ŞEREF-İ İSTİKLAL HÜRRİYETLE KAİMDİR Geçen hafta Sobranya'da Dobnice(?) meb'usu Kozinçki'nin, Bulgaristan gibi müstakil bir idare-i hükumet hakkında Osmanlı idaresinden beri devam edip, devran-ı imtiyazat-ı ecnebiyenin hala devamı, büyük bir zaaf ve zillet olduğunu ve bu halin daha ne zamana kadar devam idecegini istizah eylemesi ve zirine Hariciye Nazırı Doktor İstançef'in verdigi cevab ne derece şayan-ı takdir ve mütala'a ise, el-haletü hazihi Hükumet-i Seniyye'nin tabi'i sayılan bir hükumet-i emaretin, metbu'undan evvel bu hakk-ı siyasiyi iddi'a ve istirdada kıyamı da o derece ibretle telakkiye sezadır. Doktor İstançef bu istizah üzerine diyor ki, [Evet kanun-u adl ve hürriyete merbut olan Bulgaristan istiklaline, hala imtiyazat-ı ecnebiye gibi, ağır kaydlar altında kalması asla caiz olamaz. Binaenaleyh uhud-u atikanın bir semere-yi muzırrası olan bu kaydlar çözülmeli. Bunun içünse ariz ü amik müzakerata ihtiyac var. Bu meselede en evvel alakadar ve mücaver bulunan devlet-i mu'azzama, ki Avusturya'dır, 1906 senesinde Viyana'da politika memurumuza Bulgaristan'ın bu temennisi kemal-i hoşnudi ve takdir ile beyan ve te'min edilmişti. Ya'ni bu meselede Avusturya'nın ruy-u muhalif göstermesi ihtimali yıkdur.] Hariciye Nazırı, bu metin azimperverane olan ifadatı ve kendi memleket ve milletlerinin can noktasına dokunan en nazik meseleyi istizaha kıyam eden o meb'usların davası şübhe yok ki ibretle takdire şayan bir şeydir. Türk veya Bulgar hükumetinde bulunan bir memleketde hayatın en mühim ahz ve i'talarında hakimden ziyade mahkum bir hakk-ı rüchana malik olunca o hakimiyet, o istiklal kadar ma'nasız bir şey var mıdır? Ne çare alem-i hayat "el hükmü limen galebe(*)" fehvasına musaddık, bu imtiyazat-ı ecnebiye, bu hak tefavvuk kavilerin zaiflere takmış olduğu bir zincir-i tahakkümden başka bir şey degildir. Fakat asr-ı hazır-ı insaniyet, insanların şu asırda tenevvür eylemiş olan havsala-yı idraki gayrı bu kayıdlara, bu esaretlere tahammül göstermiyor. İnsanlar, milletler gün günden uyanıyor. Bulgaristan'da bir feyz var. O feyz ancak Bulgaristan idare-i hükumetinin bir kanun-u adl ve hürriyete merbut ve meşrut bulunmasıdır. Bu hürriyetin feyzidir ki, Bulgarlara bu imtiyazat-ı ecnebiyenin bar-ı sıkletini(?) bizden evvel, bizden akdem his ettiriyor. Eger biz dahi vatanımızda memleketimizin mülkümüzün halini, istikbalini, bir millet gibi düşünebilmek hakk-ı hürriyetine bir gün mazhar olursak, bu imtiyazat-ı ecnebiye denilen müstebidane kayıdların ağır bir zillet(?) olduğunu o zaman idrak idecegiz. **** çünkü şeref-i istiklal hirriyetle kaimdir. --------oOo-------- İSLAMİYETDE SEVAB Tarih-i medeniyetde "müsavat" kelimesi en mukaddes bir kelimedir. Filhakika müsavat hukuk ve vezaif-i terakki içün _________________________________ (*) 'Hüküm güçlü olanındır'