3 Mayıs 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ALTINCI SFNE N* 2152 Baçmutiarrlrl CUMARTESI 3 MAYIS 93O NADİ ÎDAREHANESt: Dihıynnmunme karşısında dairei mahsnsa f ABONE ŞERAİTİ MÜDDET: İTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN | İ Seneliği : 1400 Kr. i 2700 Kr. î : 6 Ayüğı \ 750 Kr. 1450 Kr. : 800 Kr. | ! 3 Aylığı j 400 Kr. . Başmuharrlr : 2366 • Tahrlr mUdürO : 3236 Ida'e müdürü 2355. Kltao kısmı; 472 Telgraf: lstanbul Cumhuriyet Posta kutusu: N° 246 ' t | | Nüshası her = 5 Kuruştur = yerde Hayat neye pahalı iktisadiyatımız neye karışık, diye kendi kendimize söylenir dururuz! Oktruva, sadece adını değiştirmiş kara gümrüklerinden başka bir şey değildir! tktisadî programa ait tetkikat esnasında belediyelerin oktruva resmini pek ziyade sui istimal etmiş oldukları görüldü. Filhakika bunlar yer yer bir nevi kara gümrükleri halini almıştır. İstifasına tasaddi ettikleri bir sürü resimlere bakılarak belediyelerimizin devlet yanında bir alay çok küçük devletler mahiyetini almış olduklanna hükmedebiliriz. Bursa'da imal olunan ipekli İstanbul'a girmek için oktruva resmi vermeğe mecburdur. Karadeniz'in her iskelesinde muhtelif resimler vermeğe davet olunduğunu gören vatandaş iskeleden iskeleye ecnebi bir memleket değiştirdiğini zannetse çok değildir. Belediyelerimiz bu hususta kanunsuz da hareket etmiyorlar. Türkiye B. M. Meclisi oktruva kanunu ile bir tarife kabul ettikten sonra nihayetine şimdi nasıl olmuş olduğunu pek hatırlıyamadığımız bir madde de ilâve etmiş. Ya buna ne buyurulur? Paris'te kraliçenin güzel bir büstü yapılıyor Mübeccel H.ın büstü yüzündeki peçeyi yırtar bir vazîyette yapılmaktadır Emanet halkı aldatıyormu? Verem hastanesi arsası için 11 lira îstenüdiğinin aslı yok! Cemiyeti Belediyenin son içtimalarından birinde bütçe encümeni namına beyanatta bulunan azadan Avni B. Emanetin Cerrahpaşa'da verem hastahanesi yapmak üzere bir arsa bulduğunu, fakat o semtte arsaların metrosu 90 kuruş iken sahibinin 11 lira istediği cihetle bundan sarfı nazar edilmek zarureti hasıl olduğunu söylemişti. Dün matbaamıza bir zat geldi. tstanbul'da bulunmadığı cihetl bu beyanattan henüz haberdar olduğunu ifade eden ve mevzu ba his arsanın sahibi olduğunu söyliyen bu zat doktor Enver Beydiı Bakınız bize neler anlattı: daha büyük bir 1930 Türkiye aşkla sarılan MösGüzellik Kraliçe yö Sarte'nin Başsi Mübeccel Ha muharririmi • nımın bir büstünü ze yazdığı mekyapacağını yaz tubu aynen ne«dığımız meşhur rediyoruz: Fransız heykel « Pek muhte traşı Mösyö Maxirem efendim, me Real del SarFransa halkı te; bu defa doğrunın himmetiniz dan doğruya Başneticesi olarak [Geçen gün Ankara'da muharrir muharririmize higüzelliğini tak • Hikmet Şevki Beyle birlikte ayrı taben bir mektup dirle seyrettiği yaşamakta olduğu kocası tarafıngöndermiştir. o pek zarif Türki dan feci bir surette öldürülen SaMösyö Sarte ; ye güzellik Krali ime Hanımın katli hadisesini yaelyevm Fransa' çesi Mübeccel zarken Saime Hanımın barlarda nın en büyük ve Hanımın bir bns artistlik etmekte olduğunu kaydeten meşhur heytünü yapacagt miştik. keltraşların mı ve eserimi «tBu defa Saime Hanımın barlardan biridir. Franze takdim edeceda yaptığı numaralardan birinin sa hükumeti, meş ğimi zattâlinize elbisesiyle Ankara'da «Meraklı» hur üstat Rodin bildirmestni İs fotoğrafhanesinde çektirdiği resöldükten sonra otanbul'daki ve mini dercediyoruz. Saime Hanım nun atölyesini saküime yazmıs bu resimde Çerkes dansı oynadığı tın alarak Mösyö tıntm »>• • • • • • * « kıyafetle görülmektedir.] Meşhur Fransız heykeltraşı Sarte'ye ihda etBu maddeye nazaran belediyeler mek suretile genç Paris*e gelen M. Sarte bu tarife haricindeki mevat ve eş artistin san'atına karşı büyük bir güzeller arasında, Mübeccel Hanı~ ya için de istedikleri resimleri koy kadrişinaslık göstermiştir. mı diğer Kraliçelere tercih edenler mağa salâhiyettar kılınmış. İşte Harp meydanında bir kolunu meyamnda ben de vanm ve bu,4ergaliba sui istimal edilen madde kaybetmesine rağmen san'atına [Mabadi 2 inci sahifedel bilhassa bu maddedir. Oktruva kanunu yetmiyormuş gibi belediyeIere alabildiğine açık kapı bırakan bu maddenin tatbikatından her türlü akıl ve mantık hududu tecaLavrens, «Hacı Mehmet» ismi vüz oluna oluna bir çok belediyealtınâa üfÜTÜkçüiük yapıyor erimızın kendi başlarma birer devve muska dağıtıyor! letçilik olmağa doğru terakki etmiş gitmiş oldukları görülmüştür. Bir de hayat neye pahalı, iktisadiyatımız neye karışık diye kendi kendimize söylenio duruyoruz. Bunun birinci âmilleri meyanmda riisum ve tekâlifin hem aidiyet, hem adet, hem de miktar itibarile tehalüfü, teaddüdü ve çokluğu bulunduğunu işte bir daha yakınen gördük ve anladık. Türkiye dahilinde ayni malı ne kadar belediye dairesinden geçirirsek hemen o kadar oktruva resmi vermeğe mecburiyet vardır. Bu ise sadece adını değiştirmiş kara gümrüklerinden başka bir şey değildir. Bu kara gümrüklerinin tarihte oynamış oldukları rol ise malumdur. Oktruvamn bu kadar sui istimal edilmesine müsaade etmek; farkında olmaksızın tekrar Kurunu Meşhur casus Lavrens vusta hayatı yaşamak demek olurBağdat muhabirimizden: du. Yedikule haricindeki tstanbul İngiliz casus teşküâtının en müfabrikaları mamulâtının şehre gihim azasından olan Lavrens hâlâ rerken oktruva resmine tabi tutulburalarda ise de kendisini unutturmaları gayreti son zamanların bir mak istiyor. türlü hallolunamaz garip bir mes'eGüreş müsabakalarımızdan bir intiba Lâvrens ne yapıyor ve nerede olesi haline girmişti! Güreş müsabakalarımızın dömi sabaklarla birinci ve ikinci gelen turuyor diyeceksiniz. Size bunu iHer hangi bir iskelemize bir mal finali dün yapılmıştır. Neticelere lere gazetemiz tarafından ibraz e zah edeyim. Bugün Bağdat'ta Lâvçıkaracaksınız, veya oradan geçir yaklaşıldığı için dünkü karşılaşma dilen madalyalar tevzi edilecek ve rens yok, fakat Hacı Mehmet varmek suretile memleketin diğer bir lar çok heyecanlı olmuş, müsabık netice itibarile en az puvan alan dır. Bu Hacı Mehmet İngiliz münoktasına nakletmek üzere mal lar iyi derece almak için bütün mev kulübe de ayrıca bir kupa hediye messilinin oturduğu binanın arkayükliyecekdniz, derhal karşınıza cudiyetlerini göstermişlerdir. edilecektir. sında bir yer odasında oturmakta mahallî bir salâhiyet dikiliyor: İsBirinci ve ikincilerin tayini için Dünkü karşılaşmaların neticeleri ve Türkiye hududu taraflanndan kele parası vereceksiniz, kayık pa son bir müsabaka daha yapılacak berveçhi atidir: gelen Kürt hastaları üfürükle, rası vereceksiniz, ayak bastı parası tır. Final müsabaklarının gelecek Filiz sıklette: Beykoz'dan Seyfi, muskalarla tedavi etmektedir. vereceksiniz, kara parası verecek cuma günü yapılması mukarrer idi, Gedikliden Hâbil'e, A. sanayiden Lâvrens bu hastalarına ne üfüsiniz, deniz parası vereceksiniz... fakat ayni güne bayram tesadüf etŞefik, Kumkapı'dan Kâmil'e, Orrüyor, muskalarına ne yazıyor aBilmiyoruz daha neler ve neler! Er tiğinden final müsabakaları 16 mataköy'den Haydar, Kumkapı'dan caba?.. Bunu bilen yok!.. * * zurum'dan gelen koyun Trabzon' yıs cuma gününe bırakılmıştır. AIi Rıza'ya, Kumkapı'dan Hamit, 16 mayıs cuma günü son müsadan geçebilmek için baç vermeğe [Mabadi 4 üncü sahifede] bakalar yapıldıktan sonra bu mümahkum. n ı ıı rı ı ıı 11 M 11 M FIII 11 ıııir s ır M I K I I M m 1111 m m ııı UTiııııırifi ti f m m 111 ıı! ı: 111 lUMIIMIIIinillllllMIMIllllllllllllllPIIMIIMIIIIIII Trabzon dedik te hatırımıza gelYenı romanlarımız di: Garibi o ki ora belediyesinin lemeğe hacet bile yoktur. Yalnız o külliye kalkıp kalkmıyacağını biltarhettiği iskele maddesine idarei kadar mı ya? Bu zavallı mahlu miyoruz ama belediyelere hudatkun İstanbul mezbahasına girip suz salâhiyet vermiş olan o tek hususiye el uzatarak bu varidatı kasan dükkâmndan rrüşterilerinin maddenin kaldırılacağı ve her halkendi hesabına çekmiş almış. Haktenceresine intikal edinciye kadar lı haksız belediye kendisine böyle ödediği vergilerin akla hayret ve de belediye resimlerinin Iktisat VeYazan: Fazlı Necip bir irat uydurmuş, peki. Ya idarei recek kadar çok ve karışık olan kâletince tasdik edilmedikçe tatbik edilemiyeceği esasının vazoluhususiyeye ne oluyor, o ne hakla nev'i ve miktarları göz önüne alınacağı şimdiden muhakkak gibibu vergiyi kendine çevirebilmiş? nınca bir tek koyundan bu kadar dir. Bunu böyle yapabilmek için vilâ derinin nasıl çıktığına şaşmamak Aranıhnca makul yollarm buyetin işi kendine göre kitaba uy mümkiin olmaz. Yalnız bu hayret lunması hiç te müşkül olmadığını durmağa çalışmış olacağına şüphe önünde biz de hayat neden pahalı gösteren bu zihniyetin devlet verYazan: M. Turhan yoksa da aslı mantıksız olan bir suali hiç olmazsa mühim bir kısgileri üzerinde dahi tesirlerini gösişin ne kadar tevil götürebileceğini mında en tabiî cevabını bulmuş termesi İsmet Pş. hükumetine şede akli selim pek kolay tayin eder. olur. ref verecek yeni muvaffakiyetleAyni Erzurum hayvamnın Trab| Pek yakında... tktisat programınîn tatbikatı bu rin baslıca mesnedini teşkil edezon'dan sonra İstanbul'a girerken gayritabiiliği bertaraf etmek a% ceğine kaniiz. • • dahi ayrıca oktruva vereçeğini şöy mindedir, Oktruva resminin bil"LYUNUSNADİ . işte arsa sahibinin söyledikleri «Cerrahpaşa'da (Ekşi oğlu bos [şeni yapmak vazifesini düşune \tam) namile maruf arazinin sa rek, mahkemenin verdiği kıymet{ hibiyim. Verem hastanesinin bu ten yüzde on, hatta yirmi tenzilâtırsa üzerinde yapılacağını duy ta bulunacağımı Emanete bilvadum. Metre murabbatna Emanet sıta arzettim. Hiç bir netice çık)memurları tarafından evvelâ 75 madı. Buna mukabil geçen gün gazeJmruş, bilâhare itiraztmız üzerine tenizde Cemiyeti Belediye ve en'90 kuruş fiat takdir edilmişti. Halibuki bostanda yüzlerce meyvalı cümen azası beyin «arsa sahibi 11 tarzındaki 'ağaç, bostan kuyusu, dolap, ha lira istediğinden...» beyanatını okudum. Derin hayret\vuz, mahzen vardır ve bu verilen para bunların bedeline bile teka lere düstüm. Mahkeme kararı ibül etmiyordu. Bizzarure Emanet meydanda, müracaatım meydanaleyhine dördüncü hukuk mahke da, cereyant hal meydanda iken jmesinde dava açttm. Mahkeme benim 11 lira istediğim sb'zü acaba nasıl ve nereden çıktt? talebimi doğru bularak 190 kuruş Binaenaleyh mahkeme kararıntkıymet takdir etti. Fakat bu defa vEmanet arsayı almaktan sarfı na dan 10 para bile fazla istemediğimi tavzih ederken bu fiatiau. fzar etti. hatta, yüzde yirmi beş nisbetinde Verem hastanesi yapmak çok bir fedakârlık icrasına amade ol'hayırlı ve kutsi bir iştir. Ba hayır duğumu arzederim. Tek su hasFı teşebbüste ben de hisseme dü tane yapılsın !...y> Lavrens Cumhuriyet güreşleri Meşhur İngiliz casusu Bağdat'ta! DüıTnıüsabakalarımızın domi finali yapıldı, ve çok hararetli oldu, final müspbakaları 16 mayısta yapılacak! Söz Emanetin ve Avni Beyindir! Enver Beyin izahatı, hastane hikâyesinin iç yüzünü aydınlatan şayanı dikkat bir mahiyet arzediyor. Bu izahat eğer hakikata tamamile mutabık ise, iki senedenberi kâh: Arsa bulamadık! Kâh: Arsa bulduk amma, sahibile anlaşmak kabil değil!... Diyen Emanet, bugüne kadar halkı aldatmakla meşgul olmuş demektir. Şimdi bu vatandaşın: 11 lira istemedim. Bilâkis mahkemenin takdir ettiği 190 kuCemiyeti Belediye azasından ruş kıymetten de %25 tenzilâta Avni B. â amadeyim. Tek verem hastanesi encümeni namına Cemiyeti Bele yapılsın!...» Diye hakikati ilân eden izahatı diyede beyanatta bulunan Avni B. na acaba Şehremaneti ve bütçe ne buyururlar? IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIUnilllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMtlllMII IIIIMIIIMIIIMtllllllMIİIIPIIIIlllllllUIIIIIIIIIMHIIHH Muhacir Kadın avcısı Oh birader, nihayet şu köprü parasından da kurtuluyoruz! İyi amma böyle giderse kışın Taksim meydanından «uıdalla geçmek için bunun beç mişlini yereceğiz...