21 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKİZİNCİ SENE No. 2709 SahJp ve Başmuharriri Y U N U S IVJADt •••••••••••• İDAREHANEhİ: INhBnnunmnıivr tarşiMnda daım felgraf: İ^tanbul Cumhııri\et • Posta kulııau: N° 2 4 6 î Başmuharrlr Idare mUdUrü 22365. Matbaa T a h r l r m a d Q 22366 23236 20472 Cumhu Beynelmilel bir şöhret: İktîsadîyatı Koruma İslâmzade İlyas BeyL En yüksek maaş 454 lira olacak! HIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIItMIIIIIIIIMIIIIIIM ~^^^^~^^^^~ ^^^^^^ CUMARTESi 21 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTİ MÜOOET: TÜRKİYEIÇİN HARİÇ İÇtN 2700 Seneliği 6 Aylığı 1400 Kr. 3 Aylıgı 750 Kr. : 1450 Kr.. 400 Kr. j 800 Kr. ııııiıııııııııııııınıı Yeni Vergi Kanunu Bugün Meclise veriliyor IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMII llllllinilllllllHIIIIIIIHIIIMIIIIIIIIIIMIHIIIIIIIHnilMHIIIIIiniUIIIIIMHIIIIMIMIIIMIIIIIIUIIIIIIIIIIItllinilllllllllllHrimmillll ~^H^^~ ~^^^^^ '^^^^^ ' ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ~^^^^ " ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ 5 Knrastnr * her yerde Niçin Fevkalâde Tedbir istiyoruz?. kaçakçılığa kar*ı fevkalâde tedbirler istiyen diinkü yazımızı bugün biraz daha izah etmek istiyoruz. tşi ba«it görenler: Pek iyi kaçakcılık varsa elde takip ve mücazata kâfi vesait te vardır. Nicin fevkalâde tedbir? Diyecekler bulunabilir. Zaten biz o itikattayız ki kaçakçılığm fena lığı pek iyi bilinmiyen memleket lerden biri de maatteessüf bizim memleketimizdir. Bilhassa halk tabakası bizde kaçakçılığm çok muzır, ama pek çok muzır bir haydutluk olduğunu hakkile takdir etmiyor. Ve sonra evet, bunun bir de ve sonrası. var ki aklı başında olan her vatanseveri cilleden çıkara cak bh sefalettir. Bu ve sonra.. şudur: Bazı yerlerde bazı memurların kaçakçılığa karşı ihmalci, müsamahakâr olmak ve hatta bu haydut lukta suç ortakhğı yapmak gibi derece derece fena ve şeni vaziyet Ierinî işitip duruyoruz. Eğer fenalık bir kısım memurlara da sirayet eden müstevli bir hastahk halini almış ise sadece elinizdeki vesait ile bu işi n*sıl takıp edecek, devletin bu mes'eledeki haysiyet ve menfaatini korumağa nasıl imkân bulabileceksi r? Hükumele teklif ediyoruzl.. İktisadî müdafaa vergisinin devamıı müddetince hususî bir kanunla, kiralar % 1 0 nisbetinde indirilemez Hükumet, umumî buhrana karsı tinde azalacaktır. Diğer bir ifade ile resmî ve hususî maaş ashabı ikoymak ve binnetice bütçeyi tevcin hayat, yüzde on nisbetinde pazin etmek için, fevkalâde bazı tedhahlaşacaktır. birler almak zaruretinde kaldı: tlk hamlede, pek yerinde bir kaBu vaziyet karşısında hükumet, rarla ithalâtı tahdit etti. Ve bu ka acaba bazı tedbirler alarak havat rarın derhal tatbikına geçildi. şeraitini ucuzlatamaz mı?.. Bu cümleden olarak bizim hatırımıza Ikinci olarak (iktisadiyatı koruma geldi. resmî ve huvergisi) unvanile bir vergi vazedil kiralar susî bütün maaş sahipleri, mek üzeredir. Aylıklardan kesil • kazançlarının asgarî yüzde mek suretile almacak olan' yeni vergi, bugünlerde kanuniyet kes onunu (iktisadî müdafaa vergisi) bedecek ve ağlebi ihtimal önü olarak vereceklerine göre, kira samÜ7deki aydan, yani kânunuevvel hibi Cumhuriyet vatandaşları da, den itibaren tatbik mevkiine ko müsteciler lehine, aldıkları kiradan^ nulacaktır. İktisadî müdafaa veryüzde on nisbetinde fedakârhğa gisi umumidir, yalnız hükumet me sevkedilemezler mi?.. murlarına değil, resmî ve hususî Meselâ, şu esaslar dahilinde, bilumum müessesatta çalısan bu Meclise sevkedilecek bir kanun lâtün maaş ve ücret sahiplerine sayihası, maksadı yerine getirebilir: mildir. 1 İktisadî müdafaa vergisinin devamı müddetince hükumet e, 6eBu fedakârhğa katlanmak bir vatan borcudur. İngütere ve Ame lediyelere ve eşhasa ait dükkân, mağaza, ev ve apartıman ve emsali^ rika gibi en zengin devletlerin bile buhrana karşı koyabilmek için yeni kiralan, müsteeirler lehine yüzde vergiler vazettikleri şu sırada bizim on nisbetinde tenzil edilmiştir. koyduğumuz (iktisadî müdafaa 2 iktisadî müdafaa cergisinin} vergisi) çok görülmemek lâzım devamı müddetince, hükumet e, 6 edır. Esasen Frka grupunda üç gün lediyelere ve eşhasa ait dükkân denberi cereyan eden müzakere mağaza, ev ve apartıman ve em*ali\ ler neticesinde de bütçemizi tevzin icar mukaveleleri, müddetlerinin için (böyle bir vergi kesilmesin • hitamı da, müstecirin talebi ile ayni\ den başka çare olmadıği) noktasm serait dahilinde temdit edilecehtir. da ittifak edilmiştir. 3 Bu kanun nesri tarihindett (İkyisadiyatı koruma vergisi) nin muteberdir. tatbik! ile, maaş ashabının her ayIık kazancı asgarî yuzde on nisbe En büyük dünya rekorlarını yapan tayyareleri bir Türk mühendisi imal ediyor NevyorkIstanbul seferini Yapan tayyarenin de Mühendisi İlyas Beydir! Geçenlerde Amerika'dan tstan bul'a bir hamlede gelen tayyare dünyanın bilâtevakkuf tayyare seyrin de en büyük rekorunu yapmıştı. Tayyarenin pilotu ve makinisti bulunan Mr. Boardman ile refiki Paulando'yu bütün dünya alkışlamıştı. Bu büyük rekorun hedefi İstanbul olması kahramanlığa perestis eden biz Türk'leri her milletten ziyade sevindirmisti. İki Amerika'lı tayyarecinin Türk ellerinde gördükleri misafir perverliği kendilerile birlikte bütün Amerika ve medeniyet âlemi takdir etti. Fakat şimdi öğreniyoruz ki mez • kur tayyarenin muvaffakiyetinde en büyük müessîr bir Türk'ün zekâ ve san'at kudreti olmuştur. Filhakika Nevyork • İstanbul rekorunu kıran tayyareyi yapan mühendis, bir Türk'tür. Hatta tayyareyi lstanbul'a bu Türk mühendisi götürmek istemiş, idi. Funk'un tayyaresi Nevyork ci Yenî vergiye nazaran • memur maaşları fMHlî tktisadiyatı Koruma) vergisi, bu hafta zarfında kanunivet kesbedecektir. Resmî ve hususî bütün maaslardan kesilecek olan iktisadî müdafaa vergisi, gelen ma lumata göre yüz liraya kadar olanlardan % 1 0 , iki yüz liraya kadar olanlardan %12, üç yüz lirava kadar olanlardan %14, daha fazla sından % 1 6 dır. Ancak maasın ilk I otnz lirasından vergi tarh edilmi • ! yecektir. Yeni Iâyiha bu şekilde kat'iyet kesbederse en yüksek me , mur maaşı (454) lira (80) kuruş o { lacaktır. Bareme nazaran memur maaşları şu şekil alacaktır: V a • S IS Amerika'nm en mühlm ve büyük fabrikasıntn mühendisi: İslâmzade ilyas B Fakat ailevî bir sebep buna mâni olmuştur. Tayyarenin mühendisi !s • lâmzade tlyas Bey, bir kaç sene evvel ilk defa Bahri Muhiti Atlasiyi bir hamlede gectneğe tefebbüs eden Fransız tayyarecisi Funk'un muavini varındaki Roosenelt tayyare karar(.Mçbadi 2 ind sahuede) Lira Lira 1? Lira 454,80 379,80 304.80 252,15 221,80 169,50 133,85 105,06 Lira 91,20 75,20 59,20 34,50 33 nızı Memurlanmızın hepsinin bÖyle bir zilletle malul olmıyacaklarını herkesten evvel ve yüksek sesle biz söyleriz. Fakat bütün deveran eden rivayetlerde velevki bir parça hakikat hissesi varsa bu rezaleti irtikâp edenlerin kimler olduğunu nasıl bilelim, namuslu ile namussuzu nasıl ayırt edebileMm ve nihayet bizzat bir kısım memurların îştirak ettiği mülevve» bîr vaziyeti az zamanda temizlemeğe nasıl muktedir olalım? Bizce halkımızın fenalığı hakkile takdir etmemesi ve bir kısım me murlann bu fenalığa iştirak etmek te oldukları şaibesinin mevcut bulunması nazari dikkate alınarak ka> çakçıiık illetinin memlekette müzmitı ve mühlik bir hastahk gibi yerleşmeğe basladıema hükmetmek ve bînaenalevh tedbirlemizi de ona göre almak bugün artık kat'î bir zaruret haline geçmis bulunmaktadır. Bu meyanda kaçakcılık afetinin devlet "«» millet aleyhine ne büyük bir fena'ık olduğu hakkında da halkımı nn tenvirme azamî ihtimamın sarfı lâzımdtr. Hükumet bu mel'un haydutlufcu milletle müstereken takıp ederek onun kafasmı da milletle beraber ezmelidir. Hakîkati hakkile takdir edecek olan milletin bu haydutluça karşı harekette hükumetle elbirlîği etmesi hal için de, istikbal îçîn de ehemmiyeti pek büyüktür. Kaçakcılık yüzünden devlet haznesinin ve binaenaleyh dolayisile mület servetinin uğradığı zayiat ne kadardır diye tahmin edersiniz? EDün Sipahi Ocağında slviller arasında yapüan müsabakalar&an bir fntiba jjer \m suale cevap vermek için c'ddî Sipahi Ocağı taraf ından tertip e Bu müsabaka da Zeki Pş. nın torunu tetkiklerle ortaya hakikate en yakır. dilen atlı koçuların ikinicisi de dün olan Galatasaray5!! ve 12 yaslarında olan rakamı korsak o zaman her icra edilmiştir. Havanm yağmurlu ve Süreyya Bey bütün mâniaları hatasız kesin gözü dört açılabilir diye düve en seri geçerek birinciliği kazanyerlerin çok kayıcı olmasına rağmen sünürüz. Bu rakamı ortaya koy mıştır. tkinciliği tlhami Bey, üçünmüsabakalar ve atlayışlar çok iyi mak için kaçakcılık hududuna gi cülüğü Seyfi Bey kazanmıslardır. bir surette yapımlıştır. ren işleri iyi ihata etmeğe lüzum Hanımlara mahsus müsabakaya: Müsabaka meydanındaki mâniavardır. Dün biz bu işleri sayıp dök lar geçen haftaya göre değişik bir 4 müsabık hanım istirak etmiştir. Bu ntek için prensip olarak kaçağı dev tarzda konmuş ve meydanın sekline müsabaka ^ok heyecanlı olmuştur. let hazmesîne girecek iken her ne Hanımlar arasında büyük bir rekabet çok iyi uydurulmuştu. suret veya sebeple yolda belde sunur hasıl olduğunu göstermistir. Bu mü İlk defa olarak sivillere mahsus bunun çaouluna uğrıyan devlet ve sabakada birinciliği Melâhat İhsan millet hukukunun kacırılmıs ve ça müsabaka yapıldı. Bu müsabakaya 12 kişi istirak etti. Şükrü, ikinciliği Ayşe İlhami, üçünlınmn kısmı diye ifade ettik. Fil çülüğü Nudret Yıldız Hanımlar kahaHka bizce kaçak yalnız ıssız sa Bunlar meyanında Melâhat İhsan Şük zanmıslardır. rü Hanım da vardı. Yefin çamurile hillerden ve muhafazasız kara huBirinci katagori zabitana mahsus mücadele eden müsabıklar az, çok dutlarından iceri sokulan eümrüğe müsabaka da çok muvaffakiyetle ce veya iııhisara tâbi eşyadan ibaret de tabiî olan hatalarla beraber hepsi ma•ttabadi4 üncü sahifede, vaffakiyetle manileri atlamışlardır. ğildir Gümrüğün icinden dahi kaııııijınmnıtMi«ıııiHiııııııııiHHiıııuıııııi04wıuıııu««ıııuınıııniiMiımııııiHiuıiHiııııınıtınmııııımrnıınııiMiııııntHiıııı ıimınmınnı •çak eşya geçebilir, ve Beyoğlu'* • * * *~ * * « * • f • 1 I 1 daha ziyade Tböyle olacak, yani Ja> nun bîlmiyoruz hangi mağazasım nuz? ha ziyade fena olacaktır. haraca kesen her hangi memur ile Bütçenin devlet idaresine tekabül İşip kısası bu fenalığı kökünden o mağaza sahibi dahi devlet hazedecek idare kabiliyeti şartile tevasöküp atmaktır, ve bugünden tezi nesinî soyan ve calan d'ğer karakçı zünü mecburiyeti önünde fevkalâde yok. hemen'haydutlarmdan hiç fark«ız sehir or tedbirlerle kendilerine rücu olunan Bu fenalığm sür'at ve kat'iyetle kötasının ınedenî kıyafetli kaçakçıları memleket efradı ve meselâ bu sene künden sökülüp atılması icin dün tavdır. îşi hu suretle tamim ettiğiniz bilhassa memurlar bu hakikati gözsîye ettiğimiz yoldan daha kestirme zaman devlet haznesinin kaçak önüne alarak derin derin düsün bir yol yoktur itikadında musırnz: çılıkla ve türlü türlü sui istimal melidirler. Eğer haznenin hukukıı kaMiklâl Mahkemesi. Ierle ziyaa uğrıyan hukukunu asgari çakcılık denilen haydutlukla yolda Bu maksatla teşkil olunacak bir rakam olarak: belde çalınmıyarak şunun bunun ceİstiklâl Mahkemesi, merkezi An bine girecek yerde devletin sandı .20,000,000 lira! kara'da olacak bir tekçik İstiklâl ğına girebilmiş olsaydı o fevkalâde Kaydedebilirsiniz. Müthiş rakam Mahkemesi. tedbirler yüzünden herkesin sıkıl değil mi? Günün devlet istiklâlini ihlâl emasına asla ihtiyaç kalmamış olaBütçe için mesalâ bu sene bizi den bu kangıran yarasııu tedavi edecaktı. fevkalâde tedbirlere sevkeden nokcek hazık hekim ancak odur. Bu bugün için böyle olduğu gib! san belki bu kadar bile değildir. KaBugün de bu kadar. eğer esaslı surette çaresine bakılçakçıltğın bizi nasıl buhran içinde YUNUS NADİ mazsa yann için de, obür gön için de buhrana soltuğunu görüyor musu Dünkü Spor faaliyeti Sipahî Ocağındaki atlı müsabakalar dün daha büyük bir rağbet gördü 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 600 500 400 315 280 210 165 126 108 98 84 75 66 60 56 52 49 45 40 54 45 36 28,35 25,20 18,90 14,85 11,34 9,72 6,86 5,88 5,25 4,62 4,20 3,92 3,64 3,43 3,15 2,80 21,60 16,30 9,60 7,08 6,80 5,40 4 91,20 84,34 72,72 65,75 57,78 52,80 49,48 46,16 43,67 40,35 36,20 3,60 3 Ne dersiniz?... 2,60 2,20 1,90 1,50 1 30 güzide arasında bir anket: 17 Havalar soğudu Şaziye Berin Hanım kadıniara düşmanî.. • . ^ 1 !»• Dün derecei hararet (4) e kadar düştü Bir kaç gündenberi iyi giden hava lar, evvelki aksamdanberi yağmağa bashyan yağmurla bozulmuş ve barometre 4 dereceye kadar düsmüstür. Evvelki gün baslıyan yağmur gece de devam etmis, dün de fasılarla yağmıstır. Rasataneden aldığımız malumata göre dün saat yediye kadar 19 milimetre yağmur yağmıstır. Dün rfizgâr yıldız ve karayeîden 14 metre sür'atle esmistir. Hararet azamî 29 asgarî 4 derece olarak kaydedilmistir. Bugün rüzgâr mutavassıt sür'atle yıldızdan esecek, hava kapah olacak, fakat yağmur yağmıyacaktır. uTürk kadını diye dolaşan o maske yüzlü, maske özlü mahluk kaybolmalıdır!» Saziye Berin Hanımefendi, gazetelerde çıkan kıymetli yazıları, tercüme ettiği kitaplar, irfan ordusundaki mevkii ve mesaisi ile ta nınmış münevver bir Türk kadmıdır. Suallerime şu cevapları veriyor: Şaziye Berin H. m cevapları Yeni ev, yeni şiir, yeni resim tarzı teferrüatı ve süsü yıkup attığı, yerine çağlıyan bir kuvvetin sade ve hür üslubunu ikame ettiği için çok hoşuma gidiyor. Baltkesir'de Bahkesir 20 (A.A.) Dün Balı kesir ve mülhakatında pek mebzul yağmurlar vağmıştır. Sabahlevin baslıyan yağmur kâh hafif, kâh siddetli bir su rette aksama kadar devam etmiştir. 15 gün evvelki yağmurlardan sonra çiftçi kıshk mahsulünü kısmen toprağa gömmüs bulıınuyordu. Son yağmurlar çiftçi ve köylünün yüzünü güldürmüstür. Serbes izdivaç: Mecnunane bir gaflet Rusya'daki serbest izdivaç bence, koca bir millet kadınlığının hayatı pahasına teşebbüs edilen bu kanlı tecrübe mecnunane bir gaflettir. Alman'lar çıplak gezerken de namusludur Almanya'tlaki çıplakiara gel ince: (Mabadi 4 üncü sahifeie) ıımııııtı ıniMiıııııııiMiıııiMiıiMiııiiiınııııııiMiııııııuııııııııııııııiMiMiıiHiııınııınııııııırı Saziye Berin Hf ıııııııııııiMiıııiHiıııııııııııııııııııııımnııııııın Gencler mahfili ikinci bir tcmsil verdi M. Veyl'in son teması Ankara 20 (Son Posta) Buraya gelip hükumetle temas ettikten sonra İstanbul'a dönen eski Reji müdtirü M. Veyl'in seyahat mak sadı öğrenilmiştir. Benim aldığım malumata göre M. Veyl Türk tütünlerinin Avru pa'da satışının eski Rejiye ihale edilmesini teklif etmiştir. İki ziyaret t M. Ş. Beyin çok güzel ve uzun bir hikâyesi Dün çtkan ilk kısmın bir hitlâ »an yapdmıştır, dördüncü sahifede okuynnuz. Dunkü musamerede bulunanlardan bir grup 'Kosede Gençler mehafılinın faal reisı Muçteba Bey) Cumhuriyet gençler mahfili te I rilmiştir. Güzide bir davetli kütlesi maşa şubesi tarafmdan dün mah I huzurunda verilen bu temsil mufil binasında ikînci bir temsil ve I mabadi 4 uncü sahifede)