5 Aralık 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKîZîNG SENE NTo. 2723 Sa'ıip V j Başmuharriri v YUNU8 NADİ İDAREHANEM MyBimmoıniy» dairet T e l g r a f : İstanbul C u m h u r i v e t P o s t a kuJıısu: N» 2 4 6 ıeTon Basmuharrlr Idare müdürü 22365. Matbaa ri ao d 223M 2323C 80473 mhu ı»roııımiBmnmiTnımmmmımmmmnroniTO^ CUMARTESi 5 KANONUEVVEL 1931 ABONE ŞERAİTİ MOOOET: flÜRKİYEİOİN HARİÇ İÇİN İ Seneliği 6 Aylıği 3 Aylıftı !400Xr. 2700 Kr. 750 Kr. 1450 Kr. 400 Kr. ! 800 Kr. Nflshası her yerde ^ 5 Karaştnr » Bulgar Başvekili lle Neler Görüşülüyor?. ıiHiııımHiMiHHiiHiınımMiııiHmnınumi!iııııııiHiııııııı»nıırınniMHnHinmıııınnBiH!iımımnmıııımıııımnmmıınHnıiMiıııiHmmmimmıımmBiHmif»ııııııımııı htikâr kanunu Millet Meclisinin bunkü içtimamda miizakere edilecek Kudüs kongresine Karşı Türk hassasiyeti Nihayet Türkiye Büyük Millet Meclisinde Aydın meb'usu Dr. Mazhar Bey arkadasımızın verdîği bir takrîr üe bir müddettir içimizde daha ziyade iştibah ve hiddet tahrik e ) den hassasîyet açığa vuruldu, ve resmen, Meclis kürsüsünden.. Bütün dünyanın gözii önünde hilâfet raes'elesini insanhğın fikrî san ve haysiyeti namına tereddütsüz bir inkılâp hamlesile halletmiş olan Meclisin r kürsüsunden... . '••'• Mazhar Bey Kudüs'te toplana eağı isitilip duran ve guya hilâfet mes'elesini de konusacaği yazılıp söylendikçe her Türk'ü bittabi ve bihakkm »inirlendiren Ulâtn kongre•inden malumatı olup olmadığını hiikumetten soruyordu, ve bu aaaline hemen cevap istemek suretile istical iltizam etmis te bulnnuyordu. Mecli» nizamnanaesi mucibince bu müsta • cel sual kendisine tebliğ edilmif olan Hariciye Vekilimizin cevap vermek üzere Mecliste hazır bulunmağa mü«araat etmis olduğu görüldü. Tev • fik Rüştü Beyin cevaplanndan hü • kumetin mes'eleden yalnız malu • mattar olmakla kahnıyarak onunla esash surette alâkadar olmu* ta bulunduğu anlaçıfdt.^:f• ^• Evvelâ Kudüs navalîsmin idare • smdeki alâkası dolayısile bu mes'ele hakkında kendisinden dostane iza • hat istenilen • tngiltere devleti bu kongrede ihtilâflı siyasî mes'elelerin konusulmıyacağı, kongre mesaisinde Türkîye Cumhuriyeti hükumetini rahatsız edebilecek hususata meydan verilmiyeceği, ve bilhassa bir hilâfet mes'elesinin hiç bir suretle mevzun bahsolmıyacağı ve Büyük Britanya tmparatorluğunun bu kongreyi asla himaye ve teşvîk etmediği hakkında teminat vermiş ve dost tran, Efganistan, Arnavutluk ve Hicaz hü • kumetlerinin bu kongreye hiç bir suretle istirak etmiyecekleri anlaşıl • mıştır. Mısır'Ia Irak'tan dahi kongreye resmen istirak vuku bulacak değildir. Ancak bu iki memleketten bazı eshasm hususî olarak kongreye gidecekleri öğrenilmiştir. Ankara Temasları Bulgar Baçvekili ile görüşülen mes'eleler Ankara, 4 (Husust) Bulgar Başvekili ve Hariciye Nazin Gospodin Muşanof iki gündür Ankara'da bulunuyor. Müsarünilevhin Türk ricali ile temaslan cidden kayda sayan büyük bir samimiyet ve dostluk havası içinde cereyan etmektedir. Bu yüksek samimiyet, sevimli ve j degerli Basvekilimiztn nutukla nnda da bilhassa «saret bnyurdnklan veçhile muahedelerden ve beyj neddüvel mutat merasimden ziyade iki milletin tarihî yakınhklarm j dan ve seciyelerinin yekdiğerine mCsabehetinden ileri gelmekte • dir. Risicumhur Hz. nin muhtelif vesüelerden bilistifade Bulgar milleti hakkında cok dostane ve sitayiskârane bir Iisan kullanarak izhar ettikleri samimf hissiyatın membaını da bu tariht mukare • nette, seciye ve ahlâk müsabehetinde aramak İâzimdtr. Kaldı ki Bulgaristan'la meraieketimiz arasındaki münasebat muahedat ve beynelmilel nsuller noktasuıdan dahi en yüksek bir samimiyet derecesine erismiş bulunmaktadır. Filhakika Bulga ristan'la aramızda 92S senesinde aktedilmis bir muhadenet mnahedesi vardır. Bu muahedeyi iki taraflı geniş müsaadekârhğa müstenit bir ti . caret ve seyrisefain muahedesi takip etmif ve nihayet evvelki sene t~Bîr bitarafTıt^trzlasma, adlî tes' viye ve bakem mnahedenamesi âe imza edilerek Türk • Bulgar münasebatı beynelmilel münaseba • tin en sayan i arzu seklini almiftnGospodin Musanof'un Ankara'ya yaptıgi ziyaret ise füphesiz ba münasebatı bir kat daha takvtye ve tarsin edecektir. iki kotnşu deolet ricali aeaba aralannda neler gorüşüyorlar? Her siyasi mülâkatta hatıra gelen bu suale behemehal cevap verilmek lâzım gelirse ahvale vâkıf olanlann verebilecekleri cevap su merkezdedir: Komşuluk münasebetlerin • den ve iki tarafm müsterek menfaatlerinden doğan bütün mes'e Ieleri! Bu cevap, süphe yok ki, çok umnmîdir. Son beş on senenin vekayii hatirlanırsa evvelâ gorü • lür ki Türkiye ile Bulgaristan a rasında ciddî bir ihtilâf mevztıu yoktur. Binaenaleyh Bulgar Basvekilmin Ankara'yı ziyareti her hangi bir ihtilâfm halli İle alâkadar deSildrr. Mülkiye Mektebinin Elli beşinci yıldöniimii ((Mülkiyeliler günü)) dün, emsalsiz bir samimiyet içinde tes'it edildi Mektep MiLnün güzel bir nutku M. Muşanof şerefine Dün verilen ziyafetler Meclis Reisi, Riyaseticumhur Kâtibi Umumisi ve Hasan B. birer ziyafet verdîler bulttftanlardan Mr çrup, (B) büfede, (C) Talebeden bir grup Muhterem müaftrimü M. Mufanof w rtftkalan Meclis içHmattu takip ederîerlten M. Moşanof şerefine verilen ziyafette Gazi Hz. de bulunduiar Ankara 4 (A.A.) Bugün Mar • mara köskUnde M. Muşanof şerefine Riyaseticumhur. Kâtibi umumisi Tevfik Bey tarafından verilen çay ziya fetini Gazi Hz. de tesrif buyurmuslar ve Bulgar misafirlerimizle ayrı ayn görüserek kendilerine iltifat etmi»lerdir. Misafirlerhniz çaydan avdetten aonra Gazi Hz. nm kendilerinde bıraktığı pek derin intibalan kemali şükranla anlatmaktadırlar. Ankara 4 (Telefonla) BoBulgar Basvekili ferefine Balkan Konferansı reisi Hasan 4 (Talefonla) fsmet B. tarafından saat 12,30 da AnPs. Hz. bugün Bulgar gazetecilerini karapalas'ta bir öğle ziyafeti vekabul etti. Kendilerine ayn ayn ilrildi. Misafirler saat 17 de Riya tifat ettikten sonra birer irazalı fotografını hediye ettL seticumhur Kâtibi umumisi Tevtsmet Ps. Hz. Bulgar gazetecilefik B. tarafından Marmara kösre bayanatında M. Musanof'un doskünde verilen çay ziyafetinde butane hislerle geldiğinden çok memlundular. nun kaldığmı Türkiye ile Bulgaristan Gece saat 20,30 da B. M. Mec arasındaki münasebatm çok iyi olduğunu Türk milletinin Bulgar millelisi Reisi Kâzım Ps. misafirler tini dahna muhabbetle karşıladığını şerefine Halk Evinde aksam zive Bulgar gazetecileri vasıtasile yafeti verdi. Türk milletinin Bulgar milletine seIâmlarınm iblagmı rica etmistir. Bulgar gazetecileri tsmet Ps. Hz. nin yanından çok mütehassis olarak aynlmıszlardır. Bulgar gazetecileri tsmet Pf. Hz. nin beyanatını telefonla Sofya'ya vermislerdir. ismtt Paşa Bulgar gazeteci lerini kabul etti Hariciye Veküimiz bu izahatt verdikten aonra dini dünya islerinden tefrik etmis olan Türkiye Cumhu • riyeti namına hiç kimse için hayirlı olmıyacaği şüphesiz bulunan bu gibi tesebbüsler muvacehesindeki Türk noktai nazarını izah ile beraber hükumetin mes'eleyi alâka ile ve yakmdan takip etmekten hâli kalmadığını ve kalmıyacağını temin et • miştir. Sual sahibi Dr. Mazhar Bey bu cevaplardan memnun gorünmekle beraber mes'elenin yakından ve e hemmiyetle takibi Iüzumunda ısrar etmek snretile tamamen mutmain olamadığını ve olamıyacağım goster • miştir. Kendi hissiyatıraiza kıyasen Mazhar Bey arkadaşımızm bu hassasiyette bütün millî Türk muhitine < tercüman ohnuş bulunduğunu söy . lemekte tereddüde mahal görmeyiz. * Mes'elenin beynelmilel safhasmda doktorun hatırlattığı ehli salip muAnkara 3 Müstakil tzmir " harebeleri hatta kongrenin akti mameb'usu Halil B. tarafından Mechalli olan Kudüs alâkasile de pek ye rinde tarihî bir ihtar olup bizim en lise tevdi edilen teklifi kanunî ve esash inkılâp hareketlerimizden bi esbabı mucibesi burada büyük bir rine temas edebilmesi ihtimalinden alâka ile karşılanmıştır. dolayı da bugünün gözümüzü dört Halil B. esbabı mucibe maz • açarak takip edeceğimiz ve bizi rencide edebilecek her noktasına on batasmda hülâsaten şunlan söymisli ile mukabele eyliyeceğimiz bir lemektedir: mes'ele teskil etmektedir. Hür ve « Bir kaç senedenberi hisse • mustakil Türkiye Cumhuriyetinin bütün dünya önünde büyük bir idrak dilen buhran bu sene vehamet ile ve yüksek alınla ittihaz etmiş ol kesbetti. Sekiz ay zarfmda it duğu bir kararın hatta dolayısile, halâtımız 7 ve ihracatımız 24 milhatta uzaktan uzağa tenkit değil, yon lira düştü. tetkik edilmesine bile tahammül e Bu münasebetle hükumetin aldemezsek hakkı ve hakikati seven her fert ve her cemiyet nazannda dıgı tedbiri tasvip ederim. Ancak elbet mazur gorülürüz. bunun dabilî ve baricî tesirlerini Dinin dünya islerinden aynlması nazari itibara almak Iâzımdır. mes'elesini bilmeyiz ki burada ha M. Muşanof bugün Ankara'dan ayrılıyor Ankara 4 (Telefonla) Bulgar Başvekili M. Muşanof ve ref akatindeki zevat bugün eskî Ankara'yı gezmişlerdir. Misafir Başvekil yarın aksam ts tanbul'a hareket edecektir. zun vs) mSdavim yuzlerce mensubini ruhun bir delili, bir tezahürüdür. Ve tara/mdan coşlran ve samimî tezahü sayani kayıttır ki însan ne kadar ratla emsaJsiz bir surette tes'it edildi. zümresine, hayatta evîne, ailesine, şehIçtima küsat •dilmeden evvel sarine, yasadıği bucağa mensup olurja lona dahil olan eakî ve yeni, tam • büyük vatana alâkası da o nisbette san ve tanışmıyanlar arasında öyle artar. Binaenaleyh mübalâ Şasız dibir samimiyet kaynıyordu ki, büyük yeceğira ki ne kadar iyi Mlükiyeli küçük her Mülkiyeli bu samimî aile olursak o kadar iyi Türk vatandaşı ve irfan ocağında mazisinin bütün oluruz. Ve vatana hizmetimiz o kahurda hatıratım tekrar yaşıyormus dar çok olur. tftihara sayandır kî gibi idi. Mülkiyeli daima memlekete olan hizmet borcunu elinden geldiği kadar Tam saat üçte kaimen dinlenen odemeğe çahşmıştır.» istiklâl marşile celse açıldı. Müteakıben mektep müdürü Babanzade Şükrü Bey bundan sonra; her îsin Şükrü Bey çok vakıfane bir açılma ihtisas ve vukufa bağh olduğunu, nutku söyledL Şükrü Bey bu nut devlet makanizmasının eski zamankİ kunda ezcümle diyordu ki: tedbir ve yeknasak idarelerle ted • viri zamanının geçmiş olduğunu, € Hiç bir mefkure, hiç bir ideal bütün cihan hükumetlerinin bir kül vicdanlarda, ruhlarda canlı kalmahalinde milletlerinin esbabı terak. dıkça onlara hâkim olmadıkça ya kilerini hazırlamakta olduklanm ve şıyamaz. Filiyata geçmiyen hare • bu sebeple devlet vazifelerinin ço kete inkılâp etmiyen bir iman, ha • ğaldığını, resmî mekteplerile, tiyatkikî bir kanaat ve iman olabilir mi? rolarile, Iâboratuvarlarile ve bütün' tdeallerini kitaplann arasma sokamüesseselerüe maddî ve ruhî şerait rak rafa koyup ta artık o mefkureile çalısan yeni devletçilikte idare inin ziyaa uğrıyacağinı tevehhüm esinin pek büyük bir mevkîi olduğua*' denler çok aldanırlar. Mülkiyelilik mefkuresi her zaman zinde ise bunun dan bahsettikten sonra demistir ki: « Bu muhtelif sahalardaki idare sım ve sebebi onu taşıyanların bu iflerini ellerine teslim edeceği un hissi daima tenmiye etmelerindedtr. (Mabadi 4 Üncü sahife&e) B u g ü n k ü toplanif t a iste arzettiğim rıiuınnınmınmınıımntıimnmmıramıııınıımınnmmınıınmtııınmnnııımHiınııımmnıiHiıııınıııtıııınıııııııınıtmınııııııııııııiDiııtı Emlâk mes'elesi Yalnız bir emlâk mes'elesi var ki bu mes'eldeki noktai nazar farki muhadenet muahedesine merbut protoklun bazı mevaddının iki tarafca başka baska se • killerde tefsir edilmesinden mütevellittir. tzah edelim: Muahedeye merbut protokolda Balkan harbindenberi devam eden emlâk ihtilâfmı hal için tarafeyn 18 tesrinievvel 1912 tarihinden evvel diğer taraf arazisine hicret eden tebaalannın hukuku tasarrufiyelerini tanımış ve bu gibi eshasa ait emvali gayrimenkule devletin veya sahiplerinden başkalannın elinde bulun • duğu takdirde îadesini taahhüt etmişlerdir. Bu tarihten protokolun imzasına kadar bir taraf arazisinden diğer tarafa hicret eden Türk ve Bulgar tebaasına ait emlâkin ise bu emlâkin kâin olduğu devletler tarafından iktisabı protokolun Ç maddesile kabul olunmustur. thtilâf, hu maddedeki ahalii asliye (orijin) kelimesinden çikmaktadır. Türk tezine gore bu kelime eshasr muzaftır. Binaenaleyh maddede zikredilen arazi ahalii asliyesinden olup ta Bulgaristan'a hicret etmis bulunan eshasın emlâki nerede bulunursa bulunsun Türki ye'ye intikal etmistir. Bulffar te zine göre (orijin) kelimesi eshasa değil, araziye muzaftır.Binaena( Mabadi 6 ınct sahifede > Dün aktedilen talebe kongreleri Halil Beyin teklifi Müstakil îzmir meb'usu, 13 muhtelif maddenin men'i ithalini istiyor Bu teklif, Ankara'da Alâka uyandırdı Şapani dikkat bir tekttfi kanunî yapan müstakü İzmir meVutu Halü Bey YUNUS NADt (Mabadi 4 üncu sahifede) Kararnameden sonra esya fi atlan yiikseldi. Kanunî tedbirler le ihtikârm onü almamıyacagı tecrübelerle sabittir.» (Mabadi 8 tnet gahtfede) Tıp Talebe Cetniyeti ve 1 stanbul Erkek Lisesi Mezunlan Cemiyeti dün ayn ayn kongre aktetmişlerdir. Yukarıdaki resim Tıp Talebe Cemiyeti azalanndan bir grupu, asağıdaki resim de Erkek Lisesi mezunlanndan bir başka gnıpu göstermefctedir. Kongreler hakkındaki tafsilât ikinci sahifemizdedir.
