6 Kasım 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

6 İkinciteşrin PAZAR 1938 Askerlik ha'risleri I AKDENİZDE Harp filoları (ANADOLUY Rütenya mes'elesinin iç yüzü nedir? SANİFE & l üşteri Perdesi &l A ER ee SA saa eee Bugünkü perdede 2 Karagöz, 2 Hacıvad var Bu ülkenin, Macarlara verilmesi Al.- manyanın işine yarayacaktır Son günlerde Avrupa siyasetinin| manya ve İtalya da iştirak edecek- l V k 4 l Krrl itat etmek kiç,; (Karazüzle F ad perdade karşı karşıya konuşurlârken — ansızın h z ” > fen mühim hâdisesini Rütenya me- kat, şunu itiratf etmeli ki, bir di K Te Ka vad kay i ğ seli yor. İngt İ ir def sesi baylar. Müteakibon perdeye Haciv ıyafetinde su — mi Büyük devletlerin harp gemileri ara- -t iaki ğ — İlnafka ve Tramanın a gaü y Caena, Karaşz kyaletindı de mimar B Necmeddle B kiymet vermeleri ölçüsündedir. ki, ** sındaki muvazene farkı nedir? Çemberlayn, — Müs Daladiye Hitler arasında Müzihte yapılan geçen — haftalar e Roma - Berlin, ve Paris - Lon. dra mihverlerinin Akdenizdeki deniz kuvvetleri meselesi yeniden — ortaya Bu dört büyük devletin Akde - izdeki deniz silâhları ne — kadardır. Bir münazaa çıkacak olursa iki taraf ne kadar kuvvete sahip olabilecek ve kuvvetlerden ne kadarımı afeş hattına ilecektir? Zihinleri yeniden iş - an bu. mühim — meseleniit ifadesi şudur: donanması İngiliz deniz silâhları; 16 saffı barp gemisi, 69 krovazdr, 6 tayyare gemi- , 1860 torpll gemisi ile dÖ denizaltı gemisinden (barettir. Halihazırda de- tezgâhlarında inşa edilmekte olan saffıharp gemisi, 21 kruvazör 440 torpil gemisi ile altı gemisi vardır. Mevcut saffıharp gemilerinden üçü esaslı surette tamir görmektedir. Hal nşuda olan yeni gemiler 1940 yılında kmal edilmiş olacaktır. — Bunlardan başka 1942 yılında bitirilmek üzere düha beş gaffıharp gemisi inşası ta - savvur ediliyor ki, bu takdirde İngi - ve onferanslan sonra için liz donanmasına yeniden — katılacak seffiharp gemilerinin sayısı on olacak | demektir. İngiltere bu gemilerin hepsini Akde nİze gönderemez. Bunlardan bir kismı- va şimal denizinde Alman donanmanı.. e| sevkedebilirler. İtalya Dört saffıharp — gemisinden — ikisi Baaslı bir tamir görüyor. İtalyanın 22 kruvazör , 112 torpil gemisi 79 deni - zaltı gemisi vardır. Deniz tezgühların- dü inşa halinde olan 4 saffıkarp gemi- si ile 32 torpil ve 14 denizaltı gemizi vardır. İtalya bütün donanmasını Ak- denizde bulunduracaktır, *ekk Akdenizde bir harp başlıyacak olur- sa İngilterenin anavatan — gularında 6 saffihamp gel temeldir. Ak gönderili muhafazasına tal vük zarlık iz yolları- edilecek Kra. » Okyanus zörlerin la 'a Akdenizde 24 krı vazör kalacaktır. Bu göre, a ile İngiltere müştereken Ak - denizde 19 saffıharp gemisi ile üç ya hut dört tayare gemisi, 100 en faz! torpil gemisi ve 75—80 kadar deni altı gemisi bulunduracaktır. İngilizler Akdenizde kâfi derecede fsse sahip olmadıkları için harp e- u bakıma İnasında İngiltere donanması sıkışık |bir vazf, te gireceklir. karada yegâne tersanesi Malta ada - i»ımlnıiır. Bu tersane b harp ge- milerin! tamir edebilir. Yaralanacak İgemilarin sayısi fazla olacak olursa (bunlı İ İngilterenin iç den bu mevzu etrafında, tanınmış siyast muharrirlerden Serj Sabatye enteresan bir Mmakale neşretmiş Bu yazıyı aşağıda okuyacaksınız. Son hâdiselerin ışığında yapılma- & zaruri bir şey varsa o da Fransa - vın diş politikasını umumi hatlarile gözden gecirmektir. Bot işi telâşsız ve acelesiz yapmak lânmadır. Aksi halde, pek şüpheli yollarda maceralara atılmak ihtima- Vi vardır. Bunlardan biri, Fransanın, Ma- caristanın teveccühünü — kazanmak - ve Polonyanın dostluğunu yeniden fethetmek için, bu iki memleketin hudud sahibi olmak ar- mmüsterek b zuşuna müzaheret etmesi olur. Deniliyor ki, böyle bir müşterek hudud bir Polonya - Macari: Romanya bolokunun — teşekki kolaylaştırır. Bu da Çek kalesinin düsmesinden sonra cermanizmin mesine karşı koyabilecek yegâ- ne maniadır. Bu. meı leketin devamlı menfa- tlerini emniyete almak ihtiyacını hisseden bütün Fransızları alâka- sız bırakmıyacak bir iddiadır. Fakat bu iddia doğru olabilmek çin, tahakkuk etmekten çok uzak folan bir çok şartları icap ettirir. Evvelâ Çekoslovakyanın, istesin istemesin, bundan böyle Almanya- inin orta Avrupa nüfuzuna bir âlet vazifesini göreceğini kabul etmek na karşi bulunduracak, diğer bir kıs-|Olan anavatan tezgâhlarına gönderil- değildir. Hiç şüphesiz Çekaslovak- mını da Okyanustaki deniz _ıol!ırmı]m*li lâzımdır, Bu çok tehlikeli bir iş. ya Berlinle iş birliği yapmak mec- muhafasa etmek üzere ahkoyacaktır.;tİr. ço Alman dönanması 6 Alm: son seneler içinde küçük, fakat son sistem yeni bir donanma in- şasıma başlamış bulunuyor. Bugünkü Alman deniz silâhları (Cep) namı ve: rilen 9 karp gemisi ile 6 kruvazör İle 19 torpil gemisi, 36 deniğaltı gemisi: den İbarettir. İnşa edilmekte olan 4 saffıharp ge- ralsi, 2 tayyare gamisi ve 25 denizaltı gemisi vardır. Bu gemilerden ikisi 933 seneri nihayetinde diğer ikisi de 939 senesi nihayetinde ikmal edilacek Fransa Birisi (Dünkerk) sistemi — olduğu halde 6 saffıharp gemisine sahip olan Frasanın bu altı gemisi son — sistem arla müçehhez ve tamamile ye- gemilere ilâve olarak inde bir gemi dahâ zörü, 72 torpil gem » gemiai vardır. İnşa halin. de 2 saffiharp gemisi ile 1 kruvazör ” ile 18 torpil gemisi vardır. İki saffı - Tp gemisinin inşası içinde bulundu. muz sene başlandı. Bir harp başltyacak olursa bütün ba donanmayı — Prasızlar - Akdenize e I G.2 Tn aa aa Yazan: (Tomas Conson) Emiliya bu teklifi kabul etti. Bi- ribirine hayırlı geceler temenni ede- rek ayrıldılar. Piyetro bir lâhza için odasına çık- tı ve istirahat etmek istedi. Fakat güzel Emilya kandisinde o kadar de- ÜUmumi harpte Amerika ente.icens Bayınaçak üsse gahip olmıyan İnş gilizler Akdeniz donanmalarının emni- yeti için Kıbrır adasında tahkimata başladılar. İngilizlerin bu harekeline Halyanlar Kıbrıstarı 370 mil uzaklık. taki Leros adasını tahkime başlamak- la mükabele etti Balıkesirde Bir aile faciası oldu Bir adam karısını bıçakla öldürdü " (Hususi) — Edremidin aplar köyünde bir aile faciası ol Omuş, bir udam karısını — biçakla öl- İdürmüştür. Katf 25 yaşında — Meh- meddir. Vaktnım sebebi kukançlık- ar, Mehmed, daima kavga ettiği kâ- i de yısı 20 yaşında Zehra e sön &i münakaşaya girişmiş, kondiü bederek bıçağımı Çekmiş, — zavalhyi (kalbinden yaralıyarak öldürmüş! “Katil yakalanmıştır. x servisi: CASUS ROMANI lKalıramtmîılı, kan ve deh;etı ! Amerika entelicene veryis kumandanı 15 - derek bir kaç viski yuvarladı. Ertesi sabah Piyetro uykusuz ve fakat neş'eli ve tesellisini bulmuş ©- larak — yatağından kalktı. Giyinip İtraş oluncıya kadar saat on oldu. |Derhal " profesör doktor Klansun * Jım edeceği söyleniyor. Bu, tama: rin bir heyacan uyandırmıştı ki, bir| muayenehanesine gitmek üzere ha-| türlü uyuyamıyordu. zırlandı, otelden çıktı ve taksiye bi- — Ne yaradılış> Ne harika, nejnerek doğru muayenehânöye gitti. güzellik?.. Ya o vücud!.. Hastalarla dolu olan bir koltuğa Hayatımda böyle kusursuz yara-| yaslandı. Dün olduğu gibi bugün de dilişa ilk defa olarak tesadüf ettim. |hastaların kesretini görünce asgart Diyordu. Piyetro mütemadiyen söylenip duruyordu. Maamafih ümidi çok bü yüktü. Ve o ümidle tekrar otelden kat bu düşüncesine mağlüp oldu. Çünkü koltuğa oturur oturmaz bir bir saat bekliyeceğine hükmetti. Fa- Ti buriyetinde kalacaktır; — bazılarına öre, bu iş birliğinin tabiiyete ancak Ci AA Basbla Yü AMAD “İnın verdiği reaksiyonun da buna yar İmile realist olan Çek karakterini yı Tiş tanımak olur. Çekler, yaşamış oldukları trajik saatlerde, mühasımları — tarafından ezilmelerine imkân vermentek azmi ni göstermişlerdir. ir ceşaretle, harbi ik bir fedakârlığız katlandılar. Şimdi hiç vakit kayhet meden devletlerini yeni temeller Ü- zerinde, bir. Çek - Slovak - Rüter devleti halinde organize etmekle uğ raşıyorlar. Bundan böyle aralarınde yabancı yoktur. Politik hayatları nn muvazenesi şarka doğrü kay maştır. Şimdi bütün — komgsularilr dost geçinmeleri lâzımdır. Fakat ce ki dostluklarından vaz geçecekler nasıl tahmin olunabilir Çekler, İngiltere ve Frantanın e konomik müzaberetlerine muhtaç tırlar. Yeni hududlarmın — gatantis onlara Münihte bu iki devlet tara fından resmen vadedilmiştir. Polan “)ya ve Macar azlıkları meselelerini: hallinden sonra bu garantiye ÂAl - — Doktor sizi bekliyor, lütfen beni takip ediniz. dedi. Piyetra hemşireyi takip etti. Ve onunla muayenehanenin mükellef bir salonuna girdi. Bu yer doktorun husust salomr idi. O anda da öbür kapıdan doktor Klans - giriyordu. Nlütebessim bir çehre ile giren dok- tor elini Piyetroya uzattı. — Dostum; dünkü baridana is- tikbalim, sık sık başıma gelen sinir ağıılarından ileri gelmiştir. Af bu- yurunuz. Buyurun, rica ederim, o- turunuz, dedi. Piyetro otururken barid bir mua- meleye maruz kaldığını fark etmedi ni söyledi. Klans ta yambaşındaki koltuğu Piyetronun koltuğuna doğ- ru çekerek oturdu ve kulağına: — Reise ne verecekseniz bana bı- rakınız. Çünkü rels bir kaç gün için burada bulunamıyacaktır. Seyahat- ten avdet edince temas edersiniz. Yani dört, azami beş gün sonra.. yiniz, fakat Fransadaki teşkilâtımı- yeni devletin organizasyonunda o- nurt yardımına gelmeleri nisbetin- İ », dedir ki, Çek Slovaklar istiklâlleri- ni ve hükümetlerini, serbest bir mik let hassasiyetile muhafaza edebile- ceklerdir. İkinci şart ta Macaristanla Po - lonyanın asağı Karpatlar Rusyası bir defa Macaristana ilhak edildik- ten sonra Berlinin politikasına âlet olmaktan vaz geçip geçmiyecekeri- ni bilmektedir. Çekoslovak pasta - sından iştihaları artan Macarlar, Romanyadaki — haklarını — istemiye kalkışmıyacaklar mıdır? Transilvan yada iki buçuk milyon Macar var- dir. Budapeşte 1918 de bunları is- temekten geri durmarmatır. Böyle- bloku fiilt bir rol oynamıya vakit bulamadan yıkılacaktır. Polonyaya gelince, simdiki devlet adamlarının mehareti sayesinde, şu veya bu ge- kilde, büyük Alman kormşusiyle bir anlaşma zemini bulamıyacak mıdır? Meselâ bu anlaşma, Polonya istek- lerinin Almanlarınkine muvazi ol- duğu sömürgeler işinde bir tesanöd şeklinde olamaz mı? Nihayet üçüncü ve son gart ta aşağıki Karpatlar halkının büyük ekseriyetini teşkil eden Rütenlerin Macaristana ilhaklarını istemesidir. ki, artık bu akla bile gelemez. Belg- dığı gibi «Macarlar aşağı Karpatlar damiri için yüz mü uzaklıkta Jazamgelir. Halbuki bu mulakkak | Rusyasında pek iyi bir hat'-a bırakı: mamışlardır ki şimdi Rütcaleri isti- yebilsinler.» Bir kaç gün evvel, Rüten siyasi şefleri, Afikoslavakya anaya vadedilmiş olan aşağı'Karpatlar Rus yasının mühtariyetini elde etmişler! ve buna mukabil Çekoslovak devle- & içinde kalmalarını kabul etmisler- dir. Rüten siyasi şeflerinin bu karar| n Pragin bir manetvrası olduğu ka- bul olunsa bile, — Rütenlerin — yanil aşağı — Karpatlar Ukranyalılarının Slav oldukları da unutulmamalıdır: Onların Macaristana bağlanmaları rkt prensibe aykırı bir hareket okur. Tu. Polonyalılarla 2 ek bir bududa sa ine m tüte n senrların — müşte-, olmak taleple olur. mesolesi, daha geniş ancak bir taraftarıdı: t meselesidir ki beş devleti " eder: Polanya, -Rusya, Çe- coslavı Romanya ve Macaris - an, Bütün milli meseleler gibi, bu la günün b istemez şü nülüle ört. yatlar Ru anması k; ir mesele, an başka bir işe yaramıy Yeni Çekostovakyanın bir tampan devlet, bir nevi bitaraf mıntaka ha- e size vermekte mazurum, Klans hayretle baktı: — Neden? — Çünkü büyüklerimden almış olduğum direktif böyledir. Bu milt- him evrakı İspanyada ancak reisin eline vermekle muvazzafım, — Benden şüphe mi ediyorsu- huz? — Hayır, şüphe.etmiyorum. Fai kat aldığım emre nasıl muhalefet edebilirim? — Şu hale göre ne olacak? Derhal reisle temasımı temin edersiniz, Piyetro bu cümleyi hiç tereddüd göstermeden söylemişti ve devam etti: ce sözde Polonya - Macar - Rumen 'Ben eski Karagöz filân değilim ; radın resmi gazetesi Vreme'nin yaz- "4 “|halinde kabyor; bütün Şarki ve or! rö gelirler. O a deye atlar) Bay Reşid — a mahâalle bekçisi biçiminde mimar B. Reşid de per- ragöz!. Karagözlerin ikisi birden — Buyu: Bay Reşid — Hacivad!.. isi birden — Hacivadiarm Reşid — Ayol mıyor, ( Hepsine b nüÜz?.. Hepsi birden — Reşid — Öyle ise eski Karagözle yeni Karagöz, eski Hacivadla yenl acivad ayrılsınlar.... (Bay Cevadla eski Karagöz, Bay Necmeddinle yana gelirler)... Karagöz — (Bay Cevada) sen eski Haciyad mısım?. Ne münasebet?., Daha gşimdi Hacivadlaştım.. Hacivad— (Bay Neecmeddine) sen eski Karagözsün değil mi?. Neemeddin — Onu Zeynel Besim denilen marifet ocağı halt eder. gimdi oldum. (Kekllerle yeniler bir defa daha yer değiştirerek yanyana gelirler).. Eski Karagöz — (Bay Necmeddine) bana bak ikinci nüsha... Necmeddin — (Karagöze) söyle bakalım ilk baskı... Karagöz — İspeniç horozu gibi kurulup durma; seni kendi biçimim.” de gördükçe fena halde tutuluyorum. Necmeddin — Sen de satışa getirilmiş hindi babası gibi kabarma; eskiye itibar olaaydı bitpazarına nur yağardı. Kabiliyetli çırak, ustayı geçer... z Karagöz — Yani sen beni geçtin öyle mi?.. Necmeddin — Bak itiraf edeyim: Tok sözlülükte seni geçemedim amma babacanlıkta geçtim.. K Hacivad — (Bay Cevada) & 'senin benimle münasebetin? Cevad — Seninle münasebetim Çelebiliktedir. Sonra sesim seninki bi yanıktır, gazel okurken orta 14 kokuturum. Hacivad — Sesin yanık öyle mi? Karagöz — Ben dinledim Hacivad Lebbeyk canım... isl Karagöz, hangisi Hacivad; belli ol hleden) hanginiz Hacivad, hanginiz Karagözsü. H | eski Hacivad yan- gi eski büyük yangında yalazlan. K-ırııhı — (Necmeddine) gösterin bakalım marifetinizi... Necmeddin — Hay. Hay.. (Cevada hitaben) bakasana Hacivad çe. lebi. Cevad — Sinirime dokunuyor ulan; bana Hacivad dema... Hacivad — Aman arılanım: Hacivadların ağzından <ulan» - lâft Kİ ğ KO YEĞEĞANA n bağTirsin Kü Ben 1938 de Hacivad'öle dum. Asıt Hacivadlar ulan da der, galan da... (Necmeddine hitben) söyle bakalım, derdin ne?. Nrcmeddin — Bendenizin derdim filân yok mirim; hani hüner İz. har buyurmanızı rica edecektim. Karagöz — (Netmeddine) hay Allah seni davul etsin. Ulan Kara» göz dediğin büyle hamım teyze gibi mi konuşur? ddin — Mirim; benim elimden gelmez.. su: Tlcisi birden — Olma: Karagöz — Olmuzsa olmasın amma hani biçimsizlik de yok değil, Ne ise; gösterin bakalım marifetinizi... (Banün üzerine Ray Reşi rir, Bir tane de kendisi alır. ga başlarları .. dden İki tanbur isterler. O da gidip geti- , 1088 Haclvadiyle Karagözü karşı karşıya — Devamı 7 nci Sahifede — Tni alarak Almanyaya İlet olmama-!ya malüm olan felâkete uğramıştır. dindedir. Bu bitaraf Aşajı Karpatlar Rusyasının Rütenle. ân nisbetinde geniş Ve yabancı bir devlete bağlanması, hiç bir müşkülü halletmez. Böyle bir hal sure! hizmet olmak şüyl , Kkfların kaşmağı olan iştihları bilmek. Avrpa küçük devletlerinin menfaati (. başka birşeye yaramıyacaktır. Bu tesanüt halinde kalmıştır. İç'rrinden|da, Berline, Hegemonya siyasetine vı ba tosanüde mühalif hareketluygun bir şekilde, kısımlarımı bölmek oldakları içindir Ki Çekoslovak-İimkânını verecektir. anın menfasti icabıdır. Sulh davası , sulh siyasetine un, yeni ihti. önmez bir. b —— Tasavvurun fevkinde mühim Saat sekizde nerede buluşacağız?. ve aceledir. Bilhasa derhal istimali — Ben Madridi bilmiyorum. Siz edilmesi lâzım olan evraklardandır. bir yer ve saat tayin ediniz; bende- * Doktar biraz düşündü ve nihayet Niz gelirim. (kararını verip sordu: — En iyisi burada buluşalım. Ben — Namevcud - birisini ıışı_ııil ©& hazir iyette sizi bekliyeceğim. den bir heyete evrakı verebilir mi- p v dan bir gazinoya gider, birkaç jsiniz? tane atarız beraberce — yemeğimizi l Piyetro bu teklife karşı tasavvu- yiriz, ondan sonra meelise gideriz. run fevkinde sevindi. Piyetro bun-| —İki kişi büyle mutabık — kaldılar. dan daha büyük bir nimet bekliye- Piyetro dokter Klausun müayeneha: |mezdi. İspanyada icrayı faaliyet e- nesinden çıkınca bir taksi otomobili- 'den Alman casus teşkilâtının reisin ne bindi ve otele avdet etti. Odasi:” den sonra gelen bütün azasını tanı- na çıktı ve yatağına biraz uzandı. İyacaktı. Reisi de nasıl olsa görecek- Ondan sonra elbisesini değiştirerek . Esasen mesleği de bunu âmirdi. 'salona indi. Salonda hiçkimse yok- Fakat teşkilâtın en büyük elemanla- tu.. rını gayet tabii kolay kolay tanıya-| — Telefona yanaştı ve mülâzım Ar- — Teslim edeceğim evrak çok mazdı. Binaenaleyh elde ettiği fır- mühimdir, ;ıalı kaçırmamak icap ederdi. — İmkânsızdır, çünkü reis bu sas| — — Tabil, bu heyete tevdi edebi- 'bah gitti. ,lirim. Çünkü hem evraklar biran — $u halde, ben de meselenin evvel Almanyaya — gönderilecek, hallinde başka bir şekil göremiyo - hem de onları daha fazla üzerimde TumM, İtutmak mesuliyetinden — kurtulaca- Doktor Klaris birdenbire : gum, — Teslim edeceğniz evrak çok —— Öyl mühim mi? ya sizi ben götüreceğim. O arada da akşam bulaşahm. Ora- ( vike doktorla cereyan eden mükâle. meleyi tafsilâtiyle anlattı. Ve bu su- retle kendisinin ve doktor Klausun peşleri sıra Amerikan Entellicena teşkilâtının bir memurunun gelmesi- ni, diğer başka bir memurun da gi- decekleri yeri tesbit ettikten sonru o civarda lâzımgelen tedbirleri almak ,lein merkezi haberdar etmesini söy- yledi. | — gaktı ve civardaki yakın bir bura gi- a hastabakıcı hmıy'ın' geldir "e an bendenize emniyet ettiği şeyleri Diye sordu heyet azalurını davet etmiş olurum