15 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED3NCI SENE N* 2314 Başmuharrirl YUNU8 NADt | İDAREHANESİ: f . Duyunııumıııııije karşısmda dairei mahsnsa İ Telgraf: İstanbul Cumhurîyet Posta kutusu: N° 246 •••• • » • • • • • • • •••••••••••• • • • • • • • • Başmuharrlr : 2366 . Tahrir mUdürd : 3236 müdürü 2365, Kitap kısmı: 472 İktîsedî buhran Cumh riyet Kraliçe dun geldi CARŞAMBA 15 TEŞRiNIEVVEL 193O ABONE ŞERAİTİ M O D D E T : | T Ü R K İ Y E İÇİN| HARİÇ İÇİN > « ••...«•«>»>«<HW>>^. | Seneliği \ 1400 Kr. I 2700 Kr. İ 6 Aylığı I 750 Kr. 1450 Kr. | 13 Aylığı \ 400 Kr. I 800 Kr. = 5 Kuruştur = = Nfishası her yerde Geçende Bulgaristan'a gidip gelen bir arkadaşm memlekete avdetle sanki cennete kavuşmuş gibi bir saadet hissi duyduğunu ifade eden sozlerine ve bu sözleri teşrih eden tafsilâta istinat ederek iktisadî buhranın yalnız memleketimize münhasır olmadığı hakikatini tebarüz Erzincan dava vekillerinden M. E cttirmek istemiştik. Bu makale üzerine min imzalı aldığımız bir mektupta bir kriimizden aldığımız bir mektup bir 'deniliyor ki: kaç haftadanb.eri gözümüzün önünde «Muekkillerim muhacerette iken ba duruyor. Bu kariimize göre Bul tapu mutasarnf oldukları bir kaç garistan'da hal öyle olabilirmiş amıdükkâna Erzincan Evkaf idaresi vama bizde Abdülhamit zamanm kıftu1 diye vaziyet eder ve bunları da otuz milyon nüfuslu İmpara Evvelkl günkü Ak 337338339 senelerinde icara verir. torluğun bütçesi yalnız 1820 mil|Müekkillerim muhaceretten avdet et şam gazetesinde Si yon altın liradan ibaretmiş. O zamana Jtikleri 339 senesi içinde Evkaf aley vas meb'usu Necmetnisbetle mülkün yarısı elden gittiğri hal'hine meni müdahale davası ikame tin 1Sadık Beyin «dıkde şimdi bütçenin gene ayni miktarda lettiler. Evkaf lehine sadır olan hü ' kat » serlevhası şayaolması, üzerinde çok teemmül olunmak Sküm, Temyiz mahkemesinden beş deı m dikkat bir maka lâzım gelen bir nokta teşkil ediyormuş. |fa nakzedildi. Altıncısında muekkil lesi vardı. Necmettin Yani kariimiz Abdülhamit zamanma nislerim lehine verilen hüküm kat'iy Sadık Bey bu makalebetle halktan fazla vergi alınmakta olyet kesbetti. Bu muhakemenin cere sinde, muhalıf fırka ^ ettigi yedi sene zarfında, dük nın ne şeklü surette duğu noktasma işaret ediyor, ki bu zateşkil edildiğini ve 'kânlann bedeli icarı tamamen Evkaf ruri bir hakikattir. (idaresince tahsil edilmlş, dükkânların Fethi Beyin fırkanın Eğer vergileri, İsmet Paşa hükumetinjvergileri ve sair rüsumu ise müek başına nasıl geçiril ce de öyle mukarrer olduğu veçhile, tendiğini izah ettikten (killerim tarafından verilmiştir. zll ve tahfif edersek acaba iktisadî buhsonra, S. Fırkanın Mahkemeden aldığımız ilâmı icraya ran hemen ve bilkülliye zail olacak mıVazettik. Evkafın şimdiye kadar al aldığı tavıır ve vazıdır? Binnisbe ağır olan verçiler, ötedenfmış olduğu icar bedellerinin mahke yeti ve otede beride beri lddia edegeldiğimiz çibi, behemehal |me masrafile birlikte tahsilini talep* cereyan eden hâdisehafifletümelidir. Bu noktada kimse ile ettik. İcra dairesi Evkafa tebligatf leri tahlil ediyor ve Sivas meb'usu Necmettin S. F. Reisi ve Gumuşane Solda müsabakada birincîliği kazanan Brezilya güzeli Mel. Senorita Peria ihtilâfımız yoktur. Eğer bize derlerse ki lyaptı. Fakat Evkaf idaresi bu parayıj diyor ki: meb'usu Ali Fethi Bey Sadık B. Sağdd Amerika güzeîi jüri huzurunda vergiler hafifletilir hafifletilmez iktisadî bir türlü tesviye etmiyor. Havale gel«İşin en korkunç tarafı muayyen yerine karma karışık bir kalabalıbuhran hemen ve bilkülliye zail oluvereRiyo dö Janeymüteakıben Mübeccel H. inerek va medikçe veremem diyerek müekkil J prensipler etrafında birleşmiş, dü ğın müphem ve şüpheli uğultuları cektir, işte o zaman bu iddiada buluna ro'da yapılan lidesinin ve hemşiresinin kolları * Ierimi mutazarrır ediyor.» caklarla aramızda pek mühim bir ihti dünya ( Mabadi 2 inci sahifede ) Bu mektubu okuduğumuz zaman,] sünceleri sarih muhalif bir zümre güzellik rasına atılmıştır. Bu sırada Güzel lâf mevcut olduğunu ve olacağını biz aEvkaf idaresinin vatandaşlardan o ] müsabakasına işlik Kraliçemiz, kâh ağlıyor, kâh güçık söyleriz, ve bu vesileden istifade edelan alacağını icra vssılsile ve haciz' tirak etmiş olan lüyor, ailesine ve tstanbul'a karşı yolile nasıl tahsil ettirdiği gözümüzünj rek akli selim sahibi Türk milletine haTürkiye duyduğu tahassürle kavuşmanın önüne geldi. ber vermek istertz ki bugunlerde yeni bir 1930 Güzellik Krali • Bir dairei resmiyenin, bahusus vakıf j verdiği sevinci nasıl ifade edeceğifırkaya revaç verebilmek gayreti ile: idaresi gibi hakka çok riayet etmesij Mübeccel ni bilemediğini söylüyordu. Vergileri kaldıracağız, ortahk gül çesi lâzım gelen bir dairenin böyle alaca • • • *.m* *m>* • Namık H., dün ve gülistan olacak! Bilseniz anneciğim, diyordu, ğına şahin, vereceğine karga rolünü] Diyen madrabazlara kulak asmasın saat 14 te Sir neler gördük, neler geçirdik? Onla oynaması çok harindir. lar. Eğer vergiler, onların dediği. gibi, keci'ye gelen rı evde uzun uzun size anlatırım.» Erzincan icra dairesinin vazifesi,] fcülliyen kalkmak lâzım gelse ortalık gül ekspresle Paris'on senedenberi h?':Iarınd?'1 mahrumı Bu sırada hemşiresi: J gülistan olmaz, belki harabezarlarm ten şehrimize « Mübeccel, ağlamasana. Bilâ edilen vatandaşîarın kesbi 'cat'iyyetj en fecil olur. Çünkü vergi bağlarının avdet etmiştir. etmiş bir hüküm ve ilâma müstenit] kis gül» diyordu. kaldırılması, devlet mefhumunun silinip matlubatını tahsil için Evkafa havaTren ,gara dasüprülmesi demektir. Bu fani dünyada Mübeccel Hanıma pederînden le gelmesini beklemek değil, Evkafın' insan, hayatına ferdolarak değil, millet hil olurken Mü maada genç ve yabancı biri de varidatına derhal vaziyet ederek isj olarak ve devlet olarak sahip olabilir. beccel H., vagorefakat ediyor, bu kucaklaşma sah tihkak erbabma haklarını vermek Birbirimize dayanmadan ve birbirimize nun penceresin nesini dikkatje iakip eyliyordu. Yir tir, diyoruz. ? dayanmalanmınB mecmntr olaralr dev den biraz başımi kadar aile efradı ve ehibbası talet hayatı teşkil etmeden yaşamanın nı cıkarmış, kenAnkara'dan verilen bir habere göre rafından karşılanan Güzellik Kraasla imkânı yoktur. Bu hakikati istiklâî Fransa Ticaret Nazırı M. Flanden 21 teşdisini karşıla cidalinden daha dün çıkan Turk milleti liçesine, istasyonda güzel bir büket rinievvel salı günü şehrimize gelecek ve mak üzere oraburadan Ankara'ya gidecektir. Fransa kadar hiç bir millet bilemese gerektir. takdim edilmiştir. Ticaret Nazırına refikası ve kerimesi ve Yunan İzmlr kıyılarına ordularını çıka da bulunan valiMübeccel H., kahve rengi manto Fransa Ticaret Nazırı memurin müdürü rırken İstanbul'da heyülâ haline gelmiş desi ve hemşire ve ayni kumaştan bir şapka giyinM. Şarmey refakat etmektedir. M. Flanolan Osmanlı saltanatının menfur ve sile diğer ailesi Dün şehrimize mişti. Daha ziyade güzelleşmiş, vüden'in Ankara'ya vaki olacak ziyareti müstekreh aczini hatırlamaz mısınız? Bü efradına ve ehibavdet eden resmî bir mahiyeti haizdir. Bu müna cudü biraz daha narinleşmiş görütün bu daha dünkü facia ve hâdiselerl basına ellerini Mübeccel H. sebetle Ankara'da şerefine resmî ziya nüyordu. düşünmek bugününü ve yarınını emnisalhyarak, tebessüm ederek işaretfetler verilecektir. Bu seyahate Ankara ğundan dolayı memnun olduğunu söyleyet altında bulundurmak mecburiyetin930 Güzellik Kraliçesi ansızın mehafilinde büyük bir ehemmiyet atfe Fransa Ticaret Nazırı de olan Türk milletine önünden kaçıl ler yapıyordu. dilmektedir. ( Mabadı 4 uacü sahifede ) Vagondan evvelâ pederi inmiş, ması ihtimali olmıyan ciddî vazifeler M. Flander M. Flanden bir muddettenberi Avru tahmil eder. pa'da seyahat etmektedir. M. Flanden dikten sonra demiştir ki: Perağ'a oradan da Viyana'ya gitmiştir. Bu mes'elenin halli bundan evvel İstanbul'da gözümüzün önünde çarAhiren Cenevre'de in'ikat eden Cemiyeti 1922 senesinde birinci defa olarak gene şaflar gibi bayrak açan Yunanistan IzAkvam meclisi mi'zakeratına Fransa na Cenevre'de mevzuu bahsolmuştu. Butün mir ve Edremit sahillerine askerlerini mına iştirak etmiş idi. Fransa Ticaret memleketlerir» menafü yekdiğerine o kaçıkararak memleketimizi parçalamağa gechcliği Nazırı Viyana gazetecilerine vaki olan dar merbuttur ki Avrupa'nın teşebbüs etmesine karşı galeyana gelen beyanatmda iktisadî münasebatın müs buhran, ancak beynelmilel bir plan da mahalll gayretler bütün bütün faidesiz takar bir surette te c isine ait mes'eleîerin hilinde halledilebilir. Bununla a'âkadar olmamakla beraber müsbet bir netice temevzuu bahsolduğu Cemiyeti Akvam olan devletler arasında aktedılecek itimininden her halde âcizdi. Müsbet netimüzakeratından sonra merkezî Avnıpa' lâflar da bunranın hallini teshil ettıiş cenin nasıl temin olunabildiğini hep bida iktisadî vaziyeti tetkike imkân buldu olacaktır.» liriz: Ankara'da Türkiye B. M. Meclisi unvanını taşıyan yeni bir hükumet ve yeni bir devlet kurulduktan sonra milletin umumî benliği böyle bir devlet mansumesi arzetmiş olmak sayesindedir ki maddi ve manevî büyük fedakârlıkların mahsulü ordular teşkili ile büyük ve müsbet neticeyi almak müyesser olabilİntihabat dün de sükunet içinde geçmiştir. Bana mektup gönderen aziz karimıştır. Yalnız Fatih dairesi hemen heime haber veririm ki hiç bir Abdülhamit men eskisi kadar gürültülü ve mücadeidaresi böyle bir badirenin kabil değil leli vaziyetlere sahne olmuştur. Diğer hakkmdan gelemezdi. Ne hacet, Türk dairelerde sükunet vardı. Fakat atüan milleti yeni bir devlet teşkili ile kendi reylerin miktarı pek azdır. Buna nazavarlığını kurtarmağa savaşırken Abdülran sandıklar nisabı ekseriyet olmadan hamit'in sülâlesi düşmanlarla birleşerek açılacaktır. Esasen kanun bu salâhiyeti onu arkasından vurmağa çahşmaktan vermiştir. utanmamıştı! Dün gelen Yakup Kadri ve Nemli zade Dünkü intihabat muhtelif dairelerde Teni idarenin elbette Abdülhamit idaMithat Beyler şöyle cereyan etmiştir: resinden yalnız bir noktada değil, binbir Atina'da toplanan Balkan hükumetlenoktada farkı olacaktır. Abdülhamit idari kongresine iştirak etmek üzere giden resi Osmanlı imparatorluğunun bir gün heyeti murahhasamız azasından Yakup ölmeğe mahkum hasta adamıydı. CumDün Eminönü dairesi intihabatına Kadri ve Nemli zade Mithat Beylerle huriyet idaersi tarihe yeni doğmuş ve gene Beyazıt belediye dairesinde devam kongreye Romanya hükumeti namına müterakki dünya milletleri arasma ka olunmuştur. iştirak eden âyan azasından M. Vesparısmış yepyeni bir devlettir. Bu devleti Bu dairede Saraçisak, Mercanağa, sieu ve meb'us M. Pella dün şehrimize teşkil eden millet ne yaptığını bilen şuur Dayahatun, Kalenderhane, Süruri, Yalı gelmişlerdir. lu bir varhktır. Bu itibarla biz millet ola ve Mesihpaşa mahalleleri reylerini atYakup Kadri Bey konferans hakkmda rak halimizi idame ederken istikbalimi mışlardır. bir muharririmize şu izahatta bulunzi dahi emniyet altına almağa mecburuz. İntihap çok sakin geçmiş ve pek az muştur: Bu yolda yürürken karşımıza bir ik kimse reyini kullanmıştır. Dün bu dac Yedi gün süren Balkan hükumettisadî buhran çıkmış bulunuyor. Bunun irede atüan reylerin miktarı yüze bile leri konferansında murahhaslar iktisahakikatini ve menşeini bilmek vazife baliğ olmamıştır. Bunun için hiç bir haFatih dairesi önünde dünkü dî, siyasî, fikrî ve içtimaî komisyonlara mizdir, Yarın bizi hüsranlara götürecek dise olmamış; yalnız propagandaya berkalabahktan bir manzara ayrılmışlardı. yanlış adımlar atmamak için. mutat devam edilmiştir. İktisadî buhranın asıl menşei Türkiye küsurdur. S. Fırkcılar burada gene bir Bu komisyonlar Balkan milletleri araDeğil, bütün dünyadır. Harp sonu dünçok itirazlarda bulunmuşalrdır. Ezcüm sında ba esaslar üzerindeki tesanütleri Bu dairenin intihabma dün Hatipmasyası buhrandan buhrana geçmekle meşle S. Fırkaya rey vermek üzere girenle teyit ettiler ve bir takım neticelere varguldür. Harp sonu dünyasının bütün Iahattin, Tevkiicafer, Kovacıdede, Avcı rin isimlerinin kasten defterde bulun dılar. Maamaflh bütün bunlar şimdilik memleketleri saran ve sarsan buhranları bey, Mollaaşkı, Dervişall, Kâtip muslı madığını iddia etmişlerdir. Bunun üze bir temenni mahiyetinde kalmaktadır. her tarafta tesirlerini olanca şiddetile hüttin, Atikalipaşa, Tahtaminare, Hızır rine serbestçilerden Mehmet Salâhattin Fakat her milletin murahhasları kendi çavuş, Kasımgünani, Atikmustafapaşa, hükumeti nezdinde bu temenniyatm icra etmekte devam ediyor ve bunların Beğceğiz, Balat ve Karabaş mahalleleri isminde bir zat nutnk okumuş ve ezcüm filî sahaya isali ve inkişafı İçin teşebucu bucağı nasıl ve ne zaman geleceği halkından gecikenler iştirak etmişlerdir. le demiştir ki: büslerde bulunacaktır. henüz bilinmiyor. « Bize reylerlmlzl verdirmiyorlar. İntihap çok hararetli olmuş ve sabahVergiler başka memleketlerde oldnğu Fikrl ve içtimaî komisyona Türk ocaktan akşama kadar gürültü devam et İsminiz yok diyorlar. Fakat ne olursa gibi bizde de açırlığmı hissettirmekten olsun biz zaferi kazandık. Kazandık ları reisi Hamdullah Suphl Bey riyaset hali kalmıyor. Çünkü istihsalimiz para miştir. Bu kadar kalabalık olmasına rağMündericatsız resim!.. ( Mabadi 4 üncü sahifede ) ( Mabadi 3 üncu sahifede men atılan reylerin miktarı ancak 300 ( Mabadi 4 üncu sahifede ) Alacağına "2,, ay "25,, gün devam jvereceğîne şahin, Fethi B. Sefirlikten istekarga! eden muhteşem seyahat miyerek mi çekildi ? Namık B. diyor ki: "Kızımın evlendiği doğru değildir, evlenirse bile Istanbul'da evlenecektir. S. F, Reisi ile Necmettin Sadık Bey arasında hararetlenen mes'ele! Yeni bir münakaşa Î Fransa ticaret nazırı Ankara'ya geliyor Bu seyahale ehemmiyet veriliyor, Nazır haftaya salı günü gelecek Seyahat resnî mahiyettedir Doğru değil mi Avdet 'Atİna,, dan gelen murahhaslarırmz BalkBn konferansıtda neler takaırür etti? Fatih dairesinde dün hayli gürültü oldu! Diğer dairelerde intihabat sakin geçmekte, pek az rey alınmaktadır Cumartesi akşamı sandıklar kalkıyor Eminönü (Beyazıt) dairesinde Fatih dairesinde