17 Aralık 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 2
Yağmur, yağmur. LAK T Ahlâkın iki kaynağı vardır; dinler ve yine din yerinde felsefi mezhepler... Cemiyette umumi ve ameli bir imân mevzuu olmak ba. kımından din yerinde gösterdiğimiz felsefi mezhepleri, sadece bu benzerliklerile din kadrosuna alacak olursak, ahlâkın kaynağını bire irca edebiliriz; din... Dünyamızın içini ve dışını, Mib ve meçhulünü, (Ma. siva) sını ve (Mâveri) sinı ana illet prensiplerine bağlayıcı bü. tün bir örgüsüne malik. olmıyan hiçbir sistemin. de tam bir ahlâk telâkkisi bina edilemez; ki hakiki "dinler de işte bu. eksiksiz imân manzumelerinden başka bir şey değildir. GG Bir mütearife emniyet ve katiyetile lg ki, büyük tecrid.ve teşhisin kaynağı tam bir örgüsüne malik herhangi bir felsefi mezhep de, ayni er ahlâk te. “Jâkkisini manzumeleştirmedikçe yine eksiktir. Gg Felsefi mezheplerin ahlâk telâkkilerile yan yana” meydand gelmek mecburiyeti dünya irfanında öyle bir mecburiyet temsil eder ki, örgüleştirdiği fikir mimarisine bitişik olarak ahlâk te. lâkkisini bina etmiyen filozofa eksik göziyle bakılır, o Bir yüzüğün halkasında, elmas taş gibi, kendi fikir siste. minin merkezine bir ahlâk telâkkisi oturtmamış olan eksik filo. zof, parmakla sayılacak kadar azdır; bir tanesi, «ahlâk telâkki. niz nerede?» itirazma karşı «din ve ahlâkın iki kaynağı» isimli eserini ortaya atan (Bergson)... MIZ:2 “ © Hâl böyleyken, felsefi mezhepler, umumi ve ameli bir ahlâk mevzuu olarak bütün dünyada ve bütün tar/h boyunca; eski Yunan ve Romanın İstoisizma ahlâkıle bugünkü Sovyet Rusyanın maddecilik ahlâkından başka hiçbir tesis bina edeme. mişler; bu iki sistem müstesna, baştan başa nazariyede kalmış. lar; bu iki sistemin birincisinde mitolocya, ikincisinde de hı. ristiyanlık ahlâkının artıklarından faydalanmışlar; o netice itiba. ile hakiki ve semavi dinlere bağlı ahlâkın rekabet kabul etme bir bütün olduğunu göstermişlerdir, © Bütün dünyaya, bütün tarih boyunca hâkim sekte. ah4 lâk telâkkileri, bâtıl veya hak, hakiki din ablâklarından başka bir şey olamadı; Batıda mitolocya ve hıristiyanlık ahlâkı, Doğu. da da kendi mitolocya'larından sonra müslümanlık ahlâkı... © Bugünkü garb ahlâkının temeli, üstünde binbir ahlâk da. vasının karıncalanmasına rağmen sadece ve daima hıristiyanlı!! ahlâkıdır; ve garbte hiçbir inkılâp hareketi bu ahlâkın kökünü baltalıyamamıştır. Bizim ahlâkımızsa, baştan başa müstesna bir ahlâk man. zumesinden ibaret müslümanlık ahlâkıdır ki, eski çağlarda ham ve kaba softa bu ahlâkın saf aşk ve hâlis imâh cephesini kurut. “muş; yeni çağlarda da Avrupalıya körü körüne hayran taklitçi, yobaz bu ahlâkın öz kaynağını yıkmış; inkılâbımız da kendi için. den yeni bir ahlâk telâkkisi getiremeyince bugünkü ahlâk buh. “ranımız doğmuştur. 7667 Çiğli 1743 de Boğaziçi: çifte narin kayık... GRAFİKA Necip Fazıl KISAKÜREK , ç , Tünik üslübu oymalı iye 1 Bahiçe ve an BU ŞEHİR Saz v Bu şehir Hâtıralara gebedir. Sokaklarında çamur, , Suda servisi, Yosun ve (iyod) rayihası Kıvrım kıvrım esen de Boğaziçi: Ye Zurnalı (Şirketi Hayriye) Dy “Üç buçuk odalı kübik 'kümes, 4 &OMK İbrahime gülen 'Muhamme: Ve Kedi) eb Hicreti Ibekler. hi keler, pe z (Fabfika homurtusu... Kavsi kuzah Gönlümü Tütün denklerinden kok nlümüzde ei b »kömü rt alarisdi Gİ Buram buram yağan ür tozu.. gehi Bayanlar, Baylar! r 'Hem vatan, hem gurbet! İskender Fikret AKDORA 2 Mahcup ei ve oferaceli kız... Örtünen ve ilen güzellik... Kayıkhanede dalgaların maa Hayata hâkim tek yasa, tekâmül kanunudur. i NE KADAR? Ne kadar uzadı ağaçlar; Günahından ölülerin. Arkasından su dökmeden gönder. diğimiz, Yolcular ne kadar uzak? Ne kadar bekledik olmasını, - Arzumuz'a beslenen inetrin. ünlik... A Ahret münyoalarili dolu | bahçeler; - irkilmeden. Dad : " Sahibi LD kayboldu; İçimizdeki kuruluşun. | Ne kadar kapalı kaldı kapılar... i Emin ÜLGENER Mg (0 bırincikanaün 1863) kg 9 ( 40 ük 4
