11 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhuriyet İKTİSADÎ VE MALl BAHİSLER r Sermaye bulmak için.. Beynelmilel kredi müesseselerinden istifade etmek zaruretindeyiz , Dünyanın her tarafında eski normal ahvali ticariye bir türlü avdet edemiyor. Çünkü bir çok memleketlerde sermaye ve kredi kalmamıştır. Cihanın en büyük malî merkezleri olan Nevyork, Londra, Paris, Amsterdam ve Zürih'te para çok mebzul oldu ı ğundan buralarda faiz nisbetleri gayritabiî derecelere düşmüş tür. Halbuki, Şarkî Avrupa ve Cenubî Amerika kredisizlik yüzünden iztırap içindedir. Muhtelif memleketlerde is konto fiatleri şöyledir Şimali Amerika Cumhuriyet lerinde % 1 1/2, Fransa'da % 2, İngiltere'de % 2 1/2, Felemenk'te % 2 1/2, Almanya'da % 5, Le • histan'da % 7 1/2, Romanya'da % 8, Şili'de % 8. Bizde ise en ucuz faiz senevî 9c 12 den aşağı değildir. Bir çok memleketlerin meşkük vaziyeti siyasiyesi dolayısile ve borçlu memleketlerin çıkardık ları tahvilâtın çok ucuz fiatlerle satılması hasebile para ikraza trada tatbik olunan usul ve eş kâli hazıranın kabiliyeti tatbi kiyeti kaknadığı anlaşılmış, yeni çareler düfünüknüştür. sermayeli bir beynelmilel ziraat bankası kurmak üzere elyevm Cenevre'de müzakereler cereyan ediyor. Bu müessese ile bilhassa Fransızlar alâkadar olup İngi • liz'lerin de iştirak edeceğine muhakkak nazarile bakılabilir. Bu banka bilhassa Paris'te tahvilât çıkaracak ve tophyacağı parayı ziraati inkişaf ettirmek maksadile ziraî memleketlere yatıra caktır. Lüksemburğ'ta da bey nelmilel bir sermaye trüstü teşkil edilmiştir. Trüste bir çok ecnebî serma yeleri iştirak etmiştir. Trüstün yapacağı is, sermayesizlikten sıkıntı çeken memleketlerin es hamını satın almak ve kendi tahvilâtını zengin piyasalarda ar zetmektir. Bu müessese, Fransa, İngiUere, Almanya Holanda'da kuvvetli müzahereti maliyeye sahiptir. Her ne kadar bütün bu müesseseler binnisbe küçük ve sermayeleri mahdut ise de daha Bursa mektupları Bursa Belediyesi ve kaplıcalar Şehirde göze çarpan bir imar faaliyeti var Bursa muhabirimizden: Belediye Meclisinin son içtimaında, Vilâyetten iade edilen 931 bütçesi müza • kere edilmiş ve neticede Bursa Be lediyesinde hemen hiç bir işi bulunmıyan mimarhğın lâğvı, barem kanununun aynen tatbiki ile memur ların maaşından katiyat yapılma ması; sehirde bir süt datnlası mü essesesi açacak olan Himayeietfale bu teşebbüsü için 500 liralık bir yardımda bulunulması: Bursa halkının içtiği sudan para alınmaması; an • cak çok su sarfeden fabrika ve hamam gibi müesseselere su saatleri vazedilerek ücret alınması; Çekirge yolunun inşaatina da bu ay zar • fında başlanması ve 931 Belediye bütçesinin (390) bin lira olarak kabulü kararlaştırılmıştır. Bütçenin (120) bin liralık bir faslı şehrin su, tenvirat ve kaldırım işlerine tahsis edilmiştir. Hikmet B.Kadriye H. davasına dün başlandı Muhakeme usule ait kararın tefhimi icin 15 hazirane talik edildi (.Birinci Sahifeden Mabait) 11 Haziran 1931 * = • Günün eğlencesi Boş vakitleriniz için • Dünkü bulmacanın şekli halledilmiş 12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 kuvvetli bir beynelmilel banka tesisi için müzakereler başlamıştır. Bu müzakerat İngiltere ban kasının müdiri umumisi Mister «Montagu Norman» a izafeten Norman Plân denilen plânın etrafında toplanmaktadır. Norman plânına göre hissedarları dün yanın merkez bankalarından, Sermayeyi daha iyi bir tarzda vnuteber müessesati maliyesinden tevzi edebilmek için son zaman j ve büyük şirketlerinden terek larda bazı müesseselerin vücut küp etmek üzere yüksek serma • bulduğunu görüyoruz. Meselâ ge yeli beynelmilel bir banka tesis ç#n sene nihayetinde Amster edilmesi mütesavverdir. Bu bandam'da emlâk ikrazatı merkez ka sermaye bol olan piyasalarda şirketi (Compagnie Central des kredi tahvilâtını çıkararak elde Prets Fonciers) tesis edilmiş bu ed*ceği mebaliği sermayeye şidmüesseseye Alman, İsveç ve İs deMe muhtaç olan memleketler viçre »ermayeleri iştirak etmiş cic yalnız iktisadî semereler veretir. Martta İsviçre'de Bal şehrinde < ek işlerde işletecektir. Plânın Amerikan, tngilrâ, Fransız, İsviçtahakkukunda her ne kadar bir re ve İsveç sermayelerinden mü<;ok müşkülât mevcut ise de; burtkkep olarak beynelmilel ter gi'ı kü ahvali iktisadiye ve ticahin bankası (Enternational Mortriytyi ıslah edebilmek içn atıl dugage Bank) namı altında bir banran sermayelerin beynelmilel pika açılcnıstır. Bu müessesati may?. i lara dökülmesini temin et • liye paraca zengin olan memle mekten başka çare olmadığını ciketlerde tahvilât ihraç ederek hanın malî işlerini tedvir eden toplıyacakları sermayeleri paraliderlerin artık takdir ettiklerine ca fakir olan memleketlere ikraz emin olabiliriz. Bu plânların heped*»ceklerdir. Bu bankaların itisi beynelmilel sermaye tedavülübarları yüksek, teşkilâtı şümullü nü tanzim edecek yeni çareler vüolduğu için çıkaracakları tahvicude getirecektir. lâtı az faizle mevkii tedavüle vazedecek mevkidedirler. BeynelCumhuriyet Merkez Banka milel tamirat bankası (Bank for Enternational Settlements) bu mü mızın teşekkülile paramızın is tikrari kıymeti için en mühim esseselerin tahvilâtını satın al hatve etılmış olduğundan; kıy • mağı kabul etmiştir. Miktarı her ne kadar az ise de; (500,000,000) meti istikrarını, ve haricî borç lsviçre frangı sermayesi olan ve j lar mes'elesinin hallini müteakıp büyük bir şöhreti maliyeyi haiz bizim de bu beynelmilel malî mü~ bulunan beynelmilel tamirat ban esseselerden istifade ederek memkasının bu müesseselerin tahvi leketimizin iktisadî müsmir iş lâtile alâkadar ofrnası onların leri için muhtaç olduğumuz para prestijini takviye edeceğine şüpve itibarî müsait şartlarla eîde ehe yoktur. debilmemiz mümkün olacaktır Ayrıca 1,000,000 tngiliz lirası zannederim. HAYRETTIN SÜKRÜ mediğini söylemiştir. MME|S«PfŞ|AlNlO Uzun süren bazı münakaşattan cibince mahkemeye sevkolun AMNİB'SİEİBİEİPMP muştur. Hikmet Beyin hüviyeti ı sonra Faik Bey tarafından AcUiye DIMOIPİEIRIAMAME tesbit edildikten sonra Kadriye ı Vekâletine gönderilen istida okunmuştur. Bu istidada Hikmet Hanım tarafından verilen istida 8 Beyin zevcesini keyf ve arzusuna okunmuştur. Bunda 48 gün ih > tilâttan menolunduğu, isticvabı I göre isticvap ettiğinden bahse diliyor ve yedi, sekiz maddede 10 esnasında hakarete ve işkenceye hulâsa edilen ve alenen neşrine 11 maruz kaldığı bildiriliyordu. Halbuki Hikmet Bey hakkında , imkân olmıyan bir takım iddia BUGÜNKÜ BULMACA larda bulunuyordu. yalnız hakaret filinden lüzumu 12 3 4 5 6 7 8 9 1011 muhakeme kararı verilmiş, diğer İstidamn okunması üzerine iddialar hakkında tayini muameHikmet Bey ayağa kalkmış, asaleye lüzum olmadığı bildiril • biyetle: mişti. Reis beyefendi, bunlara cevap vereceğim. Kadriye Hanım Kadriye Hanımın bu istida sından sonra zevci Faik Bey de tahkikatı çok feci bir tarih &af hasıdır, ondan burada bahset bir istidası mevcut olduğunu beyan ederek okunmasını talep et mek doğru olmıyacaktı, fakat mademki o istida okundu, ce miştir. Faakt lüzumu muhakeme Asri kaplıcalar şirketi Diğer taraftan asrî kaplıcalar vap vereceğiz. Buclar benim için kararının Kadriye Hanımın isşirketi de İş Bankasında bir içtima bir lekedir. tidası üzerine verildiği Hikmet aktetmiş, otelin temmuz nihayetleri Beyin vekilleri tarafından ileri Mukaddemesile söze baş • ne doğru açılması tesbit edilmiş ve sürülerek bunun okunmaması isIamış ise de makamı riyaset (25) bin lira kıymetindeki bir arazi tenmiştir. davanın esasına girmeden bu mes'elesile Bursa Belediyesinin hisS o ' d a n s a ğ a ve yukarıdan a ş a ğ ı y a ' bapta bir şey söylenemiyeceğini sei iştrakini ne suretle tesviye edeBunun üzerine Hikmet Beyin 1 Asri karagoz '6> U m u m i m u s a m e re f4). ceği görüşülmüştür. Belediyemizin beyan ederek Hikmet Beyin sözvekili İrfan Emin Bey, Kadriye 2 Bize bızı gosteren ^4). hissesine düşen miktar (50) bin li lerini kesmiştir. Hanımın istidasında hakaretten 3 Işık ( 3 ' . Edat f2). radır. Bu arazi mes'elesi halledildiği madde tayin edilmek suretile Bundan sonra Müddeiumumi 4 Istihza >4) Nota f2i takdirde Belediye (50) bin lira ye 5 Iğılmış (4 ı, Kıbar k a h v e (6) bahsedilmediğini, istidamn ka Cemil Bey söz alarak, Hikmet rine (25) bin lira verecektir. 6 Nıda f2> Zehır (3>. M a h s u s ı 3 ) . nunun tarifatı dairesinde yazıl Beyin vekilleri tarafından iddia Belediye meclisinde bu hissenin 7 Nıda (2) K u m s a l <4i madığını, Kadriye Hanıma teb edilen usul noksanlarının varit müzakeresi esnaıında azadan bazı8 Kıbar m e y h a n e (3V Ele geçirmek, liğat yapıldığı halde mahkemef e t h e t m e k (4) olmadığını ve davaya devam eları Belediyenin bu parayı verecek 9 Iş (4) Omuza ortulur ı 3 ) . halde olmadığı.bu hal ile Belediyenin ye gelmediğinden davasının sukut dilebîleceğini söylemiş ve bu ta10 Aşçı '7i şehirciliği bırakarak ticarete sap • etmesi lâzım geleceğini ve zevci lep üzerine Hikmet Beyin vekille11 Şebnem '41. tığı söylenmiş, ekseriyet bu noktai Faik Beyin zevcesini mahkeme rile makamı iddia arasında bir nazara itiraz etmiş ve bu iştirakin de temsil edemiyeceğini, bu vamünakaşa cereyan etmiştir. Belediyeye bir varidat membaı bulziyet karşısında muhakemeye deUzun süren bu münakaşattan maktan ibaret olduğu söylenmiştir. vam edilemiyeceğini söylemiştir. Bundan sonra müzakerat hafi ola sonra heyeti hâkime bu usul rak cereyan etmiş ve neticede bu işGâvur imam yakalandı Vekillerden sonra Hikmet B. mes'elesi hakında bir karar ittitirakin kabulüne karar verilmiştir. de ayağa kalkarak, vekillerinin haz etmek üzere müzakereye çeManisa'nın Hacılar köyünü ba • Şehirde tekemmül noktai nazarına iştirak ettiğini kilmiş ve bilâhare avdetle bu sarak köy muhtarının karısının al Bursa gittikçe güzelleşiyor. Seh maamafih âdil Türk hâkimleri husustaki kararın 15 haziran pa tınlarını alan çete mensupları yarin ana caddesi üzerinde göze çar . kalanmıslardır. Bunlar yedi kişi o karşısında bulunduğundan mahzartesi günü tefhim edileceğin< pan bir imar faaliyeti var... Burada lup cümlesi tevkif edilmişlerdir. Çekemenin devamından endişc etbildirmiştir. yeni binalar yapılmaktadır. Ayni cadde üzerinde Tayyare Cemiyeti tarafından yaptırılan muazzam tiyatro binasının ikinci üçüncü kat • ^lllllllllllllltniUlltltlllMIINIIIIMIIIMIIIIinullllllllllllllllllllllllllln " ları yükselmiştir. Çekirge yolun daki Asrî Kaplıcalar şirketi otelinin inşaatı bitmiştir. Buralarda umumî bahçeler de açılmaktadır. Bir bahçe açık hava sineması yapılmıştır. BeErzurum 9 (A.A.) Dün geceyi lediyenin 1 numaralı bahçesi de bir Tercanda geçiren Muhafız Gücü bahçe sineması ile gazino haline gebisikletçileri, ağır şeraite rağmen tirilmiştir. Tophane bahçesi çok mü programı muvaffakiyetle tatbik edekemmel bir hale ifrağ olunmuştur. rek bugün şehrimize gelmişlerdir. Yalnız ve yalnız Çekirge yolu • Bisikletçiler şehrimiz sporcuları tanun bozuk hali bütün bu güzellik rafından İlica mevkiinde istikbal eler yanında büyük bir nakise teş • dilmistir. Şehir ve Halk Fırkası namıkil ediyor. na belediye ve Halk Fırkası reisleri Bir yaz balosu Gez köyünde, vilâyet ve ordu namına da polis ve bir asker müfrezesi Türk Maarif Cemiyeti Bursa Tasporcuları şehrin İstanbul kapısında lebe Yurdu menfaatine burada yeni yapılan Tophane bahçesinde ha karşılamışlardır. ziranın onuncu günü akşamı bir balo Misafirler şerefine bu akşam «Azim verilecektir. Bu balonun çok güzel spor kulübü» tarafından hususî bir bir yaz balosu olacağı tahmin edi ziyafet verilmiştir. Yarın akşam resliyor. Talebe Yurdu müdiranı ha mî bir ziyafet verilecektir. zırlıklarını bitirmişlerdir. Ordumuzun spor sahasında kudTalebe Yurdu ayni zamanda haret ve kabiliyetini temsil eden bisikziranın ikinci cuma günü sabah saat beşte Bursa'dan hareket edilmek ve letçilere karşı her türlü teshilâtın gece avdet olunmak üzere bir (Ulu terilmesi için emir verilmiştir. Zabitan mahfeli, şereflerine yarın dağ tenezzühü) tertip etmiştir. Bu bir çay ziyafeti verecektir. Sporcuseyahate İstanbul'dan da bir çok zevat iştirak edecektir. lar kendilerine gösterilen hüsnü kabul ve samimî alâkadan fevkalâde Mudanya iskelesi mütehassistirler. Yarını burada istiBursa Mudanya hattının Devlet rahatle geçireceklerdir. demiryolları idaresine geçmesi üze11 EHFİA fTjEİNlOlRMSH te reisi Gâvur imam namile maruf Dereköy'lü Mehmet'tir. Muhafız Giicü bisikletçileri Erzurum'da Intihar teşebbüsü Nişantaşı'nda, Nimet Beyin hiz • metçisi 12 yaşlarında Muallâ, ev velki gün efendisinden sert muamele gördüğünden intihar maksadile kendisini pencereden sokağa atmış ise de pek yüksek olmadığından yalnız kolu kırılmıştır. Telefon şirketi müdürönün otomobili Dir kadın çiğnedi Yeni Adana gazetesine verilen malumata göre Cebeliber^ket dağlarında elmas gibi parlıyan ve el • masa çok benziyen bir maden bu lunmustur. Bulunan bu maden parçaları mercimek büyüklüğünde o lup bunlarla cam kesilebilmekte imiş. Ayni mahalde Şaban çavuş isminde biri tarafından kesfedilip işletilmeğe baslanan kömür madpni de dünyada mevcut kömürlerin en âlâsı imiş. Bu madenin işletilmesinden dolayı civardaki fakir köylüler çok istifade etmektedirler. Cebelibereket'te madenler Tahlisıye idaresinde maaş Varidat istatistiği M ı • ı tm Aşk rekabeti Tayyare postaları Menemen'de 2 kişinin Bazı memleketlerle mektup teati edilecek ölümüne sebep oldu Menemen'in Uzunhisar köyünde ihtiyar heyetine ait olan odada bir cinayet vuku bulmuştur Köyde Mehmet Efendinin oğlu Şerif'in köyün en güzel kızı olan Huriye ile nikhâlarının akti takarrür etmiştir. Fakat Huriye'ye, bundan evvel Hüseyin isminde bir genç te talip olmuş ise de genç kızı kendisine vermemişlerdir. Hüseyin bundan muğber olmuş ve 30 liraya kandırdığı Çıtak köy bekçisi Mürsel'i yanına alarak ihtiyar heyeti odasının ya nında saklanmışlardır. Şerif ile Huriye'nin nikâhları ih tiyar odasında yapılmakta olduğu bir sırada bunlar çifte ile pencereden ateş etmiş ler ve damadın babası Mehmet Efendi ile Ismail isminde birini öldürmüşlerdir. Katiller kaçmifPosta müdiriyeti dünden iti baren tayyare posta seferlerine beş yeni Avrupa seferi daha ilâve etmiştir. Şimdiye kadar şehrimiz ile Fransa, Almanya, İtalya arasında posta tayyareleri işlemekte ve bu seferler Sidna ve Luft Henza tayyareleri ile temin edilmekte idi. Dünden itibaren Fransa ile İspanya, Belçika ve Al manya'nın tavassutile Dani marka, tngiltere ve Felemenk postaları da temin edilmiştir. Posta idaresi bu beş merkeze mektup kabul etmektedir. Bu mektuplardan Belçika için 25, İspanya ıVin 30 Danimarka, Felemenk w »ngıitere için 20 şer kuruş ücret ahnacaktır. Iarsa da bir müddet sonra tevkif edilmişlerdir. rine Nafıa Vekâleti şimendifer is kelesinin harap olduğunu ve bu yüzden şimendifer nakliyatında azamî bir tenezzül farkedildiğini nazari dikkate alarak Mudanya Belediyesine ait olan Demir iskele varida tından bir kısmının şimendifer idaresine tahsisi suretile işletme masarifinin korunmasını istemiştir. Bir tashih Zeytinyağı mahsulümüz Izmir 9 (A.A.) Şehrimiz Ti caret Odası Ege iktisadî mıntaka • sının 1930 mahsul senesi zeytinyağı rekoltesi ve hali hazırdaki zeytin yağı stokları hakkında en son ve kat'î malumatı tesbit eylemiştir. Bu malumata göre Ege mıntakasının 1930 mahsul senesi zeytinyağı re koltesi 34 milyon 821 bin kilodur. Hali hazırdaki umum zeytinyağı stok miktarının 5 milyon 446 bin kilo olduğu anlaşılmıştır. Bu sto kun mühim bir kısmı yeni mevsime kadar müstahsillerin kendi ihti yaçlarına tekabül eyliyecektir. Mütebaki kısmı da yeni mahsule ka • dar dahilde istihlâk ve harice sev kolunacaktır. İstanbul 10 (A.A.) 5/6/931 cuma günü Edirne'de Bulgaristan Alparslan futbol takımının Edirne muhtelitile bir maç yaptığı ve Edirne muhtelitinin bire karşı dörtle gaHp geldiği yazılmıştı. Bu maçın Edirne muhtelitile değil Askerî garp Muhafızspor kulübü ile yapıldığı mahallinden bildirilmiştir. Tashih olunur. Bir araba devrildi, arabacı öldü Tahlisiye idaresinde barem usuTelefon Şirketi Müdürü Mösyö lile maaş tevziine başlanmıştır. Vatson'un 99 numaralı hususî otomobili Beyoğlu'nden geçerken Kalyoncu'da sakin 60 yaşlarında Madam Ankara 10 İstatistik Umumî Mariçe'ye çarparak başından yaraMüdürlüğü 930 senesi hazine va lamış, mecruh kadın hastaneye kalridatı hakkında mühim bir istatis • dırılmış, soför Niko derdest edil tik hazırlamaktadır. Bu istatistikte miştir. vilâyet itibarile vergi tahakkuk ve tahsilât nisbetleri ve mükelleflerin adetleri, mevcut maliye memurları ve yapılan masraflar gösterilecektir. 1792 numaralı şoför Osman'ın idaresindeki otomobil Çemberlitaş'tan geçerken kahveci Hüseyin'in 12 Ankara 10 (Telefonla) Dün yaşlarındaki oğlu Yaşar'a çarpmış denberi burada şiddetli yağmurlar ve ağırca yaralanmasına sebebiyet yağmaktadır. vermiştir. Bir çocuk otomobil altında yaralandı Ankara'da yağmurlar Kadıköy'ünde Moda arabacıla rmdan (Markar) evvelki gün ara • basile Ibrahimağa köprüsünden geçerken hayvanları ürktüğürden arabası devrilmiştir. Bu sukut esna sında arabanın altında kalan (Markar) ağır surette yaralanmış ve biraz sonra kaldırıldığı hastanede ölmüştür. Âfyonkarrhisarda İş Bankası Afyokarahisar 10 (A.A) İş Bankası şubesi açılma merasimi çok samimî bir şekilde yapıldı. Mülki ve askerî erkân, tüccar ve halk mumessilleri hazır bulunmuşlardır. Bir İskân memuruna işt.en el çektirildi Manisa 10 (A.A.) Mülkiye mü« fettişi Tevfik Sırrı Bey dün Manisa Iskân memuru tbrahim Efendiye işten el çektirmiştir. Türkspor cumartesi çıkacak Türkspor mecmuası, şehrimize gelen Alman Ayntraht takımile yapılacak müsabakaları bütün tafsilâtile karilerine günü gününe bildi rebilmek için zengin münderecatile cumartesi günü çıkacaktır. Tayyarecinin attığı tokat! Curtissfield 9 (A.A.) Lind berg, tayyaresine binmeğe hazırlandığı sırada adliye mübaşirlerinden birisi kendisine yaklaşarak bir celpname vermiştir. Mübaşir, şöhret sahibi kimselere celpname tevdi etmek ve saire gibi hususatın kolay lıkla ifa edilebilmekte olduğu mü taleasım serdetmiş ve bunu duyan tayyare makinisti de kendisine bir tokat atmıştır. Mübaşir, hiç bir şey söylemeksizin uzaklaşmıştır. Ahali heyecana kapılmağa başladığından tayyareci alelâcele tayyaresine binerek havalanmıştır. Şiddetli yağmur Manisa 10 (A.A.) Dün Manisa ve mülhakatına şiddetli yağmurlar düşmüştür. Mevlidi şerif kıraeti 3u cuma gunu oğle namazından sonra Lâ'p'. c mıı şenfınae sermurettıp Mahmut Beyııı kerımesı refıkam merhumun ru hı rr. ithaf olunacak mevlidi şerife akrab ve ehibbamm, arkadaşlarımm ve arzu eden zevatı kıramm teşrıflerinı rıca ederırr.. Ziraat Bankası muhasıplerinden Tevfık Paşa zade Ali Tarık Etem Pertev ihtifali Turkıye Eczacılar cemıvetınden: 12 haziran 931 cuma gunu eczacı Etem Pertev Bey merhumun vefatımn jıldo numu munasebetile merhumun kabrının baçında yapılacak ıhtıfalde hazır bulunmak ıızere meslektaşların mezkur günde koprunun Eyup ıskelesmde saat 10 da ha re'cet edecek olan hususi motorle merasime ıstirakleri.