18 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

•18 Teşrinievvel 1930 Zamhüriyei Anfalya'da tevkif ediEen ler serbest bırakıldı Yalnız 9 kişi tahtı tevkife alındıAydmveKemalpaşa'da tevkif at mı var? Antalya 16 (Hususi) Halkı nümayişe sevk ve tahrik etmekle maznun olarak tevkif edilenler hakkında tahliye karan verilerek serbest bırakılmışlardır. Zabıtaya tecavüz edenler sorguya çe kHmektedir. S. Fırka ocak hey'eti reisi Dr. Bürhanettln Beyle hey'et azaları tahliye edilenler arasındadır. Bürhanettin Bey tahllyesinl müteakıp nzun bir telgrafla hâdiseyi Fethi Beye büdirml;tlr. Verilen malumata göre Antalya hft dlsesi rey sandıklarımn 7 den 1 e indi rilmesi yüzünden çıkmıştır. 6 sandığın kaldırılması ve kalan bir tek sandığın da belediye dalresine konulması rey verecek halkın ihtiyacına ve çokluğuna kafl gelmemiş, müjkülatı mucip olmuştur. Her halde rey vermeğe azmederek dfikkânlarını kapatıp belediye blnası önüne gelen halk kutlesi hayll bir yekuna baliğ olmuş ve iceri girmeğe teşebbüs edllmiştir. Vali Faiz Bey ahalitin böyle velveleü bir cemaat halinde tehacümünü idare ve inzibat itibarile doğru bulmıyarak âağılmalarmı tavsiye etmiş, reylerin münferlt ve muntazam bir şekil dahilinde verilmesini teklif etmiştir. Heyecanlanmış olan halk Valiyi dinle memlş: « İçeri gjrip rey vereceğiz, biz reyimizi kullanmağa geldik» avazesile mukabele etmiştir. Vali teheyyücün fazlaIaştığını gördüğünden polis kuvvetlerile nümayişçHeri dağıtmağa teşebbüs et mişse de buna imkân hasıl olamamıştır. Kütle halinde hareketlerine mömanaat olunması ahaliyi büsbütfln kızdırmış. iş büyümüş ve topla bir halk müdahalesinln önünü almak lçln asker kuvveti i kamesine zaruret hasıl olmuştur. Belediye meydanına getirilen asker süngü ile halkı dağıtmış ve ba meyanda maalesef bazı zevat hafif surette yaralanmıştır. Halk, hâdiseyi müteakıp Reisicnmhnr Hz le Dahiliye Vekâletine telgrafla hali arz ve tahkikat yapmak üzere mülkiye müfettişi gönderilmesini rica etmişlerdir. Antalya'da tek sandığa rey atılmakta devam olunuyor. Verilen rey miktarmm az oldoğu ve nisabı kannnl hasıl olmasına imkân olmadığı da tahmin edilmektedir. Antalya 17 (Hu. Mu.) Antalya hâdisesinde Dr. Bürhanettin, maallim Akif, Giritli Süleyman ve Remzi, Serfiçeli Reşit ve İbrahim, Ömer Efendi zade Mehmet Beylerin muhakemeleri gayri mevkaf olarak görülecektir. Diğerleri tahliye edilmiştir. Zabıtaya bilfiil mukavemet edenlerden 9 kişi hakkında tevkif müzekkeresi kesilmiştir. Çelşit, Bihesni belediye intihabatını C. H. fırkası kazanmıştır. SOKI TELGRAFtAR Güzellere Resim gönderme müddetini teşrinievvel nihayetine kadar temdit ettik ILMI MU3AHABE Akla hayret veren teleskoplar İntihap günleri Muş intihabatı başlıyor Muş 17 (Hu. Mu.) Merkezin belediye intihabı 3 gün sönra başlıyacaktır. Ha zırlıklar bitmek üzeredir. Vilâyetin her tarafında intihabat hararetle devam ediyor. Halk reyini serbestçe kullanmakta ve ekseriyetle C. H. Fırkasma vermektedlr. Varto ve Sason kazalarında intihap neticelendi. H. fırkası ekseriyetle ka zanmıştır. Meb'usumuz Muhittin Nami Bey buraya feldi. S. F. nın kazandığı yerler Samsun 16 (Hususî) Belediye intihabını S. F. namzetleri kazanmışlardır. Keşan'da Keşan 16 Belediye intihabatını H. fırkasının aldığı 358 reye mııkabil 959 rey ile S. F. namzetleri kazandılar. Erenler bağından Güzellik mü Açıklığı S metre tutan muazzam teletkop RatataAeler nasıl çalt Geçen giin bir sandık önünde ısabakasma işdünya ştr? Fen adamlarının katlandığı meşakkatler Görulen kehke 'tirak eden güToplanmıştı, hatta içinde raümtaz şanların adedi 3040 milyonu bulmuştur ızellerin re Simalar da vardı fakat vaveylâ 'f'mlerini 10 Teleskoplann tekemmül etmesi, fotoAyyuka çıkmıştı fazlaca biraz Vaktile ehemmiyetlerini tâli zannet ıteşrinievvel graf ve lspektroskop glbi aletlerin sema tiğimiz ve gözle pek mahdut addettik * ** ya tatbik olunması Heyet ilminin fevka lerini seçebildiğimiz (Qalaxie kehitibaren Gözüme ilişti, piri müstesna, lâde terakkisini temin etmiştir. 8on kırk keşan) larm mahiyetleri bu sayede anıneşredecek Bektaşi babası bir hacı yatmaz f senedenberi dürbün ve teleskoplann lasılmıştır. tik, fakat "öptüm ellerini topladım dua kesbettikleri cesamet eski (Heyet) âllmBizim şemsi meslekimizin de dahil buı'imdiye ka lerinin tahayyül bile edemiyeeklert deEttim kendisine hürmetle niyaz lundugu kehkeşan lklnd derecede bir 'dar gelen receyi bulmuştur. * ** kevkep ktimesi olduğu halde kaç şemsi İnsan gözünün (Ouverture açıkhğı) jresimler, kâfi meslekin toplanmasından meydana gel Dedim ki, erenler nedir bu kavga takriben (5) milimetreyi tecavüz edemiktarda olmadığından resim mediği halde bugün istimal edilen teles diğini biliyor musunuz? Nedir bu gürültü, nedir bu ağaz Igönderme müddetini teşriniev | koplarm açıklıklan 2,5 metreyi tecavüz Beş on sene evvel (2) milyar tahmin Bir fırka müridan, bir fırka molla [vel nihayetine kadar temidt ettik.J etmiştir. Hatta (Rayleigh) tarafından edilirken bugün (Von Rhıgn) ın amik Bilcfiğini okur hepsi yekavaz (Saint Gobain) imalâthanesine (Ou tetkikleri neticesinde (3040) milyara Güzeller; Beyoğlu'nda Foto' vertur) ü (5) metrelik muazzam bir dür çıkmıştır. * ** bün sipariş edilmiştir. Bu gidişe bakılırsa jSüreyya ve Foto Femina'ya Akıl almıyacak adette âlemlerden te Dedi ki, bu da bir cilvei mevlâ derek bizim hesabımıza resim (Ouvertur) lerin daha ziyade artacakla rekküp eden kehkeşanlar da yekdiğerin Sebebi hikmeti sual olunmaz n n şüphesiz görülür. den tamamen ayrı adeta Bahrimuhit Olaydı her mühlik derde bir dera jlerinizi çektiriniz. Mutavassıt derecede bir İnsan gözü lerdeki takım adalara teşbih edilebile Yaşardı benim de gömdüğiim binçıplak olarak ancak (50006000) yıldız cek bir surette kâinat içine namahdut naz görebilir, halbuki (2^) metre açıklığın miktarda saçılmıştır. * »* daki teleskoplarda görülen kevkeplerin Başka kainatları teşkil eden şemsi Dedim ki, erenler Gazii dânâ miktarı yüzlerce milyonu geçmektedir. mesleklerin bir seyyaresinde yaşıyan Verdi içtihadı millete cevaz Bu yeni aletlerle kâinatm bedil man müdrik bir mahlukun gözüne beyaz. uzaralan ftarşısında çalışanlann vazife fak, hemen belirsiz, bir leke gibi gözuken Edelim biz ona şükranlar ihda lerini kolay zannetmeyiniz, çünkü yeni bizim kehkeşanımız emsâTi arasmda mü Kurtulduk olmaktan bir sürü hayrasataneler semanın saffetini ihlâl eden tevazi derecede sayıldığı halde fezada işlaz Sporcular Bademiye'de tzmir 16 Ödemiş'e tabi Bademiye nahiyesmde belediye intihabını S. F. ka zandı. Dün 9 saat süren bir içtima yaptılar Edirne intihabatı bitti Kaç kişi tevkif edildi? tntihabı biten yerler Ankara 17 (Telefonla) Vakfıkebir, , ntııırııımnırıııiKtnnnil'fTlinill Brezilya kıtaatı Mütemadiyen asilere iltihak ediyor Nevyork 16 (A.A.) Porto Allegreden bildirildiğine göre ihtilalciler tarafından neşredilen bir tebliğte Santa Katarina eyaletine mensup federal kıtaattan 60 bölttğiin silâh ve mühimmatlarile beraber ihtiiâlcilere iltihak etnüş oîdukiarı •e ihtilalciler tarafından mnhasara edilmiş olan Minasgeraes'deki on birinci piyade alayını kayıt ve şartsız teslim olmuş olduğu beyan edilmektedir. Boenos Ayres 16 (A.A.) Porto Al legre karargâhına Parana eyaleyi va lisinden bir telgrafname gelmlştir. Ba telgrafta ihtilalcilerin 1300 federal ile Z polis alayını tamamen mağlup ve perişan etmiş olduğu bildirilmektedir. • Muş İT (Hn. Mn.) Şaki Seyit Han çe tesi Futak'm garp havalisine gitmiştir, şid* M takip olanmaktadır. e Şaki Seyit Han tahip ediliyor Edirne 17 (Hu. Mu.) Şehrimizde belediye İntihabatı bugün bitti. Sandıklar halkın tezahüratı arasında kapandı. Âra İstanbul mıntakasına, mensup spor neticesi yarın anlaşılacktır. tbrahim kulüplerinin federasyonlardan gördükleri müşkülât ve federasyonlann nizaAydın'da tevkif at mı? Aydın 16 (Son Posta) Evvelki gece ml vaziyetlerini kaybetmiş olmalan dolayısile yeni bir umumi kongrenin ak S. fırka ocak heyeti tevkif edildiler. Tevdine kadar bu federasyonları tanıyıp takifin sebebi belediyede bir camın, S. F. nımamak hususunda istanbul mınta tarafından kırıldığı zannıdır. İntihabat kası merkez hey'eti, kulüp murahhasladevam etmektedir. rını dün fevkalâde bir içtimaa davet etmişti. Bu içtima, dün, dört celse olmak Kemalpaşa'da üzere sabahm saat onundan akşamm Kemaljtaşa 16 (Son Posta) Son insaat 19 una kadar hararetle devam et tihap günü olduğu için H. fırkası intimiştir. hap yerine otomobillerle adam taşımışIçtimada, kulüp murahhaslarından tır. Öğleden sonra buraya gelen İzmir bazılarile bütün mıntaka fen hey'etleri meb'usu Vasıf Bey halka: ve mıntaka hey'eti, federasyonları ta € İzmir'de kaybetsek zararı yok, fa mmamak fikri etrafında beyanatta bukat burası Büyük Gazi'nin ismini taşı lunmuşlar ve buna en mühim sebep olayor, burada her halde H. fırkası kazan rak, nizamî vaziyetlerini kaybetmiş olan malıdır» dedi. Ahaliden bazıları «Yaşa federasyonlann, mıntaka sporculan asın Gazi!» dedikten sonra «Gazi'nin mü rasındaki disiplini bozacak şekilde ha saadesile teşekkul eden yeni fırka da reket etmiş olmalarını göstermişlerdir. Kulüp murahhaslan sıfatile hazır buyaşasın» diye bağırmışlardır. Sandık ölunan federasyon mensuplan, bunun aknünde çok kalabalık vardı. Bu arada po sini iddia etmişlerdir. Bunun üzerine lis komiseri Mfinir Bey yaralandı. 15 ki sene başmdanberi, bir çok dedikodulara şi tevkif edilmiştir. sebebiyet veren muhtelif mes'eleler, bilCumhuriyet Son Posta refikimizin hassa son Atina olimpiyadı mes'elesi Komünistler Rayştağda verdiği bu haberler üzerine yaptığımız mevzuu bahsolmuştur. tahkikatta Dahiliye Vekâletinin bu kabil Neticede üç takrir verilmiş; bu takrirBaşvekili «kahrohun hâdiselerden malumattar olmadığı ne lerden, mıntakayı tanımamak hakkın ' kıtlık diktatörü» sesleticesini aldık. Adana Serbest fırka oca da Süleymaniye kulübü murahhaslan rile karşıladılar son dakikada fına çekilen «tnna fetahna leke fethan tarafından verilmesini, başta Fenerbahçe olmak üzere altı kumâbina» yazılı bayrak münasebetile oBeriin 16 (A^A.) Reischtag mecli cak heyeti hakkında tahkikat yapümak lübün yaptığı opströksiyonu müteakip, sinde Basyekil komünistler tarafından diğer kulüpler tarafından ittifakla katadır. «kahrolsun kıtlık diktatörü'.» seslerile bul edilmiştir. lltlfHirHHHtHtftırmn... Binaenaleyh, umuml kongretoplanın karşılanmıştır. Başvekil, hükumetln be caya kadar İstanbul mıntaka • hey'eti,yannamesini oku'muştur. Ba beyannamefederasyonlan tanımamak hususunda âe iktisadl lyıhranın vehameti kaydedilistediği salâhiyeti almıştır. İçtimadan dikten sonra, hükumetin iktisadl ve maisal çekilen kulüpler, bu salâhiyetin alına li programını tahakkuk sahasma edebilmek için mevcnt kararnamelerin cağını anlıyan federasyon rüesasının muhafazası zaruri oMuğu tasdik olan mensup olduğu kulüplerdir. Her yerde soğuklar. Mumaileyh, Taksim stadyomunda dünkü maktadır. talebine dair bu kararnameleşiddetleniyor rin feshi olan bütün takmaçlar rirlerin reddini istemekte ve bu malî Dün Taksim Stadyumunda, önümüz sene zarfında hazine varidatının müte Edirne 17 (Hu. Mu.) Deregelecek olan cei hararet sıfıra düşüyor, seb deki hafta içinde müsabakalara Aris ta madiyen azalmış olduğunu ilâve eyle kımile yapılacak hazırlık mektedir. Hali hazırdaki bütçe açığı 450 jceler soğuktan hasar gördü. mahiyetinde bazı maçlar yapılmıştır. ilâ 600 milyon mark olup ba miktar 1931 Konya 17 (Hu. Mu.) Sıfır Bunlrdan Galatasaray, Kurtuluş takı senesinde bir milyara baliğ olacaktır. dan aşağı inen soğuk sebzevatı mını ikiye karşı dörtlp ve Fenerbahçe Ba sebebe binaen bükumet, muhtemel de iki eksik oyuncusu Galatasaray'l ı bütçe açığını muvakkat surette kapatamahvetmiştir. larla tamamlanan Şişli Ermeni kulübü bilmek için hariçten istikraz akdine Eskişehir 17 (Hususî) De nü sıfıra karşı altı sayile yenmişlerdir. mecbur olmuştur. Beyannamede Al manya'daki ecnebi sennayelerin men vam eden kırağı sebzeleri don • sup oldukları memleketlere avdet etmiş durdu, zarar vardır. Şadi Bey geldi bir çok Kayseri 17 (Hu. Mu.) Ha Ferah sineması müdiirü kıymetli san'at olduğu ve eshama Alman'ların paralarını ecnebi yatınnış oldukları ve raretin anî olarak düşmesi bos kârımız Şadi B. Avrupa seyahatinden bu halin Alman maliyesini izrar etmiş avdet etmiştir. Şadi B. Avrupa merkezle ve işsizlerin miktarını arttırmış buluntan ve b?>"lan hararj etmiştir. rini ziyaret etmiş, ve yeni sene için meş duğu beyan edilmektedir. Başvekil, hühur varyete kumpanyalarile mukavele kumetin iktisadl ve malî Habeş tmparatorunun tetevvücü ler aktetmiştir. Bu zengin angajmanlara kabulü keyfiyetinin işsizliği programraın tenkis et Londra 16 (A.A.) Dük dö Gloucestes, nazaran bu sene İstanbul'un en iyi var meğe ve Almanya'da hayat pahalıhğını Habeşistan İmparatorunun taç giyme merasiminde hazır bulunmak üzere Habeşistan'a yetelerinin Ferah sinemada olacağı an tahfif eylemeğe medar olacağı ümidini izhar etmiştir. gitmiştir laşılmaktadır. Hararetli müzakerat neticesinde Mıntaka Heyeti Federasyonları tanımamak 8alâhiyetini aldı şehir hatta köylerden bile uzak, gayri meskun mürtefi yerlede inşa edilrnjektedir. Şimdi böyle soğuk mahallerde gecelerin büyük kısımlannı semanın tetkikma hasretmenin zahmetini bir düşününüz. Aletler bozulmasın ve müşahede kabiliyetleri haleldar olmasm diye tarassut salonlan teshin edilememekte ve bu yüzden rasıtlar kutup kâşifleri gibi giyinmeğe mecbur kalmaktadırlar. Zamanımızda heyet ilmi erbabının meşgaleleri yalnız müşahededen ibaret değildir. Rasataneler son derecede hassas ve mükemmel (PhotographiCelests) makinelerile mücehhez olduklanndan bazüan saatlerce devam eden bu aletlerin başında açık havalann ayazlannda beklemek ıztıran da vardır. İspektroskabun göz yorucu meşgalesi de caba! Elhasıl her nevi medenî eğlencelerden uzak, bu gibi dondurucu, yıpratıcı lşlerin başında gördüğünüz zatlar ancak ilim aşkı ile çalışan îedakârlardır. Seyyarelerin mahreklerinin tayinlerinde ve bahusus (kevkep kümelerinin), (nebuleuses) lerin tahlillerinde çok işe yanyan (photographi celest) tertibatı rasa tanelerin yedi yemini hükmüne girmiştir. gal ettigi saha (20,000) (ziya senesi) [1] kutrunda (10,000) ziya senesi kalmlı ğındadır. İşte (40) milyara yakın şemsi meslek hep bu küme dahilindedir. Kâinatm akıllara hayret verecek vüs'atini ve bahusus fezanın namüte nahi ummanını tasavvur edebilmek için birbirinden baş döndürücü boşluklarla ayrılmış daha böyle namahdut kehke şanlar olduğunu düşününüzü! (Herschel), (nebuleuses sihabı muzi) leri kabili tahlil ve gayrikabUi tahlil olmak üzere ikiye ayırır. Kehkeşanlan kabili tahlil zümreden addeder ve gayrikabili tahlil olanlann bir kısmın da hakikî sihabı muzi olduğunu, fakat diğer kısmının teleskoplar tekemmül ettikten sonra tahlilleıi mümkün olup kehke şanlar zümresine ithal edileceklerini iddia ederdi.İşte son terakkiler ve yeni icat edilen teleskoplar (Herschel) e hak vermekte bir çok (nebuleuses) lerin kehkeşan olduklannı meydana çıkarmakta dır. • * * Dedi ki, bu da bir nimeti garra Mevsiminde esti bu güzel poyraz Sanma bir dolaptır âlemi mana Döndüren değildir onu bir ayvaz * ** Dedim ki, erenler mazmunla, hatta Biraz da kâfirce ne bu itiraz? Dağıldı gürültü kaldık bak tenha Rey verip edelim piri de izaz ,» * * Dedi ki, yazayım, yazayım amma Elimde bugün var benim ihtizaz Ne yazılsa çıkar takdiri hüda İster reçete yaz, ister muska yaz GÂVEÎ ZALtM C. Kutepof\ı çeka adamları kaçırmış! Ru&ya'nın sajbık Beriin sefareti müsteşarının ifşaatı Bundan takıiben bir sene evvel be yaz Rus'ların Paris'te reisi bulunan Ceneral Kutepof Paris'te gündüzün şeh rin kalabalık caddelerinden birinde esrarengiz bir surette kaçınlmış idi. Paris zabıtası, Ceneralı kaçıranlar hakkında olanca kuvvetile ve en mahir me murları vasıtasile tahkikat icra ettir miş ise de bu Ceneralın kimler tarafından kaçınldığı hakkında malumat elde edemediği gibi hayat ve memata hakkında da hiç bir haber alamamıstı. Bilâhare elde edilen bazı emareler vasıtasile Ceneralın Sovyet Rusya'nın Çeka mahkemesi tarafından Paris'e gönderilen memurlar marifetile kaçırıla « rak öldürüldüğüne hükmedilmişti. U zun müddettenberi bütün Avrupa ef kârı umumiyesini alâkadar eden bu vak'anırt dedikodusu elân bitmemiştir." Ahiren Berlin'de bulunan Sovyetlerln Beriin sefareti sabık müsteşarı Fikner beyaz Rus'lardan gazeteci Vladimir Furtzef'e bu hususta şayanı dikkat if şaatta bulunmuştur. Fikner Çeka mah kemesi tarafından Rus mültecileri hakkında tahkikat icrasma ve bu meyanda Ceneral Kutepof'u elde etmeğe memur edilmiştir. Fikner'in eseri tertibi olarak adamları tarafından Cenerala bir tel graf gönderilerek mühim bir mes'ele hakkında kendisile görüşülmek üzere bir randevü talep edilmiştir. Cenerai Paris'te Rusler sokağında bir randevü vermiş ve bu suretle Çeka memurlan Ceneralı bir otomobile bindirip kaçır mağa muvaffak olmuşlardır. Ceneralı bayıltmak için otomobüde kendisine Kloroform verilmiştir. Fakat fazla miktarda verildiğinden Ceneral buna tahammül edemiyerek ölmüştur. Memurlar Ceneralı Fransız toprağında bir yere defnetmişlerdir. günlerde tali bize güldü... hiç hatın hayale gelmiyen bir servet menbaı baldok. • Artık asker yazılmağa kim tenenlfl eder!.. dedi. Nasıl tali, bu? Geçen gün sokakta yanıma bir herif sokuldu, yavaşça kulağıma fısıldadıt 250 marka eski kostüm alırım... dedi. Rüştü atıldı: Aman birader, beni ba herife takâim etsene... Bu miskin kıyafetli bir Leh yahudisi idi. Elbise satmak, bu miskin herifle lâkırdı etmek doğrusu haysiyetime do» kundu. Cevap vermiyerek yürüdüm. . Hasip: , Bir eski kostüm on iki buçuk lira!.. Ba . az şey mi?.. Hepimizin giymediğimiz kostümleri var.. dedi. Ali tasdik etti: Tabiî değil mi ya?!.. bu lüğörtlük zamanında, açlıkla inlerken, eskici yahudiden mi utanacaktık... Şimdi birbirlerine meydan bırakmıyarak kahkahalarla, karmakarışık anla tıyorlardı: • Mabadi var ABDÜLFEYYAZ TEVFIK tll Bir ziya senesi 9,376,800,000,000 kllometredir. A!man kabinesi fena vaziyette Millet mektepleri hazırlığı başladı Maarif Veküi bir tamim gönderdi. Talimatname tadil edilecek Ankara 16 (Telefonla) Maarif Vekili bütun vilâyetlere bir tamim göndererek 1 teşrinisanide Millet mekteplerinin açılacağını bildirmiş ve atideki noktaalra ihtimam edümesini ilâve e f miştir: 1 Geçen sene okumıya başlatılmış olan vatandaşların bu husustaki mele kelerini arttırmak ve kendi seviyelerinde olan neşriyatı okuyup anlıyacak hale getirip istifadeli şeyler okumak merakını uyandırmak. 2 Daha henüs Türk harflerini öğ renmemiş olan vatandaşların bir an evvel ümmilikten kurtarümasına çalış maktır. Her iki hedefin istihsal vesaiti her mahalle göre değişeceği için bu hususta büyük mülkiye memurlarımızın bulacağı tedbirler mevcut talimatnameden fazla istifade olunmasını temin edebilecek tir. Halkın seviyesini yükseltmek vilâ yetler idaresi kanununun valilere tefviz ettiği vazifelerden ba husustaki himmetiniz neticesine intizar ediyor ve millet mektepleri faaliyetinin bu sene gröstereceğiniz tedbirlerle diğer senelerden daha fazla semere vermesini bekliyorum. Geçen sene vilâyet raporlarmdaki tav siyelere istinaden değiştirilmek üzere olan talimatnamenin muaddel maddelerini yakmda tebliğ edeceğim. Kış geliyor MUHACiR Yazan: FAZL1 NEC1P Haşim bu hali görünce daha ziyade sine tahammül edemedi: Haydi gidelim artık... konferansı da anladık... dedi. Çıktılar. Güzel bir sonbahar gecesi idi. Bütün felâfcetlere rağmen caddelerde binlerce insan geziniyor, eğleniyor da. Caddede yürürlerken Haşim söyli yordu: Nedir bu perişanlığımız?. Nedir ba intizamsızlık?.. En mühim bir mes'ele için toplanıyoruz da ciddi iki söz söylemeğe, muktedir olamıyoruz. İşte bunlar sene lerdenberi Almanya'da münevver bir muhit içinde yaşıyan en znuktedir gençlerimiz değil mi?.. ben bu halleri görünce istikbalden timitlerimi kaybeder gibi oluyorum... Sen pek bedbinsin, azizim.. Almanya'da gördüğün intizamı, ciddiyeti ayni MtLÜ ROMAN: 34 ile bizim muhiti^izde bulmak istersen çok aldanırsın... Biz hiç değilse bir asır gerideyiz... Bu halimize de teşekkür et, bu derecesi bile büyük bir terakkidir... tedrici tekâmüle kanaat et... biraz ge niş ol... Yavaş yavaş biz de elbet adam olacağız,.. Ne vakit... Mahvolup bittikten sonra mı?.. Büyük bir millet ölmez, mahvol maz azizim... Vatanın feyizli toprakla rından yeni bir hayat doğacağına iman et Vazifeni yap... ümidini kesme... sonra müsterih ve mes'ut yaşamağa çalış... Ah!.. elimde olsa... Haftalar aylara baliğ oldu. İstanbul'dan hiç bir haber alınamıyordu. Sefa ret çaresini bulmuş memurla rın, talebelerin maaşlarını veriyordu. Parasız, sefalette kalmaktan korkan talebe sefaretin verebildiği maaşları, iptidaları minnetlerle telâkki etmişlerdi... Madenıki geçinebiliyorlardı!.. Almanya'da halk bu felâket günleri nin acısını unutmak için olmalı, kendi Yeni arkadaşlar, yeni âlemler lerini sefahete vermişlerdi. Tiyatrolar, sinemalar, barlar her gece doluyordu. Büyük kahveler taraf taraf maskeli, maskesiz balolar veriyordu. Gazeteler: [Galiba halk bu sene açlığı unutmak için eğlenmeğe çalışıyor...] diyorlardı. Şehrin amele mahallelerinde İspar taküs ihtilâlcılan ile hükumet askeri arasında kanlı müsademeler, muharebeler olurken kibar mahallelerinde sabahlara kadar danslar, eğlenceler devam ediyordu. Grevler birbirini takip etmiş her sınıf kazancını arttırmağa muvaffak olmuştu. Çok geçmeden bunun fena tesirleri görülmeğe başladı. Her şeyden ziyade yiyecek fiatlan artıyor dehşetli yükseli yordu.Yalnız Türk talebenin aldığı maaş tezyit olunmamıştı. Yiyeceklerin fiatı arttıkça o zavallılar gıda miktannı tenzile mecbur oluyor aç kahyorlardı. Haşim ve Rüştü şimdi hep beraber gibi yaşarlardı. Haşim Rüştü'ye biraz ciddiyet veriyor, ondan biraz neş'e ve iâkaydi alıyordu. İkisi de müstefit olu or birbirlerinden pek hoşlanıyorlardı. Bir gün kahvede Rüştü'nün tanıdığı üç gence rast geldiler. Hasip, Nezir, Ali... bunlar kendi be saplarına tahsile gelmiş serçe gibi ha fif ve şen kibar çocuklardı. İstanbul'dan para gelmediği için sefaret onlara da ayda üçer yüz mark ikraz ediyordu.. Rüştü gibi neş'eli ve lâkayt idfler. Şimdi bn açık ve müzayıka hayatmm tuhaf cihetlerini gülerek anlatıyorlardı. Aralarında her şeyin mekulâta dair bir ismi vardı. Kadmlar güzelliklerinin derecesine göre kaymak, piliç, kurabiye gibi isimler alırlardı. Yeni zenginlere o zamanlar pek mebzul olan lahana, turup, şalgam gibi isimler vermişlerdi. Ali: Berlin'de hazmedemediğim iki şey var: Yeni zenginlerle şalgam .. dedL Hasip cevap verdi: Hafchsın, bu felâket zamanlarında bunlar dehşetli türediler... Bizim pansiyonda da bize patatesle karışık şalgam yutturuyorlar midem berbat oldu... Böyle midem aç ve rahatsız feryat ederken sokakta adım başında muhteşem giyinmiş çok ve nefis yemekten şişmiş harp zenginlerine tesadüi ettikçe, kuduruyorum... Güliyorlardı. Onlar elbiselere de pa ] halılıklan itibarı ile isimler vermişlerdi. Hele palto mes'elesinin aralarında büyük bir ehemmiyyeti vardı. Ali'ye bu sene palto almak lâzımdı. İstanbul'dan para gelmemiş, paltodan mahrum kalmıştı. Zavallı ince bir pardösü ile titri yordu. Hasip ile Nezir onunla alay eder, paltolan ile gurarlanırlardı. Kendi paltolarma at nami vermişlerdi. Ata binmek palto giymek demekti. Şu paltoyu ver... diyecek yerde. Benim atı çekiver... derlerdi. Paltolannı giydikleri zaman kurulur Ali'ye. Düşkiin piyade... diye gülerlerdi. Tanıdıklanndan Bedri açlığa tahammül edememiş ğönüllü yazümıştı. Bunlan da teşvik ediyordu. Hükumet İspartaküslere karşı kullanmak için gönüllü yazıyordu. Yemek, yatak, esvap her şey hükumettendi. Günde altı mark ta cep harçlığı vardı. Hasip Rüştü'ye: Sen de yazılsana... diyordu. Nezir söze kanştı: Saçmayı bırak... beni dinle... Son