10 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

~SEKiZiNCi 3ENE No. 2638 Sahip ve Basmuharriri YUNUS İDAREHANESİ: Dfıvunuuuıuıniif Laı^ısıoda dairei «ahsnsa Telgraf: İstanbu! Posta Ctımhurivet Başmuharrir : 22366 Tahrir tnüdürü : 23236 : Idare müdürü 22365. Matbaa 20472 Cumhuri Susuzluk İstanbul'u yakıyor ıııiHnıııııııııııııımnııruıiHiımıııu,....! PERŞEMBE 10 EYLÛL 1931 ABONE ŞERAİTİ OETrİTORKİYElÇİN : 1400 Kr. | 6 Aylıgi î 750 Kr.* 4O0Xr. I 2700 1450 800&.ÎJ ] 3 Aylığ, f ^ 5 Kuraştnr , , MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIII ^ ^ Nüshası her yerde " Edebiyat FakUltesi lle Divan BirtUrlU Anlasamıyorlar " l " 1 1 "" 1 " 1 "" 1 "" lllımı " ' nl111 Hiııııııı.ıııııııııımıımnmıyııııııımııııııııııııııııı ıım , „„„„„,„ ,,m,tımııımıııtı,ıı.mıı«ımıııııı, llllm miMiımHnm fiiMi.mMiHiııı.ı.ıııııı.1 , HliniMllllllllllllllllllllltlllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Son safha: Gayrimübadillerin Bonoîarı 1912 senesinden evvel Yunanls tan'ı terketmiş olan Türk'ler esasen malları itibarile de, şahıslan itiba rile de gayrimübadil, yani müba • dele ahkâmına gayritâbi sayıldıktan sonra bu mes'elenin geçirmiş olduğu ıtıuhtelif safhaları tekrara ma • hal görmîyoruz. Olan olmuş ve ni hayet alâkadar iki hükumet ara sında aktolunan bir itilâf ile mes'e lenin beynelmilel kısmı halledildikten sonra gayrimübadillerin hukuku dahi kendilerine verilmeğe başlanan bonolarla nihaî safhasına iktiran etmek yolunu tutmuştur. Gayrimübadillerin hukuku Yuna nistan'da terketmiş oldukları emlâk ve araziye mukabil kendilerine ve rilmekte olan bonolarla temin olu • nuyor. Bu bonolar memleketi terke • den Yunan'lıların emlâk ve arazi • leri başta olmak üzere hükumetçe müzayedeye çıkanlacak emlâk ve arazinin iştirasına iştirak hakkını veriyor. Bu itibar île ve bittabi erbabınca mahiyetleri iyi bilinmek şartile bu bonolar hemen hemen nakte müsavi bir kıymet arzetmektedir. Uzun bir intizar dervesinden sonra niha • yet haklarına kavuşan gayrimüba dillerin bu bonolardan hakkile istifade edebilmeleri bu son »afhanın esaslı noktasını ve en mühim mes'e lesini teşkil etmektedir. Eline meselâ on bin liralık bîr bono almış olan bir gayrimübadilin bu kıymet varakasından f ilhakika aşağı yukarı on bin liralık bir faide istihsal etmesi fâzımdır. Işte mühim olan nokta ve esaslı olan mes'ele bura dadır. Acaba bunun îçin mes'elenm ehemmiyetile mütenasip tedbirler alındı mı? Korkulan noktalardan bir mü himmi şuradadır: Gayrimübadiller çok dar bir vaziyette bulunuyorlar. Şimdiye kadar çok muzayakalı bir hayat yaşamış olan bu vatandaşlar bir gün ellerine geçebilecek hakka istinaden ekseriyetle borç ve harçla yaşıyabilmiş oldukları gibi gene pek çoklarının bonolardan her hangi bir suretle ise derhal bir faide çıkar mağa koşmalarını icap edecek ihtiyaçlar içinde bulundukları farzedilebilir. Henüz ortaya müzayedesine iştirak olunacak emlâk ve arazi çıkmamış olduğu bir sırada bu bonoların hakikî kıymetleri tezahür ve tahakkuk etmiş olamaz. tşte böyle bir halde gayrimübadillerden ellerindeki bonoîarı nakte tahvil etmek istiyenler olursa onları yok pahasına ele geçirmek istiyecek bir takım açıkgözlerin zuhur etmesi de asla müstebat görülemez. Bu tehlikeden gayrimübadilleri tahzir etmek istediğîmiz kadar halkın velisi olan hüku • metin nazari dikkatini dahi şimdi den bu acıklı ihtimal üzerine cel betmeği vazife biliriz. Bu acıklı ihtimal in bu suretle tahakkuku gayrimübadüleri son ümitlerini de mahveden büyük ve nihaî bir zarar içinde perişan bırakabilir. Bundan sa kmmak lâzımdır, buna meydan vermemek lâzımdır. Bu vaziyetleri daha evvel derpiş eden gayrimübadiller âleminde hükumetçe verilecek bonolar sermaye îttihaz olunmak suretile büyük bir anonim şirketi teşkil etmeği derpiş edenler görüldü idi. Son günlerde bonoların zaman geçirilmeksizin borsaya kabul edilmesi Iüzumundan da sık sık bahsedilmekte olduğunu görüyoruz. Her iki tedbirin hiç bir şey yapılmamaktan elbet bin kere daha hayırlı olduğuna şüphe yoktur. Hususile bonoların borsaya kabul edilmeleri onların kıymetlerini meydana koyabilir, ve orada alenen kontrol edilecek olan bu kıymetlerin şayet görülürse tenakusları sebepleri çabuk keşolunarak makul hâdlerine çıkmaları esbabı da derhal istikmal olunmak mümkün olur. Zaten hükumet gayrimübadil bo • nolannın borsaya kabullerinî temin etmekle onlara verdiği kıymetlerin mahfuziyetine ait bir nevi fazla te lllllllllllllllllllllllllllllllllll ' llllmilllltlllllHHIIIIIIIfllllllMIIIIIIIMIIIIIMIIIIMIfKtlMIIIIMIIIIIMIinffimraM ~ RF.ında yeni cereyanL Harekete önayak oldukları söylenenler bu asılsız şayiayı tekzip ediyorlar Evvelki geceki Taksim yangınında 6 ev ve apartıman, iki dükkân yandı! Terkos mushıklarmda bermutat su yoktu, yangın bu yüzden tevessü ettî ve bin müşkülâtla önüne geçilebildi basında bulundukları söylenenlerden Yeni Falih Rtfkt Bey Ruşen Erşef Bey Yakup Kadri Bey caret mektebi müdürü Şevket «Son Posta» gazetesi bir, iki Süreyya Beyin verdiği bir konfegündür Halk Fırkası içinde yeni bir cereyan başladığını yazmakta, ransla başlamıstır. Şevket Sü • bu cereyanın basında Falih Rifkı, reyya Bey bu konferansmda inYakup Kadri, Ruşen Eşref, Vedat kılâbın idealijisini yapmak istemiç, H. Fırkasına şimdiye kadar Nedim, Bürhan Aasaf Beylerle kimsenin aklına gelmiyen yeni bazı meb'usların bulunduklannı, vasıflar ve yeni mefkureler at bu zevatın fikirlerini şimdilik fetmişti. Konferans ocakta hay«Hakimiyeti Milliye» de nesret • li gürültülü münakaşaları davet tiklerini haber vermekte idi. etmiş, b^nun üzerine Şevket SüBu arada sunlar da söyleniyorreyya Bey «Inkilâp ve Kadro» du: isimli bir broşür hazırlamış, bun«Yeni cereyan S. F. zamanın da Türk Ocağında Ânkara Tİ (Mabadi 4 üncü lahifede) (1) Harikzedeierden bir grup, (2) nartkzedelerin eşyan tajtnvken, (3) Yanan evlere bir nazar, (4) tttatğe yangtnm sirayetine mâni olmağa çalışvken ""* Belediyede dedikodtf maralı eve sirayet etmiştir. Yangını ilkönce gören, Afrika hanında 43 numaralı dairede oturan Alâettin Haydar Bey isminde bir za • (Mabadi 4 üncü sahifedet Evvelki gece saat üçü yirmi geçe Beyoğlu'nda Taksim'de Etual sine ması yanındaki Ebil sokağında 14 numaralı evin üçüncü katından yangın çıkmış, ateş, terkos muslukla • rında bermutat su jlmadığı için bu yümüs, altı ev, iki dükkân kâmilen yanmıştır. Yangınm çıktığı ev ahşap olduğundan ateş az zamanda tevessü etmiş, alev buradan yanındaki 12 nu Son tebeddüller vesilesile çıkarılan şayianın aslı yoktur Belediye Reis muavini Şerif Beyin tekaütlüğe sevki üzerine yerine tayin olunan Belediye Mu hasebe Işleri Müdürü Nuri Bey dün Belediyeye giderek vazife sine baslamıştır. Nuri B. in Belediye Reis muavinliğini kabul etmiyerek istifa etmek niyetinde olduğu şayi ol mus ise de bunun aslı yoktur. Nuri Bey vazifesine baslamıştır. Belediyede yeniden bazı te • beddülât olacağı haberi de ta • hakkuk etmemistir. Son yapılan tebeddüllerden Vali Muhittin Beyin haberdar olmadığı yazılmış ise de Muhittin Beyin bunlardan malumattar olduğu anlaşılmıstır. Son tebeddülât dolayısile Belediye erkânı arasında, Belediye ayrı bir ihtisas dairesi olduğu cihetle burada bulunan memur veya âmirin muvazenei umumiyeden maaş alan memurlarla becayişinin kanunî olup olmıyacağı etrafında bazı mütalealar yürütülmek • MiııiMiiMiıı.ı 1111 ıı ı ıı 111 ıı İhtilâf halledilemiyor! Darülfünun Diavnı Edebiyat Fakültesinin barem cetevlini gene kabul etmedi Gazi Hz. Dün bir denîz tenezzühü yaptılar Reîsicumhur Hz. dün akşama kadar Dolmabahçe sarayında istirahat buyurmuşlar ve akşam saat altı buçukta refakatlerinde mutat zevat olduğu halde Sakarya motörile Moda açıklarına kadar bir tenezzüh icra ederek saat yedi buçukta saraya avdet buyurmuşlardır. ** • •«!> Karilerimize: G a z e t e n i z i S e ? kuru? vererek alKendiniz dığınız gazete nüshas t a c a o a Açınız! sizden evvel baska ellerde gezdi mi idi, yoksa onu ilk alan ve ilk okuyacak olan siz misiniz? Her halde gazetenizin makineden çıkttktan sonra ilk okuyucusu kendiniz olmasını tercih edeceğinize şüphe yoktur. Yeni rotatif makinemizi inşa ettirirken bu maksadı temin etmek üzere koydurduğumuz tertıbatı bugiınden üibaren tatbik ediyoruz. Gazetenizin kenan yapıstırılmıs ve bu yaptştırüan kısım boydanboya bir tırtıl ile katedilmiştır. Gazetenizi okumağa başlamak için bu tırtıllı kısmı kolaylikla kopara caksınız. Ve şayet size tırtıllı kısmı koparılmış, açık gazete satmak isterlerse bunu kabul etmiyerek müvezziinizden hiç kullanumamış temiz, makineden çıktığı gibi yeni, yani kenarlan yaptşık gazete istiyecek ve onu kendiniz açacaksmız.y . v. Karilerimizin kendi memnunfyet ve emniyetlerini düşünerek aldığımız bu tedbiri hüsnü telâkki edecekle rinde şüphemiz yoktur. . Yeni Belediye muhasebedsi Cemal B. Edebiyat Fakültesinin barem cetveUni reddeden Darülfünun divant içtima halinat Darülfiinun Divanı dün toplanarak Edebiyat Fakültesi mü derrislerînin barem cetveline vaki olan itirazlarinı tetkike başlamış tır. Söylendiğine göre Edebiyat Fakültesi barem cetvelini tanzim ederken bütün müderrislerin yükıııııııııiıııımıııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııııı sek maaş almalarını temin ıçın hepsini darülmesaide göstermiştir. Halbuki darülmesai sabahtan öğleye ve sabahtan akşama kadar bulunmak gibi ayrı ayrı kayıtları ihtiva etmektedir. Binaenaleyh cetvelde dariilmesaî (Mabadi 4 üncü sahiiede) ııı ııınııımmııııııııııııııiMMimıı ııımııımımımııııııııııııııı lir. Fakat Vilâyetle Belediye tevhit edilmiş olduğu cihetle her iki daire memurini arasında tebeddülât icrası Dahiliye Vekâ letinin doğrudan doğruya salâ • hiyeti dahilindedir. Ve bu işte hiç bir kanunsuzluk yoktur. ıı 11 • ıi ıı ıııı • 1111 ıtı ıııı • ı ııı ı ıııııı 11 ıı 1111 ıııırıııııi 11 ı ı m ıııııı ı ııııt • ı ıtııı ııııı ıı ııtı ı ıııııı 11 ırıı if f ııııtıııı 111 • tf »ttıtiTtl Vecihi Beyin propaganda seyahati minat vermiş olacaktır. Hükumetin bono vermekle üzerine aldığı taahhüdü bir ucundan icraya başlaması ise bonoların kıymetini mahfuz tutmağa kâf i f iliyatı teşkil eder. Kıymeti ve miktarı neden ibaret olursa olsun bu bonoların peyderpey emlâke ve araziye, yani nakte tahvil edilmeleri memlekette zarurî bir adalet ameliyesi olduğu kadar içtimaî büyük bir menfaat lâzimesi de sa yılmak lâzımdır. Herkesin hakkını alması iyi bir şeydir, ve haklarını alan vatandaşların refahı Türk cemiyetinin yeni bir kuvvetini teşkil edecektir. Onun içindir ki biz gayrimü badllerin sarih hak olarak almakta oldukları bonoîarı çarçur etmiyerek hakikî kıymetlerini elde etmek üzere onların üzerine titremelerini tavsiye etmekle beraber hükumetimizin dahi bu işin böyle olmasına ehemmiyet vermesini rica ediyoruz. Mes'ele memleketimizin bugünler için en ziyade dikkat ve itina ile göz Snünde bulunduracağı bir mes'eledir. Bilhassa gayrimübadillerle hükumetimizin bu mes'ele karşısmda çok dikkatli bulunmaları lüzumunu kuvvetle ve tekrar alettekrar açık ve yüksek söyleriz. Foto Tank Ziya (Boln) Vecihi B. Bolu halhı arannda Tayyareci Vecihi Beyin Anadolu'nun bir kısmında propaganda seyahatine çıktığı malumdur. Gazetemize koyduğumuz bu resim Vecihi Beyi Bolu halkı arasında gösteriyor. Vecihi Beyin ge YUNUS NADt