7 Haziran 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Cumhuriyet vt.tkU.ii a n ATTILA Muharriri: Marcel Brion Mütercimi: Mustafa Namık Sehir ve memleket haberleri Darülfünun bütçesi nasıl tadil edildi? * Siyasî icmal Romanya intihabatı Romanya'da meb'usan tnedisi intihabatı yapıldı. Neticede «Millt bir. Iik» namını taşıyan hükumet fırkaları bloku kahir bir ekseriyet ka • zandı. Bu bloka eski liberal fırkası ile Alman'ların ve Musevi'Ierin teş kilâtı dahildir. A yan raeclisi intiha batı dahi ayni suretle neticelendiği takdirde Romanya'nın yeni bir in • kılâp devresine girdiğine şüphe kalmıyacaktır. Artık Kral hâkimi mut • lak bir vaziyete gelmiştir. Hüküm dar bu vaziyeti kendi elile hazırladı. Sabık hükumetin iskatında, yeni kabinenin tayininde ve mevsimsiz yeni intihabat icrasında başliea Arail Kralın kendisi olmuştur. Evvelki meb'usan meclisinde milli çiftçî fırkası altıda beş nisbetinde azim ekseriyeti haizdi. Bu fırkaya mensup hükumet ilk defa Romanya'da mil letin ihtiyar ve hürriyetine riayet ederek intihabat yaptırmiftı. Millt çiftçi fırkası kendisinden evvel iktidar mevkiine gelen fırkalara nis • betle kanunu esasiye ve demokrasiye daha ziyade rîayetkârdı. Devle • tin bünyesini kuvvetlendİrmek için, sürgün edilen ve saltanat hakkından mahrum kalan sabık veliahti mem lekete davet eden ve tahta getiren gene Millî çiftci fırkası olmuştu. Fakat Kral şahsı itibariie minnettar olduğu bu fırkadan hiç bir zaman memnun olmamıştır. Çünkü mumaileyh memleketin haricî ve dahilî siyasetinin vaziyetini demir bir ele idareye ve sıkı bir inzibata muhtaç gönnektedir. Bunun için Millî çiftçi fırkası hükumetini iskat ettir. miş ve yerine kendisinin şahsî dostları bulunan profesör Yorga ve M. Argetoiano ve rüfekasından mü • rekkep bir kabineyi iktidar mevkiine getirmisti. Bu kabine Millî çiftçi fırkasının itimadım kazanamadı %ğından parlâmento fesholunmuştu. Bundan sonra Kral, vaktile ken disini memleketten koğduran ve tahta tevarüs hakkından mahrum eden eski liberaller ile ittifak ederek yeni intihabat yaptirdı. İntihabata dair gelen mufassal haberlere nazaran muhaliflerin ve bahusus Millt çiftçi fırkasının namzetlerfsmeb'us inti • hap edilraemesi için her tttrlthme • vani ve müşkülât gösterilmiş ve bu halden nevmit olan müntehiplerden bir çoğu rey sandıkları başına bile gitmei» lüsum (Bna«mlftlr. Fakat muhalif ler ne kadar şikâyet ederlerse etsinler Romanya'da yeni meb'usan meclisindeki ekseriyet httkumetin başında bulunan Kralın şahsî dostlarının mensuplarından ve taraftarlanndan mürekkep olacak tır. Bu ekseriyette eski liberal fır kasının ne kadar nüfuıu ve tesiri o« lacağı şimdilik malum değildir. Fakat şurası muhakkakttr ki Roman ya'da yeni intihabat neticesi olarak Kral Karol bilâvasıta değilse de bilvasıta diktatörlük edecek bir mevkie gelmiştir. MVHARREM FEYZİ Kubilây abidesi Tebemiat Iistesi Tütün Inhisarında yüzde 25 tasarruf Münhal yerlere açıkta kalanlar tayin edilecek Tütün tnhisar İdaresi kadrola rında yapılan tadilât hakkında ahiren şu malumatı aldık: Umura müdürlük bütçesinin maaşat faslından yüzde on beş, masa rifattan da yüzde on ki, ceman yüzde yirmi beş tasarruf yapılacaktır. tdarenin (45) milyon lira olarak tesbit edilen varidatına mukabil maaşat faslı (3) milyon liradır. Bu miktar hasılatı umumiyenin ancak yüzde altısı kadardır. Bu miktaıdan j yapılacak tasarrufat kadrolarm esash Mr surette tesbit edilmesine hâ dim olacaktır. Bütün bu tadilât yeni bütçe ile tamamlanmış olacaktır. Bu suretle açıkta memur kalmamak için müdiriyeti umumiyenin visi teşkilâtındaki münhal vazifelere memurlar tayin edilecektir. Müdiriyeti umumiye Memurin müdiriveti bütün münha lâta memur tayini için sicilleri tetkik etmektedir. Sattn alınacak stok tütünler Heyeti Vekile kararile tnhisar Idaresinin tstanbul'da mubayaa e • deceği tüccar tütünlerînin muayenesi bitmiştir. Bir kaç güne kadar fiat mes'elesi üzerinde müzakerat başIıyacaktır. tstanbul'da, mubayaatın müş külât göstermiyeceği ve tarafeynin hüsnii niyetile bu ifin pek yakında halledileceği anlaşılmaktadır. Tütün tüccarlarından Kavala'lı Hüseyin Bey bir muharririmize şunları söylemiştir: € Ortada bir mes'ele kalma mıştır. Yakında hepsini halledeceğiz. Asıl mes'ele muayene idi. Onu hallettikten sonra anlaşmak kabildir.» Ankara'dan avdet eden Notalar teatisi Metropolit kurban gidecek Byzans'ın M. Raşit B. in izahati korkuları Asker yok, para yok Metropolit (Attilâ) ile 33 Gazetemizin teşebbüsile ya $ pılacak Kubilây abidesi için va f tandaşların gönderdigi teber I doğrudan doğruya anlaştt Şehri sulhan teslim etti Ankara'da bulunan Darülfünun Eruatı liste halinde neşre devam f Byzans'ın telâşı Roma'dan istimdat!.. mini Muammer Raşit Bey dün şeh k ediyoruz: t rimize avdet etmiştir. L K i a gönderdigi cevabî mektupTıp Fakültesi Darülfünun barem Z Margüs pazarına batkın 1630 80 9 cetvelinde divanın kabul ettiği şe • ™ Eski yekun ta bildiriyordu. Ayni zaman da 441 senesinde kurulan pazar, 0f kmit'te Akçakoca mektebi d kilde yani her Fakültede bir mü k idare ve talim heyeti mektupta hulâsaten deniliyordu 5 40 A her yıldakinden daha üstündü, derrise beş yüz, beş müderrise 400 t "f ki: daha ehemmiyetli idi. Ahşveriş lira maaş verilmesini, ve mütekait 1 Yekun 1636 20 IL «Medenî memleketler örf ve aten, şaşılacak kârlar ümit edilimüderris; mütekait olmıyan müderdetlerine göre, bir mahkeme kayordu. Ancak bütün kazanç ü ri» diye hocaların ikiye tefrik e dilmemesini muvafık görmüş ve bu ran taalluk etmeden hotbehot ve mitleri, Hün'lerin baskm halinde hususta Vekâlete bir heyet gönderbinnef is adalet icra etmek muvayaptıkları bir akın hareketi ile bomeğe karar vermifti. fık değildir. Binaenaleyh, mev şa çıbtı. Atlı Hün'ler, pazar gâhı Vekâlet bu tarzı muvafık görmicut kanunlara tevf ikan dava mah yerek sadece bazı izahat almak ü bastılar ve malları yağma ve pazarcıları da katlettiler. Bu baskm, kemeye havale edilmiş olsa idi, zere Tıp Fakültesi reisi Tevfik Rehak yerini bulacak, haklı taraf be cep Beyi Ankara'ya çağırmıştı. tüecar makulesinin kâr ümitlerini Şehir Medisinde vaki olan bir öğrendiğimize nazaran Vekâlet hemehal davayı kazanacak idi.» boşa çıkarmakla kalmadı, pazar* teklif üzerine Belediye reisi MuDarülfünun Emini ve Tıp Fakültesi da zabıta vazifesini yapan Byzans' Hün hükümdarı, Byzans usulü hittin B. in maaşına 250 lira zamreisile temastan sonra fu şekli ka lı askerî müfrezenin, arkasına muhakemesinin ona göre hiç bir medilmişti. Aldığımız habere nabul etmiştir: bakmaksızın korku ve telâş için» hüküm ve kıymeti olmadığını cezaran Dahiliye Vekâleti tasar • Tıp müderrislerinin ferağat eseri de kaçmasını da mucip oldu. vaben bildirdi. Kabahatli metreolarak kabul etmedikleri kıdemli bir rufa riayet edildiği ve Belediye müderrise teveccüh edilecek olan bir polidin asılmak üzere derhal tesHün'ler, pazardaki esyayı yağma kadrosundan şehrin temizliği ile tane beş yüz liralık mükâfat ba • limini istedi. Gelen Byzans elçiettikten sonra akına devam edemesgul olan 300 çöpçünün vazi ~ remden çıkarılmıştır. 400 lira ala rek oradan uzaklaşmiflar ve Tuna lerini de bir dakika kaybetme felerine nihayet verildiği su sıracak müderrisler 5 ten 4 de indiril den geri çevirdi. boyunca yağmaya baflamiflardır. miştir. da bu zammı muvafık görme Husumeti isbat eden bu baskın üFakat Tıp Fakültesinîn itiraz et Notalar teatiri • Yağmamn miş ve bütçede o suretJe tadi tiği mütekait müderrisler mes'elesi zerine, Byzans hükumeti Attilâ'ya dtvamı lât yapmifhr. hakkındaki itirazları kanunî görülderhal ve tekdir kılıklı şiddetli İmparator zavalh metropolidi miyerek divanın kabul ettiği şekilbir mektup gönderdi. çağırdı ve isticvap etti. Metropo* de ibka edilmiştir. Attilâ, (Margüs) Hilâfnamesi, lit, Attilâ'nın atalarına ait ka Bu şekil de bir kısım Tıbbiye hoahkâmına riayet etmemif olmakcalarını memnun etmemiş ve yeni • birleri hiç bir veçhile ve hiç bir la itham ediliyordu; bu baskm den bir takım dedikodulara meydan zaman bozmamış olduğunu söySaht* tayyare piyango biletleri verraiştir. dan mes'ul tutulmak isteniliyordu. ledi; şayet böyle bir hal vaki ise, tabı v* sürraek ctinnile maınun oDün barem yüzünden Tıp FakülteByzans'ın mektubunda: bunun faili başkası olmak lâzım sinde deveran eden dedikodular hak lup Ağırceza mahkemesince birer «Bu yağmagerlik hâdisesinin geleceğini titriyerek ilâve etti. kında Darülfünun Emini Muam • sene hapse mahkum olan Vornik ve müsebbip ve faillerinin bir takim Bu ifade üzerine, Byzans Hari Kemal Efendiler hakkındaki karar mer Raşit Bey demiştir ki: serkeş ve müteeavis unsurlar ol > Temyiz mahkemesince nakzedilmif, ciye dairesi, guya harap edilmiş « Ben Tıp Fakültesi hocalarile yeniden yapılan muhakeme neticeduğu zan ve ümidi» olan kabirlerin haritası ile mevki bir ihtilâf olduğunu bilmiyorum. sinde Kemal Efendi beraet, Ver • Çünkü kadroyu kendileri tanzim etİleri sürülmekte ve: ve şekline ait izahatın gönderilmiflerdir. Bütçe mes'elesine gelinee nik'in eski cezası ipka edilmiştir. «Hün Kralının mücrimleri gereği mesini Attilâ'dan istedi. bu; Darülfünun divanında ekseri gibi cezalandıracağı kanaati» iz> tki devlet arasında bu nota yetle kabul edilmiştir. har edilmekte idi. Kasımpaşa'da yekdiğerini darp ve Tekaütlük mes'elesi îse: Barem mektupları teati edilmekte iken, Buna Attilâ, bililtizam küstah cerheden iki mahalle halkından 70 kanununun, 14 üncü maddesinin son Hün süvarileri Tuna boyundaki bir cevap verdi. Mücrim namı vefıkrasında: (Ancak iki haziran 1926 kişi maznunen üçüncü ceza mah Byzans köylerini yağma ve tahtarih ve 900 numaralı kanun ahkâmı kemesine verilmişlerdi. Bunların murilen eşhasın kendi emrile hareket ribe devam ediyorlardı. Karar • mahfuzdur) denilmektedir. Bütün hakemelerine dün de devam edilmiş ettiklerini bildirdi; bu yağmamn, gâhı hudut üzerinde olan Byzans mütekaitlere bu ahkâm dairesinde ve ba» şahitler dinlendikten sonra Tuna üzerindeki Hün Kralları muhafız askeri, bu yağmaların muamele yapılmak lâzımdır. muhakeme diğer şahitlerin celbi için medfenlerinin Margüs metrepoönüne geçebilecek, buna mâni oYalnız sabahtan akşama kadar talik olunmuştur. Iidi tarafından bozulmuş, tahrip Iâboratuvarlarında ve yan gün se • lacak kuvvette değildiler. Bilâririyatta hizmet ifa eden profesörleedilmiş olmasına mukabil bir cekis çok zayıftılar. Attilâ, Byzans re fazla ücret verilmesi Darülfünun za olarak yaptırıldığım izah etti. hukukşinaslarınm sarih sualleribiitçesinde bir esastır. Attilâ, cevap olarak gönderdigi ne karşı cevap vermedi; yalnız Dün Gümrükler Başmüdürlüğüne Bunun içindir ki Tıp hocalarının mektupta diyordu ki: (Margüs) metropolidinin kendibu şeraiti haiz bulunanlara 120, 60 Ankara'dan gelen bir emirde tüccar sine teslimini, bir defa daha ve ile gümrük arasında paket muame «Bu metrepolidin hasis ve aç lira ilâvei ücret tahsis olunmuştur. Binaenaleyh Tıp Fakültesi bu su litındaa mütevellit ihtilâfların evfakat daha kuvvetli ve tehdit e* gözlü bir adam olduğu herkesç© retle kendi kabul ettiği bütçesini vel emirde müdiriyetlerce tetkiki, dici bir lisanla istedi. malumdur. Hün hükümdarlan, kendi tenkih etmiş bulunuyor. Yokbir netice alınamadıgı takdirde ekshayatlarında taşıdıkları mücev • İmparator Thtodos tereddüt esa diğer fakültelerle ihtilâf doğru perler heyetine gidilmesi lâzım geleherleri ve şahsî hazinelerini, öldiyordu. Müzakere ve münaka değildir. Bütçe son tadilâtı ile mu • ceği bildirilmiytir. Bu usul paket işdükleri zaman kabirlerine bera • şayı, sırf hukukt bir zeminde de vasenei maliye encümenine havale lerinin düzeltilmesi noktasından tücberce defnettirirlerdi. lşte bu hevam ettirebilmek için payılan bü edilmiştir. Yakında tetkik edilecek. carı memnun etmiştir. tir.» rif, bu değerli eşyayi aşırmak tün tesebbüsler semeresiz kal maksadile Hün Krallannın kabir mıştı. Hün hükümdan hiç bir lerini kazdırıp tahrip etti. Bun • izah ve mazeret kabul etmiyordu. İki gün evvel şehrimize gelen Mıdan böyle, bu müteveffa Hün Bu gülünç hâdise vesilesile bir sır'Iı tayyareci Kemal Ulvi B. dün Kralları, metrepolidin tamah Hün istilâsının yeniden Byzans'ı Şurayî Devlet, tasfiyeye tâbi tu • Bükreş'e gitmiştir. kârlığı yüzünden, ahirette, bü altüst etmesinden korkuluyordu. tulan Samsun Valisi Kâzım Pş. dan, tün mücevherlerinden, silâhla Zavalh metropolit te ruhanî da vaki olan itirazı üzerine bazt husurından, atlarının takımlanndan iresinde tiril tiril titriyordu. Bu satı sormuştur. Sorulan sualler ts mahrum kalacaklardır.» Bu sözlebiçare adam Attilâ'dan çok kork tanbul Vilâyetine bildirilmiş ve rahatsız olarak şehrimizde bulunan ri söyledikten sonra Attilâ diyortuğu gibi Byzans hükumetinin, Kâzım Pş. Vilâyete davet edilip kendu ki: «Böyle, mukaddesata ta • tehlikeye düşen tebaasını hima disînden icap eden cevaplar alınarak yede ne kadar mülâyım davran arruz gibi ağır ve çirkin bir ha gönderilmiştir. dığını da biliyordu. Onun için reket karşısında miskin bir hudut hayatının masuniyetinden hiç te pazarımn yağma edilmesinin ne emin değildi. Metropolit, Margüs hükmü olabilir!» Vilâyetlerdeki evrak mahzenlerinkasabasmın tahkimini emret de bir çok kıymetli vesaik bulunduHün Kralı metrepolidi asacak mişti. Şehrin kapılannı ve ka ğundan ve bunların kıymet ve ehemByzans hariciye dairesi, her lelerini teftiş ederken iki devlet miyetinin takdiri ihtisas erbabına şeyden vvel, kanunî merasim ve arasında geçen müzakerelerin ait olduğundan Vilâyet merkez ve şekillere merakh idi. Maznun neticesini endişe içinde bekli nülhakatındaki evrak mahzenlerinmetrepolidin salâhiyettar mah • yordu. de muamelesi hitam bulmuş bilcümkemeye tevdii, metrepolide karşı le evrakın hiç bir bahane ve hiç bir olan şikâyetlerin mahkeme hu Attilâ'nın iddiaları ve talepleri suretle ziyaa uğratılmaması ve iyi zurunda izahı, zarar ve ziyan yegittikçe tehdit edici bir hal ah • saklanması Dahiliye Vekâletinden kununun tesbitile tazmini tale yordu. Byzans'ı sıkıştırıyordu. tamimen alâkadarana tebliğ edil binde bulunulması lüzumunu At(Mabadi var) miştir. sam üzeri bu civardan geçenler, caddede taşların pek ziyade azalDün ihtîyar bir adam Vilâyete dığını görmüşlerdir. Meğer, mi giderek peygamberlik iddiasında bu(Birinei »ahifeden mabait ) Dubalannm çok su yaptıgı narenin yıldırımla yıkıldığını dulunmuş ve muhtelüşşur olduğu an • Ennida gazetesi bu seyahatten yan bazı kadmlar, konu komşu • laşılarak Bakırköy timarhanesine Galata köprüsünün vaziyeti gitbahsederek «10 haziran tari • larına da haber vererek Kalen sevkedilmiştir. tikçe tehlikeli bir hal almaktadır. hinde Beyrut tarikile Avrupa'ya der camii önüne gelmisler ve biDubaların 20 ton fazla su aldığı rer ikiser taşları topluyarak ev gidecek olan Irak Kralının Beyrut ve bir gün çok fena bir vaziyet lerine götürmüslerdir. Taş top yolunu tercih etmesi ve Fransız karşısında kalınabileceği ihti C. H. Fırkası tstanbul heyeti idalama sahnelerinden birini yukamalinden bahsedilmektedir. komiserinin de bu tarihlerde haresi dün Cevdet Kerim Beyin riya rıdaki resimle tesbit eden fotoğTramvay arabaları köprünün reketinin muhtemel bulunması setinde bir içtima aktetmiştir. Ye • raf muhabirimize, bu hanımlarduba eklenti mahallerinden gedek azaların da bulunduğu bu topSüriye'de yakın bir siyasî inki dan biri demiştir kiçerlerken dehşetli sadmeler ollanma üç dört saat devam etmiş ve safa alâmet addedilmektedir.» « Evlâdjm, bir iki tane de maktadır. Bu vaziyet bittabi köpFırka işleri hakkında hararetli müdiyor. sen al evine götür. Yıldırıma uğrüyü otomobil ile geçen alâkadarzakerat cereyan eylemiştir. Bu siyasî inkişaftan maksat.Kral ramış minare taşı pek uğurludur. ların nazari dikkatini celbetmiBu îçtimada bilhassa semt ocakGirdiği yerde bolluk olur, bere • Faysal'ın kardesi Emir Ali'nin yor. larının vaziyeti müzakere edilmif Stiriye tahtına geçirilmesi şayiaket olur, ağrılara, sancılara biretir. Tevhidi kararlaştırılan ocaklar Belediyenin Balat'ta tesis ettiği bir iyi gelir!» larile alâkadardır tesbit edilmektedir. duba tamir atelyesi açılırken Vali Vali B.in maaşı Dahiliye Vekâleti zammı kabul etmedi Sahte piyango bileti Birbirile döjjflşen iki mahalle Metruk mezarlıklar Belediye metruk mezarlıklar hakkındaki tetkikatına devam etmek • tedir. Bütün metruk mezarlıkların devri bitmemiştir. Belediye Evkaf tan eski mezarlıklardan satıUunla nn listesini talep etmiştir. Belediye yaptığı tetkikat esna sında bazı mezarlıkların da hususî şahıslar tarafından füzulen işgal edildiğini görmüştür. Evkafın ver diği araziyi alanlar civarındaki mezarlıkları da tesahup etmişlerdir. Belediye bunları istirdada karar vermiştir. Paket muamelâtı Kapatılan tuğ!a fabrikaları Karaağaç civarındaki tuğla fab rîkalan oradaki müessesata mazarrat ika ettiği ve halkın sıhhatile kabili telif olmadığı görülerek kapa tılmıştır. Bu fabrikalardan 600 kişi açıkta kalmıştır. Araele imalât mevsimi olduğu için hiç olmazsa bu mevsimde imalâta müsaade edilmesini talep etmişlerdir. Bu talep tetkik edilmektedir. Samsun Valisi Mısı'rlı tayyareci Yeni bir fırka mı? «Çiftçi ve işçi fırkası» isimli bir teşekkül! «Yarm» gazetesi dünkü nüsha sında «Lâik Cumhuriyetçi, Çiftçi ve tşçi Fırkası» namile yenî bir teşek külün hazırlanmakta olduğunu, yakında hükumete müraeaatle müsaadesi ahnacağını haber vermekte idi. Ankara muhabirimixden, bu haberin oradaki sureti telâkkisini sorduk, muhabirimizin bu husustaki tahkikatını bildiren telefonu şudur: Ankara 6 (Telefonla) Yarm gazetesi sahibi Arif Oruç Beyin bir çiftçi ve işçi fırkası teşkil edeceği haberi burada lâkaydane karşılan • mıştır. Temas ettiğim mehafil bu yeni fırka hakkında bir mütaleada bu«* lunabilmek için vaziyetin tavazsuh etmesine, fırkayı teşkil eden şahsiyetlerin anlaşılmasına intizar etmek lâzım geldiği kanaatindedir. Bu itibarla ekseriyet; fırka hakkında şu veya bu şekilde bir mülâhazada bu lunmak istememişth*. Yalnız bazı ları Arif Oruç Beyin vaktile ko mUnistlikle iştigal ettiği, binaenaleyh kuracağı fırkanın her halde süpheli nazarlarla görülmesi lâzım geleceği fikrinde bulundular. Hakimiyeti Milliye de «Arif O • ruc'un fırkası» başlığile yazdığı bir fıkrada hâdiseyi haber vererek mütemmim malumat beklemek lüzu • munu kaydetmektedir. Galata köprüsünün vaziyeti fena! &c Eski evrak muhafaza edilecek Kral Faysal Hz. Yeni bir peygamber! $oylenen Karakoy koprusu Semt ocaklarının tevhidi B., şimdiye kadar ecnebi şirketlerin elinde 22, 25 bin liraya tamir edilen bir dubanm Türk işçilerinin elinde 8 bin liraya tamir edildiğini söylemişti. Halbuki bize haber verildiğine göre Belediye işsizlikten bu atelyede çalışan 100 Türk işçi ve amelesine yol vermiştir. Bu zavalhlar şimdi açıkta kalmışlardır. Dubalar bunlara tamir ettirilse hem bir kaçımn maişeti temin edilir, hem de tehlikenin önüne geçilmis olur. Mahmut Celfll Bey ls Bankası Umumî Müdürü Mahmut Celâl Bey dün sabah Ankara'dan sehrimize gelmiçtir.