25 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKİZİNCİ SENE No. 2622 NADİ İDAREHANESh1 t.ırMvında ılaim nahsosa { j • *Telgraf: İstanbuf Cumhurivet " j İ Posta kutusu: N° 246 ! Başmuharrir : 32368 Tahrlr mUdüru / 2323© * 20473 Itfare müdürü 2236S. Matbaa Cumhu İVL Venizelos dün gitti SALI 25 AGUSTOS 1931 ABONE ŞERAtTt | MÜDDET: | T Q R K İ Y E IÇİN j HAÇİÇ İÇİN : Seneliği : 1400 Kr. • 2700 Kr. İ 6 Ayhğı İ 750 Kr. : 1450 Kr.. f 3 AyJığı : 400 Kr. î 800Kr.»j Nflshası her. M. Venizelos Uzun Müddet Harp Yok Divor Propaganda VE 5 Kurnştar Mukabil propaganda Kıymetli Başvekilimiz tsmet Pş. Hz. Mecliste matbuat mes'elesi mükazere olunduğu sırada irat eylediği nutkunda bir çok hakikatlere temat Ue efkâri tenvir etmişti. Bu çok mühim bahisler arasında bilhassa propaganda hakkındaki sözlerî birinci derecede kuvvetli ve tetkike şayandır. tsmet Pş., propagandanın ehem miyetini anlatırken muntazam ter tip olunmuş daimî ve kuvvetli bir propagandaya en şuurlu milletlerin bile dayanamıyarak aldanacağını söyledi. Hükumetlerin siyasî mak satlarla milyonlar sarfederek yek diğeri aleyhme yaptıkları propa gandalarm büyük tesirlerini anlat mak îçîn devletler arasında muahedeler aktolunduğu vakit birbiri aleyhine propaganda yapılmamasına dair maddeler konulduğunu, taahhiitler yapıldığını da îzah etti. Bu sözler beni düşündürdü. Propagandanın kuvvet ve mahiyetini iyice anlamak için küçük bir tetkik yaptım: Gördüm ki propaganda Avrupa'da asırlarca evvel, Roma'da, katolik papazlar elinde doğmuş, bugüne kadar bep kuvvetlenerek yaşamış, biiyümüştür. On altıncı asırda Papa tarafından kardinallardan mürekkep «Bi rinci Propaganda cemiyeti» teşkil olunmuştu. Hristiyanhğı müdafaa ve neşriçin çahşacak bu cemiyete sa • ray gibi muazzam ve muhteşem bir merkez inşa edilmiş, büyük bir matfaer lisana vâkıf bir çok memurlar tayin olunarak dünyanın her tara fında, her lisanda bedava dağıtılan hesapsız kitaplar telif, tercüme ve neşredilmiştir. Fransa'da bu muvaffakiyeti gören münevverler cumhuriyet fikrini nesriçin propaganda teşkilâtı yaptılar. Bunun tesirlerinden korkan Imparatorluk hükumeti de mukabil bir propaganda vücude getirmek uğrunda büyük fedakârhklardan çekinmedi. 19 uncu asırda propagandamn kıymet ve ehemmiyeti ber tarafta anlaşılmıştı. Dinî, sivasî, iktisadî, ticarî propaganda müesseseleri art tıkça artıyor, türlii türlü vasıtalar icat olunuyordu. Gazetler, kitaplar, risaleler, konferanslar, nutuklar, kiliselerde telkinat, mitingler, nihayet duvar ilânları... Bunların en kuvvetlisi sîyasî propagandalardır. Çünkü hükumetler dabilî ve haricî siyasetleri için milyonlar sarfile çok büyük mikyasta propagandalar yaptırabiliyorlardı. Devletlerin bu haricî siyaset propagandalarının bir çoğu Osmanh tmparatorluğu aleybine, hasta adam dediklerî ve mirasına konmak istedik leri zavallı hükumete karşı tevcih olunuyordu. tptîda Yunan'lılar uyanmağa başladıklan vakit kendi istiklâllerini istihsal maksadile Avrupa'da lehlerine bir temayül, bir hareket husulünü temin için Osmanh idaresi mezaliminden bahsederek propagandaya başladılar. Bir takım Fransız, tngiliz hayalperver şairleri bile kitaplar, şiirIer yazarak bu propagandaya iştirak ettiler. Bu sayede gördükleri maddt ve manevî muavenetler Yunan istiklâlini vücude getirdi. Sırbistan ve Bulgaristan gibi İs lâv memleketlerini bizden ayırmak, kendi nüfuzu altına alarak tstanbul'a yaklaşmak istiyen Rusya tâftafından Bulgar mezalimî diye müthiş, mü • balâğalı propagandalar yapıldı. Bu propagandalar sayesinde Rusya, Kınm muharebesinin intikamını almak istediği 1293 harbi için Avrupa'da müsait bir zemin hazırlamış oldu. Bosna Hersek kıt'alarına göz dikmiş olan Avusturya tmparatorluğu da propagandalarla oralarda ihti lâller tevlit ederek bu iki kıt'ayı iş Iktisadî buhran her tarafta devam ediyor, buna çare bulmak için bütün milletler yekdiğerile birleşmelidirler Mak Donald kabinesi nihayet istifasını verdi Yunan Başvekili, harp olursa bugünYeni kabinenin teşkiline gene Mak kü medeniyet mahvolacaktır, diyor Donald memur edilmistir Londra 24 (A.A.) Hükumet istifasını vermiştir. Millî bir hükumet teşkilinin dü şünülmekte olduğu resmen bildiril miştir. Diğer taraftan alınan bir ha bere göre vücude getirilmesi derpiş edilen millî hükumet M. Makdonald tarafmdan teşkil olunacaktır. Yeni kabineye muhafazakârlar ile Iibe rallerden bazı devlet adamlarının dahil olacakları, M. Baldwin ile diğer fırka liderlerinin bu hususa muvafakat ettikleri söylenmektedir. Londra 24 (A.A.) M. Makdo nald, M. Baldwin ve M. Samuel Kral tarafmdan saraya çağırılmışlardır. Alınan bazı haberlere göre millî bir hükumetin riyasetini kabul etmesi için M. Makdonald nezdinde kuv vetli ısrarlarda bulunulmaktadır. Kabineyi M. Makdonald teşkil edecek Tekrar yeni kabinenin teşkiline memur edilen Mr. Makdonald nald, resmen kabine teşkiline memur edilmistir. (.Mabadi 4 üncü sahifede) Londra 24 (A.A.) M. Makdo • İki Basvekıl arastnda samimi bir müsafaha M. Venizelos Cumhuriyet objektifl karşısında SaitHalimPaşanın katilleri bulunuyormu? Italyan zabıtası on sene sonra bir şahitten bstzı şeyler sordu mize ayrıca beganatta bulundu F.N. (Mâbadi 2 inci sahıjedet M. Venizelos evvelki gece Yunan [ da etmistir. Recel Karol vapuru sabaha karşı seflrt M. rollhronyadis tarafmdan verilen ziyaf ette saat 23 e kadar kahnış Yeniköy'den hareketle Galata rıh • ve oradan bilhassa kendileri için Yetımı önünde demirlemîştir. niköy açıklarında demirliyen Recel Yunan Başvekilinin gaze Karol vapuruna maiyyeti ile beraber On sene evvel Roma'da meçhul temize husıısî beyanatı giderek geceyi vapurda geçirmişlerBükreş'ten gelerek şehrimizde bir şahıslar tarafmdan katledilmiş olan M. «Venizelos» dün sabah Girit'te dir. Yunan Başvekili Yeniköy'den gün ve bir gece misaf ir kalan Yunan Sait Halim Pş. nın katli hakkındaki bulunduğu esnada pek yakından taBaşvekili M. Venizelos dün sabah ge ayrılırken tsmet Pş. Hz. le Tevfik tahkikat uzun zaman davem etmiş, ne Recel Karol vapurile Pire'ye Z^m Rüştü ve Vali Muhittin Beyler ve nıdığı muharrirlerimizden Ihsan Be fakat hâdisenin failleri bulunama Yunan sefiri ile sefaret erkânma vemiştir. (Mabadi 3 üncu sahifede) mıştı. Ankara'dan bildirildiğine göre ttalya hükumeti Hariciye Vekâ leti vasıtasile adliyeye müracaat ederek katil hâdisesine çok yakından şahit olan bir iki kişinin malumatına müracaat edilmesini istemiştir. Bu Dün Karadeniz'den limanımıza ge meyanda elyevm Boğaziçi'nde oturan maruf bir zatın malumatına da len Cumhuriyet vapurundan yolcuların nasıl cıktığını gören bir muhar müracaat edilmistir. ririmizin verdiği tafsilâttan bizde Sait Halim Pş., yanında bu zat olvapura binmenin ve inmenin başlıduğu halde bir akşam araba ile Robaşına bir mes'ele olduğu anlaşıl ma sokaklarından geçerken anî bir miştir. hücuma maruz kalarak öldürülmüşVapura binmek ve inmek için biz şimdiye kadar sadece tutturabildik tü. Yanındaki zat, o zaman bu mü şahedelerini İtalyan adliyesine an Prens Sait Halim Paşa merhum lerine hareket eden hamalların ve latmıştı. O zamsjı, komiteciler çok kayıkçıların takazası bir mes'eledir, kikatın on sene sonra tekrar can ihtiyatlı hareket ettiklerinden ttalsanıyorduk. Hakikaten bizde henüz lanması faillerin izi üzerinde yeni tamamile hallolunmamış bir ha yan zabıtasının bütün faaliyetine rağ emarelere tesadüf edildiği fikrini mallar ve kayıkçılar mes'elesi vardır. men yakalanamamışlardır. Bu tah tevlit etmistir. Hatta yolcular hesabma böyle zaman lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllll llllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllll zaman gözaçıklığı eden bazı şoförleri de ilâve edebiliriz. Fakat dün muharririmizin müşahedesi bunlara istikbalcilerin de binaenaleyh belki teşyicilerin de ilâvesi lâzım geldiğini meydana koyFutbolcularvrmz Moskova'da istasyon binastnın önünde kendüerini istikbale memur muştur. zevat arasında (aralannddki kadın, mihmandarlan Matmazel Neltfdir) Muharririmiz vapur geldiği zaLeningrat 23 (A.A.) Leningrat bolcuları heyeti reisi Taip Servet ve man kordonda yolcularını bekliyen Darülfünun futbol takımı kaptanı beş, altı yüz kişinin merdiven indirilir Şuralar reisi Vanof Yoldaş bugün indirilmez vapura bir tehacümünü kafile reisimizi Simoni sarayında ka Zeki B. leri kabul etti. Mülâkat çok samimî oldu. anlattı ki hakikaten tüyler ürpertici bul ederek yarım saat kadar devam Karahan'ın masası üstünde Gazi bir manzaradır. Bir taraftan vapureden samimî bir mülâkatta bulun daki yolcular çıkmak için merdivenHz. nin imzalı resimleri duruyordu. muştur. Bize fevkalâde ikramda bulundu. O den inmeğe, diğer taraftan istikbale Bu mülâkatta Şura azasından bagelenler merdivenden yukarı çıkmayundan sonra Masku nehrinde mo • zılan ile spor teşkilâtı erkânı ha törle iki saat dolaştık. Nehrin bir tağa çalısırken bu merdiven, üzerinde boğuşulan bir sıratköprüsü halini alzır bulunmuştur. rafı orman, bir tarafı açık plâjdır. Leningrat 23 (A.A.) Kafile rei Binlerce kadın erkek, çırılçıplak de mıştır. Ezilen insanlar, bağıran çosiTalip Servet Bey Leningrat mıntanizde, kumda, sandallarda, nehir va cuklar, bayılan kadınlar.. Hulâsa mahşere benzer bir hal ki aman Alpurlarmda dolaşıyorlardı. kası icra komitesi reis muavini tvalah! nof Yoldaşı ziyaret etmiş ve LeninOrmanın manzarası çok güzeldir. İstikbale geîenlerin vapurda ne Güneş, deniz banyosu bütün ahali grat'ta kendilerine karşı gösterilen işleri var? Herkesin yolcusunu va samimî kabulden dolayı Türk takımı Adem'le Havva kıyafetinde, serbest, purdan çıkarken karsılaması ve alıp hep beraber büyük, küçük herkes götürmesi kâfi değil mi? namına teşekkür etmistir. İstanbul Vüâyeti tayyare şübeleri reisleri Tayyare Cemiyeti Istanbul subesi merkezinde Spar nehrinin boyundaki plâjlarda, Hem bu kargaşalık içine yolcumu Taip Servet Bey, Türk sporcula reler hakkında bir program çiz eğlence mahallerinde, luna parklarkarsılıyacağım diye bir çok yankeDün Tayyare Cemiyetinde Isrının Sovyet Rusya'dan gayri hiç bir da eğleniyorlar. Bizi hararetle se sici, hırsız. uğursuz makulesi eşhasın tanbul Vilâyeti dahilindeki tay mislerdir. yerde sporla bu derecede alâkadar da girmesi mümkün değil mi? lâmladılar. İsim konulacağını evvelce yazbir halk kütlesi görmediklerini söyHer vapurun merdiveni başına di yare şübeleri reisleri içtima ederek d'ğımız üç tayyaremiz cuma trünü Sonra sefarethaneye gidildi. Le lemiştir. kilen polis efendi yalnız bu intizam 30 ağustos tayyare bayramı güningrat statyom kumandanı Luzi Yeşilköy'e geleceklerdîr. Tavvare Moskova 23 (Darülfünun takımıve inzibatı temin etse şüphesiz fayyoldaş buraya kadar gelerek bize nü şehrin muhtelif mahallerinde cenvveti bun'f rm pilotlarına hena refaket eden hususî muhabirimizdalı bir is görmüş olur. sporcuların selâmlarını getirdi. den) «gecikmistir» Rus Hariciye Vilâyetin ve Polis Müdiriyetinin diyeler verecektir. yapılacak tezahürat ve miisameT. S. Komiser Vekili Karahan Türk futnazari dikkatini celbederiz. Futbolcularımız Rus'yada Önüne geçilecek Bir kargaşalık: Iskele maddesi! Tayyare Bayramı hazırlıkları