İRAN AHVALİ Şah-ı Acemin iki biraderi Mirza Ali ve Ahmed Han iki aydan beri Avrupa'da seyahatdadır. Refakatlarında Viyana Acem sefiri bulunuyor. Bu iki şehzadenin seyahatı Muzaffereddin Şahın tavsıye ve arzusu üzerinedir. Şah biraderlerinin Avrupa idare ve maişetini, tarz-ı hayatı ve medeniyyetini görmelerini arzu etmiştir. Muzaffereddin Şah kanun-u esasiyi ilan etmek arzusunun kendisi içün kat'i olduğunu söylüyor imişse de bazı kurena ve ümenası kanun-u esasiyi ilan itmeyüb sadr a'zama karşı mes'ul bir heyet-i rical teşkilini tavsıye etmekde imişler. Hükümete karşı nümayiş yapan talebe-i ulumun reisi Şeyh Muhammed isminde bir zatdır ki bu zatın meşhur Şeyh Cemaleddin Afgani' nin talebelerinden olduğu mevsukdur. Şeyh Cemaleddin Afgani ki Bismark ve daha sair Avrupa rical-i siyasiyesinin hürmet ve takdirini kazanmış ve bir zamanlar İstanbul' da oturub zat-ı şahane tarafından da iltifat görmüş idi. Sabık Acem şahını Baba Rızaya öldürten ve Baba Rızanın dar ağacında söylediği "İnsanları şimdi ayaklarımın altında görüyorum" sözünü talim ve telkin eden Şeyh Cemaleddin'dir. Sözün tesir ve kuvvetini anlamak içün bu da bir delildir. Baba Rıza Acem şahını Şeyh Cemaleddin'in bir sözü üzerine öldürmüştü. Elyevm İran'da türeyen fırka-i ehrarın Şeyh Muhammed'e Şeyh Cemaleddin'in şakirdi olduğu içün hükümet kendisini tevkif etmek istemiş fakat talebe-i ulumun galeyanı üzerine hükümet pek cesaret idememiştir. Biz bu cesaretsizliği biraz da şahın uluvv-u cenabına haml ideriz. Zira şimdiki Acem şahı bila mubalağa dinebilir ki müslüman hükümdarlarının en vicdanlısı, en hakikatperveridir. Bu adam zaten hürriyete, adalete düşman değil ki ahrara, adaletcuyane fenalık etmek zilletine meyl itsin. **** Şahın biraderleri refakatinde bulunan Viyana Acem sefiri Avrupa ceraid-i mu'teberesinden birinin muhbirine demiş ki: "Hükümet-i seniyye ile İran arasındaki ihtilafın muhasame ve muharebeyi intac ideceğini kat'ıyyen ümit itmedikden ma'ada an-karib ihtilafı mezkurun husn-ü suretle hall olacağı bile me'mulmazdır. TELGRAF HAVADİSİ RUSYA İHTİLALLERİ 25 Temmuz, Petersburg'dan: & Esviyeburg'da ihtilalciler tarafından alınan kalelerden yalnız bir tanesi ihtilalciler elinde kalmış, diğerlerini hükümet istirdada muvaffak olmuştur. & Duma a'zalarından Her Testeştayn isminde bir zatın familyasıyla beraber Petersburg'da gezerken meçhul bir şahıs tarafından rovelverle vurulmuştur. Katil derdest edilememiştir. Katilin sureti firarına ve bazı emarelere bakılırsa bu cinayette hükümet parmağı olduğu anlaşılıyormuş. & Petersburg'da altmışbirbin amele terk-i işgal etmiştir. Hükümet bunlara karşı fevkal'ade şiddet göstermiş ve hattaahaliyi tehdid içün çarhlı topları indirmiştir. & Moskova'da geçen gün Veyaburg'da olduğu gibi yine meçhul bir çete büyük bir matba'ayı basmış ve Finlandiya'da bulunan Duma a'zalarının yazdığı beyannameler-