9 Şubat 1941 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

(SAHİFE 8) ogwmm&o, Nizameddin Ali-Şir-Nevai ORHAN RAHMİ GÖKCE ik ve mütefekkir Türk şâiri Ali-Şir-Nevai, bugün, tam beşyüz yı lm (1) uzak ve dorin karanlığı den, yirminci asrın ileri ve yeni Ti dünyasına doğru bir saniyede bu me- safeyi kateden bir ışık g'bi, çıkagel- di. Osmanlı tarihinde, mahdud bir zaman için, gene mahdud bir edebi- yatçı zümresi arasında ekunan — ve ezberlenen Ali- levai, ne yazık ki konduğu o devir içinde, kendi öz ve haysiyet|' dil davası üzerinde —en küçük bir intibah ve “ntiba uyandıra- Osmanlı şâirleri ve müte - fekkil rl-—rı ,onun Turku— ve . Büyük Türk san'atkâr ve mü- nıhıyeh Türk tarihir medeniyet ve kültürünün, T li bir lahlıle tâb tüti uldı ün parlak satihları ile meydi na çıkmış bulunuyor. Bu — satıhlara bakı Zamanında Horasan iller kim — olan Fars dil ve kültür men, Ali-Şir-Nevai, terennümlerinde | Türk ruhunun bütün - ihtizazlarını| muhafaza etmiştir. Ehramın diğer sathına bakınız: Orada şâiri, Türk gibi düşünmek ve düymak, fakat ayni zamanda Türk di? ile yazarak bu dili, kendi edebiyatının efendisi yapmak ideal ve hummasının, Ortaşarkta fışkı eşli bir iştiyakı halinde görürsü- | nüz.. Çağatay edebiyatı, bu ruhu an-| cak Ali-Şir-Nevaiden almıştır ve de-| " nebilir Ht aR Bi söndelük yösü verieçil miştir. Ehramın diğer bir cephesinde, şâ-|' iri, müellif ve mütefekkir siması ile görüyoruz. Önbeş'nci asırda, Hora - san illeri, hükümdar Hüseyin Bay - kara ile onun büyük ve değerli vez Ali-Şir-Nevaj'nin açtıkları büyük bir faaliyetinin sahnesini teşkil ediyordu. Ve: T, hem — bizzat şü A manzum eserlerini, teliflerini veriyor | ” ve Türk dilini vayıyor, hem de Türk, Hind, İran ve İslâm illerinden relen mütefekkirleri, şâirleri, — edipler', san'atkârları ile muhitin kültür hare- ketini ileriye sevkediyordu. Onun, san'atkâr ve şâiy cepb den evvel, orijinal ve daha mül olan şahsiyet', bilhassa Türk kârşi taşıdığı aşk ve onu kıymetlen- dirip edeb'yat dili yapmak ve bu dile hâkim yabancı dillerin bütün tesirle. rini kırmak hususundaki mücadele -| sinde kendisini gösteri | A! Nevai'nin yapmak istedi; | tam beş yüz yıl sonra bu- günkü Türkiyede halktan en yüksek mekteplere ve tefekklir. sahamıza kaday hepimizin müşterek akide ve davası haline gelmiştir. Gerci bu laki zaman zarfında Türk dilinin kalmış bazı mücadele ve ce- hidlerin mevcudiyet'ni kü edemezse de hiç bir s*s ve hareket, onunki kadar .—.k. değildir ve o, bu içinde değil, onda m'lli bir vüh şuur haleti arıyarak yapmıstır. Horasan diyarının büvük siması buzün, bizde de dil inkılâ bulduğunu görecek değzildir amma. hareket baslamıştır, başarılacaktır. () — Afg müuştür — 1441 ORHAN RAHMİ GÖKÇE ve nistanda Heratta do G. Veygand vaziyet almaktadır —Baş tarafı 1 inci sahifede— ağır ağır, o da Ali - Şir Büyük Türk Şair ve dirilmiştir: doğumunun 500 nci olan Ali Sir Nevaj, H rumumuz, Ali doğumunun 500 ncü yıldönümüni bütün Türklere candan kutlular, yeniden dil kurumunca neşredilecek Ankara, 8 (ALA.) — Türk dili kurumu genel sekreterliğinden bil- Buğün büyük Türk dil ve edeb'yat adamlarından Ali yıldönümüdür. Türk Çağatay dil ve edebiyatı- başında bulunmuş bir devlet Fars dilinden üstünlüğünü ve genişl'ğini o r Nevai'nin Muhakemetü Türk dilinde elit e endeksleriyle birlikte nesrini kararlaştırmış- yer yüzünde nerede yerleşmişse büyük medeniyet eserleri yaratan (ANA -Nevai müellifinin bazı âsarı ir Nevai'nin leratta Hüseyin Bay Karanın veziri damıdır. Türk dilinin, kit ileri sürmüştür. Kı lerinden biri olan, Türk di- | tr önce söyleyen bu büyük Türkün, ü kurumumuz hürmetle selâmlar ve Roma bildirdi Beyruttaki Fransız do- nanmasının teslimi istenm'ş 8 (A.A.) — Henüz te Polonya Başkumandanı Almanyanın mağlüp ola- cağını söylüyor — Baş tarafı 1 inci sahifede — Alman devlet ları, u bin kazanılması için Amerikanın y dam etmesinden her zaman korkmu, ku artık bütün Amel ikate inkilâp etmekte- hai mümessili Hopkina ile görüştük! iyebilirim ki Amerikanın, Polon ya ve müttefiklerin davasına karşı v: i nazizmin mağlüp ed mağlâp memleketlere zulüm Hi erin yeni nizamına karşı — kanun nizama istinad eden bir Avrupa a samimi — oldı anlayışlı Musaolinini: bir gavlayterden madığını göstermiştir.> olonya Başvekili, | a — Balkanlar ve — gimali Alman gördüğü muht lif harekâttan hiç biri harbi tesri — etmiyecektir. Yunan! karşı bir hücum, İtalyanları tak rse de mih n zaptedilmesi nin istilâsi Almanla sureti olarak kalıyorsa nin müda; ki buray izliğe mahkün Almanya mağlübiyeti- nin kilidi —Baştarafı 1 nci Sahifede-- kullandığı sevküle bu ok mühim İtalyan askeri ve bahri n düşmesi itimadla bekleni - .f röketinin çabuk- ayı ds Xııhınh- =mınıh işi: bağlıydı. Bu sebeple onu ca: mülevyes çamuruna sokmak istemi- teessürdel lıı bin bir endişe Fransız donanmasının teslim | * bi haböki kadaki kuv likte İngilizler iştirak edecek. yalnız t zma 'nılvr | yeni Zelndada h: r, Haber, akıı akit gelmişi İngiliz kuvvet a geçerok Al-| / andırdı, nım; günler geçtikçe yor. İnşallah aki odasıma girerek olmağa başladı. ordu. Bir k r k "mfıırı-ım etmiştir, eleceğini de söylemleti — Mektup almadınız mı? — Hııu; nutkuna şöyle, Afrikada| b pılacak herhangi bir te- t | bombalar atıl ; Merinin kafa -' Genç Kuleliler Mükâfatlarını aldılar B (Telefonla) — sini bitiren gençlere bugün ü Blv";m)ı müdürü talebeden Cahi: bele etmiştir. Askeri vaziyet —Baştarafı 1 nci Sahifede— cephi rle en kısa yöol-| d bir hale gelir., MAHZURLU KISIMLAR — Bingaziden Trablus n 800 kilemetrelik ç ük kuvvetlerin 1000 ki- k bir saha dahilinde Yeni - zlması kadar süreceği bilinme . n ukabil, Balkanlarda Almanların bir harekete geçmeleri ihtimal 4 — Mısırdan 2000 kilometre u. ğa gitmekle muhtemel bir ikmal muıkı tna maruz kalınması... G iŞAİ dılln garp üzerine harek elde hııırbu mar—mm ılııh.ı muvalfık olacafı ka « la düşmana çok büylk y dirilmiş, İtalyan pi kuvvetleri adeta biçilmiştir. r bir çok ölü bırakarak a hatlarının ötesine atılmıştır. Bir| çok esir ve ganaim elde edilmiştir. İtalyanların - bu nevmidane hucumuı Topçu ve ket mana c.ık cidı ]'M-fmın hava kııupılen İ 4 bombâardıman etmi yoktur. Garbi Morada r şehir üze Epirde ir, Ha- ne Kuleli b i H. c“ui"n('ııcı -| manialara - |Pracın düşmesi ümid edilebi -|Resmi tebliğler DOLU) 9 ŞUBAT 1941 PAZAR e» A BER L E Yardım projesi İlngiliz tayyarelerı Son Dakika Amerika parlâmento- sunda kabul edilmek üzeredir İstilâ aIlındnkı liman- lara hücumlarda bulundu Akınlar Çok şiddetli olmuş ve büyük yangınlar çıkarılmıştır Londra, 8 (A.A.) — İngiliz hava kuvvetlerine mensup — bombardıman tayyareleri, dün Manş üzerindek! Ulâ Himanlarını şiddetle bombalamış- lardır. Halk, İngilterenin cenubı şar- ki sahillerinden hücumun bazı safha- larını takip edel İş ve İngiliz bom- balarının sebeb olduğu büyük infilâk- "İların alevlerini görmüştür. :|Bulonyi mıntakası — bilhassa hücuma uğramıştır. “| Londra, 8 (A.A.) — Hava nezare- tinin tebliği: Kayde değer bir şey olmamıştır. Londra, 8 (A.A.) — Londrada öğ- renildiğine göre, bu gece Dunkerk ve| Ostand istilâ limanlarına karşı İngiliz hava kuvvetleri tarafından çok geniş “|hücumlar yapılmıştır. Italyanlar Bingaziyi teslim ettik rini gizliyemediler İtalyada idir mahal, 8 (A.A.) — İtalyan orduları umumi karargühınır.| 246 numaralı resmi tebliği: Yunan cephesinde 11 inci ordu min-. takasında düşmanın bir hücumu tar- dedilmiştir. Düşmanın — zaylatı ağır- dır. 138 üncü| Amerikalılar Nihat z_ıferın mullefık— ler tarafından kazanıla- cağına kanidirler Vaşington, 8 (A.A.) — Demokra- e yardım kanununun bugün Ame essiller meclisi tarafından ileceği — bildirilmektedir. , harp malzeme- tahsisatın müstakbel l mil olmadığı tasrih Ay Bti " şiddetli derhal k:ıhul olun - hat zaferin müttefikler tarafından kazamılacağı hakkındaki kansat et ahürat yapılmaktadır. —©: Yunan ordusu Bütün müşkülleri yen- mekte devam ediyor Yakında Draçla Avlonyanın su- kutu ümit olunabilir IAnıer. 8 (ALA.) — Röyter ajan- ıhıh iyeltar askeri muharri Bu muharebede bilhasaa ade alayı temayüz etmiştir. Tayyarelerimiz Prezevede askeri| hedefleri bombardıman etmiştir. 6/B şubatta Bingazi cenubunda reyan eden muharebede — insanca ve vasıtaca zayiatımız ağır olduğu gibi düşmanın da zayiatı fazla olmuştur. 6 şubatta kuvvetlerimiz şehri tahliye, ettiklerinden Bingazi düşman tarafın- dan işgal edilmiştir. Şarkf Afrikada Kerende karşılıklı' şiddetli faaliyeti olmuştur. Tay-! relerimiz düşman — nevzilerini ve! vasıtalarını bombardıman — etmişti Avcılarımızla İngiliz tayyareleri ara-| sında cöreyan eden bir muharebede 4 İngiliz tayyaresi düşürülmüştür. Düş- man tayyareleri Keren ve diğer yer- ler üzerine akınlar yapmışlardır. cikânunda bir bomba remor- körü bir düşman denizaltısiyle harbe tutuşmuştur. Tahtelbahire tam isabet| kaydedilmiş, remorkörümüz batmıştır. 67 kişi olan mürettebatından 48 kişi kurtarılmıştır. ; ; Yeşilay cemiye- S ae « ti müsameresi lilanhul 8 (Telefonla) — Yeşilay| cemiyetinin azası bugün bir müsame- re yermişlerdir. Cemiyete yeniden 75| İgenç aza kaydedilmiştir. Bu gençler içki aleyhinde aık sık konferanalar ve- receklerdir. MANİSADA BİR TOPLANTI Manisa, 8 (A.A.) — Ziral vaziyeti görüşüp konuşmak ve icap eden ted- birleri almak üzere bugün Halkevi de bir toplantı yapılmıştır. Ma mebusları, Parti ve Halkevi reisleri lüklerle, kar, fena' müdhiş; öğüs germek mecburiye- tinde kalmışlarsa da, mükemmel bir| » | ceBüretle tün bunları )cumisîı»rdir. Yunan ordusunun, daha aşağı olan sahil mmtakasına kadar y yol açmı ntiza Bu süretle yakındı havalar ve ç X- Mevlevi müzesi İstanbul, 8 (Telefonla) — İstanbulu sevenler cemiyeti n toplanmıştır. Yücelin Gi lata Mevleyihananin Mevlevi müzesi pmak hususundaki teklifini takdi kabul etmiştir. Vekâlet Galip Gevsi dedelerle Kumbaracı Ahmed paşanın kabirlerini bu müzeye nakledecektir. —— Kahire, 8 (Saat 21,10 da Londra radyosu neşriyatından) — Bugün öğ- leden sonra neşredileri tebliğ: Şarki Afrikadaki muharebe devam etimektedir. Eritrede Keren mıntak: da Britanya kuvvetleri, tazyik artırmışlardır. Daha cenupta hrime doğru çekilen İtalyan kuvvet- 1 takip edilmektedir. Kerenin 60 kilometre şarkında ve Asmaranın 65 kilometre garbında bulunan — Şoylen- hat zaptedilmiştir. H tanda — İngiliz — kuvvetleri şehrine doğru Herlemektedir. aştır. Telefat yok üsâr zdir. — Şu halde a deceksin, kendisini göreceksin v rdan çıkar çıkmaz buraya gelme: öre hnimsu ! — Neden? | — Çünkü acentadan sormağı mu- | vafık mın'ı"dır !)Iur da şüphe u- ondan alı 18 ile 19 a1 |eir n malümatta vapurun ik llmanına ede rıhır ve Va de orada yirsi Garsonun bir mektupla bara gönderdi, O şam biraz rahatsız olduğunu ve bi - naenaleyh bara lemiyeceğini bil - dirdi. Vapur hakikater iki saat teehhür- Zozo sastine baktı. Altıya çeyrok 4 or -dedi- limanda | t vo köylüler, toplantıda hazır bulum- muşlardır. İtalyan somalisinde kuvvetlerimiz, emleket içlerine doğru girmektedir. tün satıcıları gibi önünde bir tabla laşıyıp sıgara kibrit vesaire satacak- Fransızlar Türkiye mamülâtı n kokulu sıgarları tercih eder- |ler. $imdi piyasada onlardan bula - mazsın. Harp dolayısiyle getiremi - yorlar, Halbuki bende bir kaç paket) var. Onlardan bir kaç aded verece - ğim ve onları Yunan sigâl in al- lında saklıyacaksın. Çünkü yolda bir çok müşterinin zuhur etmesi ih- timali mevcuddür. O vaziyette mira- tiriyordu ve Selânik limanına gelen|lay Rişarın evi önünden, muayyen Purun geceleri açık denizde kans îımı_ı:ı_ guşeceksm, Yıııhâneuh hâı- yapmak suretiyle iriyorlar- |lunduğu kısım, esas evinden ayrıdır. ;!ı M L A BÜ ve kapu, daima açık duruyor. Arka- 2 daşımız, seni karşılayacak ve mirala- ya sıgara satmak için müsaade yolu- nu açacak. —_ Bu teehhür tabii idi. Çün - kü tahtelbahir korkusu bunu icabet- Esrarengiz terzi; l)ı—î ederek doğru aldığı direk artistin — evine | 2 numaralı casus da mahud npis din kiyafı ederek bel l i şam yi ni Zoze ile Şimdi dikkat et!, |rince doğru miral, sanın önüne dikilecek ve tablanın örı | kısmını yazı masasının Üzerine otur- ksm; miralay tablanın muhtevi- n karıştrırken sen ayaklarını numaralı a gn birden bire tanımamıştı. klm takdim ettikten sonra o da gar-| son gibi hayret içinde kaldı. a - Aralarında tekrar bomba mesele-| yombayı ayaklarının üzerine düşi si konuşulmağa başlandı. - ,, | meğe gayret edeceksin!.. Dilber artist; bu bomba hakkında | çahti kasıl olmuyacak, yaptığın bu iş talimatı okudu ve ayrıca bu mev- de bittabi di vdı n üzerinda 2 numaralı casusla ce - . İEKEA NN ÇAM KERLR GĞY Esrarengiz terzi korku ile sordu; —Devam edecek— - O gün sön de arkadaşımın bu kıyafetine gireceksin ve seyyar tü - : eştirecek ve sol elinle taşıyacağın | ! Böylece gü-| | Mart ayında Almanların Ingilterey? hücumu bekleniyorf Taarruz Kütle halinde olacak " paraşütçüler kıtaat il” racına yardım edecek Londra, 8 (ALA.) — Mart başında İngilterenin hayati noktalâf na Almanlar tarafından şiddetli gündüz ve gece taarruzu beklet zımdır. - Şiddetli. bombardımanli? gazlı hücumları, tayyare ile kıtaft racını kolaylaştırmağa memur şütçülerin takip edeceği şüphesidi. Di Aerolen ismindeki maruf İlE liz hava mecmüası; hava harbifli önümüzdeki —safhalarını bu $ mütalen etmektedir. Bu mecmlifi göre. Almanlar, hava şartları i verir vermez, Kütle halinde tağ zdeceklerdir. ğ Göçen sene Skandinavyaya tafi için Nisan ayını beklemişlerse de $ij di lik hat Manş üzerinde olduğu ) bu taarruz hareketine beş hafta ntizar edilebilir. eet teR MN eee . « Japon impara toru Sulh murahhasların! kabul etti Tokyo, 8 (A.A.) — japon impf'|, toru, bugün Siyam ve Hindiçini murahhaslarını kabul etmiştir. kabul merasiminde Siyamın T elçisi, imparatora elmas — taşlar süslenmiş bir tabaka takdim eti Fransada buhran —Baştarafı 1 aci Sahifede 4 işgal edilmemiş yerlerinde şid mukabelei bilmisle maruz kalmasi timali vardır. Fakat Hitler, bir mf reke ile kendisine bağlı olan Frafi nıh Almanyaya karşı İngiliz hal “İda yer slması ihtimaline karşı bu oynıyabilir mi? Laval, tazyik ile kabineye sök mak istemektedir. Fakat bu, Peti * Almanyaya karşı bir teslimiyeti dük dir. Vişi hükümeti, böyle fedakârlıki şapılırsa, Hitlere karşı esaslı bir * vaffakıyetsizliği gizliyecektir. Diko Niyuz gazetesi, Fransanıği nanma ve üslerini Almanyaya tes? ihtimalini pek varid görmemekte, de Almanyaya esir yalmız bir kişi lunduğunu, bunun da Laval olduğ! geçen harpte oynanan dramın da nız önün tarafındah oynandığını makta ve şunları Jlâve etmektedir? || Hitler, Fransayı tazyik etmek'e” Hitlerin kozları şunlardır: g İki milyon Fransız harp esiri, FÇ sanın iktısadi zorlukları, Pariste Öj manyaya taraftar bulunanların ye soğuk davranmaları. Fakat Petenin elinde de —ku kozlar vardır. Bunlar İngiliz mukâ metinin devamı, Fransız müstemi leri ve bunların içinde bulunan ral Veyganddır. Endepandans diyor ki; Almanya, Fransa ile iktısadi bi artırmak için çalışmaktadır. Lavalın, kuvvetini belli için kullanmak- istedi, Laval, bir iki haftadanberi ALm& ile tam bir askeri işbirliğine tarf? olduğündan Hitler de şimdi bu # yu izhar etmektedir. Gazete, Vişi hükâümetinin tedbirleri kabul etmasine imkân memektedir. ANADOLU Sahibi ve Başmuharriri HAYDAR RÜŞTÜ ÖKTEM Umumi Neşriyat Müdürü HAMDİ NÜZHET ÇANÇAR B Aykığı 800 TÜ yi Abone: Yıllığı 1400 kr. Yabancı memleketlere 27 lirf Tayms n.ııawi 4 | tdarehanet İkincl Beyler solkak __ı_——/ Gündelik Takvim 1360 Muharrem T 8. D. s. abah : 7.03 Akşeme l Ş 2,28 — Yatsı: