı? tste şu miskin! Kapının kenanndaki iskemlenin üzerinde kıvrılmış uyuklıyan el kadar bir köpeği gösterdi. Artık dayanamadım: Bütün bu levhalar, sıkı tedbir ler, ihtarlar. bu maskara için mi? Efendi hazretleri, sakalını tutaraka yüzüme bakıyordu: Mecbur oldum, hazret.,. O lev halan, bu miskin, ayak altuıda ezflmesin, diye astun. Nazan'dan başım dertte... Köpeğimi çiğnediler, köpeğimin kuyruğuna bashlar! diye feryadı ko parıyor ...Değil yabancılar, evdekfler bile, bu mendeburu unutuyor, çiğneyiveriyorlar... «Köpeğe dikakt ediniz!» levhasını gören hatırlıyor».. Bilmiyenler de dikkat kesiliyorlar! Görmüş geçirmis adamlara has bir müsamaha ile içini çekti: Hazret, dünya bu!.. Yasadıkça görüyor, yasadıkça öğreniyoruz! MAHMUT YESARİ SatiŞ 04 h 2i:,5O 171 219 II.' 25 8!7 27, 85 124 35 27 17 33 50 24 23 b7 55 921 07,50 939 ÇEKLER Rus heyetinin Tetkikatı... Yumurta İhracatımız 2,7561 4, 5,7816 1,9930 4,2170 3,63 79,655 35.3225 2,1583 Anadolu'da kalan son kı Ofb İngiltere'ye ithalât çareleri arıyor sım da dün avdet etti Profesör Orlof'un rîyasetinde o lan Rus heyeti Kayseri ve Nazilli'de iki fabrika açılmasma karar vermiş ve raporunu Ankara'daki alâ • kadar makama tevdi etmişti. Bu heyet Moskova'da alâkadar sanayi muessesatile teknik temaslannı ikmal ettikten sonra tekrar memleketi mize gelecektir. Sovyet mühendislerinden bir kısmı da üçüncü fabrikanın mahalli ni tayin etmek ve keten ve kenevirIerimiz hakkında icap eden tetkikatı ikmal etmek üzere Anadolu'da kalan heyetin diğer kısmı da işle • rini bitirerek Ankara'ya grtmişler ve raporlarını vererek bugiin şehrimize gelmişlerdir. Bu heyet basma imal edecek olan fabrika hakkında projeleri hazırlamışır. Dün şehrimize dönen heyet, Bo ris Volinski, Emanoel Mayk, Jan Nikolaf, Serj Froyanski, Andre San gen yoldaşlardan ibarettir. Ikinei Rus heyeti de bir iki güne kadar Moskova'ya giderek fabrikanın kat'î plânlarını hazırladıktan sonra bir aya kadar tekrar şehri mize geleceklerdir. Aldığımız malumata göre, mem • leket için icap eden makineler kâ nunuevvel ayında gelecektir. Paris'te çıkan bir ticaret gazetesinde G. P. imzasile şayani dikkat bir mektup intişar etti. Mektup sahibi, Paris'te yumurta pahalılığmdan şikâyet etmekte, tatbik edilen yumurta kontenjanı tadil edilerek ecnebi yumurtalarına daha müsait bir vaziyet alındığı takdircfe yumurtanın 50 santime tatılabileceğini söylemektedir. Paris'te 1914 te perakende olarak tanesi 510 santime satılan yumurta bugün bir frank 5 santime satılmaktadır. Bu şikâyet mektubu, yumurta ihracatçısı olmaklığımız itîbarile memleketimizi de alâkadar ettiğinden, thracat Ofisine müracaatle tnütaleasını sorduk. Vaziyeti tetkik eden Ofisin vardığı netice, şikâyet mektubunu gönderen zatın yalnız bir noktada yanıldığırfır. Çünkü Fransa hükumeti yumurtalanmızın ithali hususunda daha müsaadekâr davrandığı takdirde Fransız'lar yumur. tayı 50 santime değîl, çok daha u~ cuza yiyebileceklerdir. Fransa'nın kontenjanı, ttalya'nm koyduğu gümrük resmi ve tspanya'nın da döviz vermekte çıkardığı müşkülât sebebile, yumurtalarımıza yeni tnahreçler aramak zarureti vardır. thracat Ofisi bu münasebetle tngiltere'nin son seneler zarfındaki yumurta ithalât vaziyetini tetkik etmiştir. Yunan'lılar tavukçuluğa ehemmiyet verecek Yunan'lılar her sene 47 50 milyon drahmi kıymetinde yumurta ithal etmektedirler. Bu yumurtalardan mühim bir kısmını memleketknizden sonra Bulgaristan'dan ve Mısır'dan almaktadır. Yunan'lılar bu yüzden harice mühim miktarda paralannın çıkmakta olduğunu d*üşünerek, kendilerine lâzım olan yumurtayı yetiştirmek üzere tavukçuluğa ehemmiyet vermeğe karar vermişlerdir. ESHAM Açılış lş Bankası A. Şimendiferl Tramvay Terkoı Balya A. Şimen. 23,80 1ST1KRAZLAR Açılış Istikrazı DahlH Şark şimendiferi Dttyunn Mnv. Gümrük Saydı Mahl Bağdat Askrrive 5,45 58,50 Kapanış 5,60 58,75 Memleketlmlzln mecmuacüığmda ha klkî bir inkılâp yapan bu aile ve mek^ep mecmuası (49) uncu nüshaslle beşlnci İntişar seneslne basiyor. Üç aydanberi nefaset ve zenginliğine hiç bir halel getlrmedl&l halde fiatı 20 kuruşa lndlren bu güzel mağazinl bütün #ilelere ve bütün lise ve orta mektep talebelerine tavsiye ederiz. Akın mecmuasınm 14 üncü sayısı çıkmışır. «Hdlivut» un iki teşrinl|an! nö«h»sı «Lili Damita> mn çok güztl renklı DU resmile en son slnema havadfslerini havi olarak intişar etmiştir. Bu isimde bir mecmua neşredllmege başlamıştır. Tavsiye deriz. MUHİT Afnn Holivut TAHVİLÂT Açıhş Elektrik Şirketi Tramvay . Tünel Rıhtım . Aoadolu 0) Anadolu (2) Anadoln (3) ümessil Kapanış Çelik kanat 36,05 36,05 38,10 36,15 Edebiyat tarihi dersleri Istiklâl Jisesi müdürü ve edebiyat mualümi Agâh Sırrı Bey edebiyatımızın Tanzimat'a kadar olan devrelerine dair büyiik bir pser neşretmiştir. Kitap bir çok misaller ve nümunelerle etraflı tahlilleri ihtiva etmekte ve beş yüze yakın sahife tutmaktadır. Talebeler kadar edebiyat meraklılau için de faydalıdır. Tavsiye ederiz. 3«,10 Tütün satışları Şehrimizde bulunan bütün tütün sirketleri son günlerde faaliyetlerini Izmir'e nakletmişier ve tzmir piyasasında yeni sene mahsulü muba yaatma başlamışlardır. Geçen se • nenin (25) milyon kilosuna mukabil bu sene tzmir ve havalisinde an cak 6,5 milyon kilo tütün vardır. Yalnıa iütün fiatları müsait değil dir. Amerfka'lılar şimdiden bu mm takada bir milyon kilo tütün almışlardır. Avusturya rejisi de bir milyon kilo almak için faaliyete geç miştir. Şehrimize gelen Rus tütüncüleri tütün almak için Samsun'a gitmişlerdir. Rus'lar, Samsun ve Bafra' dan bir buçuk milyon kilo ucuz ve aşağı nevi tütün alacaklardır. tzmir 1 (Hususî) Manisa mer kez kazasile kasaba, Kördes, Ah metli'de tütün piyasası açıldi. Fiat 70 . 90 kuruş arasındadir. Glen kumpanyası 50 60 bin okka tütün almıştır. Akhisar civannda henüz bir hareket yoktur. ŞEVKİ Arkadaşını vurdu Dün gece Galata'da bir hanın kapıcısı arkadaşını tehlikeli surette yaralamıştır. Agopyan hanında bekçilik ve kapıcılık eden Osman'm bir müddettenberi arkadaşı Cemal Ali ile aralannda münaferet varmış. Karsı karşıya geldikleri zaman daima kavga eder ve döğüşürlermiş. Dün gece gene saat 22 de Cemal Ali ile Osman nasılsa handa karsılas • mışlardır. Kendini tutamıyan bekçi Osman Ali'nin üzerine yürüyerek adamcağızı başından tehlikeli surette yaralamıştır. Carih yakalanmıştır. MARLENE DIETRlCH ve CLiVE BROOK E L H A M R A sincınası temsil edilen mühim, muazzam ve tnerakaver filmini heniiz aörmemiş olanlann görm;lerini teminen Talebi umumî üzerine Şehir Tiyatrosu Bu£İin alcşami Saat 2I.S0 da Darülbedavi temsilleri ıııııı ı.ıi | İstanbul Belediresi (Bir ölü evi) Yazan Hikmet B Komedi 3 perdt Zabitan gecesi ŞANGHAI EKSPRES bir kaç gün daha gösterecektir. llâveten: Paramount Jurnal ve Ipekfilm gazetesi tarafından sinetnaya alman Ankara'da Cumhuriyet Bavramı ve Iran Hariciye Nazın Frugi Hanın Ismet ve Kâzım Paşalar hazratı ile Tevfik Rüştü Beyin mülâkatlan intibaatı. Yeni zeytinyağı mahreci Bu sene Flistin ve Suriye'de zeytin ve zeytinyağının çok az olacağı anlaşılmıştır. Bu sebeple bilhassa Flistin ve Suriye sabun imalâtcıları hükumetlerine müracaatle zeytin • yağından alınmakta olan ithal resminin azaltılmasını istemişlerdir. Bu sene zeytinya^ı mahsulümüz çok olduğundan, Flistin ve Suriye'deki vaziyetten istifade için ticaret odası alâkadarlann ehemmiyetle nazari dikkatini celbetmiştir. Bir daktilo hamm aramyor 50 lira ücretli. Dördüncü Vakıf Han dördüncü kat 16 numaraya müracaat. I Bir çocuk ç'ğnendi Feriköy'ünde Yusuf isminde biri dün atlarını dinlendirmek için bir müddet arabasını sokak ortasında bırakmif. O sırada arabanın yanın dan geçen bir kamyon atları ürküttüğünden bayvanlar alabildiğine kosmağa başlamışlardır. Araba Zeki naminda bir çocuğu altına ala rak yaralanmasına sebep olmuştur. Yusuf hakkında tahkikata baslan mıstır. Usküdar HÂLE Sinemasınd» Bedavacılar şahı Miimessili: Milton tlâveten Keriman Halis Hanımm Avrupa'da Dünya Güzellik intihabı ve halihazır Dünya bavadisleri. HARRY PiEL'i ESRARENGiZ Şayanı hayret kahramanlıklar ve takdim edecektir. Bu akşam 0 P E R A ilk sözlU filmi olan Kontenjan tetkikatı Kontenjan mes'elesi hakkında tetkikat yapan Ticaret Odası heyetinin hazırlamakta olduğu rapor bu hafta içinde İktisat Vekâletine gönde rilecektir. Bugön M i L L f sinema • 2 sö/Mi filim birden ADAM filminde cambazlıklar Temaşagiran dahi hayr&tte kalacaklardır. Bu akşam sinemasında En büyiik Paris muvaffakıveti 0 T 0 M 0 B İ L D E İZDİVAÇ JEAN MURATm rauvaffdk olduğu ve • PansMedıteraııee) DAKTİLO, AŞKA TÖBE filimleri gibi en îazla ANNA BELLADUVALLES ve BÜTÜN RİV1ERA ... ile beraber temsil ettiği eglenceli ve şen bir filirndir. llâveten: Paramount Jurnal ve Ipekfilm gazetesi taraîından sinemaya alman Ankara'da Cumhuriyct Bayramı ve Iran Hariciye Nazın Firugi Hanın îsmet ve Kâzım Paşalar Hazaratı ile Tevfik Rüştü Beyin mülâkatlan intibaatı. Yerlerinizi evvelden temin ediniz. Ankara'da bulunan Iran Hariciye Nazırı Funıgı Hazretlerile Başvekilimiz Ismet Paşa Hazretleri ara sında vaki olan mülâkat, ıpekfilm tarafından sesli »inemaya alınmış • tır. Filim bu akşam Elhamra ve Melek sinemalarında gösterilecektir. Furugı Hz.ismet Pş. mölâkatı sesli filme alındı KAÇAKÇILAR Darülbedayi artistlt rinin Iştirakile türkçe sözlii, şarkılı f lira, 4ENRI GARATMEG LEMONNİER nin îransızca sözlii büyiik opereti • Matireler 2,305 sınare 9.30 •• > FERAH SİNEMADA<I 60 kişilik kadrosu ve 15 kişilik bale heyetile Ü R E Y Y A O P E R E T i 3 teşrinisani perşembe 4 teşrinisani cuma gunleri icrayı san'at edecektir. M 0 E N G Ö R • 1 U G Ü N M M U A J K K • K te A K U N ü A H Sesli Sinemanın Harikası z Meclis Reisi Kâzım Paşa Hazretlerile muhterem Başvekillmiz ismet Paşa Haz retlerinin iran HaricSye Nazırı Furugi Han Hazretlerile Ankara'daki mülâkatlan ilk defa olarak fevkalâde bir surette sesli sinemaya alınmıştır. Bu akşamdan iti baren ELHAMRA ve MELEK sinemalarında gösterilecektir. Türk Sinemacılık Aleminde Mühim Bir Muvaffakiyet