19 Eylül 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

ARABİSTAN İĞTİŞAŞDA Balkan'ın ilk numaralarını okuyan karielerimiz "Bağdad'ın Ehemmiyeti" sernamesiyle yazdığımız bendi bit-tabi' derhatır iderler. Biz o zaman Bağdad'ın ehemmiyetinden sonra vaziyet-i hazırasından bahs ile demiştik ki umum Arabistan gibi Bağdad da tahrikat ve ifsadatdan, iğtişaşdan hali değildir. Bundan birkaç numara evvelki nüshamızda yazdığımız Bağdad'ı Al-asıl Abduttalib Paşanın bazı kabail ve araban ile isyanda olduğu, haberi bir buçuk ay evvel yazmış olduğumuz fikir ve mülahazanın isabetini te'yid ediyor. Bugün nefes Bağdad'da değil Basra'dan BAğdad'a kadar Fırat ve Dicle etrafında toplanan umum araban ve kabail arasında, bütün Irak arabında açıkdan açığa bir iğtişaş bedidardır. Bu iğtişaş, bu reviş bit-tabi' Bab-ı Ali'yi şimdi derin derin düşündürüyor. Çünkü birkaç vakitden beri Bağdad'da tahaddüs edegelen vukuat pek ehemmiyetsiz şeyler değildir. Ba'zı bedevi kabileler bilhassa ecnebilere fırsat buldukca ta'rizden, hükümetin başını belaya sokacak fenalıklardan geri durmuyorlar. Mesela birkaç aydan beri Fırat üzerinde bir takım büyük büyük ağaç kütükleri, büyük büyük kayalar görülüyor ki bunlar Bağdad'da gelüb gidecek ecanibin seyr ü seferine mani' olsun içün, bedeviler tarafından yapılıyor. Bugün Bağdad'da şems gurubundan sonra, geceleri ekseriya evlerin damlarında, balkonlarda oturmak tehlikeli görülüyor. Çünkü aydınlık görülen bir balkon üzerine nagehani bir silah geliyor. Geçenlerde Fransız konsoloshanesinin de balkonuna birkaç el silah atılmıştı ki bu hal bit-tabi' pek hoş bir manzara değil. Daha belası var. Salifüzzikir vukuatı ika'a cür'et eden kabail ba'zen Fırat üzerinde gezen vapurlara karşı kurdukları pusulardan ateş ediyorlar. Şehir haricinde telgraf direklerini daima kesiyorlar. Geçenlerde bir kere de Şam'dan gelen bir posta katarını bütün muhaberatıyla emanatıyla birlikde mahv ettiler. Bunlar içinde bazı ecnebi muhabrerat ve emanatının da mevcudiyeti tabi'i idi. Tekerrür ve tevali edip duran bu nev'i vukuat bit-tabi' düşünülecek, Bab-ı Alice şayan-ı endişe bir haldir. Aceb bunun isbatı nedir? Son zamanlarda tehaddüs ve tevaliye başlayan bu vak'aların menşei ve masdarı nedir? Bu suale cevaben bir İngiliz mecmu'a-ı siyasiyesinde şu satırları okuduk: [ Bağdad ve bilcümle Irak ahalisi, Bağdad şimendiferi imtiyazının imzalanmasından sonra hükümet-i Osmaniyeye karşı buğz ve adavete başladılar. Bağdad'a şimendifer yapılmasını Araban, bedeviler hem kendi kesb ve ticaretleri içün muzır addediyorlar, hem de daima besledikleri fikr-i istiklal içün, müstekbelen tehlikeli görüyorlar. Bağda-