21 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

21 Nisan 1931 Cumhuriyet' Gazi'nin Beyannamesi Gazi millete hitap ediyor: "En isabetli, yüksek ve kat'î karar sizindir!,, (Birincî Sahlfeden mabait) İntihap edilmiyenler Bu intihapta namzet gösteril miyen zevatın isimlerini sırasile neşrediyoruz. Yalnız bunlardan bazıları başka viîâyetlere nakledilmiştir. Adana Kadri, Kemal Beyler. Kastamonu Cemal, Mehmet Fuat Beyler. Kayseri Dr. Bürhanettin, Dr. Halit, Ha san Ferit Beyler. Kırşehir Yahya Galip Bey. mumî ve yüksek menfaatlerinin icap ettirdiği işlerle ve bilhassa iktisadî sahada devleti filen alâkadar kılmak, 2 Türkiye Cumhuriyeti halkını ayrı ayrı sınıflardan mürekkep değil ve fakat ferdî ve içtimaî hayat içinde iş bclümü itibarile muhtelif mesai erbabına ayrılmış bir camia telâkki etmek esas prensîplerimizdendir. A Çiftçiler, B Küçük san'at erbabı ve esnaf, C Amele ve işçi, D Serbest meslek erbabı, E Sanayi erbabı, F Tüccarlar ve memurlar, Türk camiasını teşkil eden başlıca çalışma zümreleridir. Bun ların her birinin çalışması diğe • rinin ve umumî camianın hayat ve saadeti için zaruridir. Fırkamı • zın bu prensiple istihdaf ettiği gaye sınıf mücadelesi yerine içtimaî intizam ve tesanüt temin etmek ve birbirini nakzetmiyecek surette menfaatlerde ahenk tesis eylemektir. Menfaatler kabiliyet, marifet ye çalışma derecesile mütenasip olur. 3 Çiftçilerimizm kredi, istihsal kooperatifleri gibi iktisadî teşekküllere mazhar etmek ve bu teşekkülleri tekemmül ettirmek gayedir. 4 Küçük san'atlar erbabı ve esnafı müşkülât ve zâftan kurtarmak ve onları daha kuvvetli, emniyetli bir vaziyete koymak için icap eden kredi müesseseleri yaratmak düşündüğümüz esaslı noktalardan biridir. 5 Milliyetçi Türk amelesi ve işçileri mevcudiyetleri ve emeklerile Türk camiasının kıymetli uzuvlarıdır, bu itibarla amele ve işçilerin hayat ve haklannı ve menfaatlerini gözönünde tutarız. 6 Serbest meslek erbabının millî Türk mevcudiyeti için çok lüzumlu ve faydalı olan hizmet leri, Fırkanın daima takdir gözü önünde tutulur. Kabiliyetleri ve hizmetleri karşılığını görmeleri için faaliyetleri sahasmı açık ve emin bulundurmak ehemmiyet verdiğimiz vazifelerdendir. 7 Memleketin inkişafında büyük ticaret, fabrika, büyük arazi ve çiftlik sahiplerinin faaliyetleri mühimdir. Normal çalışan ve tekniğe istinat eden sermaye sahipleri teşvik ve himayeye lâ yıktır. 8 Milletin yüksek menfaatini daima gözönünde tutarak bütün dikkat ve himmetlerile vazifelerine hasrı hayat eden memurlar her türlü huzur ve refaha lâyıktırlar. 9 Devletin yüksek bünyesi nin sarsılmaz temeli olan ve millî mefkureyi, millî varhğı ve inkılâbı kollıyan ve koruyan Cumhuriyet ordusunun ve onun kıymetli ve fedakâr mensuplannın daima hürmet ve şeref mevkiinde tutulmasına sureti mahsusada itina ederiz. Muhterem vatandaşlanm; Cumhuriyet Halk Fırkasının müstakar, umumî siyasetini şu kısa cümle açıkça ifadeye kâfidir zannederim: Memlekette sulh, cihanda sulh için çalışıyoruz. Bundan sonraarzetmek isterim ki millî vaziyeti mizi refaha ve inkişafa doğru hareketli bir gidiş haline koymak hususundaki düşüncelerimize kuvvetle bağhyız. Bu yolda yürürken ehemmiyet vemeğe lüzum gör düğümüz bazı esas noktaları da arzedeyim: 1 Bütün inkılâp neticelerini vatandaeların tam emniyetini ve millî nizam ve intizamı dahilî ve adlî teşkilâtlarile koruyan büyük bir hâdise veya tesir önünde sarsılmıyan bir hükumet otoritesi kurmak ve işletmek işlerimizin temelidir. 2 Vergi kanunlarımızı millî ve tatbikî bir itina ile ve milletin tediye kabiliyetinden fazlasım istihdaf etmiyen bir zihniyetle tekemmül ettirmek hususundaki mesaiye devam olunacaktır. kalmış kanunların ve usullerin 3 Maarifi bugünkü nisbetle zamanla bu noktadan ıslahına efazla çocuk okutacak basit bir hemmiyet veririz. program altmda ileri yürütmeği Üzerinde yaşadığımız vatanın mühim görüyoruz. Fikrî olduğu gibi bedenî inkişafa da çok ehem servet menbalarını işletmek ve bu suretle istikbalimizi açmak ve aymiyet veririz. Bilhassa millî terdınlatmak için her tedbire tevesbiyeyi derin tarihlerimizin ilham sül olunacaktır. ettiği yüksek derecelere çıkar mak heyecanla takip ettiğimiz Memleket içindeki dokuyucu büyük emellerimizdendir. tezgâh ve büyük, küçük fabrika san'atlarına inkişaf vermek eme4 Sıhhat ve içtimaî muave limizdir. Haricî ticaretimizin tannet mesaimizi umumî ihtiyaçla mütenasip bir surette tevsi çare • zimi başlıca işimizdir. Bu hu • susta ticaret erbabının f aaliyetini lerine tevessül olunacaktır. Türk semereli kılacağız. camiası içinde cidden himaye ve Millî mahsulât ve mamulâtımıyardıma muhtaç olanlar dikkat zın revaçlarını kolaylaştırmak çagözümüzün önündedir. 5 Nafıa işlerimiz her şube • relerini muhafaza ve ihraçlarını temin tedbirlerile yakından alâsinde amelî ve verimli bir tatbik programına tevf ikan takip oluna kadar olacağız. Sanayi kredisine caktır.Bu işlerden büyük feyiz ve ehemmiyet vermekteyiz. Vatandaşlanm! kuvvet vasıtası olan demiryolu inNoktai nazarlarımızı açık ve şaatına ısrarla devam edeceğiz. samimî olarak arzettim. Bunları İnşaat programlarının cidden müstacel olan tatbikî yolunda çe milletimizin kuvvet ve hayatiyekilen sıkıntıların tamamen yolun tine güvenerek şimdiye kadar olduğu gibi tatbik ve icraya muvafda olduğu kanaatindeyiz. Şimdi ki inşaata devam etmekle beraber fak olabileceğimize emniyetim Sıvas Erzurum, Zonğuldak Hav vardır. Yapmak iktidarında olmadığıza hatlarının ve daha sonra Er mız işleri uyuşturucu, oyalıyıct gani Diyarbekir hattınm yapılsozlerle, yaparız. diyerek millete masına başlanacaktır. Ereğli, Mersin ve'Samsun ' liıhanlarımn* karşı .gündelik siyaset takip et inşaları gireceğimiz mesai dev mek şiannttz değildir. resinin münasip zamanlarında Şimdi sevgili vatandaş başlanacak işlerimizdendir. larım, sizden bana ve şerefVilâyet şoseleri üzerinde ça Iışmakla beraber memleketi bağlıyan iyi ve fennî bir şose şebekesine kavuşmak için mümkün olan tedbirler ahnacaktır. tktisadî maksatlara vefa edecek bir büyük su işi idealimiz olmakla beraber bugün müsbet olarak söyliyebileceğimiz şudur: Küçük su işlerimizi mütevazi bir tarzda başarmak ilk hedefi • mizdir. 6 İktisadî mülâhazalarımızın her hangi vekâlet ve makamlara taalluk eden bütün devlet işlerinin millî iktisat noktai nazarından mutlâka kârlı olması kaidesini umumiyetle esas tutarız. Eskiden Afyonkarahisar Musa Kâzım Bey. Kocaeli İbrahim, Kılıçoğlu Hakkı Beyler. Maraş Konya Fuat, Hüsnü, Zühtü Beyler. Kütahya Cevdet, İsmail Hakkı, Niyazi A sım, Nuri, Ragip Beyler. Maltya Dr. Fazıl Berki B. Aksaray Amasya Ankara İhsan, Sami, Talât Beyler. Kâzım, Neş'et Beyler. Esat Bey. Antalya Ahmet Saki, Hasan Sıtkı, Süley man Şevkt Beyler. Aydın Emin Fikri, Mithat, Tahsin Beyler. Manisa Akif, Bahri, doktor Saim, Kemal, Mithat, Yaşar Beyler. Balıkesir Emin , Fahrettin, Hayrettin, Mehmet Akif, Osman Niyazi, Sadık Bey ler. Maraş Mardin Mersin Ali Müfit, Hakkı Beyler. Behçet Bey. Nuri, Yakup Kadri Beyler. Bitlis İlyas Sami, Muhittin Beyler. Bursa Muhsin, Mustafa Fehmi, Senih Beyler. Refet Muğla Ali Nazmi Bey. Niğde Ata, Faik, Galip Beyler. Eskişehir Ali Ulvi Bey. Ordu Hasan Fahri Bey. Gaziantep Ali Cenani, Ferit, Reşit Beyler. Samsun Âdil, Ali Rana, Avni, Nusrat Sa dullah Beyler. Sinop Refik İsmail Bey. Şebinkarahisar Mehmet Emin, Tevfik Beyler. Tokat Hüseyin Hüsnü, Şevki Beyler. Trabzon Abdullah, Ali Becil, Arif, Şefik Beyler. Ferit Celâl, Mahmut Beyler. Zonğuldak Hüsnü, Mehmet Nazif Beyler. Giresun Hâcim Muhittin, Kâzım, Tahir Beyler. li yakın tarihimizin unutulmaz hatıralarını taşıyan fırkama, Cumhuriyet Halk Fırkasına itimadınızı isterim. Gümüşane Ali Fethi, Halil Nihat Beyler. İçel Hakkı Bey. . .. . İstanbul Dr. Nurettin Ali Bey. isparta Hâkim Rıza Bey. Kars Ağaoğlu Ahmet, Faik, Halit Beyler. Dr. Sadrettin, Urfa Türkiye Büyük Millet Mecli • sinde millet ve devlet işlerini beraber başarabileceğimizi çok vicdani mülâhazalara tâbi olarak takdir ettiğim meb'us namzetleri arkadaşlarımtn isimlerini reyle rinize arzettim. En isabetli yüksek ve kafî karar sizindir.. Cumhuriyet Halk Fırkası Reisi Gazi Mustaf a Kemal Cumhuriyet Halk Fırkasının namzet listesi (Bırinci sahifeden matit) usluk açıktır. Gümüşane Hasan Fehmi, Şevket, Edip Ser • vet Beyler. İbrahim Bey. İçel Emin, Vasf i Beyler. Hâzım, Lutfi Müfit, çiftçi Ahmet oğlu Serdar Beyler. " " ler. Rize Cebelibereket Naci Pş., ustabaşı Hasan ve Dr. İbrahim Beyler. Hakâri Çanakkale Samih Rifat, Sükrü, Ziya Gevher, Osman Niyazi Beyler. İstanbul İstanbul meb'usu Abdülhak Hâmit, Akçora oğlu Yusuf, Ahmet Rasim, Sıhhiye Vekili Refik, Hamdi, Ali Rana, C. H. Fırkası heyeti azasından Salâh Cimcoz, sabık Müze • ler müdürü Halil, dokumacı mü • hendisi Hasan Basri, Yedikule'de ustabaşı Hamdi, Seyrisefain fab • rikasında tesviyeci Yasar, Beyazıt'ta Okçu'larda kunduracı Hayrullah Beyler, dört meb'usluk açıktır. Akif, Ali, Atıf, Esat, Fuat, Hasan, Cavit Beyler. İbrahim Süreyya, Kemalettin, RaSamsun gıp, Reşit Saffet, Salâhattin Beyler, Dr. Asım, Ethem, çiftçi Mehmet, iki meb'usluk açıktır. Vilâyet Fırka reisi Emin Beyler, iki Konya Ahmet Hamdi, Kâzım Hüsnü, Ke meb'usluk açıktır. Kocaeli Çankırı J Maliye Vekili Mustafa Abdülha . lik, Rifat, Talât, Ziya Beyler. Çorum Dr. Mustafa, İsmail Kemal, tsmet, Münir, çiftçi Hasan oğlu Bekir, çiftçi Rıza oğlu Nabi Beyler. mal Zaim, Mustafa, Naim Hâzım, Tevfik Fikret, Refik, Kâzım (Ak saray), avukat Sırrı, Nurullahzade çiftçi Mustafa Lutfi Beyler, bir meb'usluk açıktır. Siirt Kütahya İbrahim, Recep, Muhsin (Bursa), avukat Hakkı, Davut oğlu ömer Beyler, iki meb'usluk açıktır. Halil Hulki, Mahmut Beyler. Sinop Recep Zühtü, Yusuf Kemal, İb rahim Alâettin Beyler, bir meb'us luk açıktır. takillen namzetliklerini koyan zevat şunlardır: Bursa'da sabık mektep müdürü Sıddık Bey Bursa.dan, İzmir'de a vukat ömer Fuat Bey İzmir'den, mefsuh demokrat fırkası reisi Dr. Hasan Rıza B. İstanbul'dan, Hakkâri'de beytüşşebap tahsildarı Ali E fendi Hakkâri'den, Adapazarı'nda Dr. İzzet Fikri Bey Bursa'dan, ts tanbul'da 28 inci ilk mektep mual • limlerinden Arif Feyzi Bey İstan bul'dan, Tekirdağı zahire borsası komiseri Rüştü Bey Tekirdağı'ndan, Dr. Ethem Vassaf Bey, Aydın'dan Kastamonu mefsuh S. Fırka reisi avukat İzzet Bey Kastamonu'dan, avukat Asaf Bey Bursa'dan, Dr. Müvellit Münir Halil B. Bursa'dan, konserve fabrikası sahibi İhsan Celâl Bey Bursa'dan, Alaşehir'li baytar Sıtkı Şükrü Bey İzmir'den, mühendis mimar Hasan Hâdi Bey Balıke sir'den, esbak Kastamonu meb'usu Fuat Bey Kastamonu'dan, Burdur başhekimi Hilmi Bey Burdur'dan, Ceyhan ceza hâkimi Ali Rıza Bey Burdur'dan, avukat Ahmet Bey A dana'dan. İki müstakil namzet Dün Heyeti teftişiyeye müstakil namzetlik için iki şayani dikkat müracaat vaki olmuştur. Bunların biri Bolu'da yüzba • şılıktan mütekait Refik Firaki Beydir. Bu zat bir arşın uzunluğunda bir istida yazmış ve altına 10 paralık ilân pulu yapıştırmış tır. İstida 17 maddeden mürek keptir. Fakat Refik Firaki Bey bu maddelere (imat) ismini vermiştir. Bu zat Bolu ve havalisi Halk Fırkası namına İstanbul'dan namzetliğini koymaktadır! İstidada «fedakâr milletin cefakâr müntehibi sanilerine hitap» ederek diyor ki: «Mesaii vataniyem ve şahsiyem esnasında şu deni dünyanın pek çok kahrü sitemine sebatane göğüs germek neticesi şifahanelere düştüm.» Müteakıben (imat) lara geçerek neşredeceği kanunların yeşil masadan çıkan gayritabiî şeyler olmıyacağını ve dört göz ve dört kulaktan çıkacağını, meclistekî doktorları vazifeleri başına iade ederek yalnız 4 doktor bırakacağını, İstanbul'da ve İzmir'de hamallar çok olduğundan Bolu pazarlarının boş kaldığını ve bunun için Bolu'ya hamal sevkedeceğini vadetmektedir. Firaki Bey halkın lâstik giymesine de mâni olacağını ve bunu ancak bazı muayyen hastalıklarla malul olanların giyebileceğini söyledikten sonra şöyle devam etmektedir: «Taaddüdü zevcat ihtiyaridir. Hürriyeti matbuat asıldır, fakat sahibi imtiyazın küçük bir fotoğrafının bulunması lâzımdır.» İkinci müracaat ta meşhur konsilitçi Asaf Beyin programıdır. Asaf Bey evvelce müracaat etmiş ve bu defa da programını göndermiştir. Mumaileyh programında şu izahatı vermektedir: Madde 1 En koyu Cumhu riyetçiyim. Madde 2 Bu mubarek şekli hükumeti her yerde müdafaaya hazırım. Madde 3 Şimdiye kadar hiç bir siyasî fırkaya girmedim. Madde 4 Şayet meclise gi rersem entrika çevirmek istiyen lere de dördüncü madde olarak şunu müdafaa edeceğim. S. Fırka erkânı Ankara'dan verilen diğer bir habere göre mefsuh S. Fırka lideri Fethi Bey Gazi'nin Reisi bulunduğu bir fırkaya muhalefet etmemeği prensip addettiği ve müstakil meb'usluğu da muhalefet saydığı için namzetliğini koymamağa karar vermiştir. Diğer S. Fırka erkânı da henüz bir karar vermiş değillerdir. Maahaza namzetliklerini takarrür ettirirlerse Fethi ve Nuri Beylerin İzmir'den Talât Beyin Isparta'dan Tahsin Beyin de İzmir'den koyacakları söylenmektedir. Sivas Necmettin Sadık, Rahmi, Rasim, Remzi, Şemsettin, Ziyaettin, çiftçi Mehmet oğlu İsmail Beyler. Denizli Dr. Kâzım, Emin Aslan, Haydar Rüştü, Mazhar Müfit, Necip Ali, Yusuf Beyler. Malatya Abdülmuttalip, Dr. Hilmi Beyler, İsmet Pş., Mahmut Nedim, Vasıf, çiftçi Talât Beyler. Şebinkarahisar İsmail, Ankara Hukuk mektebi profesörlerinden Sadri Maksudi, avukat Vasfi Raşit Beyler. Diyarbekir İzmir Hariciye Vekili Tevf ik Rüştü, Kâmil, Mahmut Esat, Mustafa Rahmi, Osmanzade Hamdi, Saracoğlu Şükrü, Vasıf, Mahmut Celâl, Alâtı ziraiye imalâtanesi sahibi Mehmet Tacettin Beyler, iki meb'usluk açık • tır. İsparta Hüseyin Hüsnü, İbrahim, Mükerrem Beyler, bir meb'usluk açıktır. Fuat, Baha Tali, Faik, Zonçuldak meb'usu Nazif, avukat ömer Kâmil Beyler ve Kahire büyük elçisi Muhittin Pş. Kâzım Pş. Millî Müdafaa Vekili Zekâi, Zeki Mesut, Zülfü Beyler. Manisa Kâni, Mustafa Fevzi, Osman, Yakup Kadri, Sabri (Cebelibereket), İzmir Ticaret Odası kâtibi umumisi Turgut, esbak Adliye Vekili Refik Şevket, Manisa'dan çiftçi Niflizade Halil Beyler, bir meb'usluk açıktır. Abdülkadir, Mehmet, Mithat, Nuri Beyler. Edirne Faik, Hasan Hayri, Şakir, Şeref Beyler. Tekirdağ Celâl Nuri, Cemil, Faik Beyler bir meb'usluk açıktır. Elâziz Ahraet Saffet, Fadıl Ahmet, Hasan Tahsin, Hüseyin, Memduh Şevket Beyler. Tokat Bekir Lutfi, Mustafa Vasfi, Sü reyya Tevfik, Hüsnü, Muhtelit mahkemede ajan Nazım Beyler. İstanbul mtihabatı Meb'us intihabı emri dün resmen intihabı meb'usan heyeti teftişiyesine bildirilmiştir. İntihap cuma günü yapılacaktır. Heyeti teftişiyece bir program hazır lanmıştır. Bu programa göre in tihaba saat 8 de başlanacak ve 18 de nihayet verilecektir. Her kaymakamlık müntehibi sanileri için muayyen saatler tahsis edildiğinden müntehibi saniler tahsis olunan saatlerde giderek reylerini istimal edeceklerdir. İntihap gene Darülfünun konferans salonun da yapılacaktır. Salonun içinin ve dışının süslenmesi için dün emir verilmiştir. İntihap sandığı cuma günü er kenden bir alayla Darülfünun salonuna nakledilecektir. Maraş Erzincan Abdülhak, Aziz Samih, Erzincan meb'usu Saffet Beyler. Erzttrum Asım, Aziz, Ahmet Fikri, Nafi Atuf, Nafiz, Necip Asım Beylerle Hakki Şmasi Pş. Trabzon Hasan, Nebizade Hamdi, Süley • man Sırrı, Daniş, Halil Nihat, Hakkı, avukat Raif Beyler. Kars Mardin Abdürrezzak, Ferit Beyler. Ali Rıza, İrfan Urfa Ali Saip, Dr. Refet, Mehmet, Refet Beyler. Hakkı, Münip Beyler. Yozgat Avni, Hamdi, Süleyman Sırrı, Avni, Ahmet Cevdet Beyler. Zonğuldak Celâl Sahir, Halil, Ragıp, Rifat, Bahklı'lı Hasan, amele başçavuşu Esat Beyler. Kastamonu Refik, Ali Rıza, Cemal, Velet Çelebi, Yozgat meb'usu Tah sin, çiftçi Halil Beyler, bir meb'us luk açiktır. Mersin Ferit Celâl, Fırka kaza heyeti reisi Süleyman Fikri, Vilâyet Encü men azasından Hamdi Beyler. Eskisehir Emin, çiftçi Cafer, Eskisehir şi mendifer fabrikası montörü Ali oğlu Ahmet, Darülfünun tarih müderrisi Yusuf Ziya Beyler. Gaziayıntap Ahmet Remzi, Kılıc Ali, Reşit, Şahin Beyler. Van Muğla Dahiliye Vekili Sükrü Kaya, Yunus Nadi, Nuri, Vilâyet Fırka reisi Dr. Hüseyin Avni Beyler. Kayseri Ahmet Hilmi, Reşit, baro reisi Azmi Beyler, iki meb'usluk açık bıra • kılmıştır. Nığde Faik, Halit, Ahmet Vefik Beyler, bir meb'usluk açıktır. Giresun Kâzım, Hakkı Tarik, ŞevVet, İztnir meb'usu Münir Beylerle tstan • bul meb'usu İhsan Pş, Kırlareli Doktor Fuat, Mehmet Nahit, Şevket Beyler. Kırşehir Ordu Hamdi, Recai, Şevket, tsmail. Serveti Fünun sahibi Ahmet İhsan Bey Müstakil namzetler Ankara 20 (Telefonla) müs