29 Ağustos 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3
20 Ağustos 1939 SALI Bir uzlaşma nasıl mümkün olabilir? F.R. ATAY Eğer dündenberi aldığımız ba- z havadislere inanmak caiz ise, si- Yasi buhran hafifleme alâmetleri göstermektedir. Bu havadislerden biri, Berlindeki İngiliz büyük elçisi- hin Londra” seyahatidir; — ikincisi Mussolinin bir konferans masası ha- #ında toplanıp konuşmak - teklifinin Hitler tarafından kabul edilmiş ol-| Masıdır. Her iki havadisi de büyük bir ih- Hyatla karşılamak lâzım gelir. Çünkü harp tehlikesi ticaretinin ikinci bir Münih zafer kazanmasına Müsaade edileceğini tahmin etmiyo- ruz, Dün de söylediğimiz üzere bö; k bir uzlaşma, Avrupa buhranla - tından hiç birini halletmiş olmaz: Bilâkis şiddet, cebir ve dikta poli: kasına büsbütün cesaret verir: hür- tiyetleri tehdid altında bulunan mil- letlerde ise İngiltere ve Fransaya kar b itimaddan eser bırakmaz. Milletler bir kaç günlük veya bir kaç aylık bir tulh değil, beynelmilel münasebetle- N tabüleştirecek, söz, hak ve ahitleri| Yeniden kıymetlendirecek bir emni- Yet nizamı istemektedirler. Büyle bir dizam olmazsa, her fedakârlığın 20- du Çek fedakârlığının akıbetine uğ- tiyabilir. Tecavüze karşi mukavemet için birleşen memleketler, silahlanmışlar, Maddeden ve manen harbe hazırlan- Mışlarsa bunun sebebi kuvvet ve zor Maceraperestliğine bir nihayet veril- Mek imkânını gördüklerindendir. Romadan gelen telgrafin bizi Memnun eden ciheti yeni bir dörtler konferansının toplanacağına dair o- lan değil, ondan sonra Avrupa işlcn hi görüşecek geniş mikyasta bir kı #ransın içtimal fikri olduğunu ek isteriz. Yeni bir konferans Münihte olduğu gibi değil, ikileri Yörtleştirmek değil, milletlerin hür- fiyet haklarını teminat altına almak Savasini aznamesinin basınamkova Mak lâzım gelir. Kıtamızın beynelmi Li bu tesanüde ihtiyacı var. Bu te- Sanüt, nufuz ve hâkimiyet pazarlık- riyle elde edilmez. Bu tesanüt, kü- Sük, büyük bütün kıta milletlerinin kendi haklarından ve hürriyetlerin- den emin olmalariyle tahakkuk ede. Kü “Almanya ve İtalya ile iltısadi Münasebetleri reddeden olmuş mu- dür) Alman ve İtalyan ihracatına i memleketler pazarlarını kapa-| Tıştır? Fakat bu iktısadi mübadele- » Berbestilik ve müsavat esasları ü- tine kurulmak, hiç bir milletin hnaı inkişaf ve faaliyetlerini tahdid &tmemek, bir tabüyet şeklini alma - '“ak icabeder. Totaliter ideoloji bu-. u böyle anlamıyor. Fakat son hâ- d'—kr. ideolojilerin akide ve kiyme- Hine olduğunu anlatmış olduğu için, Berlin ve Roma politika istikameti Ü ğiştirmekle dinlerinden - dönmüş uyacaklardır. Mecbur! dönüşlerin "' ümit edilmez tâvizlerin hesabını üt, pek müteassıp zannolunan par - İrine'çök köley vermekte alfuklar T görüyoruz. Her türlü hürriyet- '& ve murakabe hakkından mah - Tüm bulunan bu mensuplar öyle gö- ülüyor ki, liderlerine pek ziyade iti. etmektedirler. Almanyadaki Höhteşem toplanma — salonlarının Şubbelerindeki taze nutukların akis- ’tnlemııyonal marşının seşleri k, kucaklaşıyor. Bu liderler ayni B lün lüzüum ve zaruretini de yir- 'kdoıîıl saat içinde anlatmıya muvıf— olabilirler. Hııp tehlikesi ticaretine nihayet M Danzig meselesini değil, kn'ı" dıvaımı halletmek, aylardan tecavüze karşı şeferber ve en a- hk'“““"“"" karşı hazır olan mil tin maddi ve manevi fedakârlık| . "ılmn bedelini vermek — lâzımdır. g*hh bloku cephesindeki devletler - ı,u hiç biri harp istemediği doğru - Fakat bunu harpten korkmak- ş.'mâıl bir sulh istikrarına kavuş - ak arzusiyle tefsir etmek lâzım- g% Bu istikrarı temin etmiye, kâfi ı—_ İyecek veya temin etmek ümi- %;îıddı sürette vermiyecek olan Vec, &Bkekr kimseyi tatmin etmi - tir. F.R. ATAY Ci yığınlarına enternasyonal te-|, (ANADOLU) HABERLE R SON Japonya kabinesi çekildi. Yeni Tokyo, 28(A.A.) — Hııanumainin tabii bir neticesidir, kabinesi istifa etmiştir. Yeni kabinenin nasıl, kurulacağı Başvekil imparatorun nezdine gi- hakkında tahminlerde' bülunan Do- derek kabinenin muşluek istifasını mei ajansı, hariciye nezaretine |ıı - vermiş ve imparator bu istifayı ka-|ponyanın şimdiki Londra büyük el- |bul ile yeni kabinenin teşekkülüne|çisi Şigemitsunun getirilmesi ihti - İkadar eski kabineyi işlere bakmıya malinden bahis eylemektedir. |vekâleten memur eylemiştir. Maliye nezaretine de japon banka- Siyasi mahafilin kanaatine göre sı umumi müdür muavini Tsuşina kabinenin istifası Alman - Rus pak-/tayin olunacaktır. tı üzerine değişen Avrüpa vaziyeti-| Tokyo, 28 (Radyo) İmpara - Müzakereler bitti Askeri heyetimiz reisi Orgeneral Kâzım Orhay ls aubula avdet _ettı lxlınbul 28 (Hu ay-/ harp .ııımı.ı]mn kıı'şı iz çok iyi karşilanmış heyetimiz bugi siyle memleketimize dönmüştür. neral Kü; Orbay, bir mııhnr.ııi - mize şunl. — Elde ettiğimiz netic ilcı ha |da hükümetimize izahat vermi (ı) ve samimiyet havası içinde temaslar * İyapılmıştır. İngilterenin müttefiklerine yapa- ge |cağı yardımlar hakkında gazeteler. - de bir çok haberler gördüm. Bunla- zere şam Ankaraya gidiyorum,||Ta ilâve edecek bir şey yoktur. Heyetimize tevdi edilen i ikmal| Harp olup olmıyacağını şimğîdeı. edilmiş ve görüşmeler tam bir anlaş-| kestirmek imkânsızdır. Bu, ingilter ma fle neticelenmiştir İnin Almanyaya verdiği cevaba bağ- Gerek ingiltere, gerek Fransa bir.lıdır. » Hitlerle lî;l:adiye ara- sındaki mesajlar Polonya ile sulh için bir müzakerey: girişmeden harp etmek olır mu? Pariş, 27 (A.A.) — Havas Ajan- sı, son hâdiseler hakkında başvekil- den aşağıdaki malümatı almıştır. ğ saat 17,30 da Fran: sız büyük elçisi B. Coulandre yapı- lan bir talep üzerine Alman başve- kâlet dairesine giderek B. Hitler ta- rafından kabul edilmiştir. B. Hitler bu görüşme esnasında B. Colondre- den şimdi yapacağı bir deklerasyonu Fransız başvekili B. Daladiyeye bil- dirmesini rica eylemiştir. B. Hitler, bu deklerasyonunda Po lonyada halen mevcüud vaziyete ar- tık tahammül edemiyeceği ve vazi- yeti hal için almak mecburiyetinde kalacağı tedbirler üzerine -Alman- ve Fransız kanının dökülmesinden teessür duyacağını bildirmiştir. B. Daladiye B. Hitlere derbal bir cevabi mesaj göndererek, bu mesa- jında Fransanın sulha bağlılığını ve ayni zamanda diğer milletlere karşı aleni surette aldığı taahhüdlere sa- dakatini hatırlatmış, Avrupa sulhu- nun idamesi için Alman ve Fransız duğunu bildirmiştir. B. Coulondre, 26 ağustosta ak - sama doğru B. Hitler tarafından ka- bul edilmiş ve bu görüşme cenasın- Hitler B. Daladiyenin ileri sür. teklifl abul edemiyeceğini elçisine bildirmiştir. Bu şifahi cevap bilâhare Alman- yanın Paristeki maslahatgüzarı Bra- ver tarafından B. Daladiyeye tevdi edilmiş bulunan bir tahriri cevapla da teyit olunmuştur. © İNGİLTERE: - Fransa, müdafaa ve askeri ittifak muahedel 2 — Belçika, Romanya ve Yuna 4 — Almanya ile yoliyle hal İçin anlaşma, milletleri arasında samimi iş birliği münasebetleri için hiç bir Fransızın "İkendisi kadar çalışmamış olduğunu "İtebarüz ettirmiş ve Polonyanın ser- best uzlaşma usullerine katşılıklı su-| ı:l müracaat için Polonyanın izhar| arzular hakkında da teminat vımıiıtir. B. Daladiye, Almanya ile Polon- ya arasında en ufak bir sulh yolu ile anlaşma teşebbüsü yapılmadan bir harp çıkmasının kalp sahibi hiç bir insan tarafından kabul edilmiyece- ğini kayıt ettikten sonra, Fransanın Yıldıray denizaltı gemimiz İstanbul, 28 (Telefonla) — Ter- sanemizde kendi mühendis ve sanat. kârlarımızın yapmış oldukları Yıldı. ray denizaltı gemisi bu, öyle vak- || ti merasimle denize indirilmiştir. Bu- nu müteakıp gemide bir ziyafet veril miştir. böyle bir teşebbüse yardıma hazır ol- histan ve İtalya ile ademi tevacüz ALMANYA: İtalya, Macaristan » Letanya, Eston — Slovakyanın iştiklâl İTALYA: razi: 1 — Almanya ile askeri ittifak. 1 ve diplematik müzah Yunanistan ile anlaşma. D>vletler arasındaki askeri Portekiz, Lehistan, an ve rdim ti 2— Aıuaı—l—smn Çin Finlând'ya, B ya, Danimarka tükosu paktı. miş ve kendisini yeni kabinenin teş- kiline memur etmiştir. Noboyu Aybe yeni kabienin listesi ni yarın “imparatora takdim edecek- tir. Tokyo, 28 (Radyö) — Sabık baş vekil Baron Hivanuma, gazetecilere beyanatında demiştir ki: Biz uzak şarkla beraber Avrı İspanyanın kat kalması ka Burgös, 27 (AA) Nazirlar mecelisi bir harb takdirinde tam bir bitaraflık mühafaza etmeğe karar vermiş ve hükümetin bu kararı İs - Mussolini Roma, 28 (A.A.): — İtalyan gazetleri Müsşolinin harbin önüne geçmek için sarfettiği gayretleri te- barüz ettirdikten sonra dünyayı ö dürücü bir ihtilâftan kurtarmak için hükümetler tarafından yapılan mesai yi Polonyalıların bir takım taşkınlık Sulanma kanalları lıklarla Aydın. 27 (A.A.) — Pirlebeyli sulama kanalının kazılmasına dün başlarımış ve bu münasebetle hafri - yat mahallinde patlak bir merasim yapılmıştır. Merasimde vali, mebuslar ve vi- lâyet umumi meelisi azaları ile Ay- dın, Nazilli, Karacasu kazalarından gelen bir çok davetliler ve civar köy- lerden toplanan yüzlerce köylü hazır bulunmuştur.. İlk kazmalar davetliler ve köylü- lerin şiddetli alkışları arasında vali aa aa paktlar; Türkiye, leri, Misir. ve Trak karşilikli nistana tek taraflı teminat. 8$ — Akdenizde statükoyu muhafaza için anlaşma, memleketi alâkadar eden meseleleri istişare Türkiye ile askeri eminatı. ittifaklar, Estönya, Lc!o—)ı Litvanya, Le- püktları, ve İspangya ile antikomintern pakt ademi — tecavüz sini müdafaa için teminat, eret yolu ile statükoyu idame için kabine yeni yol tutacak İtalya, Japonya ile dost kalacak. Kabine değişikliğine Rus-Alman an- laşması sebep oldu. Noboyabe, yeni kabineyiteşkil edecek tor. bugün Noboyu Abeyi kabul et- verdik. Tokyo, 28 (Radyo) — İtalyanın bura sefiri, bugün Hariciye nezare- ine gitmiş ve İtalyanın japonya ile olan dostluk münasebatına devam edeceğini bildirmiştir, Harp halinde | surette bitaraf rarlaştırıldı panyanın yabancı memleketlerdeki bütün diplomatik mümessillerine ta. mim edilmiştir. pada da sulhun tesisi için çalıştık. Fakat, Rus - Alman anlaşması, dev- letin yeni bir siyaset takip etmesini icap ettirdiğinden çekilmeğe karar (SAHİFE 3) Papen Berlin sefirimize zi- yafet verdi İstanbul, 28 (Tele fonla) —Fon Papen, Berlin sefirliğine tayin edil- miş olan B. Hüsrev şerefine Büyük- derede bir ziyafet vermiştir. Japon sefiri de sefirimize ziyafet verecektir. İtalyan elçisi Roma- dan geldi İstanbul, 28 (Telefonla) — İzmir. den Romaya giden italyan sefiri bu sabah gelmiştir. Sefir, gazetecilerin vaziyet hakkındaki suallerine cevap vermiyeceğini bildirmiştir, Etrüsk Almanyaya gönde- rilmiyecek İstanbul, 28 (Telefon) — Etrüsk vapuru, vaziyet icabı olarak tamir i- çin Almanyaya gönderilmiyecektir. Uydurma ha- berler Tokyo, 28 (Radyo) — Hüküme gece matbuat ve radyolara şu tebliği ile Sovyet Rusya arasın « da halen muallâkta bulunan mesele- lerin halli için sulh yoliyle bir ' te « şebbüste bulunacağı ve iki devlet a- rasında bir anlaşma vuku bulacağı “|hakkında çıkarılan haberler tama - ve Sulh' Italya, Sulhu istemekle beraber ha- zırlanmağı da ihmal etmemiş ve tahril rüyorlar, Gazeteler, İtalyanı nsulhu muha- faza elinden geleni yapmakla beraber umumi bir ihtilâf ihtimaline karşı her türlü hazırlıklarını bitirmiş olduğuna işaret etmektedir. tla baltaladıklarını ileri sü- Menderes havzasında işi, büyük başarı- ilerliyor ve mebuslarımız tarafından vurul- duktan sonra sıra ile vali ve mebus- larımız birer nutuk söyliyerek bey- nelmilel dünya vaziyetinin karma - karışık olduğu şu günlerde bile cum- huriyet hükümetinin ve C. H. Perti- sinin köylünün refahını ve memle- ketin saadetini düşünmeden geri dur, madığını ve 26 nguıını gibi hayırlı ve mutlü bir günde başlanılan bu işin köylüye ne kadar büyük fayda- lar temin edeceğini tebarüz ettirmiş- lerdir. Köylüler namına bu nutuklara cevap veren Azizabad köyünden İs- mail Hakkı cumhuriyet devrinin ni- Fn;eı iz nimetlerinden biri olarak ikları bu güzel eserden dolayı kııylununu hükümete ve partiye olan minnet ve şükranlarını çok ve- ciz sözlerle ilade etmiştir. 50 kilometre imtidadında olan bu. kanal altmış bin dönüm arazı sula- yacaktır.. Bundan başka Atça, Bu- runköy ve Atça Moralı sulama ka- nallarının da etüdleri ikmal edilmiş- tir. Projeleri hazırlanmış bulunmak- tadır. Kurşunlu - Nazi inşaatı da hayli ilerlemiştir. Bunla- ra ilâveten Tatarlar - Söke kanalı da yapıklıktan sonra büyük Menderes havzasında sulanması kabil olmıyan bir dönüm toprak kalmıyacaktır. Yeni kanalın inşaatını deruhte e- den genç Türk mühendislerinden kuruimuş olan şirket, mühendis, tek nisyen ve işçilerinin ikametleri için Karapmar köyü civarında bütün sıhht şartları haiz paviyonlar tesis, edlimiştir. men asılsız ve uydurmadır. Bu haberler, Almanyanın Sov Alman anlaşması hakkında — dahilt bir propagandası ve dünya efkârı u- mumiyesini İngiltere aleyhine tah - rik içindedir . ri kiçindir. Mühim bir mü- lâkat Londra, 28 (A.A.) — japon ve Çin büyük elçileri bugün akşama doğru hariciye nezaretine gitmişlerdir. Londra, 28 (Radyo) — japonya büyük elçisiyle Çin sefirinin hariciye nezaretini ziyaretleri, mühim bir ge- bebe atfolunmaktadır. Ruzvelt İkinci bir teşeb- büs için hazır. lanıyor Vaşington 28, (A.A.) — Sureti umumiyede iyi haber alan bir mem- badan öğrenildiğine göre Ruzvelt sulh lehinde yeni bir teşebbüste bu- hunacaktır. Reisicumhur ayni —zamanda bu teşebbüsünde muvaffak olmak i- çin Amerikanın Lâtin cumhuriyet- lerinden mümkün olduğu kadar çok miktarının yardımını temin etmeğe çalışmaktadır. Bu yeni teşebbüsün ne mahiyette olacağı henüz malüm değildir. Hükümet mahfillerinde, Soyyet- ler birliğinin Almanya ile imzaladığı pakta rağmen sulh lehinde nufuzunu kullanacağı ümidi muhafaza edil - mektedir. Hitlerin Daladiyeye gönderdiği mektubu mevzuu bahis eden Heralkd Tribune, Hitlerin cevabında bir za- âzr ifadesi olmadığını kaydetmekte- ir. Bu gazete diplomatik harbin neti- cesi henüz malüm değilse de sinir harbinin Hitlerin değil, Daladiye ta- rafından kazanıldığı muhakkak ol- duğunu kaydetmektedir. Afyonun Nazilliden sonra Kuyucuk - Çitlik köyü ve Karacasuya giden mebusla- rımız buralardaki tetkik ve temasla- rını bitirdikten sonra dün Bozdoğa- na geçerek geceyi orada geçirmiş - lerdir. Meb'us Hüsnü Açık- söz vefat etti İstanbul, 28 (Telefonla) — Kas- davi edilmekte bulunduğa Şişli sıh- hat evinde vefat etmiştir. Kurtuluşu Afyon, 27 (A.A.) — Afyonun kurtuluşunun yıldönümü olan bu- gün şehrimizde büyük - tezahüratla kutlulanmıştır. Tam istirdad saatın- da orduyu — temsil eden bir kıtanın alkışlar arasında şehre girmesiyle başlamış olan bu kurtuluş şenlikleri- ne iştirak etmiş olan bütün Afyon ve civarı halkı bu sevinçli dakika - larda ebedi şefin aziz hatırasını ta- |tamuni mebusu Hüsnü Açıksöz, te- |zimle anmışlar ve milli şefimize ka.- sı sevgi ve bağlılıklarını bir defa da- ha teyit eylemişlerdir.
