14 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2642 Sahip ve Basmuharriri .r İDAREHANESİ ^ \t Mm&mmi)» karşısıada flaiıri d • »Telgraf: tstanbu) Cumhuriyet s |{ >Posta kotusu; N° 246» j TAIAIAH • 1 e i e i O n . Tahrlr müdurüf: 23236 tdare mudurti £2365. Matb» ^»80472 Basmuharrlr : 22360. umhu riy bir tenezzüh yaptılar PAZ/RTESi 14 EYLOL 1931 AIONE'ŞEJRAİTİ fMÜDDE': j TÜRKİYE İÇİN i Senelid | '1400 Kr.» Iİ450 l 3 Aylifi { 400 Xr.* »800 Nflshası Başvekii Atina'ya Seyyahların Memlekete Getireceği para \ ». B u m ü h i m mes ele memlekete 200 MÎL*OS getirilecek ecnebi Urttdtr seyahat, ziyaret ve ikameti mes'e lesidir. Eğer bu mes'ele, şimdi bir çok Avrupa memleketlerinde olduğu gibi bizde dahi bir mes'ele olarak alınır ve onun halli îçin icabı veç bile çalışılırsa elde edilecek ilk asgarî netice bu yüzden memlekete lâakal 200 milyon Türk lirası ka • dar ecnebi parası girecek olmasıdır. Ankara 13 (Telefonla) tsBu miktar şimdi yapmakta oldu met Pş. Hz. ayın yirmisinde ts • ğumuz haricî ticaretin bütün yekutanbul'a, oradan yirmi iki eylulde nuna muadildir. Atina'ya hareket edeceklerdir. Haricî ticaretimîzi teşkil eden 200 Tevfik Rüştü Beyin Başvekile milyon Hra tahakkuk edebilmek i • çin sarfolunan emeklerin ve ihtiyar tstanbul'da iltihak edeceği anla • olunan f edakârlıklarm ne kadar mü şılıyor. Atina seyahatini mütea • him ve batta müthiş olduğunu bep kıp Peşte'ye de gidilecektir. biliriz. Bu ticaret tabakkuk edebilmek için üzüm, incir, tütün, fın idık, pamuk, afyon, zeytin ve yağı , arpa, buğday vs. va. (1) yeti»ebü mek, iyî yetişebilmek ve onların saAtina 13 (Hususî) Cenev tılabilmesi için dünya piyasası müre'den gelen habere göre Türsait olmak lâzımdır. Bütün sene kiye Hariciye Vekili Tevfik bütün bir millet, bütün mihnet ve meşakkatlere katlanarak çalısacak Rüştü Bey dün İstanbul'a have içte ancak böylelikle almacak reket etmiştir. Tevfik Rüştü mahsuldür ki gene bir o kadar be Bey istasyonda Yunan heyeti Iecanlar içinde satılarak baricî timurahhasası ve diğer devlet caret dediğimiz o 200 milyon liralık yekun toplanabilecektir. murahhasları tarafmdan teşyi Her bangi bir sebeple filân ve fiedilmiştir. Yunan Beşvekâlet lân maddeler ya istibsal olunamaz, Müsteşarı M. Papadatos Tevya para etmez de bu yekun aşağı fik Rüştü Beye Yunan Baş • düşerse o zaman bütün memleketiyi seyahatler l e büyük nkmtılar baş gösterir. Çün vekili namma lcü o zaman satmak imkânımızin a» temenni etmiştir. saiması nisbetinde almak imkâ Türkiye Hariciye Vekili hataı«nız da azalmış olur. Yanî bir ta • raftan ihtiyaçlarımız açık kalır veya reketinden evvel Fransa Ha riciye Nazırı M. Briand'ı zi barice borçlanınz, ki ber iki suret ıztırap sebebidir. yaret ve veda etmiş ve uzun Haricî ticaret fertlerin istibsal uzadıya görüşmüştür. Bu mü leri yekunudur, ve bu yekundan lâkatta günün mes'eleleri ve herkes ferden kendi hissesini alır Eylulde Gidecek Reisicumhur Hz. dün öğleden sonra, Dolmabahçe sarayından Sakarya matörile de[nizde bir tenezzüh yapmışlardır.J Gazi Hz. nin refakatlerinde mutat zevat bulunuyordu. Sakarya motörü Florya'ya kadar gitmiş ve oradan dönerek sahilij takiben saraya gelmiştir. Gazi Hz. nin tenezzühlerini haber alan sahildeki halk müşarüni leyh Hz. ni şiddetle alkışlamışlardır. Başvekilimiz 22 eylulde Viyana ve Beı lin ile teleGazi Hz. Atina'ya hareket edecekJ Dün Florya'ya kadar fonla konuşabileceğiz! Hariciye Vekili Cenevre'den hareket etti, Başvekili burada bekliyecek Bunun için Sofya merkezine bir teşdit âleti konulması lâzım geliyor Posta ve Telgraf Umum Müdürünün beyanatı Bir müddettenberi şehrimizde tetkikatta bulunan Posta, Telgraf ve Telefon Müdürü Umumisi Fahrettin B.; dün kendisini ziyaret eden bir muharririmizin muhtelif suallerine şu izahatı vermiştir: « Ankara tstanbul Sofya telefon hattı hergün yeni bir tekâmüle doğru gitmektedir. İlk günler üç, beş mükâlerae oluyordu. Fakat gün geçtikçe mükâlemeler çoğalmaktadır. Mükâlemenin daha vazih olmasını temin için teşdit aletini îstanbul'dan Edirne'ye naklettik. Evvelki gün bir makinist ile bir de müfettiş gitti. Bugün, yarın montaj ameliyesi ikraal edilecek. Ondan sonra mükâlemeler, bilhassa îstanbul'dan daha vazih surette işitilecektir. Gelmelerine intizar olunan Bulgar murahhaslarile fennî hususat ve işletme ve ücret mes'eleleri hakkında müzakerata girişeceğiz. Bu müzakerat neticesinde Sofya'ya da teşdit aletini koy Tevfik Rüştü B. M. Briand ile tekrar görüştü Tevfik Rüştfl B. Cenevre'den istanbüf a hareket etti Aslı yok! Atina'nm en meşhur âsarî atikastndan Partenon harabesi Belediyede mühim bir ihtilâs meydana çıkmamıştır Posta ve Teîgraf Müdiri Umumiti Fahrettin Bey Yunan • Bulgar şülmüştür. ihtilâf i görii • M. Briand Yunan Bulgar ihtiiâfının halli için şahsan tavassutta bulunmakta ve bu ihtilâfın doğrudan doğruya iki devlet arasında hallini istemektedir. Cenevre 12 (A.A.) Harici ye Vekili Tevfik Rüştü Bey bugün Milano'ya hareket et miş, istasyonda M. Mihalakopulos'un kalemi mahsus müdürü tarafmdan teşyi edilmiştir. Tevfik Rüştü Bey yarın Milano'dan ekspresle Istan bul'a gidecektir. mak kabil olduğu takdirde Bulgaristan'ın telefonla merbut bulunduğu ve bulunacağı Bükreş ve Belgrat merkezlerinin tavassutile Viyana ve Berlin'le görüşmek diğer payitahtIara merbut olan bu iki şehir vası tasile bütün Avrupa ile irtibat temin etmek kabil olacaktır. Şehirler arasında telefon Ankara tzmir telefonunu yalnız tzmir telefonu olarak mütalea et (Lutfen sahifeyi çeviriniz) IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIHIIIIIIinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllinilllllllllimmilllllllllllllllllHIIII Gazi'nin yeni bir heykeli Bursa'da rekzedilecek heykel ikmal edildi * Muallim Nejat Beyin yaptıgı bu ath * Belediye Muhasebe Müdürü Cemal B. Sabah refiklerimizden biri, Belediyede yeni işe başlıyan Muhasebe Müdürü Cemal Beyin muhasebeyi teftiş ettiği esnada mühim bir ihtilâs meydana çıkardığını yazmıştı. (Mabadi 4 tincü sahifede) ama bu baricî ticaret yekun itiba rile bütün memleket ve milleti alâkadar edsr. Izmir'de üzüm ve Samsun'da tütün yetismez veya satıl mazsa bundatn faraza tstanbul'da ben ve Diyarbekir'de sen müteessir ve mutazarrır oluruz. Ferdî iktisat ların muhassalası millî iktisadî teşkil eder de onun için. Şimdi biz diyoruz ki bu baricî ticareti tas atıp ta kolumuz yorulmu yacak bir kolaylıkla iki misline ib lâğ etmek mümkündür: Memlekete ecnebi seyahat, ziyaret ve ikametini getirmekle. Bir çok dünya memle ketleri V'i yeni kazanç yolundan akıllara hayret verecek surette istifade ediyorlar. Halbuki Türk vatanı diye bizim üzerinde oturduğumuz dünya parçası ecnebi seyabat, ziyaret ve ikametini kendisine celbetmek için pek az memlekette bulunabi Ien sebeplerin ve şartların en mü kemmellerini nefsinde toplamış efsanevî bir diyardır. Eğer ecnebi seyabat, ziyaret ve ikametini celbetmek için biraz çalışmağa niyet e dersek müsbet neticelerm kendili ğinden gelerek ve daima çoğalarak tahakkuk etmeğe başladığım göre • ceğiz. tşte o zaman memlekete ha • riçten ve hiç yoktan lâakal 200 milyon Türk liralık ecnebi parası gir miş olacaktır. Bu, umran ve refahın söz götürmez bir mesnedidir. O zaman meselâ tstanbul ve havalisi dünya cennetlerinden biri olacaktır. Balkan konferansı Kadınlar Birliği de dört murahhas intîhap etti Türkiye'nin YunanBulgar itilâfmda tavassut edeceği söyleniliyor Kadın Birliğinin sulh propagandası yapmak için cemiyetlere müracaat ederek Birliğe ikişer aza gönderilmesîni istediğini yazmıştık. Azalar henüz Birliğe müracaat etmedikleri için içtima edilememiştir. Birlik idare heyeti dün toplanmış ve Balkan konf eransında Türk ka dmlığını temsil edecek olan hanım Iarı seçmiştir. Bu hanımlar Seniha Rauf, Efzayiş Suat, Lâtife Bekir ve Lâmia Refik Hanımlardır. Bu azaya bir de avukat hanım iltihak edecektir. Atina mehafili, Bulgar'larm konferansta ekalliyetler mes'elesini kurcalatnak istemelerinden memnun görünmemekte ve bu mes'elede Tür • kiye'nin bitaraf bîr vaziyette bulunması hasebile, yekdiğerine zıt iki noktai nazarı telif hususunda tavassutta bulunacağı ve Türkiye mu rahhaslarının mühim bir rol oynıya. cakları beyan edilmektedir. heykel beş metre yüksekliğindedir Gayrimübadiller, acele Bu işin elbet en makul sekli bulunacaktır Başmuharririmiz Yunus Nadi Bey (Yeni Gün) de bir makale silsilesi neşretmektedir. Bunların daha evvel intişar edenlerinde müdafaa o lunan tezi anlatmıştık. Nadi Beyin Gazi Hz. nin Bursa için yapılan ath heyk elleri Nejat Beyin atolyesinde, ortada ayakta üçüncü başmakalesi de bugünkü duran heykeltraş Nejat Beydir «Yeni Gün» de çıkacaktır. Güzel San'atlar akademisi heyBaşmuharririmizin gayrimüba dillere verilen bonoların çarçur ol keltraşhk muallimi Nejat Bey tamaması için sür'atle alınması lâzım rafından Gazi Hz. nin Bursa Vigelen tedbirleri bildiren üçüncü ma lâyeti için yapılan ath heykeli kalesini şöyle hulâsa edebiliriz: ikmal edilmiştir. San'atkâr bu eGayrimübadillerimiz çok sı serinde cidden muvaffak olmuşkılmış vaziyettedirler. Binaenaleyh tur. haklarınm yüzde yirmisi nisbetinde ellerine geçecek bonolardan kendi Nejat Bey bir muahririmize elerine derhal maddî bir fayda çı > seri hakkında şu izahatı vermiş(.Mabadi 4 üncu sahifede) tir: « Heykelin mulâjmı ve kaidesini geçen sene ikmal ettim. O vakit Şişli'deki büyük atöli yemde çalışıyordum. Bu aziz memleket dahilinde böyle hey keller dökülemiyeceğini iddia ehri: Re&at Ekrem denlere karşı bunun mümkün olduğunu isbat için gördüğünüz Büyük Türk nfimafınm hı heykel dökümhanesini bizzat tef at ve eseflerine aît olan Heykelin bust kısmı sis ettim. Bu iş beni pek yordu. Şok kıymStli esefi blıgünde Abideyi dökmek için burada yer12 parçadan mürekkeptir.» f itibaren tef rika etmeğe* baş leşmiş Macar ustalarından Mösyö Heykel, bugün Bursa'ya gön lıyoruz. Albers'in yanma Türk işçileri ver derilecektir. Heykeltraş Nejat Be dim ve idarem altında çalıştırdım. yi muvaf f akiyetinden dolayı tebIkinci sahîfemiztfev Heykel 5 metre yüksekliğinde ye rik ederiz. Bulgar ve Yunan gazetecilerini davet İstanbul Matbuat Cemiyeti Balkan konferansı münasebetile Yunan ve Bulgar gazatecilerini tstanbul'a davet etmiştir. Yunan ve Bulgar murahhasları bu daveti memnuniyetle kabul etmişlerdir. Atina Matbuat Cemiyeti tsmet Pş. ile Atina'ya gelecek Türk gazetecilerini izaz için hazırlıklarda bulunmaktadır. Yunan murahhaslarınîn hazırlığı Atina 13 (Hususî) Teşrinievvelde tstanbul'da toplanacak Balkan tstanbul şehrinin simdiki bütçesi konferansında Yunanistan'ı temsil 67 milyon arasındadır. Dediğimiz eden murahhaslar dün aktettikleri îş tahakkuk ettikten sonra bu bütçeiçtimada takip edecekleri hattı hanin iki misline doğru artmaktan reketi müzakere etmişlerdir. başlıyarak az zamanda 20, 30, hatta Hasan B. bugün geliyor Bulgar'lar konferansta bilhassa 40 milyon liraya çıkabileceğinde Makedonya ve Dobrıca akalliyet Balkan konferansı hazırlıkları bizim şüpbemiz yoktur. leri mes'elesini mevzuu bahsedecekhakkında Başvekii İsmet Pş. Hz. ne Bu vazlyetin tatbikattaki ifadesi ise baştan aşağı bir mamurezar ha Ierinden Yunan murahhaslarınîn bu izahat vermek üzere Ankara'ya gitline gelecek olan bu güzel diyarın mes'elede nasıl bir hattı hareket tamiş olan konferans Reisi Trabzon nüfus itibarile de hepsi müreffeh ve kip etmeleri lâzım geldiği tetkik emeb'usu Hasan B. bugün şehrimize mes'ut olmak üzere şimdikinin iki dilmistir. avdet edecektir. üç katına çıkcak olması demektir. IIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIM Artık buna süphe yoktur ki bir memolsa olsa umumî hatlarını söyliye kikate öyle bir heyetten çıkacak leketin saadet ve selâmeti iktisadî biliriz, ve ona da hayal denilmesinporla yakin hasıl edilmesini teklif şeraitine tâbidir. ediyoruz. Hiç te zor ve hele asla mas den korkarız. Mütehassıs bir heyet Görülüyor ki mes'ele fevkalâde eciddî tetkiklere müstenit bir rapor raflı bir şey değil. Memlekete hiç hemmiyetlidir. Diyeceksiniz ki yeni versîn de onun ne kadar kolaylıkla yoktan senevî lâakal 200 milyon limemlekete ecnebi akını şeklindeki ralık servet getirecek bir iş için 40 istihsal olunur bir hakikat olduğu o bu para akını nasıl olacak? Biz bu zaman görülmüş olsun. SO bin liralık tnasraf ihtiyarında tecihetin içinde ecnebi mütehassıslar Şimdiki halimizle biz altın ha • reddüt eder misiniz? da bulunacak olan salâhiyetli bir zineleri üzerinde zaruret çeken in İşin nasıl olacağını biz söylemiyofceyete tetkik ettirilmesini ve tam hasanlarızj, ruz. Evvelâ o bizim bütün şümulile NADİ \ Ul Yi salre ye salre flemefc "\ bile bOeceğimiz bir ij değijdir. Biz az ve ese