13 Temmuz 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 5

13 Temmuz 937 Yabancı basından: Ingiliz silâhlanması Ve, Italya ile Yksakini b Almanyanın vaziyeti — Fiyer Dominik Fransa ve İngilterenin ebedi (7 olt çe Ttolyadan ct gençlik dinamizmini fazla is- | V7 cmek itedi " | tihfaf edenler hatalarının farkına vardılar. acele etmek istedi. Fransızlar Alman: genel kur- Yeni Çingeneler Kralının taç giymesi Ka arm < 'N K * May reisinin Parise geldiğini Zörmekten belki hayrete düş- Mmüşler ve bu harcketin manası ne olduğunu — sormuşlardır. Çünkü general Gamlene bir Nezaket ziyareti veya sergiyi Xezmek gibi sebepleri - ciddi telâkki edemeyiz. Herşeyin başında İngiltere Herşeyin - başında, îngille- Tenin büyük meydan olmyıışu Ve beş senede 150 milyar Sarfetmek projesi- vardır. Bu Pâranın-büyük - bir kısmı - si- ıü'-mıyı harcanaktır ve har- Sanmaktadır. ılzihcre geri - kalmıştır, fa- Kt bi geri kalışı telâfi'etmek: tedir ve Avrupada hiç kimse, l’mlilıı Almanya ve İtalya, Onunla yarışa çıkmazlar. Bir Sok rakamlar verildi. Hepsinin Yanlış — olması muhtlemeldir; :îlk şu kadarım- biliyoruz 35.000 tonluk 15 zırklisini Tuhafaza eden İngiltere yeni- den böş tane daha- inşa et ir, kruvazör ve desro- Ter filolarını-iki”mislirle çıka- HSaktır. ve - Larnaka ile Hay- .N_ı mMuazzam deniz üsleri etmektedir. Ayni zaman- :wb.hnıı ki İngiltere hava Vvetlerini süratle — takviye tdiyor; öyle ki sene sonunda, f ;t'hl havalanımya- amade ÜND00 tayyaresi 'olataktır. vlliyet gerek Almanya ve Berekse- İtalya için - ciddi bir tvm almaktadır. maddeler mücadelesi Ham maddelerin en esaslı- h'iır.n altisı: Kömür, demir, » pamuk, petrol ve kav- ;llı% ki, Almanya bunlardan k&: bir- tanesine maliktir: ahi Ür. Ve İtalya- hiçbirisine ib değildir. Tabit Almanya, î:“ğı kâuçuk imal - ederek, Nî"î yakacak kullanarak, deheyi stoklar biriktirerek me- B'.*'_l bünlar — kâfi” değildir. L'— tarafından- cezbedilen "demiri Almanyanın elin- İı':ıyw. Mukavelenamenin halletmek istiyor. Fakat wu""'k olamıyacaktır. öya en Alman fabrikaları Mnm ancak yüzde el- inde demir cevheri |,.hn""kkedirler. k—ü!.y. için vaziyet daha va- N Z IWYl.huşeyden mah- tüku ” Ve eksiklerini büyük D—— rda satın almak için öj ” da » yoktür.. Almanya k— lele süretile bazı Nd.-ı:::ilin fakat İtalyanın Neti pekâz şeyi vardır. Si itibarile, İngilterenin Ya teşebbüsü, Alman: he ı"'l! , silâhlanmanın Veya durdurulmasından B linin teklifi Musso, w:::in bir. teklifi ! KP ge İngiliz donanması manevrada.. devam - edilmesi fikrindedir. Fakat bununla iktifa oluna: maz mı? Yani; B. Mussolini, iyice silâhlı olan Almanya - ve İtal- yanın - avanslarını - muhafaza etmelerini: teklif ediyor. Bir misal ele alalım: İtalya- nın tezgâhta bir mikdar ge- mileri vardır: Bu gemiler ara- sında her biri 1,200 - milyona mal olacak 35,000 - tonluk iki zırhli bülünüyor. Aşikârdır ki İtalya daha fazlasını yapmak istemiyor. Buna - mukabil, 26 bin tonluk * Dunkerk - zırhlısı çalışmakta-olan ve aynı - ha- cimdeki Strazburg zırhlısı da yakında tamamlanacak — olan Fransa 35,000tonluk iki zırhlı inşasına - başlamıştır. — Fakat bunlardan iki: veya- beş tane daha inşa etmeyi tssarlamak- tadır. Bunda bir - fevkalâdelik yoktur. Fakat bunun - İtalya için “arzettiği tehlike meydan- dadır. Fransa 35 bin - tonluk dört zırhlıya malik - olunca, İtalya ayniküvvetteki iki zırh- lısiyle zayif mevkide kalacak- tır. Bu donanma, hatta kuv- vetlerini- taksim etse bile, İtalya ve Almanyanın müşte- rekdonanmalarına karşı - ko- yabilir. Esasen biz 8 bin ton- luk — krüvazörlerimizi — çoğalt- mak, destroyer ve — dehnizaltı tilolarımızı- yenilemek, tayyare gemileri imal etmek niyetin- deyiz. Bügün - İtalyanın bizim- kine müsavi bir — donanması vardır. (Zırhlı itibariyle biraz zayıf, kruvazör itibariyle biraz üstün.) Yarın, yani 1940 veya 1941 de, üstünlük Fransaya geçebilir, ve donanma - saha:- sındaki üstünlükler- uzun - za- man (devam eden cinstendir. Alman manevrası B. Müssolininin bu manev- rasından haberdar bulunan Almanya, İngilterenin 150 mil- yarı beyhude yere sarfetmeden ise, bu teklif ve vaidlerle ik- tifa edeceğini sanmış. olabilir. Fakat; İngiltere bununla iktifa etmedi. Denizlere hâkim olan, yani Amerikadan, Asyadan, Afrikadan Avrupaya ham mad- delerin gelmesine mani ola- bilecek - olan - İngiltere; . elin- deki güzel fırsatı" tepmek is- temedi. Almanya, bütün bunlardan, İngiltere ve Fransaya yakın- laşmak lüzumuna kani oldu ve İtılyıdın evel davranmak için bu hususta acele etmek istedi, B. Nöyratın Londraya ve Ge- neral Bekin Paris ve Londraya seyahat projeleri- bunun mah- sulü oldu. General Bekin seyahati bil- hassa psikolojik bakımından ehemmiyetlidir. Bu iki milletin mutlaka an'anevi düşman ol- ması icab etmediğini gösterir. Fakat General Bekle General Gamlenin kara ve belki de hâva silâhlanmasının ayni za- manda kesilmesi” hususundaki teknik imkânlardan konuşmuş oldukları düşünülebilir. Deniz silâhlarına gelince, Almanya, bu işi İtalyaya bırakmaktadır; onun-için deniz meselesi plâh- da kalır. Fransız- İngiliz reaksiyonu | Fransa ve İngiltere bu te- şebbüsler karşısında nasıl ha- | reket edeceklerdir? İngiltere, aşikârdır ki, emniyetsizlik gös- teriyor; Fransa da öyle. Bu iki devlet, B. Müssolininin teklifleri nevinden - tekliflere askeri masraflar üzerinde en- ternasyonal bir kontrol ko- nulmasını ve askeri büdce ra- kamlarının tercih ederlerdi. Esasen bun- lar bile, bazı memleketlerin hileye başvurarak daha fazla silâhlanmalarına mani olamaz. Bu şartlar içinde İngiltere gi- bi hareket etmek, yani hü- vum edilmez bir hale gel- mek en doğru yol olmaz mı? Bir misal alalım. 1935-1936 da, Habeş harbinin. ortaya çı- kardığı buhran esnasında, İtal- ya, Akdenizin kendisinin oldu- ğunu ileri sürebiliyordu. Neden?| İtalyanın hava hâkimiyeti yü- zünden hafif filolarile deni- zaltı. filolarının üstünlüğü yü- zünden; deniz üslerinin mik- tarı yüzünden İngiltere yeni üsler techiz etsin, Akdenizde- ki donanmasını kuvvetlendir- sin, İtalyanın sahib ” olduğun- dan daha fazla miktarda zırh- h, kruvazör, denizaltı. ve tay- yareleri — Akdenize - getirsin, vaziyet tamamen değişir. Bel- ki İngilterenin Cibraltardan Süveyşe geçmemesi mümkün: | malüm olmasını | Esrarengiz bir kavim olan Çingeneler son günlerde Lehistanda yeni krallarım seçmişlerdir. Yeni kralın adı Jan Kviektir. Yukarıda solda, Çingene başpapazı Teodoroviç yeni kralın başına bakırdan mamul tacı giydiriyor. Sağda kralı resmi ve taçlı kıyafetinde tahtında otururken görüyorsunuz. Şunu haber verelim ki, çingene krallarının tacı bakırdandır. —. — İki ahbap çavuşlar çalışıyor . *“Şişman ve zayıf,, cihânin ' en maruf ve biribirinden ayrıl- maz iki komiği, yanyanal.. Dikkat ederseniz bu resimde iki artisti, dört olarak görürsünüz. Bü iki- komik Amerikadaki son. filimden sonra - Pariste “Kardeşindir!,, unvanlı bir komik filim çevireceklerdir. Fırtınaya tutulan ı;apur KŞ Ber — İtalyar bandıralı ve 4538 tonilâtoluk "Ayda/ Loura - vapuru Kornavalisin garbında müthiş bir fırtmaya tutulmuş ve tayfası ile yolcuları bir İngiliz vapuru tarafından kurtarılmıştır. dür. Fakat İtalya da Trablus ve Habeşistanla irtibatı' kesil- miş olarak yarım - adasında abluka edilmiş olacaktır. İşte bunun - içindir ki İngiltere, B. Von Nöyratla- General' Bekin teşebbüslerini takdir etmekle beraber, silâhlanmasına devam edecektir. Neticeler Neticeler: Bu seyahatlerden B. Mussolininin beyanatından, İngiltere ve Fransanın iyi ni- yetinden silâhlanmanın tahdid edileceği, hatta bugünkü sevis yesinin arttırılmıyacağı hükmü çıkarılmamalıdır. Bazı milletler şimdiden silâhlıdırlar, bazıları daha silâhlanmalarım tamam- lamamışlardır; bunların silâh« lanmıya 'devam etmeleri lâzım- dır. Ümid edilmesi lâzımgelen şey, Almanya ve İtalyanın, İn- gilterenin reaksiyonunu anlı: yarak; mutlaka mağlüb çıka- cakları bir yarışa girişmeme- lidir. Ne Londrada, ne de Paris- te, Almanya ve İtalyanın, si- lâhlanmak suretiyle — emniyet- lerini sigorta etmek - hakları inkâr ediliyor değildir, fakat onlar ayni tedbirleri kendileri hesabına da ittihaz — etmek hakkım - muhafaza - ediyorlar. Roma ve Berlinde, son sene- ler zarlında, devletleri genç ve ihtiyar, statik ve dinamik diye taksime tabi tutmak mo da olmuştu. Genç - ve mik olanlar Almanya ve İtal- ya idi. Çünkü — İngiltere ve Fransa — sulh — istiyor- lardı. Bü kanaatte olanlar Fransa ve İngilterenin ebedi gençlik ve dinamizmini fazla istihfaf ediyorlardı. Bugün ha- talarının farkına varıyorlar. dina- | | | | Taymiste kayık versitelileri ve gençleri arasın- da büyük bir alâka ve heye- can uyandırmıştır. Orta Afrika kralı ya gelmişti. ile Afrikaya dönmüştur. yarışları Kembriç ile Londra takımları tarafından son hafta Taymis nehrinde bir kürekyarışı yapıl- mıştır. Her sene olduğu gibi bu yarış ta İngiliz sporcuları, üni- Londradaj Orta Afrika hükümdarların- dan ve İngiliz himayesi altın- da bülunan Abçokuta hüküm- darı Alake İngiliz kralının taç giymesi münasebetile Londra- Şimdi tayyare — nn Bir vak'a Kocası ihbar etmiş İkiçeşmelik caddesinde Meh- med Nafi, zabitaya müracaat- | la karısı dükkânda Nail adında bir er- kekle buluştuğunu şikâyet et- miş ve dükkânda yapılan araş- tırmada | muşsa da Nail, zabıta elinden kaçmıştır. Aranıyor. Bn. Cemilenin, bir Ba, Cemile bulun-