12 Mart 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

'4 YED2NCI SEIYE N T 4 5 9 Başmuharrlrl IMADt f İDAREHANESt: |ftfi>BRaoniuıqi\6karşısioıld ılaim mabsnu • Telgraf:' tstanbul Cumhuriyet ! Posta kutusu: N° 2 4 6 • Başmuharrir 2366 . Tahrir müdürü 3236 Idare mudurU 2 3 6 E K'tap ktsmı : 472 Cumhu Kubilây^ abidesi ıılltTiıımııiM ••tıınııııırı......,.., PEFŞEMBE 12 MART 19?f AJBOJVfE Ş E R A f T İ TÜRKİYE İÇİİİTİİARİÇ İÇİİİ* 1400 Kr. | 2700 Kr. 750 Xr. 1450 400 Kr. 800 Kr. j BlinUllllllllllllllllllllllillinilllllllHIIİIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIinillllllllllllllMllllllinil lllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinil lllliriilllJIIIMIIIIIinilllllllllltrirMlirillllllllllllllllllllllllIllillilillllllllIMİtlllllllllinilinillflllilllllllllllllllllltlllllIiilllllllllllllllllllIlllIllllllllllıılııııiMiMiırılllillIII Gazi Hz. Nutuklarını Hazırlıyorlar İstanbuTda intihabat faaliyeti Vermiyormuşuz I lstanbul Vali ve Belediye Reisi] cuma tatili ruhsatiye harcile elektrik ücretlerine yapılmak istenen] zamdan dolayî vaki şikâyetler iize1 rine «Yeni Gün» refikimize şu bej yanatta bulunmuştur: Merkez komitesi erkâmndan 5 Kıırnştar = Nfishası her y e r d e 4 Bir hatıra Ve bir hakikat ^ ^ ^ IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIintlflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllllHIMIIIIIIMIIMIIHIIIIIIIItMIIHHIIIItlllHmHHIfniHI «DARBU DAMGA!» Ankara'dan dönerken tren, sabaha karşı Karasu boğazı'ndan geçijordu. Ben pencere önünde solumdaki çıplak dağlara bakıyordum. Yanımdaki zat sordu: Pek mahzun ve dalguı bakıyorsu nuz; ne var? Ben bu suale bir «hiç!» Dedim. Cünkü bütün zihnimden geçenleri yanım dakine anlatacak halde değildim. O da, benitn söyliyeceklerimi kavrıyamazdL Fakat Karasu boğazı'ndan Ahu dağlanna doğru nzanıp giden çıplak tepelerin bende uyandırdığı hisleri muhte rem «Cumhuriyet» gazetesine yazmazsam bir noksan işlemiş olaca&jmı bili yorum ve işte onları tekrarlıyorum: İstanbul'a doğru giden katarm sol taraftna tesaduf eden bu çıplak teiîPİeri benfan gözlerim 1900 senesindc olduğu glbl görüyordu. Ben oradaki güzel ve yuksek çam ağaclarını sanki yeniden seyTevlivordum; bu çam a&açları ilerilere doğru daha ziyade sıklasarak tam bir orman oluyordu? Karasu boğazımn ve deresinin iki kıyısmda tekttik su hizarları vardı: biçme tahtalann uzunluğuna, çok dik olarak kuruhnasile dam Ian yanümış olan su hizarlannın etrafında binlerce kısa çam kütükleri yığüı duruyordu ve onlardan bir çoklarını yüklemis olan manda arabaları tepe lerden do°Tu tekerlekleri gıcırdatarak iniyordu. İşte tam 31 sene evvel ben bunlan görerek, o tarihte ticaretine iştirak evlemiş olduçum Ahırkanı ke reste fabrikası kumandit sirketinin müdürü sıfatile bir aksam İstanbul'dan gelmiş ve Karasu istasyonunda tren den inmiş idim? tptidai su hizarlarında bizim hesabımıza çıralı çamdan çipdene ve hatil bictiren memurumuz Oha nes'in arkasına düşüp, gene sirketimîze dabU bulunan merhum Aavaz'h Mtıstad Defterler cumartesi günü talik edilecek Şehir Meclisi salonu cetvelleri teksir eden daktiloların işgali altmdadır!.. Vasıf B. Mahmat Celâl B. Recep B. Yunus Nadi B. İııkılâbı müdafaa için başını veren gençL Abide ne şekilde olacaktır? Karilerimizin fikirlerini, ressam ve heykeltraşlarm modellerini derce hazırız < .... Bizden her sey yapmamızı] ! Utiyorlcar, fakat iş paraya, vermek *arafına geVnce feryadı ayyuka çı\ kartyorlar. Her seyi bizden istiyenler hiç bir şey vermiye tahammül ledemiyorlar. Her hangi çareye baf vurursak kıyameti kopartyorlar. Istiyen vermelidir.» W Belediyenin şehir halkından muht telif namlarla, hatta mühim gıda* maddelerinden bile almakta olduğuF bir çok vergiler esasen tehammülün haricinde, zavallı şehrin hali ve belediyenin yaptığı işler de meydanda iken, fstanbul Belediye Reisinin bu beyanatı kar'şısmda artık 1 uzun söze ne hacet? Kubilây abidesi, tam halkçı ve Cumhuriyetçi bir abide olacaktır. Çünkü Cumhuriyet için can veren bir halk çocuğunun, bir zabit vekilinin, bir muallimin namına dikilecektir. Büyük işler gören büyük adamlarunızın namına dikilmiş abidelerin yanında, inkılâbı müdafaa için başını veren meçhul ve mütevazj bir gencin abidesi de yükselecektir. Çünkü Türk milleti, vatanı kurtaran, inkılâbı yapan, Cumhuriyeti kuran büvük insanlar için o büyük abideleri yaptığı gibi bu aziz müesseseIeri korumak için ölümü göze aldıran bir erencin namını da ebedileştirmeği bir kadirşinaslık vazifesi telâkki etmektedir. Sonra, Kubilây abidesinin manası, yalnız Kubilây'ın namını ebedileştirmek değildir. O, bugünkü Türk gencliğinin Cumhnriyet ve inkılâbı, artık uğrunda can verilecek bir mefkure telâkki etti•^ p » • »<.*»«»T«,n •>rk9.«"> » y a n t ı r sini «rösteren bir abide, «mefkure için mış oldu^u iki oda'ı ev.e .yerleşntiştîm. fedakârlık abidesi» olacaktır. Bu itibarla Biz işi büyütüyorduk? veni yanılacak abideye genclik abidesi Bilecik mutasarrıflığına müracaat e de diyebiliriz. derek Ahudağı ormanlarından çam Dün de yazdığımız gibi, gazetemizin kesmek üzere müsaarte almış idik B:ı müsaade müzayede ile olmuştu; biz insasile meşgnl olmağı bir Cumhuriyetdaelardan inecek kütükleri iptidaî su cilik ve inkılâTjrılık vazifesi telâkki ettihizarlarında tek testere ile çarpık cur ği bu abide icin Ankara'da bir merkez puk bicecek yerde ağacları, orman ida komitesi teşekkül etmiştir. resinin tabiri vechile «gayri mamul» oB. M. Meclisi Reisi Kâzım Pş. Hz. nin Iarak kütük halinde vaçonlarla Hay rivasetlerinde H. F. Kâtibi Umumisi ve darpasa'va indirecek, oradan Ahırkanı' Kütahva meb'usu Recep, ts Bankası Müda sabildeki fabrikamıza taşıvıp on iki dürü Umumisi İzmir meb'usu Celâl, tztestereli modern hizarlarda bicecek imir meb'usu Vasıf ve başmuharririmiz dik: hesanlarımızi yapmıstık: bu mua Yunus Nadi B. lerden mürekkep olan bu melerte sirketim'ze bavli kârlar çıka merkez komitesinden baska. başta, abicak Idi. Sîmendifer idaresi de bir senede en az yüz vagon kütük tasırsak bize aldı&ı ücretlerin yüzde yirmisini geri verecekti. Sarte buna muvaffak olsik mühim bir yekun tutuvordu. Var kıya setL j Gazi Hz. Hergün Fırkada meşgul oluyorlar Ankara'da teşekkül eden Merkez âbide komitesi reisi BJH.M.reisi Kâzvm Paşa Hz. denin yapılacağı Menemen kasabası olmak üzere Manisa, İzmir ve diğer bütün vilâyetlerde birer Kubilây abidesi komitesi teşekkül edeeektir. Bu heyetler, Kubilây abidesinin inşası için lâzım gelen teşebbüslerde bulunacaklardır. Bu abide nasıl ve ne şekilde olmalıdır? Karilerimiz, bu husustaki fikirlerini kısaca bildirirlerse bunları da neşrede ceğimiz gibi ressam ve hekeltraşlanmızla karilerimizin çizecekleri abide mo dellerini de derce hazırız. Bilhassa lise, âli mektepler, ve Darülfünun gençliği nin şehtt Kubilây için yapılacak abide hakkındaki fikir ve resimlerini bekliyoruz. Çünkü Kubilây da kendileri gibi Cumhuriyetçi nesle mensup bir gençti ve bu abide nihayet, dediğimiz gibi, srençliğin abidesi olacaktır. 140 daktüo, mahallattan gelen defterlerin teksiri ile meşgul öluyor. Resmimiz Şeh*: Meclisi salonunun daktüolar taraftndan isgal altına ahnmış manzarasım gösteHyaf ((Şehir Meclisi» bugün toplanıyor Meb'us intihabı faaliyetine dün de hararetle devam edilmiştir. İntihabı ıneb'usan heyeti teftişiyesinin vazifesini gören Daimî Encümen dün de toplanarak istihzaratta bulunmuştur. Dünkü hazırhkların başlıcasını mahallattan gelen esas defterlerinin teksiri teşkil etmiştir. Dün akşama kadar defterlerini ikmal ederek kâtibi umumiliğe teslim eden mahallâtın adedi 300 e baliğ olmuştur. Bu defterleri teksir etmek için memur ve daktiloların adedi fazlalaştırılmıştır. Dün 70 yazı makinesi ile 140 memur çalışmıştır. Memurlar isimleri okumakta ve daktilolarda yazmaktadırlar. Tütün İnhisar İdaresi de 15 memur ve 15 daktilo göndermiştir. Bunlar Şehir Meclisi salonunda çalışmışlardır. Bugün daktilo ve memurlarm adedi bir kat daha tezyit edileceğinden Vilâyetteki eski Meclisi Umumî salonu da açılacaktır. Burada 100 kadar memur ve daktilo çalıştınla Daktiloların serbestçe çalışmasını temin eden jandarma içeriye kimsenin girmesine caktır. müsaade etmemektedir! Memur ve daktiloların serbestçe çalışabilmeleri için hariçten içeri girilmesi Hatta dün bir aralık Vali Muhittin menedilmiş ve bu nıaksatla kapıya jan B. içeri girmek istemiş ise de jandiUN darma ikame edilmiştir. ( Mabadi 2 incı sahifede ) lUIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIMIIIIIIMMIllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIininillllMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIMIMIUIMMIII Gazi Hz. nutuklarının esaslarını Hazırlıyorlar Ankara 11 (Telefonla) Gazi Hz. Ankara'yi tefrif ettikleri gündenberi Her gün öğleye kadar Fırkada meşgul olmaktadırlar. Reisicumhur Hz. umumî kongrede irat buyuracakları nutkun esaslarını ihzar etmektedirler. Fevkalâde mühim olan bu nutukta Gazi Hz. fikirlerini zamanında beyan etmiş olacağından, daha evvel yolda vaki olan tahminlere itimat etmemek icap eder. Boğazlar Komisyon senelik raporunu hazırladı Benim Karasu'ya geMsim, orman idaresile imzaladığımız kereste kesmek mukavelesinin ahkâmını, kanuna eöre, yaumak icin idi. Yani fennen kesilmesine müsaade olunaoak açaçlara fen menıurları «Darbu Damğa» vapacak lardı. Gecevi Karasu'da dostum Avaziı Mnstafa Ps. nın çok sade, fakat sevimli köv odasmda jreHrd'm; ha*ta sabab'eyin karsı yamacta bir keklik avı da yaomıstım. Kırmızı keklik sürüleri, küSürpagop meettirmiştîr. Ehli hibre arsaya iki mil • mesten kurtulan tavuklar jribi önümüzzarlığının mül yon 400 bin lira kıymet takdir etmişden kaltıvordu: avcısı bulunmidığı için kekliâi bol olan bu yerde ben, bir kiyeti mes'elesi • lerdir. Bunda arsaya dahil bulunan saat icinde bütün fisenklerimi bitirmis nin, Belediye ile garajlarla Gülüstan bahçesi de dahiltim. yanımdaki köylünün sırtındaki Ermeni Patrikadir. Belediye ehli hibre raporile tapu canta keklik doîmustu. Hatta Avaz'lı nesi arasında iHidaresine müracaat ederek arsanın M«=tafa Ps. bunları görünce şöyle de tila.fi mucip oldu Belediye namına kaydının tashihi ile mişti: ğunu yazmıştık. tapu senedinin itasını talep etmiştir. Çantada keklik olan Ahudağı'n Bu hususta mahTapu idaresi tapuyu cumartesi günüda?i kütüfc'pri ciirdene yanmadan siz daha simdiden cantanıza diri hakiki kemece bir ka ne kadar verecektir. rar ittihaz edil Hayra alâmettir! Arsa üzerinde inşa edilmiş olan Ersonra atlara bindik. Darbı mesine intizaren meni kilisesi, Ermeni evkafına ait ol damça memnru, orman mühendisi de Belediye dün bir duğundan buna da vazıyet edilmesi yanımiTda idi ve heD birden, biraz son emri vaki viicu Mezarlığa kıymet lâzım gelmekte ise de Belediyece, di~ ra köHere bas vermiş o'an cam orma de getirmiştir. takdir eden heyete nî bir müessese olduğu nazari dikka Boğaz'lar komisyonu reisi Amiral Vasıf Pş. mna da'dık. Ve biz muttasıl yürüvor Dün sabah Be riyaset eden Be • duk, ci^erlerim cıralı cam kokularile te alınarak, cemaate terkedilmiştir. Boğazlar komisyonu dün, Amiral yoğlu kaymaka yoğlu kaymakamı tath nefes ahvordu. Evlul ayırun sıcak Belediyece garajlar ile Gülüstan Vasıf Pş. nın riyasetinde bir içtima Sedat Bey Sedat B. bir eünü o'dnSu balde orman irinde se mı aktetmiştir. Bu içtimaa Bulgar murahrin serin ilerlivordnk. Ath vürüvüs altı yanına ehli hibre ile Harbiye ma • bahçesinin kiraları da haczedilmiş ve bunlarm, Belediye namına bankaya hası M. Pavlo, Japonya murahhası M. saatten ziyade sürdü? ObSmdeki baro hallesi muhtarı ve heyeti ihtiyari • metre ist^svonr'an beri 70ft metre. vanî yesini alarak mezarlık arsasma gitmiş tevdii için, müstecirlerine birer haciz Jim İkeda, Romanya murahhası M. denizflen beri 1500 metreden zivsde Jorj Yunescu, İtalyan murahhası ve orada da mezarlığa kıymet takdir name tebliğ edilmiştir. yükseldiSimizi gösteriyordu; fakat gök uıııııiMiıııınınııınııııııııııunııiHiı Prens Luvoy Barghes, İngiliz murahıııııııııınıııııııııııımıııııııııııiHiııııııııımuıiiiıımHiiHiımıiHiııiHiHiııııııııııımıı ınııinımınııı yüzüAü, güneşi göremiyordnk. hası M. Emalkolm Makdonalt, FranIan buldum. Mahut Ohanes yanlarında «Darbı damga» tamamdır! Nibayet hep ormanhk eiden patika Meger, orman ve fen memurları ke. sız murahhası sefir payesini haiz M. idi. Aramızda şu muhavere oldu: yolunun bir kenarmda, çağlıyanh bir reste kesecek tacirlerle böyle yapar Jean Pozzi, Yunan murahhası M. Gidiyor mıyız? şn kenarma kunılmuş bir köye geldik. Iarmış, meselâ on sene evvel damgalan Ekonomo iştirak etmiştir. Nereye? Geceyî burada geçirecektik ve ben er Nereyesi var mı? Kesilecek ağaç mış muayyen ağaçlar üzerinde markaMüzakere, saat yarıma kadar de tesi sabah «Darbı Damga» olacak sanılar dururmuş, ve köylü istediği ağaçları ları dalgalamağa! vam etmiş ve geçen içtimalarda ka yordnm. Ohanes gülerek beni dışarı çıkardı; doğrar, istasyona indirirmiş! Memur rarlaştırılan mukarrerat tekrar okuNe iptidaî köy idi. Burada kulübele biraz ilerideki ağaçların bazıları üs lar müteahhitlerden avait alırmış! rin pe^eresinde çam yoktu; penrere İşte böyle yapıla yapıla 31 sene evvel narak müttefikan kabul olunmuştur. var idi. Onları lere yagn kâğıt yapışık idi. Kahvemizi tünde «D» damgası Mabadi 3 üncü sahifede benim gördüğüm çam ormanlarmm yertatlılaştırmak için bal koymağa mecbur gösterdi ve: lerinde yeller esiyor! Demiryolunun iki İşte! olmuştuk, şeker bu köye sade bayram tarafındaki çamlar çoktan bardak olDedi. Ben cevap verdim: Ian gelirmiş! Ekmek saç üstünde pi?imuştn, oralar çorak tepeler kalmıştı. Canım, bunlan dün gelirken görrilen Yiirük pidesi idi; burada yerHğim Evvelki gün vagonun penceresinden keçî ^üdünden peynir, taze manda kay dük; hem bunlar kart afaçlar! dışarı bakarken ben işte bundan dolayı Dünkü keşidede kazanan namaj mağı, ve tereyağmın lezzeti hâlâ damaO, dedi ki: çok hüzünlü ve dalgın idim. fımdadır. ralar 4 üncü sahifemizdedir. A beyim; biz buraya kadar niçin AHMET IHSAN Sabah oldu; ben hazırdım. Memur geldik! Köyde kaldık, kaymakan yedik! bin lira Rapor Cemiyeti Akva Sahtetahvil çıkaranlar ^rniiyon 4 ma gönderilecek kıymet takdir edildi muhakeme ediliyor • II Sürpagop mezarlığı Belediye Tapu idaresine müracaat ederek arsanın tapusunu istedi Bir maznun Emniyeti Umumiyece ciirmü tesbite memur edildiğini söylüyor Tayyare piyangosu Muhakeme intibaları Maznun Yorgi ve tercümam Yunan Millî duğunu, Fransız Ticaret mektebinden Bankası tara mezun bulunduğunu ve emniyet müfetfından ihraç etişliği nam ve hesabına bu mes'eleyi tadilen tahvilâtı kip ettiğini söylemektedir. Cemil Beyin sahte olarak iifadesine göre, kendisi bu sahtekârlık mal ve piyasaya işini haber almış, Ankara'da Emniyet sürmek cürmi müfettişi Kemal Beye haber vermiştir. le zabıta tara Kemal B. de cürmü meşhudu tesbit etfından tevkif emek için bunu takip etnıesini kendisine dilerek Afırceza bildirmiş ve 120 lira da tahsisat vermişmahkemesine tir. Cemil B. de, diğer maznun Yorgi ile sevkedilen Ce Kefaletle tahlıye edilen müştereken çalışıyormuş gibi harekete mil B. ve Yorgi Cemil B. başlamış ve tahvilâtın sahte klişelerini Efendinin muhakemelerine dün başlan getirtmiştir. İş bu vaziyete gelince İs mıştır. tanbul zabıtası mes'eleyi başka bir yerBu sahtekârlık hâdisesi çok garip bir den haber alarak kendilerini tevkif etmanzara arzetmektedir. Maznunlardan miştir. Maznun Cemil B., makamı riyaset taCemil B., kumüsyonculuk ile meşgul ol