7 Nisan 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

4 Hal Santral ne- rede kurulmalı? LT A İzmir Belediyesi bir hal san- tral inşasına teşebbüs etm'ş bulunuyor. Nerede inşa edile- ceği henüz kat”i surette taayyün etmemiş olan bu hal santral, mayva ve sebze satışlarının top- tan o'arak ve bir yerde yapık masını temin edecektir. Yani, şimdiki halde hanlarda yapılan toptan meyva ve sebze satışı bal santralın inbisarına alına- gaktır. Pek büyük bir ihtiyaç olma: makla beraber temiz bir düz günlük arzettiği için hal santralı Yüzumsuz addedemeyiz. Fakat bal santralın inşası şehrin muh- tekif yerlerinde kurulu hanları lüzumsuz bırakacağına şüphe yoktur. Malüm olduğu üzere bu hanlar, meyva ve sebze sa- otobüslerin istasyonu, köylüle- rin ucuz yatak temin ettikleri otellerdi. Belediye kamyon ve otobüsleri kendine ait bir ga: raja toplayınca, bunların ka- Zancı yalnız meyva ve sebze satışlarına kalmıştı. Meyva ve sebze satışı da hal santrala geçtikten sonra artık hanlar son darbeyi de yiyerek lüzum- suz bir hale gelmiş olacak- lardır. Hanların bu sebepten kap- larını — kapayışından — doğacak acıyı birşey unutturabilir; o da belediyenin tam şekilde hal santralda muvaffak olmasıdır. Modern ve sıhhi bir hal san- tralın inşası ve burada şehre inen meyva ve sebzelerin sa- ftışının yapılması maksâdı. tar mamlıyacak mıdır? Belediyenin bu husustaki dü- şüncelerini lâyıkile bilmiyoruz. Yalnız, hal santralın Büyük Sa- lepçioğlu hanının bulunduğu yerde inşasının düşünüldüğünü Öğreniyoruz. Bu düşünce yerindedir. Çür kü, Salepçioğlu hanının bw kanduğu yer merkezidir. Esasen hanlar da bu civarda tekâsüf etmiş bulunmaktadır. Fakat Sa- lepçioğlu hanının kapladığı sa- hayı bir hal santrala yeter say- yamak icab eder. Zira, biz, bir hal santraldan maksadı, yalnız meyva ve sebzelerin toptan sa- tışına aid görmek istemiyoruz. Mademki bir hal ssntral ya- pilacaktır ve mademki bu hal santral, mevcud hanları muat- tal bırakmak pabhasına kurula- caktır; o balde halk, artık Baş- durakta, Havra sokağında ba- lıkçı, işpotrası ile karşılaşma- malı, gayri sıhhi meyva ve sebze almağa mecbur kalma- malıdır. Mutasavver hal santral, iç kısmında —meyva ve sebze satışını toptan yaptıracak bir vaziyette olduktan başka, etra- fına kuracağı küçük dükkânlara © civarın bütün kasab, balıkçı, manav esaafını toplamalıdır. Bu suretle, hem Belediyenin kon- trol işi kolaylaşmış ve hem de halk aradığı temizliğe kavuş- muş olacaktır. Hal santralın etrafındaki dük- kâaları kiralıyan — perakendeci- ler, meselâ balıkçılar, kasaplar, © gün akşama kadar sattıkları balık ve etten arta kalanları hâlin yevmi ihtiyacını karşılıya- cak olan soğuk hava deposuna yatırmalı ve sabahleyin çıkar malıdır. Hsl santral Belediye için nibayet bir varidat membaı ol- duğundan bu fikrin mülâyim olarak karşılanacağını tahmin edebiliriz. N. B. Iktısad—îîareketler— ANADOLU Borsada vaziyet üzüm, pa ları hararetli geçmiştir Şehrimiz Ticaret ve Zahire borsasında muhtelif mahsuile- rimiz üzerine vaki muamele- lerde, bu hafta hafif bir dur- Euılıık görülmüştür. Üzüm, pa- mut, buğday satışlarının ha> raretli geçmesine rağmen, pa- muk, zeytinyağı ve bilhassa zahire üzerine pek az muamele olmuştur. Üzüm: Geçen hafta birden- bire canlanan piyasa, son yedi gün zarfında da sıcaklığını mu hafaza etmiş ve haftalık üzüm satışı 6557 çuvalı bulmuştur. Haftanın ilk günlerinde 25 santim yükselen yedi numara, son 'günlerde 25 santim daha tereffü ederek 11,75 kuruşa çıkmış, dokuz — numarada da 25 santimlik bir yükselme gö- rülmüştür. Son satışlarda vasati fiatler göyledir: ÜN e DS - . u . 9. 1300 - “iviğ 1900 S” RA UU Zeytinyağı: Zeyinyağı sa tışları, mevsim bidayetindem beri bir türlü artamamış, bazı haftalarda görülen hareket, onu takip eden günlerde durmuştur. İşte son haftanın — satışları da, yalnız bir günlük muameleye inhisar etmiş ve 7194 kiloluk satışta kalmıştır. Bu pârti, 33 kuruştan - satılmıştır. Harici haberler: Pamuk: Pamuk piyasasında geçen halta görülen durgunluk, bu hafta da devam etmiş sayr labilir. Fiatlerde hiçbir. deği- şiklik olmamakla beraber, bir haftalık satış ancak 834 balya- dır. Bunlar da cinslerine göre 33-25.41,50 kuruştan muamele görmüştür. Haftanın bir günüm de pamuk üzerine satış yapı- mamıştır. Pamuk çekirdeği — mübayaatı 178 tondur. Fiatler 2,60 kuruş- tur. Palamut: Palamut üzerine bu haftaki satışlar daha fazla ol muştur. Fiatlerde tereffâ görül- müş; 5187 kentali bulan haftâ- lik satış ta 290-525 kuruştan mübayaat yapılmıştır. Bu mik- tar geçen haftadan 400 kental fazladır. Piyasa isteklidir. Buğday: İki haftadanberi ha- râretlenmiş bulunan piyasa, can- hlığını mubafaza etmiş, satışlar hâyli artmıştır. 2186 çuval ve 374 ton buğday, bu haftanın satış yekünudur. Fiatler vasati olarak 5,625-6,50 kuruş aârasın dadır. Bu haftanın arpa satışı da 4-4,25 kuruştan 400 çuval ve 8 vagondur. Zahireler: Zahire — satışları birdenbire azalmıştır. Bir hafta zarfında muamele gören mah- suller şunlardır: 11-16,5 kuruş- tan 125 çuval fasulya, 6 kuruş- tan 15 ton nobut; 15,50 ku- ruştan 20 çuval susam. Ingiltere ticaretinde hafif bir gerileme vardır Dünya pamuk istihlâki azalırken, ekim sahaları genişlet.İmektedir. L'oyds bank tarafından neş redilen bültenlerin sonuncu nüs- hasında, geçen sonbahardan- beri İngiltere ticaretinde bir yavaşlama belirdiği ve fakat bunun pek mütedil ve kısmi olduğu yazılmaktadır. Birçok mühim sanay, faaliyetlerini eski seviyeleri! muhafaza etmek- tedirler. İkincikânunda ticaret sı tamamile mevsim b’.:l:ı'â:ı.nB rleşik Amerika dev- letlerinde vaziyet salâha yüz tutmuş gibi görünüyorsa da bu salâhın müddeti hakkında şim- diden biçbir tahminde bulunu- lamaz. İngiliz dominyonlarında ve İskandinavya memleketlerin- de vaz'yet şayanı memnuniyet bir haldedir. Cenubi Amerika- dan gelen haberler ise emniyet verici değildir. 1937 de dünya kalay ihracatı Bolivya ve Hindiçininin Kâ- munüevel ayında ihraç ettiği kaelay mikdarı artık malüm ob duğundan takyidata tâbi mem- leketlerin 1937 senesi zarfında yaptıkları ihracat mecmuu an- laşılmıştır.. Bu mikdar: 1936 senesineeki 153.595 tona karşı 179.994 tondan ibarettir. Pamuk istihsal ve istihlâki Bir tarafttan dünya pamuk istihlâki gerilemekte, bir taral- tan da pamuk ekili sahalar artmaktadır. Ekim tahdidatı için 1936 yılında tatbik olunan *Toprağı Muhafaza, programı bıklz:ılıııı neticeleri vermedi- ginden bu sene Amerikada pamuk ekim tahdidâtına girişi- miyecektir. 1937/38 dünya pa- muk — rekoltesi, — 1936/37 deki 30.9 milyona karşı 38.1 m:lyon balyadır. İta'yada buğday mücadelesi İtalyanın — gıdal istibsali için büyük bir gayret sarfettiği an- laşılmaktadır. Bu gayretin esas, yarım aâdanın ekmek ibtiyacını temin etmektir. İtalya yanım adasında nisbeten az et yinilir. Buğday ise memleketin başlıca gıdalarından birini teşkil eder. Son senelere kadar - istihsal kâfi gelmediğinden — vasati 3 milyar liretlik buğday ithalâtı yapılıyordu. İtalya memleketin ticmi muvazenesini sarsan bu masrafı ayni zamanda harp ve muhasara tehlikelerini gözönün- de tutarak kaldırmak istemek- tedir. Bu seneki buğday istihsâlâtı memleketin ihtiyacına kâfi gel miştir. Ancak bazı seneler çok açık verilmektedir. İtalyanın se- nede vasati 80 milyon kental buğdaya ihtiyacı vardır. Bu ihtiyacın dahili istihsal ile kar: şılanmasına gayret edilecektir. Romanyada buğday ekimi Yapılan istatistiklere nazaran sonbahar buğday ekimi 3 mil- yon 571,700 hektardır. Bu ekim sahası, bir sene evelkinden 349,000 bektar daha fazladır. Iranda pamuk istihsali İranın yeni pamuk sahaları Tibriz civarında da. tesis olu- nacaktır. Tibriz civarındaki bu sahalar bu sene takriben 10,000 hektarı bulacaktır. 4 senelik plânın bu havalide matlup bir şekilde —tatbik — edilebileceği umulmmakladır. lamut ve buğday satış- Turgudlud v d hallelere kadar su verilecektir. rının döşenmesine aiddir, Cenuptan mektuplar: # Cizre doğuda bir mamure haline getiriliyor Çarşıları, yeni binaları ile şehrin manzarası baştanbaşa değişmişti Cizre, (Hususi) — Eski ve tarihi bir Türk kasabası olan Cizre, eski idarenin ihmal ve lâkaydisi yüzünden gittikçe ha- rap düşmüştü. Değil umumi ihtiyaçların temini cibetine gi dilmek, mevcüd vaziyeti muha- faza için dahi çalışılmamış ve Cizre söndükçe sönmüştür. Bi * B ENİT GüÜn di yoktur. Üç yıl önce kayma: kamlığa tayin olunan değerli idareci B. Baki Başaran, geceli gündüzlü çalışmak suretile şeb- rin ve şehirlinin ihtiyaç'arın- dan büçoğunu sağlamıştır. Es- ki dar ve biçimsiz caddeler 12 metre genişliğinde açılarak kaldırım döşenmiş, memurlar kulübü, plâj, Cumhuriyet mey- danı, fudbol sahası, millet ve çocuk bahçeleri tesis edilmiş, fudbol takımı - teşkil edilmiş, eski enkaz kaldırılmış, çarşlar ve paâzar yerleri inlizama s0- kulmuş, her semt ve köşede yeni ve modern bir bina yük- selmekte bulunmuştur. Aldığı soyadının tam lâyıkı ve müstebakkı bulunan kıymetli ilçebay, köy kanynunun tatbikı işile de yakından alâkadar ok- muş ve civar köyler bu kanu- nun faydalarını görmeğe başla- mıştır. - Bu yıl 810 köy daha bu kanundan istifade görmeğe başlıyacaktır. Cizre eskiden bir akrep yw vası olarak tanınmıştır. Fakat, belediyece — sarfolunan — mesai neticesinde akrepler yüzde 70 nispetinde imha edilmistir. Güzel Cizre, değerli kayma- kamı B. Baki Başaranın elinde gittikçe daha güzel ve medeni bir çehre takınmaktadır. Mersinde l p ortakalcılık Her yıl yeniden bin. lerce ağaç dikiliyor Mersin, (Husust) — Mersin, bir portakal diyarı olmak için tabiatın bütün lütüflerine ma- liktir. Tabiatın bu cömert gü- zelliği göz ösünde tutularak, bundan azami derecede istifade edilmesi için son zıman'arda çok ileri adımlar atılmıştır. | Ha al MAHABERLERİ a su tesisatı Turgudlu, (Hususi) — Kasabanı lan su tesisatı inşaatına başlanmıştır. Bu suretle en: küçük m.- n 1 Sağlık — | bahisleri Dabili bastalıklar m itodamamı Der. M. Şerki Uğar diyst <i Uykusuzluk —İ— Uykusuzluğun sebepleri pek çoktur. Ea ziyade görülen uy" kusuzluk hali asabi uyku bo- zukluğudur. Bu hal de en çok nevropati insanlarda görülür. Nevrasteni ve Histeri hastalık- larına uğrıyan birçok kimseler vardır ki, günlerce uyuyamazlar, geceleri uyumak için pek fazla elem ve ıstırap çekerler, her türlü sebat ve gayrete rağmen yumak imkânını bulamazlar. Bu- nun içindir ki bu gibi hastalar tinel bir düşkünlük hissettikleri gbi cismel bir hubut ve kud- rets'zlik duymaktadırlar. Çocuk- larda da uykusuzluk hali pek çok görülmektedir. —Bahusus nevropat klarda asabi u ku bopı:ıld=udıiıı ıâııhıL edilmektedir. Bazı çocuklar pek güç oluyor, bazıları ise uyumak için bir takım âdetler edinmişlerdir. Elinde bir oyun- cak bulunmadan — uyumamak Adeti gibi.. Bazı çocuklar da* annelerinin koynunda uyumağı âdet edinmişlerdir. Hatta bazı- lanada aydınlık bir odada ve yahut karanlık bir yerde uyu: mak zaruri bir itiyat haline gelmiştir. İşte bu sayılan sebep: lerden dolayıdır ki, birçok ço- A cuklar uyuyamâzlar. Alıştıkları Portakalcılığın ve bütün nâ> | halleri tatbik etmeden uyumak — n bazı kısımlarında noksan k Gönderdiğim resim, su borula- rinciye ağaçlarının fenni bir | ; şekilde çoğaltılması, portakal ticaretinin sstemli bir şekle sokulması için alınan tedbirler faydalı neticelerini vermektedir. Şehrimiz portakal bahçelerine her yıl yeniden 40-50 bin por- takal fidamı dikildiğini söyle- mek, bu iş etrafındaki çalış- maların henvmı göstermeğe Kü- hdır. Şımdi Mersin portakal bah- çelerinin kapladığı saha, 700 hektarı — geçmektedir. — İstik- balde bu rakam 1000 hektara varacaktr. Mevcud 700 hek- tarlık saha içinde 127 bin por- takal, 9 bin limon ve 19 bin de mandalin ağacı vardır. Balıkesirde bulunan eserler Bunların Etilere ait olduğu söyleniyor.. Balıkesir, (Hususi) — Şehri- mizde inşasına başlanan doğum evinin temelleri kaz lırken, eski devirlere ait bazı eserlere tesa- düf edilmiştir. Söylendiğine gö- re, bu eserler Eti Türklerine Bittir. Temel kazılan yerin bazı kı- sımlarında eski yollara ait kal- dırımlar da görülmüştür. Söy- lendiğine göre bu eserler, şehr Babkesir tarihi, şimdiye ka- || dar Roma tarihlerinden - ileri malüm değildi. Şimdi ise, Eti> lerden itibaren meskün bulun- duğu kazılan topraklarla birlikte dışarı atılan bu eserlerden an- laşılmaktadır. Bir buçuk metre dolma top- rakta, Roma, Yunan eserleri, daha altta eski kaldırım ve soora da Eti eserleri bulunmak- tadır. Manisa - Akh.sar maçı Maniss, (Hasusi ) — Pazar günü Manisa shhasında Manisa Yıldırımspor ile Akhisar Genç: lerbirliği arasında böge kupa maçına başlanıldı. Gençlerbir- Hiği üstün bir oyunla — birinci maz. Asabi uyku bozuklukları gok defa bu alan Handan, bARE GA bepler de vardır. Ne olsun bu halin en çok görül- düğü insanlar, bünyeleri nev- Nöbetçi neler | cakıa 8. Fuad mkâm kendileri için kabil ola- âdet hükmünü ileri gelir. birçok se- olursa —Doravur” — Eczanelerin bir haftalık nöbet günlerini gösterir cetvek Pazartesi: Kemeraltında Şifa; Güzelyalıda Güzelyak; Tililkikte B. Falkı — İki- B. Fuad, Ayvaklada Halk. Salı: İ Kemeraltında Şifa, Karaatinada B. Eçtef; Kemerde Kamer; Alıam cakta B. Ahmed Lâtli, Eşrofpaşada Kşrefpaşa. Çarşamba: Başdurakta Sıhhat; — Karataşta Kaemeraltında — İtihat, Güzelyer hıda Güzelyalı, İzgatpazarında Aari; İki, N ı n Cumartesi: Başdurukta Sıhlat; Karantiner da B. Eçrmel, Kemerde Kamek legatpararında Aari. devreyi 1-4 berabere bitirdi. İkinci devrede oyun çok | cereyan etti. Son dakikalard& Akhisarlılar bir gol daha atâ' rak 2-1 galip vaziyete geçtilef' — Bundan sonra oyun şeklini d giştirdi. Manisalılar çok sert favullü oynamağa başladı Akhisarlılar bu vaziyet — kari sında oyunu yarım — birakmağ” mecbur oldular. Hekemin İdi resizliği oyunun- Çığrındaa © masına sebebiyet — verdi. 7 sar gençleri 21 gahbiyetle hayı terketi «