17 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YEDJNCI SENE N* 2316 Boşmuharrlrl CUMA 17 TEŞRiNIEVVEL 193O ABO1VE ŞERAİTİ SMODDET:JTORKİYEİÇİN( YUNUS NADt İDAREHANESİ: Üfiyannnmunme karşısında dairei mahsnsa Telgraf: Istanbul Cumhurîyet Posta kutusu: N° 2 4 6 Başmuharrlr «2366 . j a hrlr müdüra : 3236 ırüdUrü 2365, Kitap kısmı: 473 HARİÇ İÇİN m A »J • •• ^ ^ Ifl • • • nitltlllfllTIMItilliUUIIIIIIIIII Bîr Çok Yerlerde Hâdiseler.. IIMIIIIIIIIIIIItlllUlllliirillflltTIMMMIIIirillMIIIIIMHIMIIIİMirillll IIIMIIIIIII | s= 5 Kuruştur = Nfishası her yerde jktisadî buhran Bundan bir ay evveline kadar memleketimizde bulunduğum zaman her okuduğum gazete ve her işittiğim soz, bana iktisadî bir buhranın vücudünü anlatmağa çalıştı. Bu ifadelerin toplandığı nokta para azlıfı ile hulâsa ediliyordn. Fazla bir tetkike istinat etmeksizin bn hususta bir çok sebepler gösterildiği gibi bir taraftan da bütün cihanın iktisadiyatmda büyük bir buhranın hükümran olduğu söylenerek teselli yolları aranıyordu ve el'an da aranıyor. Iktisadiyatta buhran, istihsal olunan eşyanın istihlâk sahasma geçmemesi ile ifade olunabilir. Derecei tesirleri muhtelif olan bu gibi buhranlar hemen her zaman olmuştur. Hatta bir çoklarına göre iktisadî buhranlar iktisadî hayatın icabatından telâkki olunur. Müstahsalâtın istihlâk olunmaması, fiyatların düşmesini ve bu suretle bir parasızhk ve tlcarl ltibarm tenezzülünü tevlit eder. Bir taraftan müstahsel eşyanın arzedilmesi arttığı gibi diğer taraftan da mahsulünü satmak istiyenlerin miktarı mevcut olan taleplerden çok fazlaya çıkar. Bn suretle sanayi memleketlerinde işsizliğin miktarı artar. Antalya'dan sonra... """'""»" Adan, Giresun, Havzada h â d i s e l e r oldu Havzada halk belediyeye hucum etmek istediAdanada çekilen ayetli bayrak... Atina hezimeti [İki sene evvel olimpiyat'Iarda kalemiz delik deşik olmuştu. Bir kaç gün evvel de atletlerimiz Yunanistan'da sondan birinci geldiler! 928 seyahatine futbolcularımız «Şeref» lerile gitmişlerdi. Fakat geliş, gidiş gibi olmadı! 930 seyahatine çıkan kafileye ise «Felek» yar olacak dediler, meğer onun da aslı yokmuş! Gençlerimiz Pire'ye hareket ederken burada pirelenenlere hak veriyorum. j En meşhur atletimiz koşucu Besim bile yarıştan yüzünün akı ile çıkamadı! Bu hezimet karşısında, kaba dayı lehçeleri mağlubiyetle dahi değişmiyen tosunlarımızın verecekleri cevabı biliyoruz: ı Spor, mutlaka yenmek için değildir! Peki amma, mutlaka yenilmek için midir?] Bugünkü intihap hayli gürültülü olacak! Koprulüzade Fuat, Muammer Raşit ve Yusuf Ziya Beyler Darülfünun Eminliği •'•'•"•"•'MifiıiMiınMiııiMiııifiıiMiiMiıifiıııııiMnıınuınınnıiMiMinıUMiMfiifiiMiıiMMMIIIIlUiniltllHIIIMtMI Son zamanlarda Ingiltere'de 2, Al manya'da 3, ve Amerika'da 6 milyondan Köprulü zade Fuat B. Yusuf Ziya B. Teni Darülfünun Emincede hararetli olacaktır. fazla bir işsizler kafilesi husule gelmişliği intihabatı bugtin saat tntihabatın bu suretle tir. Bu hal bu büyük ve asrî kuvvetlerle çok hararetli ve mücadeYukarüci fikrayı <Akbaba* dan nak 14 te bütün müderris ve mücehhez memleketlerin ne elim bir Antalya'da hükumete giden cadde muallimlerini Iştirakile leli olacağını anlıyabll 'lettik. buhran Içinde bulunduklarım göstermeAntalya'da vaki olan müessif hâ dişçi ve eczacı raektepMuammer Raşit B. mek için, vanyeti ksaca ğe kifayet eder. Memleketimizin iktisa dise etrafmda henüz daha fazla Doğru söze nedenir? leri müderris ve muaUlmleri da hulâsa edelim. ' diyat sahasında bugünkü müşkül vazi malumat ahnmıs değildir. Gerçi hil değil Darülfünun konferans salo Düne kadar vaziyet şu idi: Darülfü yeti şüphesiz ki, hariçteki bu buhranlar muhtelif vesilelerle gönderilen bir nunda icra edilecektir. Celseyi, Darül nunun 109 müderris ve mualliminden Ue de alâkadardır. Fakat bunu tamafiinun Emin vekili Mustafa Bey aoacak, 69 kadarınm Hukuk Fakültesi müderrlslcısım telgraflar vak'aya dair izahat men cihan iktisadiyatının buhranına mnteaklben muvakkat bir reis ve kâtip lerüıden Muammer Raşit ve Yusuf Ziya atfetmek ve cihan iktisadiyatından ve eriyorsa da mahreçlerin emin ol ler intihap edüecek, anu edenler söı a Beylere rey verilmesi lehinde anlaşmış bunun maruz olduğu müşkülâttan bah maması ve yazış seklinin biraz kalaeak ve celse görünttse göre son dere • ( Mabadi S inci sahifede 1 sederek kendimizi teselliye çalışmak ta rışık ve müphem olması dolayısile timada şayan görülmemiçtir. Bu doğru değildir. Bbt memleketimlzdeki bugünkü müş< üte^akız h/Jberlet^|pvkif edilen kı>"\tı tamamen takdir etmekle . bera ^ ^ > c a k reîsi doktor Bürhanettin Heyet, Musevi cemaatinin Beyle rüfek»sının uzun bir intîzarfcr buna Avrupa'daki manasile bir buhran tabirinl vermek için kendimizde dan sonra adliyeye verildiğini, is hissiyatını arzetti cesaret göremiyoruz. Memleketimizin icvaptan sonra tahliye kararı ve istihsal ettiği eşyaların bir kısmı dahil ildiği halde valinin bunu icra etde istihlâk olunabilecek şeylerdir. Bun irmediğini, tevkif edilenlerin ise ların istihlâkâtını tezyit eylemek, yani ki yüze yakın bulunduğunu ifade Iktisadiyat ve ticaret âleminde daha etmektedir. Dünkü resmî malumat; fazla bir hareket vücude getirmek çare mevkufların yalnız 30 olduğunu leri taharri olunursa, her halde bundan çok iyi neticeler husule geleceğini zan «at'iyetle tesbit etmişti. Geç vakit eni malumat alırsak son haberlenediyoruz. imizde dercedeceğiz. Memleketiınİ7de sâyini satmak istiTevkif edilen S. T. Ocak reisi Dr. yenler, yani isşizler, için de BâlâperAdana'da bir hâdise Bürhanettin B. vas olmamaları şartile bulundukları Adana 16 (Hususî) Dün öğleyerlerde olmasa da memleketin her han in S. F. ocağına üzeri ayet yazılı ksı tutmuştur. Bu bayrak asıldığı gi bir noktasında bir iş bulmak imkânı, bir bayrak cıkarılarak asılmıştır. zaman fırkada kimsenin olmadığı Avrupa'nın buhranlı memleketlerine naVak'aya derhal zabıta vazıyet et iddia edilmiş, ocak heyeti tarafınzaran daha çok müsaittir. ( Mabadi 3 iincü sahifede miş, tahkikat vaparak zabıt vara Bu hususta hükumetin uhdesine düşen bir çok vazifeler de vardır. Müstahsillerin himayesi ve müstehlikler için kabiliyeti iştiraiyesinin mehmaemken teioldas Mektep mualliinlerinden bir grup, sağda Vali Bey ve davetliler büfede mlni; eğer bu kabil değilse, hiç olmazsa Vilâyet muhasebei hususiye idaresi zırlanan btifeden izaz edilmişlerdir. onlarm yürüyecekleri yollarda ileriye tarafından Nişantaşı'nda on beşincİ ilk Merasimde Gemiyeti Belediye azaları gltmeğe engel olacak maniaları kaldırmektep olarak yaptırılan binanın inşa Beyoğlu kaymakamı Sedat, muhasebei mak. Bunun icin biz hükumet ricalimizatı bitmiş ve dün resmi küşadı icra edil hususiye müdürü Cemal Beylerle Vilâden ve salâhiyettar zevattan bu hususmiştir. yet erkânı ve bir çok ilk mektep mualta ittihaz edecekleri tedbirleri acele etKüşat merasimi şehir bandosunun limleri hazır bulunmuştur. B. M. M. Reisi Kâzım Paşa Hazretleri miyerek, salâhiyettar zevatı dinledlkten Musevi cemaati reisi Mösyö Raizner, terennümleri arasında Vali Muhittin B. Ytiz bin lira sarfile yapılan ve iki blve medent memleketlerde bu hususta Beni Berit Musevi locaları reisi M. Han tarafından icra edilmiştir. nadan ibaret olan on beşinci ilk mekneler yapıldıfını anladıktan sonra yapVali B. alâkadarları tebrik ederek sari Soreyano ve Sami Günzberğ Beylertep bütün asri tertibatı haiz ve 800 tamalarını rica eyleriz. İstihsal ile istihlâk den mürekkep bir heyet dün sabah sa mimî temenniyatta bulunduktan sonra arasında tevazünü temine masruf tedat 11 de Dolmabahçe sarayındaki daire mektep binası gezilmiştir. Davetliler ha lebe istiaba salihtir. birlerin yanlışlığı bazan buhranm izalerinde Meclis reisi Kâzım Paşayı Mu ıııııııııııiHiııııııııııiMiıııııııiMiMiıııııııııııııııııııııııınııııııııııııııunııııııiııııııııııııııııııııııiHiııııınıııııııııııııınmıiııııııııııııııtııııııııııııııııın leslni değil, mevcut olan şiddetini tezsevi locaları ve Türkiye'deki Museviler namına riyaret etmişlerdir. Heyet büyide sebep olabilir. Belediye intihabının 12 inci günü de tün Musevi vatandaşlarm hükumeti Bizde kendisîne buhran unvanını ver oldukça sakin geçmiştir. Fakat alelu Cumhuriyeye karşı mevcut tazimkârane diğimiz şu sıkıntılı devrenin en müz'iç mum intihap dairelerinde iki üç gün evve vatanperverane hissiyat ve hürmethadiselerinden biri de müstahsalâtımı velkine nazaran dün daha fazla rey alerini Pş. Hz. ne arzederek cemaatlerin zrn ihraç edilen aksamınm gün geçtikçe tılmıştır. gerek Beyoğlu ve gerek Fatih ötedenberi hükumete ve millete nasıl daireleri intihabı dün de kalabalık olfazla müşkülâta maruz kalmasıdır. kavi ve samimî bağlarla merbut oldukBizim ihracat eşyamız zaten nevileri muştur. larını tasvir ve izah etmiş, Musevi'lerin Beyazıt dairesinde az olan bir kaç kalem şeyden ibarettir Türk vatandaşhğı esaslarmı ve duyguDün Beyazıt dairesindeki sandığa ÇeBu eşyanın hariçte satılmaması buhran larını bilhassa müstakbel nesil üzerinde kudretle teessüs ettirebilmek, birlik hasebile istihlâk sahasmın kapanmış ol Iebioğlu Aleâettin, Sarıdemir, Demirtaş, esbabını teyiden bütün anasırda yerleşmasından değil, daha zivade müstahsa Tavuzersinan, Haskadın, Hocagıyasettin, Süleymaniye, Kâtipkasım mahalleleri tirebilmek için sarfedilen geniş mikyaslâtımızın lyi satılmak düsturuna riayet halkmdan gecikenler rey atmışlardır. taki mesaiyi tafsilen ifade eylemiştir. edilmemesi, memleketimizdeki istihsa Burada dün tahmlnen 150 rey atılmışMusevi mekteplerinde Türkçe tedrilâtın iktisadî kaidelere tabi olmamas tır. Halktan bir çokları isimleri deftersine verilen çok fazla mevki ile genç nesve îhracatmın da henüz asrî bir usu de bulunmadığı için şikâyet etmişlerdir. lin tamamen bir Türk vatandaşı olarak dahilinde bulunmamasından ileri gelir. Serbestçilere aı rey verlmiştir. yetiştirilmesine matuf gayretler bu meFatih dairesinde Ticareti hariciye diye zahiren kendisine yanda gösterlimiştir. Heyet, son zamanFatih intihabı gene kalabalık olmuşçok ehemmiyet verdiğimiz bu işler bularda maalesef tahaddüs eden ve hiç gfln henüz ya üzerinde yanlış işlenmiş tur. Burada dün Islâmbey, Ramiyeni Beyoğlu'nda müstakü namzet M. Sdbri şüphesiz anlaşılamamazlıktan meydana Beyin rey dağıtılan masası gelmis olan bazı mevzii hareketleri mevveya hiç bir şey yapılmamış bir sahadan mahalle, Hurikasım, Eyüpsultan, Abdülvedut, Fethiçelebi, Gümüşsuyu, Dökmebaşka bir şey değildir. Tenkit ve müna ciler, Nişancımustafapaşa, üç şehitler, sükunetle devam etmiştir. Fakat bir ara zuu bahsederek bunlarm asıl kütle il hk Serbestçilerden Muzaffer Bey ismin alâkası olmadığı gibi müttehit Musevi kaşalarm memlekete hayır getlreceği Cuma, Topcular, Alibeyköyü mahalleleri de bir zat intihabın çabuk yapılmasını cemaatinin ruhî halet ve kanaatlerine anlaşıldığı şu zamanlarda, salâhiyettar rev atmışlardır. ve herkesin işi olduğunu söyliyerek ba de bir delil addedilemiyecek olan bu Dün bu dairelerde gerek C. H. Fırkası ğırmıştır. zevatın bu mesaili matbuat sahaifindı münferit vak'alarm sadık Musevi vatan tetkik etmeleri ve hükumet ricalini ika ve gerek S. C. Fırkası haybca çalışmıştntihap encümeninden doktor thsan daslığına izafe edilemiyeceğine mül Intihabattan muvaffakiyetle çıktım! za çalışmaları itikadımızca memleket lardır. Her iki taraf ta kamyonlar tuta B. de balkona çıkarak ona cevap vermiş hukümetçe de emin bulunulduğuna kan rak Eyüp ve diğer mahallâttan münte tir. thsan Beyin «Susun edepsizler!» di olduklarını ilâve etmiştir. Bu vesile ile Ne o, aza mı oldun?. yapılacak en faideli bir iştir. hipleri taşımışlardır. S. Fırkanın dün 16 , hiç bir azama bir şey olmadan reyimi verebildim!» ( Mabadi 4 üncü sahifede ( Mabadi 3 üncu sahifede kamyon tuttuğu anlaşüıyordu. İntihap 1 HABtP ED1P Museviler Bir hey'et Kâzım Pş. yı ziyaret etti Yeni birmektep daha! Nişantaşın'da inşa edilen 15 inci i)k mektebin küşat merasimi yapıldı Istanbul ve mülhakatı intihabatı da biiiyor İstanbul'da iki gün daha kaldıÇatalca'da netice H. F. nın lehine çıktı İstanlMil'da yeni bir hâdise yok!
