5 Ağustos 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

B Ağu dir. Hattâ bu dava, Yugaşlav litikası üzerine de büyi ki terihine kadar geri gider. Yugoslav- ler krallığı adiyle anılırdı. Bu, yalnız bir jsim değil, üç unsur arasındaki münasebetlerin mahiyetini izah eden bir siyast formüldü. Fakat devlet makanizması iyi yürümedi. Kral Aleksünde: 1929 senesinde başka bir tecrübe yapmıya karar verdi. devletin teşkilâtında esaslı bir inkı lâp yaparak Yugoslavyayı tesis etti. On senedenberi yapılan tecrübe, bu sistemin de devamlı olamıyacağını Sırplara ve Hirvatlara anlatmıştır. Bunun için bu defa Hırvatlara ol- dukça geniş otonomi temin eden bir sistemin kabulü kararlaşmıştır. Yu- goslav hükümetini eline aldığı gün- denberi başvekil Svetkoviç ile Hır- vat lideri Maçek açasında bu hayati mesele üzerinde görüşmeber yapıl- maktadır. Nihayet geçen nisan sonu- na doğru bir anlaşmıya varılmış ve anlaşma tasdik için Prens Pole tak- dim edilmişti. Ondan sonra Sırp - Hır. vat davasının üzerine bir esrar per- desi çekildi. Hırvat gazeteleri Prens Pol'ün anlaşmayı tasdik etmediğini yazdılar. Sırp gazeteleri bunu inkâr ettiler. Fakat anlaşmanın meriyete geçmediği de muhakkaktı. Zaman zaman bu mesele tazelendi. Bir ara- hk eski başvekil Stoyadinoviçin Sırp - Hırvat anlaşmasına mani ol mak için entrikalar çevirdiği söylen- di. Sonra eski başvekilin bu entrika- İtalya namına yaptığı iddia edil- di. Bu rivayetlerin ne dereceye ka dar doğru olduğu bilinemez. Faka' İtalyanın Sırp - Hırvat anlaşmasın- dan memnun kalmıyacağı âşikârdır Cünleü bu anlaşmalar yapılmadıkçe wyanın vetlenmiş olmaz politikası da meflüç olmaktan kuı tulmaz. İtalvanın Yugoslav polit kası, bu devleti parçalamamak fa kat kendi nüfuzu altında zayıf bir vaziyette yaşatmaktır. Yugoslavya nın parçalanması İtalyanın işine el vermez. Çünkü bir parçasını mutla- ka Almanyanın alması lâzım gele- cektir. Halbuki Almanyanın Adri- yatik denizine doğru sarkmasını İtalya istemez. Şu halde İtalya Yu- goslavyanın mülkf tamamlığına ta- raftardır. Fakat kuvvetlenmesine as- Vâ taraftar değildir. Diğer taraftan sulh cephesini teşkil eden devletler kuvvetli bir Yu- goslavyada orta Avrupa ve Balkan sulhunun gara ler. Bunun içi berler, artık bu davanın nihat ola- rak halledilmek üzere bulunduğunu bikdirmektedir. Bu haberlere göre, Svetkoviç ile Maçek arasındaki gö- rüşmeler anlaşma ile neticelenmiş- tir. Ve bu anlaşma tatbik edilir edi- mez Yugoslavya kabinesinde esas- h değişiklikler yapılacaktır. Sırp - Hırvat anlaşması, Çekoslo- wakyanın tüyleri ürperten âkıbetin- de, garp Slavlığının uğradığı felâ- ketten cenup Slavlığını kurtaracak-| tır. Ayni ırkın iki kolu olan Çeklerle Slovaklar, biribirleriyle geçineme: dikleri için bugün her ikisi de AlL Manyanın yumruğu altında inle- mekledirler. Bu iki ırkdaş milletin feci âkıbetleri, Sırplar ve Hirvatlar için acı bir ders teşkil etmiş olmalı- dır. VapileryeBiz dii Bap . Fusli vat davatını hallettikten sonra ha- rici politikasında da daha müstakil| hareket edebilecektir. Esasen sulh tepbhesinin vaziyeti kuvvetleztikçe Yugoslav dış politikasında da istik- Tâl temayülü kuvvetleşmektedir. Ar- navudluğun ansızın işgaliyle Yugos- ivya eşir vaziyetine — düşmüştü. müessir olmaktadır. Yugoslavyanın en ehemmiyetli iki unsuru arasında- mlaşmazlık, devletin kuruluşu ya büyük harbi takip eden on sene içinde Sırplar, Hırvatlar ve Sloven- DIŞ POLİTİKA | ğı_rp-Hırvat davası| ,, . Bilindiği gibi, senelerdenberi, 0 - Hırvat davası, Yugoslav iç po- sının mihverini teşkil etmekte- Londra, 4 (R selesini mevzuu' yanm şantaj ya «İda voalanzluğundan maznün — sabi nk umum MÜdÜrü-Ziıyu tiş ile Tahir Kevkebin avukatları, bu Kevkep için istenilen ceza, beş ıeıu:—'ı şün talepnameyi tebellüğ — etmişlerİden on seneye kadar hapistir. eniz nümüzdeki aylar zarfında Avrupa- da bazı hâdiseler çıkabilir adyo) — Avam ka - bahis ederek japon-| ilâve eylemiştir: ptığını söylemiş ve Noel Bekerin sözlerine cevub ve-| ponyanın ren başvekil Çemberlayn, Fransa ve| beklemekte ve herşeyi müzakere y Bugünkü celsede muhalefet lider-| Amerika ile dalmi bir teması muha-|lu ile halletmeği tercih etmektey lerinden Noel Beker; uzak şark me -|faza edildiğini söylemiş ve — şunları| Bununla beraber, uzal Çemberlayn, İngiüterenin, en büyük dikkatini Avrupaya atfetmiş ol- duğunu söylüyor. İürk - Iİngiliz müzakereleri normaldir İnin isteklerini kolaylıkla kabul et .|li mümkündür. Uzak şarkta zarar marası, bugün toplanmış ve muhte-| memesini ve Amerika ile bu husus- lif meseleler etrafında müzakere - ta mutabık kalmasını istemiştir. lerde bulunduktan sonra, yaz tatili için kapanmıştır. 1 | gören tebeamızın vaziyeti gözümüz- den kaçmamaktadır. Bunun için, ja göstereceği hüsnüniyeti k şarkdaki me- naflimizi korumak için bizim de o — japonya hükümeti mutedilâne |raya gönderecek gemilerimiz vardır. hükümetin aldanmamasını japonya -| hareket edecek olursa ihtilâfın hal- Japonya, mihvercilerle as- keri ittifak mı yapacak? japonyanmı istekleri hakkında bi - General Inagaki, dün Başvekil İranoma ile konuş- muş ve bu fikri ortaya atmıştır 'Tokyo, 4 (Radyo) — Başvekil Ba-|mihver devletleriyle biran evvel ae - iş ve u-| ileri sürmüştür. ak | yi Ö-| —Falepnamede Ziya iy Alâkadar mehafilde söylendiğine | İtalya ve Almanya sefirleri, bugün | mesj ve aske göre; general İnagaki, japonyanın | Komoda toplanarak konuşmuşlar ve |«i fikrini ortaya atmışlardır. ——— —RÇ— —— Satie mes'elesi Ziya Öniş ve Kevkep için istenilen cezc,5-10 sene hapistir İstanbul, 4 (Telefonla) — Sa -|ve pazartesi günü itirazlarını derme- Münevraları n edeceklerini bildirmişlerdir. Öniş ve Tahir Moskova müzakereleri Askeri hey'etler gelinceye kadar siyasi müzakereler durdu gidecek olan Londra, 4 (Radyo) — Moskova-| ti, bugün buraya gelmiş ve İngiliz| erkânı harbiyei umumiye reisiyle u- re askeri heyetlerin muvasalâtına in- Fransız askeri heye-|ket edecektir. İki heyet, yarın Moskovaya hare- Moskoavadan haber verildiğine gö zun müddet konuşmuştur. Fransız tizaren siyasi müzakereler tevakku- verilecektir. heyetine bu gece mükellef bir ziyafet lfı uğramıştır. — o0— Polonya'nın protestosu Danz'g'te Lehli gümrük memurlarına büyük müşkülât gösteriliyor Varşova, 4 (Radyo) — Polon)'işnn uğradıkları büyük mü hükümeti, bugün Danzig senatosu şikâyet ederek protestoda bulunmuş. riyasetine bir nota vermiş ve güm -| tur. rüklere tayin olunan Lehli memurla- ç Prens Pol'ün Berlinde mihver dev y letlerine karşı taahhüde — girişm ten kaçınması ve şimdi de Londra; — Devamı 5 inci sahifede — | Tayyare ile Ankı araya giden ingiliz amiralı Cunningham jyare istasyonunda karşılandıktan sonra ülâttan müşterek bir rapor tanzim ederek, ja ron İranoma, bugün harbiye nazırı| keri bir ittifak akdetmesi lüzumunu | POnya hariciye nezaretine göndermiş general İnağakiyi kabul e zun müddet konuşmuştur. lerdir. Sefirler, bu raporlarında ja- iran evvel mihver devl sıkı münasebat tesis et- 1 bir ittifak akdeyleme İtalyan manevraları -|de bulunduğunu zim münferiden karar vermemize lim- kân yoktur. Zira diğer devletler de bu isteklerle alâkadardır.» Nocl Beker, tekrar söz almış ve iaponyanın, ( n Kelloğ) misakı- a Ihlâl ettiğini, Çine tecavüzde bu - lunduğunu söylemiştir. Başvekil Çemberlayn, vab vermiş ve ezcümle demiştir ki: — Sözlerim yanlış tefsir & melidir. Biz, uzak şark hâdiselerin lüzumu kadar ehemmiyet vermekte- yiz. Ancak, en büyük dikkatimizi, Avrupaya sifetmiş — bulunuyoruz. Avrüpada önümüzdeki aylar içinde vukubulması, muhtemel — hâdiseleri önlemek için fevkalâde müteyakkız bulunmamız lâzımdır. Mebuslardan biri, Alman, İtalyan ve Portekiz askerlerinin İspanya - dan tamamen 'çekilip çekilmediğini sormuştur. Cevab veren Butler, Al- man ve italyan askerlerinin tama- men çekildiğini, Portekiz askerl |den İspanya topraklarında tek fard kalmadığını söylemiş, Türk - İngi- liz siyasi müzakerelerinin ne radde - anlamak isteyen Hendersona verdiği cevabda, müza- kerelerin gayet normal bir halde de- vam eylediğini beyan eylemiştir. »|reviye mütehassısı, onu buraya ala- Ankaradan | “ lilere hazin mektup Cevdet Fuadı kaybetlil nıyanlar yanacaklardır. Otuz beraber yaşadığım İ: ne iştirak ederek ağ hıs düşünemem gönlü dolu olmasın, ve bugün az kimse tahmin ederim ki İzmirde — ondan gördüğü bir iyiliğe minnettar? — bulunmasın. Babasını İzmirde gö düğü n mmna—b.gndfg: gözleri nemli Cevi det Fuad gözümün önünde! Şimdi Cevdet onun yanında yatıyor. Bu fâcia bu kadar erken n(’ı'(ji olacaktı? Babası ile Cevdet Fuaddan evvel ta- nışmış ve dost olmuştum. İzmir yeti muhasebe mümeyyizi idi gün bana dedi ki <Eşrefpaşa hastahanesinde doktorlük açılmış, benim oğlun;:uk ei Ş bir hm.>" Cevap voslimi Ü üzel amma değim. 'Orella vertabiblik münhaldir. h —İyi ya - dedi - işte benlins w da Kastamoni teşkilâtında sertabil tir. Hâlâ hatırımdadır: Bu mul rede hem sevindim, hem kendisine biran olsun tereddüd vaziyeti'göste diğim için utandım. Cevdet F geldi. Muntazam, çahşkan, ve yolsuz şeylere karşı çelik gil ü Küçük bir suça karşı en ağır ce- zayı bizzat tatbik ediyordu. %u n dt kendisine de zararlı olacağını atahane ve teşkilât tim ve dedim Bu nindir. Seninle beraber — çalışanlar- dan, hekimden hademeye kadar kim- den memnun olmı iki satır yazı ile senden ayırabi . Bizzat ceza- e Manevraların ikinci safhasına bugün başlanıyor Roma, d (Radyo) — İtalyan ordu safhası dün sona ermiş ve ikinti safhaya yarın başlanması karatlaştırılmıştır. Karl Ticaret İstanbul, £ (Telefonla) — Ticaret odaları kongresi, birinciteşrinin 28 ünde Ankarada toplanacaktır. Ti n birine Hortinin oğlu Tayyar2 ile Istanbula vardı ve Budapeşte- ye gitti İstanbul, 4 (Telefonla) — Maca- ristan kral naibi amiral Hortinin oğ- lu, bugün Afrikadan tayyare ile şeh- rimize gelmiş ve derhal Budapeşteye hateket etmiştir. Bazı müesseseler Yerli mallara ecn2bi tamga vuruyorlardı Kstanbal, 4 (Telefonia) — Bazı mMüessesn, » yerli mallara ecnebi damğa vurdukları hakkındaki ha - ber üzerine başlıyan tahkikat bitmek üzeredir. Bu'gar gazeteleri Bu haberi nereden uydurmuşlar İstanbul, 4 (Telefonla) — Bulgar * |eazetelerinden bazıları, iki askerimi-| p zin hududu geçtiğini ve teati olunan) ., için sigara fabrikalarımı ateş neticesinde birinin yaralandığı-|pat alınmıştır. ni ve diğerinin de. topraklarımıza löndüğünü yazmışlarsa da, Bulgar hükümeti biribirini takiben neş- rettiği iki resmi tebliğle bu. haber resmen tekzip edilmiştir. Iktısad Vekâleti Arpa, tiftik ve yapağı ih- racatını kontrol edecek İstanbul, 4 (Telefonla) — İktısad vekâleti, Arpa, tiftik, ve yapağı ihra- e “|catımı kontrole tabi tutmağa karar Ankarada tay- vermiş ve bunun için geniş tertibat almıştır. Viktor Emanuel de bugün manevra- ların cereyan ettiği havaliye muvâa- salat etmişti! ıOdaları ret odalarından az iş görenler kal- dırılacak ve kalanların da teşkilâti Propagandacı Macarlar Slovak hükümeti tara- fından tev'if ediliyor Bratislavya, 4 (Radyo) — Slovak. ya aleyhine propagandalar yapan Macarlardan otuz üç kişi bugün ya- kalanmış ve tevkif edilmiştir. Istanbul maçı Yavuz Ffutbolcuları kazandı İstanbul, 4 (Telefonla) — Limanı- mızda bulunmakta olan ingiliz drit- notu futbolcuları ile Yavuz futbolcu- ları arasında bugün öğleden sonra bir maç yapılmış ve sıfıra karşı birle Yavuz futbolcuları lehine bitmiştir. Maç, fevkalâde heyecanlı olmuştur, Sigara kutuları şık olacak İstanbul, 4 (Telefonla) — Sigara tularının daha güzel ve şık olma- ızca terti- Diyanet işleri reisi İIstanbula gitti İstanbul, 4 (Telefonla) — Diya- net işleri reisi bugün Ankaradan bu- raya gelmiştir. Isviçre müdafaaya hazırlanıyor Berlin, 4 (Raâğyo) — İsviçrenin müdafaası için geniş tertibat alınmış, landırmak külfetiyle üzülme.» Vasi salâhiyetten memnun oldu; uzun seneler ayni his ve fikirle müş- terek çalıştık. Herkesle olduğu gibi 'daima artan bir sevgi ile yaşadık. Ben resmi işimden ayrıldım, o bu- güne kadar İzmiri şereflendirdi ve nihayet ebedi ayrılıkla hepimizi yak- tı gitti, S Cevdet Fuad nev'i şahsıma ben- ziyen kâmil bir insandı, Husust ve resmi hekimliğinde, Kızılay hığında 'çok yüksak muvıifî;ı';:a_" çalıştı. Ağır vakur, munis, neş'eli yaşardı. Düşkünlere karşı daima rva- him ve kerim bulunurdu. Bugün onun yokluğu İzmir deyince gönül. leri karanlık bir boşluk haline geti- rerek elemle, ümidsizlikle doldur- muştur! Bunu herkeş bilir. Meslek — aşkiyle çalışması son güne, yani baş — hekimi olduğu Eşrefpaşa hastahane- sinde hayata gözlerini yumuncaya kadar devam etti. Çok sevdiği hast hanede hastalandı ve orada ö Ar- tık benim gibi İzmir fuarına gitmek fırsatını kollayanlar ve yahud An- kara Âli Sıhhat şürasına onun gel- mesini gözleyenler onu göremiyecek ler ve hatıraları gönülle: nar duracak. İzmirde maddi manevi derdin. merhem arıyanlar koşar ona, en gi li ve samimi sırlarını söyler, hayatı; acı hâdiseleri karşısında onun fikri ve reyi ve yardımı ile ateşlerini dürürlerdi. Onun dostluk neş'esi muş hislerin yüzlerini eritebili: O her zaman muhitine teselli, ürm ve imdad havası nefhetmiştir. İn onunla konuşurken derdini iz sarfsız, kelimesiz anlatabilecek bir. ifade kolaylığı duyardı. Ailesine kar- şı çok sevgi ve şefkatle bağlı idi. Ay rıca bir mevzu teşkil edebilen fi kudretin yüksekliğini tekrarlamıyo rum. Cevdet Fuad hekimliğin inı hk cephesini temsil eden bir varlıktı Ailesini meslek kardeşleri halkını ve onu tanıyanları taziye ede- Tim. Dr. Şükrü Şenozan Esbak İzmir Sıhhat müdü * Darü:bedayi Yakında şehrimize geliyor İstanbul, 4 (Telefonla) — Darül bedayi bugünlerde İzmire )ımm* istihkâmlar inşası kararlaştırılmış ve lâzımgelen tahsisat ayrılmıştır. decek ve fuar münasebetiyle oraç virmi gün kalacaktır.