24 Temmuz 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

BAĞDADIN EHEMMİYETİ Asya-yı Vustanın miftah-ı ticareti, ümit-i istikbali olan Bağdad vilayetinin ehemmiyet-i siyasiye-i hazırasını tarif ve izah içun, Bağdad şimendiferi imtiyazının Almanlara terkiyle münfail ve Devlet-i Aliyenin müzahir-i kadimi hattaen ciddi dostu olan İngilterenin şu son senelerde hukumeti seniyyeye karşı ihtiyar ve takip edildiği teşebbüsat ve harekat-ı hasmaneyi bir düşünmek. Mesela ardı arası kesilmeyen Yemen ihtilaflarıyla, Makedonya vukuatını, Midilli nümayişini, İran ihtilafını ve bundan beş ay evvel tahaddüs eden Bağdad şurasını bir nazar-ı ibret ve emana almak kifayet ider. Bu belaların hala sonu gelmiyor. Bunların kaffesinde bir İngiliz parmağı dönmekte olduğunu ise mekteb çocukları bile anladı. Yemen'de vehhabiler (ki bunlara Arab diyup de asla necib olan kavm-i arabi lekelememelidir. Zira Hazreti Peygambere bile "Ene Arabün. Leyse-l Arabü minni" dediren bu taifedir.) Osmanlı askerine karşı bunca zamandır silah-ı şekavete sarılmış adete muharebe ediyor. Daha açığı heriflerde top bile var. Lakin ötedenberi terbiye-i askeriye görülmediğinden mi'maresesizliktendir ki isti'malini bilmiyorlar. Fakat hükümet-i seniyyeyi cidden müşkil mevkide bıraktılar ya. Bu taife bütün mühimmat ve teçhizatını Aden tarigıyle celb ediyor. Bunlara mühimmat gönderebilecek kim olabilir ki? Açık açık İngiltere. Ya Midilli Vakası? Makedonya murakabe-i milliye komisyonunun kabulü gibi mala yutak bir teklif ile Devlet-i Aliyeyi tehdide, düvel-i mu'azzamayı ittifaka davet eden İngiltere olmadı mı? Eğer İngiltere donanması müttefikin donanmasına pişdar olmasa idi düvel-i saire filoları toplanıpda böyle bir nümayiş yapmağa cesaret edebilirlermiydi? Hiç bir vakit. Demek bu belanın da müsebbibi İngiltere oldu. Bunu müte'akib tehaddüs eden teb'a meselesi, Mısır Vukuatı ve saire ise hep buna şebih ahvalden değil mi? Şimdi bizce şayan-ı dikkat ve ehemmiyet olan şudur ki bu bu belaların sonu gelmiyor. Evet! Yemen meselesi hep ateş içinde. Mısır keza, ale-l husus İran ile olan Osmanlı ihtilafı da şu son günlerde büsbütün büyüdü. İran ihtilafıyla Hükümet-i Seniyye hakkında hazırlanan teşebbüsatı bedhavahane esbabı daha altı ay evvelden hazırlanmağa başlamıştır. Garielerimizin hatır nişanı olsa gerekdirki bundan beş ay evveli Bağdad'da mühim bir vakıa tehaddüs etmişti.Bağdad arabani de isyan etmişti. Hatta bir iki İngiliz tüccarı araban tarafından katl ile malı yağma edilmişti. Bu iğtişaş da gösterdi ki Yemen İhtilaliyle Bağdad iğtişaşi münasebetden hali değil. Yemen'de oynayan parmak Bağdad'da da oynuyor. Buna karşı Hükumet-i seniyyenin mevkı' hakikatten müşküldür. Zira Bağdad vilayetinde aramsaz Altıncı Ordunun nizam ve intizamı biraz bozukdur. Bundan on sene evvel Altıncı Ordu Müşiri Şıbka [-sayfa bitti-]