6 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YED1NCI SENE N* 2 3 0 5 BHşmuhnrrlrl YUNU8 NADİ İDAREHANESİ : Dfiyoflnamumije karşısında dairei mahsnsa Telgraf: tstanbul Cumhuriyet Posta k u t u s u : N° 2 4 6 Başmuharrlr : 2366 Tahrir müdürO : 3236, müdürü 2365, Kitap kısmı: 472 m h u rıye PAZARTESI 6 TESRINIEVVEL 193O ABONE ŞERAİTf MÜDDET: JTÜRKİYE İÇİN HARİÇ Seneüği l 1400 Kr. 2700 750 Kr. 1450 6 Aybğı 400 Kr. I 800 3 Aylığı :......•!» m İÇİN | Kr. i * Kr. \ Kr. \ Nflshası her yerde 5 Kuruştur B elediye İ ntihabatı B aşladı i" ıımiHimıııınHiıımııııifflnıımnıımnımmııwınıııımıım ııııtı»ıııııiHiıııı»MiıııııntMiıı«ııntıııııııııırıııınııiiMiıııııııııııııııııııııııntnıımıııırrınmnınfmıımMiıııiHHtıtıHflfffMlfllll I nriMiıııııııııiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııırııııııiMiııııııııımnımnımiH! Calata>da KuledibVnde H. F. taraf tatlanndan bni nutuk irat ederken Galata'da KuledibVnde bir hanım C. H. Ftrkanna rey verirken (tandtk bafindaki zat Beşiktaş kulübünun kaptam Şeref Beydir) Hocapatfda, intihap mevkiinde, S. C. Ftrka«nın namzet Daha geçen seneden!... İntihabat • Ankara: 4 teşrînîevvel Başmuharririmizden: Karşt ftrkanın program diye ortaya atUğı bazı tenkidî fiJrtrlerin şcyle böyle bir tahlü ile halkt avlamağa mahsus demagojîk fikirlerden ibaret bulunduğu hemen meydana çıkmastna mukabü İsmet Paşa hükumetlerinin mevzuu bahis mes'eleler üzerinde ötedenberi musır bir takip fikri üe çalıştığtnt hatırlamağa artık sıra gelmiştir. Geçen ktş zuhur etmiş olan para buhranı üzerine iktisadî tedbirlerin yeniden tetkik ve tensiki lâzım gorulerek İsmet Paşa hemen bütun devlet hayattna şamil olan bu mevzu üzerinde altt ay kadar çahşmış, ortaya iktisadî bir program çıkarmıştu Ancak yaz esnasında ve meclisin kapanacağt zamanlarda ikmal edilebüen bu program C. H. F. azasına tevzi oiunarak bu sene mad Belediye intihabatuıa dfin sabahtan de madde tetkik ve tatbık olunmak mukar itibaren şehrln her.i»rsfındaJ>Hflil başrer bulunuyordu. Kdrsı fırkanm ortaya lanmış ve halk sandıkJara reylerini atçikmasvndan çok evvel hazırlanmış olan bu mışlardır. Bn defakl intihabm daha dtinprogramın bazı maddelerini aşağıya nakle den diğer intihaplara nazaran çetin ve mücadeleli olacağı anlaşümıştır. C. H. F. diyoruzs ile S. C. F. mensupları intihap yerlerinde Millî para, vergiler ve sabahtan akşama kadar hiç dnrup dinlenmeden çalışmışlardır. İki taraf şidinhisarlar Madde : 15 Millî paranın kıy detli münakaşelere girişmişler, bn mümetinin kararsız ve değişik olması nakaşeler bazan münazaa şekline de inkılâp etmiştir. Fakat buna rağmen intiiktisadî faaîiyetleri, gerek istihsal, hap serbest şekllde cereyan etmekte ve gerek istihlâk sahasında emnivetsiz herkes istediği fırkaya reyini vermekte kılan mühim bir âmildir. Millî pa müskülât çekmemektedir. Dün her tara kıymetinin eksilmesi sun'î oyun xafta reylreini verenlerin ekseriyetini Iardan ve hi'elerden sarfı nazar e erkekler teşkil etmekte idi. Kadınlar nisbten sasen milletçe alış verişin açık ol nun bir az iştirak etmişlerdir. Fakat busebebi de intihap yerlerinde izduğunu gösteren miyardır. Binaen diham olmasıdır. Bir çok kimseler kalaaleyh millî para kıymetinin tutlma balıktan içeri girememektedir. İntihaba iştirak edenlerin ekserisi reylerinî Halk Fırkasına verdîler Rey sandıklan başında iki fırka hatipleri hararetli münakaşalar yapıyorlar; Serbest Fırkacılar çok çalışıyorlar JC. H. F. kazanıyoı başladı; hararetle cereyan İstanbul'un bayramı ediyor; biç bir hadise olmadı! Sekiz sene evvel bugün halâs ordusu Istanbul'a girmişti sı milletçe istihsalin ve haricî satıDün ne kadar rey toplandı? şın ithal masrafını kapatmasına Dün akşama kadar yapılan intihapta bağlıdır. Bu açığın kapanması için 9 dairei belediyeden toplanan reyterin esasen fazla istihsal edip satmak miktarı tahminen 78 bin kadardır. Halve ecnebi malı istihlâkinde ıztırar bnki bu gidişle intihabm bir haftada bitmesine imkân görülemedifi gibi 15 günhududunu geçmemek lâzımdır. de de biteceği şüpheli addedilmektedir. Millî para kıymetini korumanm Çünkü intihabm bitmesi için tahminen ve milletçe alış verisin safahatın 160 bin rey atılması lâzımdır. 'dan zamanında ve doğru olarak Dün bir muharririmiz İntihap yerlerini haberdar olmanm ve icap eden ted tbirer birer çezerek tetkikatta bulunmu?ur L« ı • !,»• A k , , 1 m a n ı n v* t»t Muharririmiz intihabm surett icrabırlerı vaktmde bulmanm ve tat tavrt<.fn.«ktedir. sını sırasile şu suretle kaydetmektedir. bik edilmenin dahilde ticarî ted Beyazıt şubesinde birleri kolaylastırmanm vastası Beyazıt (Eminönü) belediye şubesinin millî ve müstakil Cumhuriyet Mer intihap sandığı yapılan program mucibince dün sabah saat yediden on dörde kez Bankasıdır. kadar Hocapaşa camiinde durmuştur. Madde : 16 Vergiler millî is Burada Sandığa Hocapaşa ve Hobyar tihsal ve satısta bazan mühim mahalleleri halkı reylerini atmıştır. tesiratı haizdirler. îktisat ve istih Cami bayraklarla süslenmişiir. Halk sal noktai nazarından menfi tesiratı Fırkası, halkın reyini fırkaya vermeleri olanların tadil ve hatta ilşast lâ için levha koymuştur. S. F. da müteadit zımdır. Vergi ve resimlerde valnız ve büyük levhalar asmşıtır. Bu levhalarm birinde Fethi Beyin halka hitabesi umumî idarenin mevzuatmı düşün vazılı olup üst tarafı Gazi Hz. nijı resimmek kâfi degildir. İdarei hususiye leri ve altına da Fethi Beyin resmi asıllerde, belediyelerde mahallî ihtivaç mıstır. Kapmın iki tarafına masalar kove mülâhazalarla konulan resimle yulmuş ve birini H. F. teşkilâtı, diğerini rin umumî ve iktisndî zararlar ver S. Fırkacılar işgal etmişler »e halka matbu namzet Hsteleri vermişlerdir. H. iei bazan erörüîmektedir. Kaide o Fırkası namzet listesini kırmızı kâğıda ve heyet azasının S. F. nın reylerini alarak yırttıklarını ve ceplertnde bulunan . H. F. reylerini sandığa attıklarını söylemiştir. Mumaileyhin bu ithamı bir kac defa tekerrür ettiğinden intihap heyeti H. F. mehafili dünkü intihabat! sandık başından çekilmeğe kalkışmıştır. hakkında şu malumatı vermekte( Azalar ceplerinin aranmasmı ve rey varsa itham edilmelerini söylemişlerdir. dir: Kaymakam Haluk Nihat Bey araya giAdalar'da, Üsküdar'da, Bey rerek azaları teskin etmiş ve onlar da koz'da, Sarıyer'de, Eminönü'n vazifelerine devam etmişlerdir. Yalnız de, Bakırköy'ünde, ekseriyet haysiyetlerinin muhafazası için Suat B. 1 kahir bir surette bizim lehimize' hakkında zabıt varakası tutmuşlardır. Bundan maada Şukrü isminde bir olarak tecelli etmiştir. hamal da tecavüzkârane sözler söylediBeyoğlu, Kadıköy, Fatih kaza ğinden polisçe menedilmek istenilmiştir. lannda intihap henüz inkişafa, Fakat arkadaşları buna mâni olmağa başladı. Buralarda da vaziyet le' kalkışmışlar, bunun üzerine hamal Şükhimizde görünüyor. Akalliyetle, rü merkeze goturulmüş ve ifadesi ahnrin hepsi, karşı fırkaya rey veri dıktan sonra serbest bırakılmıştır. Hocapaşa'dan ve Bahçekapı'dan yorlar. Vaziyet, umumiyet itiba lanan reylerin miktan tahminen 600topkarile lehimizdedir. dardır. Bunun ekseriyeti C. H. Fırkasma aittir. rasmda rekabet başlamıştır. Bilhassa Fatih şubesinde Serbest Fırkacılar nutnklar söylemişler Fatih şubesinin rey sandığı da dün ve bağıra bağıra halkı S. Fırkaya rey ( Mabadi 4 üncu sahifede vermeğe davet etmişlerdir. Her iki fırkanm adamlan da mütemadiyen Yaşasm Gazi! Diye haykırmakta idiler. Halk ta bu temennilere iştirak etmiş «Yaşasm Büyük Gazi'miz» diye bağırıyordu. Tara İReisicumhur Hz. ayın İOJ feyn kendi fırkaları için de tezahüratta lunda hareket edecekleı bulunuyorlardı. Saat ikiye geldigi zaman sandığm bahçekapısına nakli takarür etmiş fakat Ankara 5 (Telefonla) ReisiS. Fırkacılar buna itiraz ederek bir müd \ cumhur Hz. nin Mersin'e seyahadet daha kalmasmı istemişlerdir. Fakat ti günü belli olmuş olmamak program sarih olduğundan sandık ikide I la beraber hafta sonunda yola; Bahçekapısı'nda Hidayet camiine nakleJçıkmaları muhtemel addedil ] dilmiştir. I GazTnin seyahati ,.....m............ı.....u.ı..M. Molla Beyin oğlu Suat Bey bir aralık bagırarak intihap heyetini itham etmiş •m., [ mektedir. Gazi Hz. nin bu seyahati tahminen 15 gün devam ede İntihap burada gayet çetin olarak cecektir. 2$ teşrinievvelde Anka reyan etmiş ve akşam saat yediye kadar devam etmiştir. jra'ya avdet etmiş bulunacak j Burada çalışan S. Fırkacılardan Zıya I lardır. Reyler yırhlıyor iddiast ıııınıııııııııııuiMiııııııuiMinm""" Sekiz sene evvel, bir teşrinievvel Imış nu... Güneşli, mes'ut, şen bir gün..^ guz*l, senedir İstanbul hiç bu kadar »* l ncak bir a sa berrak, temiz, neş'eli bir gün g< a y n l ı y o r Ş i m d î m e y . ti. Marmara puü pırd yanıyor, sema temiz ortasında ileriliyen bu alsancak var. bir mavilikle gözleri okşıyor, güneş, san Kalabalıktan ne sancağı taşıyan çavuşu, ki o gün sade İstanbul'u aydmlatmak ne de sungüleri parddıyan muhafızları için doğmuş gibi parlak ve sıcak... görebüiyorum. Gözlerim sade, yanmdaki Dolmabahçe meydanında itişüp, kay iki parlak ve keskin kasatura ile beraber naşan, meydana sığamıyan, kabına sı canh bir mahlukmuş gibi vakur ve muhğamıyan, damlara, ağaçlara tırmanan, teşem yürüyen alsancağı görüyor. Sanki semalara kadar yükselmek istiyen bir Türkiye canlanmış ta kendini temsil ehalk kütlesi kaynaşıyor. Meydanuı orta den bu bayrağa temessül etmiş gibi, büsmda rengârenk üniformalar, parlak fevkinde, müteaddit ilerliyor.. Şimdl çalıyor, an ve dindarane or, silâh takdir tufanı şey susuyor Koca meydanı, caddeleri, binaları, a meydanı inletiyor, ağaçlann, ğaçlan dolduran halk ve asker ktitlesi tepestoden «yaşa» naralan gok gurul îindarane bir sükut içinde.. Çıt yok! tüsü gibi aşagıya aksedıyor sahlfede O çeşit çeşit asker saflarmın için l < »«*«« 4 ü n c ü ,,.,...1............................. .........1................... ı .........n.M.MtmnH.ım larak umumî, hususî. beledî her bastırmış, yeni fırka da her renk kâğıt kullanmıştır. hengi bir resim iktisat noktai naza Burada sabahatn itibaren iki fırka anndan İktîsat Vekâletince evvel emirde tetkik olunmak ve mütema'diyen kontrol edilmek lâzımdır. Bazı mahallî oktruva ve liman ve müruriye resimleri tahsisen bu cümledendir. Madde : 17 Devlet inhisarları Almanya'nm meşhur Graf Zepmilîî iktisat noktai nazarından zararh olmamak şartile hazinenin va lin kabili sevk balonu, bu yakmlarridat menbalarır'm Ancak inhi da sehrimize gelecektir. Balon 7 sarlar ekseriya dahilde istihsali hi ile 10 teşrinievvel arasında, Amerimaye eden, mümkan ve lâzım bazı ka seyyahlannı hamilen Istanbul'a sanayii tesis eyliyen ve filî inhi gelecek, sehrimizin ufuklannda ya sarların pahstlılığına karşı vatan rım saat kadar dolastıktan sonra daşı müdafaa eden birer iktisdî Yeşilköy'e inecek, bir saat kadar Hocapaşa'da, rey masast başında S. Fırka lehine cihaz gibi çahşmak imkânına ma kalıo su aldıktan sonra avdet ede»öz söyliyen bir propagandact cektir. liktirler. i Graf Zepün Istanbul'a S. F. namına rey puslaları dağıtt Itrken Kaledibi'nde Nezihe Muhittin H., S. F. lehinde nutuk töylerken i Mabadi 3 üncu sahifede