19 Aralık 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YED3NCI SENE N« T 3 7 8 Baçmutiarrlrl CUMA 19 KANUNUEVVEI ABONE ŞERAİTİ NADÎ İDAREHANESt: i JOynPDamıuniye karşısında dairei nahsnst I | MÜDDET: JTÖRKİYE İÇİN| HARİÇ İÇİN j i Seneliği : 1400 Kr. i 2700 Telgraf: istanbul Cumhurîyet İ Posta kutusu: N° 246 f . Başmuharrir : 2366 Tahrlr mUdUrU : 3236 müdürU 2365, Kitap kısmı: 473 m ı ı « ) 6 Aybğı I 750 Kr. j 1450 Kr. { 1^ Ayhğı! 400 Kr. f 800 Kr. \ * *rfTtrr r tTı ı ı ı l ıı ı ı ı ı r. Nfishası her yerde Gazi Hz. Bu Akşam Trakyaya Gidiyorlar Gazi Hz. nin Ocakta Gençlere hitabı «Yohında çalıştığımız büyük mefkureyi halkın kalbinde bir fikir halinden bir his haline geçirmelisiniz!)) Almanya'da Sinema Ve politika Gazi Hz. nin dunku zıyaret eri y s 5 Kurnştur s Munakaşa hararetlendi ıııımfiııııııiMHiıııııııııııııııiMiımnınn Necmeddin Sadık B. in Pek ağır bir cevabı! Fethi Beyin Yalova'da yaptığı bir teklif100 Ingiliz liralık ilâvei maaş mes'elesi Gümüşane meb'usu ve münfesih S. miyetle teşvik ettiğimiz bu biçare aF. lideri Fethi Beyle Sivas meb'usu dam, kendinden bir hayır umanlara, Necmettin Sadık Bey arasmda açılan peşine takılan ve şahsına itimat edenmunakaşa şiddetlî bir safhaya geldi. lerle beraber bizi de elim sukutu haFethi Beyin dünkü nüshamızda mün yale uğratmıştı. deriç hücumlarına Necmettin Sadık Tarihin nadir insanlara nasip ertiği Bey şiddet ve hararet dolu bir cevap bir hizmet ve şeref mevkiini akılsız la mukabele ediyor. Iığı, şayanı hayret fikir kofluğu ile Necmettin Sadık Bey: , berbat bir hale sokan, ve az kaldı va« Fethi Beyin hiddetmin sebebi tanı felâkete sürüklemek meharetinî küçük bir yanhslık olsa gerek.. Apar gösteren bu zavallıya artık acıyoruz. tımanı 130 bin liraya degil, meğer 106 Muvaffak olsun diye, ilk günler tenbin liraya satın almış. Hey'eti tahriri kitten çekindiğimiz bu sun'î lidere, yeye badema böyle fahiş hatalar yap sukutundan sonra da, nezaketen ve mamasını tenbih ettim...» sevki merhametle, hücumdan içtinap Dedikten ve Fethi Beyin söyledik • ettik. Ne garip şey, o bize hüeum • > lerini telhis ettikten sonra mukobil diyor! • hücuma geçiyor. Necmettin Sadık r Fethi Bey, siz, sizi o ifin baştna ge yin mukabelesi pek ağırdır. Diyor ki: tirenlerle beraber bütün efkârt amtf < Ya sîz Fethi Bey?.. Cumhuri miyeyi aldattımz. Yalanct cetaretimyetin takviyesi, parlâmento hayatmın ze kanarak, bir masheden ibaret ol terakkisi namına, memlekete hayrı do duğu anlaşılan faziletinize inanarak, kunacak zannile, ilk zamanlar, sami< Mabadi 3 üncu sahifede Dresden: 14/12/1930 Almanya'da bütün filimleri tetkik eden resmî bir hey'et vardır. Gösterilecek filimler bu hey'etin müsaade • sini almak mecburiyetindedir. Erich Maria Remarque (Erih Mariya Re • mark) ın «Garp cephesinde yeni bir şey yok» adındaki romanı filme çe • kilmiş ve «f ilim tetkîk hey'eti» nin müsaadesi ahndıktan sonra Berlin sine • ma salonlarında gösterilmeğe başlanmıştır. Filmin gösterileceği üân. edil • diği dakikadan itibaren fırka politi kaları bütün şiddeti ile çalışmak fırsatını bulmuştur. Bizim burada bah setmek istediğimiz şey bir filmin u • yandırdığı dahilî politika faaliyetin den ibarettir. Dünya harbinde Garp cephesini yakmdan tanımak, Alman askerleri ile, zabitleri ile, kumandanları ile görüşmek fırsatını bulduğumuz için Remarque'in yaşatmak istediğî hayatta mübalâğa yoktur, diyebiliriz. Filmin de romanın mevzuundan ayrılmadığına «tetkik hey'etinin» vermiş ol duğu müsaade kararı sağlam bir delil teşkil eder. Fakat bugün Alman bü kumeti evvelce verilen müsaade kara1 rı ni gerlye almıs hulunuyor. Bu fflhn, arttk, Afenanya'da gösterilmi;"ecek tir. Alman hükumetini böyle bir karara götüren şey; milliyetçi sosyalistlerin şiddetle faaliyete geçmiş olmala rıdır. Berlin sinemalarının birinde fi lim gösterilirken milliyetçi sosyalist ler büyük gürültüler yapmışlar ve dışarıdan getirdikleri yüzlerce beyaz sıcanı salona bırakmışlardır. Bazı yerlerdeki nümayişler tehlikeli olmak istidadmı göstermiştir. Böyle bir vazi yet karşısında hükumet için kararı geriye almaktan başka çare kalmamışOn bir buçuk saat devam eden Hey'eti Vehile içtimatna tır. hariçten iştirak edenler Başvekîl Brüning'in yüksek karakT. Dayinler velcüi Parîs sefiri Londra sefirt Berlin sefiri terîni, kudretli meziyetlerini hatırla Münir B. Zekâi B. Ferit B. Kemalettin Sami Pş. makla beraber, şimdiki, kabinenin ten müşkül ve bir müddet için tediyeye Ankara 18 (Telefonla) Aldığım müsarsılmağa çok miisait, her türlü vahtemmim malumata göre dün saat 3 te grayrimütehammil gördü. toplanan Heyeti Vekile gece yarısmdan detten mahrum çok cılız bir ekseriyete Bunnn üzerine Dayin vekillerile anlaşsonra saat 25 a kadar içtimaa devam et tığımız şekle ittibaan 3 te bir tediye yapistinat ettiğini söylemek icap eder. miştir. İçtimada hariciye müs tık. Ve müzakerenin tamamlanmasile, Bütçe açığını kapatmak için Brüteşarile Londra, Paris, Berlin Büyük El mukavelenin tadili için Dayin vekilleriYukartda Gazt. Hz. Şehir Meclisi müzakerattnt taning kabinesinin hazırladığı ve dik kip ederlerken, ortada soida H. Fırkast istanbul çilerimiz ve Türk Dayinler Vekili Zekâi nin tekrar gelmesini bekledik. HalbuH B. de hazır bulunmuştur. Heyeti Vekilede hâmiller meclisi Paris'te yaptığı içtimatatur maddesi adını taşıyan 48 inci merkezinden çtkarlarken, sağda Vüâyetten çı Düyunu umumiye mes'elesi uzun uza da vekillerin bu tarzda taahhüde giriş maddeye göre tatbika başladığı ver • karken iki hammtn müracaatını dinliyorlar, • dıya müzakere edilerek hattı hareketi meğe salâhiyetleri olmadığını ileri sür > aşağıda Gazi. Hz. Türkocağmı çaytnda. gi programı Brüning'e karşı her tarafmiz, tesbit oltmmuş, bn maksatla Ze düler. Bittabi vekiller de tekrar hükumeReisicumhur Hz., dün öğleye kadar iyyeti erkânı tarafından istikbal edita, tabirin en yumuşağını seçiyoruz, timizle temastan içtinap ettiler. Şimdf kâi B. den de izahat alınmıştır. Dolmabahçe sarayındaki mesai büro len Gazi Hz., 15 i 20 geçeye kadar osoğukluk uyandırmıştır. Brüning yükBorçlar mes'elesinde malum vaziye biz «işte tediyeyi konuştuğumuz şekil de yapıyonız, gelniz de başladığımız mflsek millet menfaatleri için kendisini, larında meşgul olmuşlar ve saat 14 dü rada kalmışlar ve müfarakatleri es tin hulâsası şudur: zakereyi bitirelim» Diyoruz. Dayin vekil10 geçe refakatlerinde Kâtibi umumi nasında caddede biriken halk tara şahsiyetini tehlikeye koyan devlet aVaktile dayinlerle yapüan itilâftan bir leri de «evet, dediğiniz doğrador, amma leri Tevfik, Dahiliye Vekili Şükrü Ka fından alkışlanmışlardır. Gazi Hz. nin müddet sonra tediye kabiliyetimizin çok biz mes'eleyi tetkike salâhiyettar değidamlarındandır. Fakat hâdiselerin ya, Kütahya meb'usu Recep, Kılıç Ali Kolorduyu teşriflerinde binaya Riya azaldığı görülmüş ve mukaveleye göre Iiz» cevabını veriyorlar. kudreti karşısında şahsiyetler, çok deve Seryaver Rüsuhi Beyler bulunduk seticumhur bayrağı çekilmişti. taksitlerin tesviyesi imkânı olmadığı nafa, ezilmek mecburiyetinde kahrlar. Vaziyet bu merkezde iken Fransıziar Reisicumhur Hz., Tophane Kara ları halde otomobille saraydan müfa zari dikkate ahnarak, Ankara'ya gelen Almanya'da hüküm süren iktisadî rakatle Kolordu Kumandanlığını zi köy Köprü tarikile Kolordudan son Dayinler vekillerine mukavelenin ta diğer alâkadar devletlere müracaat ededilile taksitlerin 3 te bire tenzili lüzu rek siyasî teşebbüs teklifinde bulunu buhran; her gün artan işsizlikle daha yaret buyurmuşlardır. ra Vilâyeti teşrif buyurmuşlar, Vali mnnu söylemiştik. Dayin vekilleri va yorlar, ve red cevabı alıyorlar. Şu görüi Muhittin, muavini Fazlı Beylerle er karanlık bir manzara alıyor. İş hayaKolorduda ziyetimizi sarahaten gördulkeri için bizi niişe nazaran Fransız hâmillerinin hütı durgunlaşıyor, ümitsizlik b'irçok Kolorduda Şükrü Naili Paşa ve ma( Mabadi 2 inci sahifede ) haklı ve teklifimizi makul buldular ve kumetleri nezdinde sıkı bir teşebbüste ruhlarda sağlam muhakemeyi öldü ıımııııııııııııımııımıııııımıııiMi ıiMiııııııııııııiHiııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııııııııııııııııınııııııı maliyemizin iyiden iyiye tetklki için ma bulundaklan anlaşılıyor. Geçenlerde rüyor, insanları radikal propaganda di cereyanlarının yeni bir zaferi gibi hükumete âzim ve eneri tavsiye ediruf mütehassis M. Rist'i tavsiye ettiler. Fransız sefirinin Başvekilimzle yaptığı Hükumet maliyemizin halini bütün in dostane mülâkatta da bu mevzu görü Iara daha uygun bir hale getiriyor. kıymetlendiriyorlar ve hükumetin pek yor. Fakat Brüning yukarda söyledi celiklerine kadar mütehassısın önüne şülmüştür. Milliyetçi sosyalistlerin her gün bü az bir zaman içinde yıkılacağını söy ğimiz gibi gene vergiler koymak, ma( Mabadi 3 üncu sahifede serd ve M. Rist veziyetimizi hakikaaşları, işçi gündeliklerini, tekaütleri yük bir hızla artan kudretlerini bura lüyorlar. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIinilUllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM Alman kabinesinin ilerdeki vaziyeti kısaltmak, bir çok eşyanın fiatlarını da araraak icap eder. Boyuna kaybehakkında söz söylemek bize düşmez. indirmek yüzünden hemen bütün halk den fırkalar bunu bildikleri için son kuvvetleri ile şimdiki hükumete sarı Fakat Bremen'deki son şehir meclisi sınıflarında menfi bir tesir yapmıştır. Yapılması icap eden böyle reformIıyorlar, programlı bir politikadan zi intihabatının gösterdiği gibi milliyet yade tam manası ile müdafaa politi çi sosyalistlerin miktarı boyuna art lar, isterse büyük bir kurtuluş ifade devam ederse dahilî politikadft etsîn, sahibıne mükâra't, kası yapmağa mecbur kalıyorlar. F«uyeni bir va^iyetin husule gelmesi o ka* Malî yıkıhştan kurtulmak için Brü kat bunun halk arasmda çok mehf i bir dar imkânsız değüdir. Garp cephesi nine'in volundan başka bir yol yok tesiri vardır. Halka heyecan veren şey filmi münasebetile milliyetçi sosya tur. Hftdiseleri baska türlü tahlil eden de budur. listlerin ele geçirdikleri propaganda Alman'lar böyle düşünüyorlar. Fakat Garp cephesi filminde hükumete fırsatı, cidden, büyüktür. Fırka ga propaganda çalışıyor ve tesirini göstesir yapan kuvvet te gene budur. zeteleri, bastanbaşa bu filmin müna teriyor. Garp cephesî filmî bunun en Milliyetçi sosyalistlerin, fikirler ne okaşaları ile doludur. Filim, artık, fi büvük bir delîlidir, Bazan bir sinema Iursa olsun, halkı sürüklemesini bilen, Umliğ'ini kaybetmiş, «mühim bir mes' «eridi, ufak bir hâHise; dahilî politicereyan yaratan hatipleri az deŞHdir. ele» haline gelmistir. Milliyetçi sosya kanip en hevecanlı bir mevzuu olabiliEn küçük hâdiseler bu hatipler için listlerin çok nüfuzlu bir meb'usu açık vor. Z>«t»n, ^ijtün tarihin" gösterdiği 41 • Süreyya Cemal H. en büyük tahrikâtın mevzuu olabilir. tan açığa söylüyor: «Hitler; Berlin'in <?ibi. en kücük ve ehemmîvetsiz hayat Bugün müsabakamıza Ankara'dan Filim müsaadesinin geriye almması, kapılarındadır.v Bu söze karşı meş kıvılcımlarıdjr ki halk hareketlerini bu itibarla, Almanya'nın dahilî poli hur Alman muharriri Theodor Wolf, öndürülmez bir yangına çevirebilir iştirak edenlerden Süreyya Cemal Hanımın resmini dercediyoruz. tîkasmda ehemmivetli bir hâdisedir. bir zamanlar Annibal'in de Roma ka ler. Fransa Yüz vermiyelim derken delikanlıyı elden kaçırdıkl. Milliyetçi sosyalistler bu hâdiseyi ken pıları önünde olduğunu hatırlatıyor ve ( Mabadi 3 üncu sahifede M. Nermi Büyük halâskâr dün ŞehirMeclisinde müzakeratı dinledi Gazî Hz. dün Kolorduyu, Vilâyeti, Belediyeyi, H.F. merkezini, Beyazıt ve Fatih ocaklarını ve Türkocağını ziyaret ettiler Borçlar mes'elesinde son vaziyetimiz nedir? saâtmüzakerat cereyan "fettî Hey'eti Vekilede, sef irlerimizin iştirakile ~11,5 Güzellik Müsabakası Bitmek üzere Müddet az kaldı, güzeller acele ediniz [Alman ve İtalyan alacakhları hükumetimizle ayrıca görüşeeekler] Gazeteler.
