27 Ağustos 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

f/İKLOPEDİ/İ Birfnci cilt tam olarak intişar eU miştir. MOcellat cilfler için müracaat kabul edilmektedir. , pajaıaa1Wı»a^iMi • '~ umhu DokiSifilcu sene: No. 2984 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adred: Cumhorlyet» Istanbul posta fcutusu: lstanbul, No 246 Telefon: Bagmnharrir: 22366. Tahrlr müdürfl: 23236. tdare müduru: 22365. Matbaa 20472 b U m a r i B 5 1 ; HAYAT ANSiKLOPEDiSi Kütöphaneyi ve Darulfünunu geliren vesizebütün bilgileri kül halinde veren eserdir Pıımartucl 9 7 anııctne d U ! * ' 9 >"« M. ve Mm. Şerril üe kaç saat Mösyo ve Madam Şerril, Şimâli £ . merika Cumhurİyetleri İttihadının muhterem Ankara «efiri ve mohterem refflralan. îrfan ve nezakette yek digerile omuz öpiişen şen ve aabr bir çift. Ferdi ve cemiyeti, memleketleri ve milletleri, hayau ve tarihi âdela ezberden bfliyor denüecek genis bir vukuf ve ihata eüerinde sanki oyancak olmut çok sevimlİ fkf yüksek şahsı'yet Daha Tmkiye'ye gelelifldüç ay oldu olraadı, insanm memleketimizİ bizden îyi büî yorlar diyeeeği gelir. Madam Şerril Türkiye'mizde otuz sene kadar evvel bir daha bulunmuş olduğundan kavveüi mukayesesinin verdiği hakb salâbivete istmat eder gibi: Siz içmdesinîz, hususüe büyfik vak'alann safhalan ve heyeeanlan arasında yuvarlanmışaınız. Onlarm mahiyet ve netkelerinin arzettigi tebeddul ve tekâmülun pek o kadar farkmda olamasanu maznr görülürsunuz. Hariçten bakan bir göı burada düne nisbetle bagünkü vaziyeti her halde hayretle temasa etmekten kendı'ni alamaz. Dıyor, ve M Şerril her hâdiseye lâyık oldogu kıymetmi veren bir dfldcatle kendisince dokuz adedine iblâğ ettiği Mıntafa Kema! mkılâplanni tayarken Madam Şerril, sabmız, yan yolda QV]h* terem zevcinin söziinü keserek: Ya yasmak, ya carsaf?! Diye flâve edryer. M. Şerril ile henüz şahsan tanlşmamtş olduğumuz halde kendiami üclfiçay evvel Ankara'da gıyaben tanımış ve nttu, farUız olptak «çvmiştjk, Şi 6 saatte 6 haftalık iş! 26 ağustosta vaziyet nasıl inkişaf etti ? Düşman elimize geçen noktaları istirdat için mukabil taarruza geçmisti! Maltepe'de Büyük bir Yangın oldu Belediye ve karakol binalan tamamen yandı Maltepe'de dün büyük bir yangın obznıs bir kahve ile, jandarma karakolu ve Belediye binası tamamen yanmıştır. Ates saat on üçü kırk geçe Receb'in kahvesinden çıkmıstır. Bu kahve demrryolu güzergâhmda ve jandarma karakolunun bitisiğin • dedir. Rüzgârın sert olması yüzünden yangın kolaylıkla tevessü etmiş, jandarma karakolu ve belediye bina«ı da alevler içinde kalmıştır. Bundan başka rüzgâr yanmıs odun parçalarım v e kıvılcımlan etrafa saçmış olduğundan Maltepe'nin ayrı a y n sekiz yerinde de yangın çıkmısbr. Kartal, Pendik ve Kadıköy itfa iyeleri yangını haber alır almaz Maltepe'ye gelmisler ve Maltepe'yi tamamen yanmaktan kurtarmıslardrr. Yangın saat on altıda söndürülebümistir. Karakoldaki askerî eşya ile belediyedeki evrak kurtanlmısbr. Tahkikatın ilk neticesi, yangmın, geçmekte olan bir trenin lokomo tif!nden »ıçrıyan kıvılcımla çıktığım göttermektedir. Kıvılcım kahvenm saçagina düsmüs ve pek az sonra saçak tutusmustur. Tesadüfen o civarda bolunanlar lokomotifin bacasmdaa çıkan kıvılcımm dükkântn. demiryolu üzeride olmıyan cephesin • deki saçağa isabetle yangın çıkar • dığmı söylemislerdir. Yunanistan ihtilâl arifesinde mi? M. Venizelos on senelik mütareke^ teklif etti Yunan fırkaları arasında intihabat arifesinde şiddetli bîr mücadele başladı Cumhuriyetçiler ve Krallık taraftarları Atina 23 (Hususî Muhabirimizden)Yunan intihabauna takaddüm eden faaliyet devresindeyîz. Gün geçtikçe mücadele fiddetleniyor mu diye merak edeceksiniz.. Mücadele her ne sekle girerse girsin, askerî suufm müdahalesi ehemmiyetini kaybetmiş gibi görünüyor. Yunan intihabannm, kendine mün • hasv bir hususiyeti vardır: tntihabat ayni 7ffmwndn rejhn mes'elesfle kıya alâkadardır. Malumdur Id M. Venizelosflediger fnrka reisleri Cumhuriyet taraftandırlar. Yani bugünku rejimin ipka ve takviyeai emelini güdüyorlar. Halbulri, M. Çal daris'in avam nrkasmm da kralhğm iadesini terviç eden ve mudak idare reümine dayanan bir programı vardır. Eger intihabatta Çaldaris nrkası galebe çalacak olursa, Atina: Rejhn değismesi gibi esash bir inküaba sahne olabfle cektir. îşte, askerî smıfm müdahalesi, böyle bir ihtmıali vukutmdan evvel bertaraf etmege, yani Cumhuriyeti koru maga matuf bir harekettir. Askerî anıfın düfündüğü ve tereddüt ettigi nokta şudur: Repmi koramak içm intmabattan evvel mi, yoksa intihabat neticesmin kat'iyetle tebeHirunden sonra mı mSdahale •dflmek gerektir? Ba Boklada sabitler araondA heoux FvJctOar arasmda oR seneltk Mr t»QW<S UkUf mUn M. Venizelot Ur karar verumiş degfldk. Maahoi, askerî smıfm müdahalesi innhabatm na> ticesine talik edflecek olur ve M. Kafaodiris ile Papannstasiyu'nun Comhuriyelşi nrkalan avam nrkası ile mötesamt Ur vaziyet ahrlaNa, ihtilâl hareketinm Cumhuriyeti sıyaneten tezahfir etmed hemen muhakkabr. Muhalefete mensup> Caadhnriyetçi «•(Mdbaü 4 üneu tahiftdş) tngıaz etkâht rutrpteritmtf iTirk'ler, ath rfpuıs saptedertene, olft ffünde tüdik öğunebüirlen dediğt tkperUr, aih taatttn Mte at Wr aaman içtfidt kahraman askerlerimizln eUnt [Büyük taamada fürnn vazife gortnüş olan Cevdet Kerim Bey arkada fontz, büyük taarruza Cumhuriyet harUerine bÎMzat «utlatmağt deruhde mtmiş v ilk izahah danhü nütha • tnuda çıknuştu Kerim Bty, 26 ağuttoa vai Mabadi 6 mm sahifed» t Hariciye Veküi Tevfik Rüştü Bey dün İzmir'den geldi Bir müdettenberi tzmir'de bnhı nan Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüstü Bey refakatinde Kalemi mahsus müdürü Refik Amir B. olduğu halde dün Ege vapurile sehrimize avdet etmiştir. Hariciye Vekilimiz Galata n h tımmda Rfyaseticnmhur Kâtibi U • mumisi Hikmet, Hariciye Müstesan Numan, Dayinler vekili Zekâi Beylerle sehrimizde bulunan bir çok meb'oslar ve dostları tarafından istikba! edİlmistir. Tevfik Rüstü Bey kendisini istikbale gelenlerle bir müddet Eg» vapuru güvertesinde görüstükten sonra bir musla Büyükada'ya gitmis ve oradan Heybeli'ye geçerek Basvekil tsmet Paşa Hazretlerini ziyaret etmiştir. Amerika sefiri Mr. Charies H. Sheril Cenaplan Hariciye Vekilimiri bugün için öğle yemeğine davet etmistir. Tevfik Rüştü Bey bugün A merika sefirinin öğle ziyafetinde bulunduktan sonra Ada'ya avdet edecektir. "Koket olmıyan güzel!,, Jüri heyeti reisi M. de Waleffe'in Dünya Güzeli hakkmda bir makalesi malî Amerflca Cumhuriyetlermin Tfirkiye'mize yoüadıgi yeni »efir, Reisicumhur Hazretlerine itimamamesini takdim ettikten tonra hükumet taranndan serefine verilen yemekte soz alarak bötün bir samhniyet ve tam bir hürriyetle pek guzel konusmuş. Klâsik diplomasinin mutat hadndnmı gülerek atlayıp geçen ba «erbest hareket arkadaılar uzerinde fevkaTâde guzel bir tesir husule gerir mis, ve bn eereyan ile nyafet sofran bîr tenlik cemtyeti halme gelmîf. Zîvafette bazır bulunanlar bilbâtsa Sefir CenaDlannm kalbi ile dilini birlestiren çok tatlı sozlermi anlata anlata bitiremi • yorlardı. tste biz ba bikâyeyi dmlive rek bfivoK Yenı Dunya eumhunyetının yeni sefîrine kulaktan âşik olnrasruk. Dort bes gSn evvel Tokatbyantn Tarabva ot^lmde vieahen de tanısh&nntz M. Şerril îlk sozler arasuıda kendistntn k*1em sahîbi ve bînaenaleyh yazıahk itfHariIe nevamma bir mestekdasıraız oidmhmu an'atbktan sonra bîzi Mr^am Şerril'e takdim ederkent Kadmiardan DSnya GiSzeli çıkarân adam. Dikkat ediniz, beBri sne de faydan olur. Sakasfle kahlrâtinKr ymtijror ve ma Ey ognl, benlm gibî elfi yatinda bir kadmm arbk gÛMB&le ae attkan olor? ' ~ ~ ~~~ ItırsTîna nement öyle de?n, öyle desil, Yanös Nadi Beyin ba bahiste bârikalar yarat mağa moktedir olduğnna unotma, ve nevmit olma. Mukabeleunî yetistirerek yântmağa basladiii setareti katmerleştmyordn. Biz M. ŞemTi hakikaten çoktan gormek istiyorduk. Kendisinin de ayni his ve temeımide oldngn anlanlarak «u gunlerde daha oztmca bîr telâki kararile aynldık. Fakat hemen hemen sekiz on 'dakikalık bir konnfdop aynlmmâ arasînda neler konuşmamîş îdOc!.. Sefir cenaplarmra şimdiye kadar yazdıgı kitaolfrda temas ettîŞi m^vrnlari, Âvrata'daki muarefelermî, Türkiye'y« *** intibalarmı, memleketimİKe karfî âdeta hayraniık derecesne vamak Szere besledisî muhatbetm eserleri olarak THrkive'de türizm hareketmhı en eanlı «nrett« yarablmaa liizamu etnfmdaki fi[Beynelmilel Güzellik musaba kalart tnurettibi ve jüri heyeti reisi M. Maarice de Waletfe «Koket olmtyan Dünya Güzeli* serlevhtm alttnda fayanı dikkat bir makale neşretmiftir. Paris'te münteşir Pari» Soir gazeterinde bir ntretini gordü • ğürnüz ba şayanı dikkat makaleyi aynen iktiba* ediyoruz:] «Olimpiyat oyunları Amerika'da eereyan ederken yegâne nisaî, daha doğrusu en nisaî spor: Yani Güzel • lik spora, Avrupa'da Belçika'nın Spa sehrînde vaki oluyordu. Bu sehirde, senenin en güzel ve mükemmel kızını seçmek için yirmi sekiz millet toplanmısh. Bittabi bu seçme: Beyaz ırka aitti. Yoksa zenci veya •an însanlar arasmdan güzel seç mek mevzuu bahsolamaz, çünkü her renk insan için bediiyat kanunlan tehalüf eedr, müsterek bir Gü > zellik ölçüsü bulmak imkânsızdır. Beyaz ırk, kürrei arzımızın elân asıl trkı olduğundan; beyaz ırktan seçilen güzele, Dünya Güzeli unva Dünya cehenneminde... Hattıüstüva güneşi altında ve dize kadar çamur içinde geçen seneler.^ «Cumhuriyet» in teşebbüsü ile Güyan rindanlarîndan kurtulan İbrahim Efendinin m ibrahim BfetOi ve 12 sene /eei Wr havat çeçtram müstenilekesi: Güyan... Müebbet kürek mahkumu olarak Mar pan bir kaç mahpuaun yanîna verm% • lerdi. Guya bu san'ab ögrenecektmj. silya'dan Nira hapishanesine nakledOdiğini anlatan İbrahim Mehmet macerasmı Fakat ne ben frannzca büiyordum, ne de onlar başka lisan... DeaHderioi annakle şöyle devam etti: (Mabadi 6 tnct »ahife&e) « Bu hapisanede beni iskemle yaııııııııııııııııııııınruııııırıııııımııııaıiHiıııınımınııııııııııııııırmnnıııuunnnniınıınıımınıııunııııuıınıııııııııııııııınuıııııııınııııı müsabakalan mürettfbi ve jurt heyeti reisi M Maurice de Walefte m verüebilir. Böyle bir unvan, mö» balâğalı olmaz. (Mabadi 2 ind tahifede) KENDt KENDlMİZl TENKİT: Ne vakit, rica edenz, ne vaklt? Ankara'da Hacıbayram camiine bi tifik muazzara bir mabet vardır. Adına Ogust mabedi denilen bu büyük medeıııınıııııııııniınııııınıııııınıiHiııııııııııııııııınınınııııııııııııııııııtınıııııiHinnıımnnııııııııııınıııııııııınııııııııııınııınnııııuıııııııııııııııııııın niyet escri bizce bir mabet olmaktan min edebilirsiniz. Başka bir yazıda bu idrlerini, matalealanm ve temennflerini, ziya.de bir âbidedir. Mimarî tarzı itibasohbetin bazı noktalanna temas ede • teyiden Çekoslovakya Cumhuriyeti Rerile Hacıbayram'da mahallî bir sekil ceğiz. Şimdiden kaydedelim ki M. Şerril isi M. Mazarik ile bu mevzu üzerindeki ve renk bulunmakla beraber onun yanı tstanbul'a hanl harıl Amerikan seyyahmükâlemelenni, Çekoslovak tecrübe • basındaki diğer eserin de kendisine has Ian celbetmenin en hararetli taraftan lerinin neticelerini ve daha bflmem bir azametle yükseldiği ve hâlâl mağruolarak bunu kendisine âdeta sabit bir fineleri ve neleri... Bunların hepsi sekiz rane ayakta durduğu ibret gözüe te on dakica zarfmda konuşuhnns oldu. A kir yapmıjto. maşa olunacak diğer bir levha teskil emerikan Sefirmde az sözle çok sey an Edirnekapısı ile Yedıkule'nin dış der. Tarihî kıymetli böyle bir san'at etarafma, hem hapisanedeki mevkuflan lahnak, çek kuvvetli söylemek ve çok serine malik olan bir belde kendisini bikullanarak, bir asfalt cadde yapınız, on hakkın pek zengin saysa yeridir. tatlı söylemek hassalan fevkalâde kuvdan sonra Amerika'lılan Kurunu vus veÜidir. Hökmettik ki kendisine gıyabî Ancak bu mabet veya âbide düne katadan kalma en güzel kale duvarlannı muhabbetimiz asla beyhude değildir, dar metTuk ve mühmel bir halde bıra görmeğe çağırahm. mnhatabnnız hakikaten müstesna ve Lılmıatı. Acaba hâlfi öyle mi? ZannediDiyor. Kendisi Türkiye için Gazi ile cidden hürmetle sevilecek yüksek bir yoruz ki evet. Vaşington arasında mukayese esasmda sahsiyettir, ve onun bu meziyeti çok Gene Ankara'da Zincirli camiin Türk güzel bir kitap yazmağa başlaımstır. Bir munis ve şakacı bir komısmanın şeffaf mimarlığı noktai nazarından büyük bir iki faslma şöyle bir göz attak. Derin ol perdesi arkasmda saklanan hiç iddiasız kıymeti varmış, ama bunu bizler bir kere dıigu kadar kolay görüs ve yazısta em bir vaziyettir. merhura Kemalettin Beyden işittikten sali az bulunur bir eser olacak. Ve Sefir sonra unuttuk. Aramızda tak'arrür ettigi veçhüe bir ile sefire cenaplan hükumetlerinden vu Gene Ankara'daki kale Türk yapısı kaç gün sonra sefarette bulustuğumuz ku bulan. mahsus davet üzerine iki üç büyük bir san'at ve himmet eseridir. Dazaman Sefir Cenaplan pek sade bir güne kadar Amerika'ya hareket ede ğın üzerindeki o dağ parçasma hangi centilmenagi aramızda sanki ezeldencekler. Bu seyahatin siyasî ve mühim mizin ehemmiyet verdiğimiz vardır? beri mevcut bir asnalığm dostluğu deolduğuna hükmedilebilir. Bu seyahatten Gene Ankara'da... Ve gene Anka gfl de, âdeta arkadashgı derecesinde istifade ederek sefir cenaplan Amerika' ra'da... Ve gene Ankara'da diye daha üeri götürmüştü. Fakat asla yapmacık da memleketimiz için on on iki konfe bir çok işler sayıp dökebiliriz. Pek iyi degil tamamen tabiî, tamamen samimi rans verecek, ve nihayet 29 teşriniev memleketimizin her tarafında türlü be ve hakflrî. Yakmda çıkacaklari seya • velde tes'it olunacak olan Cumhuriyet dialar doludur da biz onlara ne vakit hatte dostlara verflecek hediyeler için bayramımızda hazır bulunmak için Anbakacağız? Ne vakit?.. Rica ederiz ne pazardan donen Madam Şerril de öyle. kara'ya yetisecekler... vakit ?, Bu defa artık bir kaç saat süren mnYUNUS NADİ * « ' lâkatta neler konusmus olacagımıa tah İş Bankasmın 9 uncu yıldönümü tee'it edildi Türkiye tş Bankasmın dokuzuncu yıldönümü mOnasebetile evvelkl aM> sam Taksim bahçesinde verilen ziyaf et pek güzel olmuşhır. ZiyaieMm totf ra varyete numaralan seyredilmiş, müteakıben geç vakU kadar dansedit miştir. Bu münasebetle, Matbuat erkânmm da hazır bulunduga evvelki aksamki ziyafette aiınnuş bir resnü dercediyoru».