12 Haziran 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

Sayfa 2 L Kadın, cemiyet ve buhran —-i- Münevver ve erkek bir dostumun, İngilterede izdivaç azlığının ka- dınların yüksek tahsilinden doğıluğu, aynı zamanda kadının iş hayatıma atılıb cemiyetlerin esasen mahdud ve muayyen olan kazançtan deye başlamasının o cemiyetlerde hayat darlığı tevlid eviği hakkındaki fikir lerini dün, kısaca tesbit etmiştim. Bugün, onlara cevab vereceğim: Ben, İngilterede hasıl olan kanaat bilâfına, izdivaç azlığı ile kadınların yükseek tahsil görmesi arasında biçbir münnsebet bulunabileceğine kani P S MARLARAR Karşıyaka MALK % Hidra elektrik santralı spor sahası, Çal” kazasında büyük Temel atma merasi. mi yarın yapılacak.. bir şelâle bulundu . . değilim. İngiltere gibi mütekâmil, kültürü, medeniyet ve bayat telâkkisi yüksek bir cemiyette, kadının yüksek tahsilden aldığı bir garurla artık izdivacı Tüzumsuz — bir keyfiyet telâkki edeceğini sanmıyorum. Çünkü izdivaçla tahsilin ve dolayısile tahsilin temin ettiği iş ve kazancın birleş- anyana mütalea edilmesine imkân yoktur. İzdivaç, beşeridir, » Tulildir, fiziktdir.. ni cemiyet kanunları içinde yürüyen tabil bir hâdisedir, bir - za- rurettir. Ne kadar yüksek tahsil görürse görsünler, gerek erkeklerin, ge- vcekse kadıaların, kendilerine ba ihtiyaçtan muafiyet temin etmelerine imkân yoktur. Sehebi, olsa olsa, başka şeylerde, meselâ ahlâki telâkki- leria genişlemesinde, kazançların azalmasında, aile çatılarındaki — sağlam ve mukavemetin — sarsılmasında aramak gerektir. Halbuki bunlar — bile İngiltere için varid olamaz. Çöünkü büyük harb gibi insan kütelerinin Manevi, ahlâki, seciyevi bünyelerini çiğneyip geçen muazzam - silindir, İngilterede, diğer memleketlerdeki kadar tesir göstermemiştir. Çünkü orada sağlam an'anelere — dayanan bir ahlâkın — şuurlu mükavemeti - ile karşılaşmıştır. Yani, bir ahlâk Mübaliliğicin İngilterede izdivacı ozaltığı keyfiyeti de merzubaha olamaz, sanıyorum.. Kuzanca gelince, buna bel- ki birsz yanaşabilirim.. Fakat onun da başlıbaşına, bir sebeb, bir mü- essir olabileceğine aklım yatmıyor. Çünkü boşka yerden, zengin Togiliz sosyulogları akdatan ya ist Stanyadan — bahsediyoruz. Şu halde, iklendir. yahud da yanlış bir görüş. tür, Filvaki İngilterede izdivaç eski misbetini muhalaza edemiyerek dü- güyorsa, İagiliz mütefekkirlerinin bunu başka noktalarla aramaları deha doğrüdür. Bu fikri, kendi cemiyelimiz saviyesinden — yürütmeğe kalkarsak, şu neticeyi alırız: Bizde de, ablâki bir sarsıntı olmuştur, denebilir.. Fakat çok ax. Har: bin devam ettiği müddetçe, Türk anaları, Türk kızları, geçirdikleri sefa. Tetlere bütün varlıklarile mukabelo etmişlerdir. Müstesnaları — olabilir, fakat heyeti umumiye, sağlamdır, çönkü, ahlâkı bir veraset halinde taşımaktadır. Greta Garbonun hediyeleri Maruf sinema yıldızı Greta Garbo, son günlerde âni bir kararla elbise dolaplarını aç- miş 've bunlardan - hepsi de yepyeni, hatta ancak bir iki defa giyilmiş olmak - şartile - yüz takımını ayırmış ve bun- ları 100 fakir kıza hediye et- meğe karar vermiştir. Bu elbiseler içinde maddi kıymeti çok olan ağır elbise- ler de vardır. Yeni bir grev Söz grevi meşhurdur; söz söylememek grevi, yatmamak grevi gibi garib grevler de görülmüştür. — Fakat... şimdi, Meksikanın Nogal kasabasın- da katolikler, hükümetin dini siyasetini protesto etmek üzere *Secde grevi,, ilân etmişlerdir. Bu mutaassıp adamlar, hü- kümet kiliselerini açmadıkça secdeden kalkmamağa karar vermişlerdir. Allah bunlara da akıl versin. Bir harabe daha göçtü Lüksembugta Ani Epker adında gayet ihtiyar bir kadın ölmüştür. Bu kadın, Napolyon devri bekayasından henüz 16 yaşında iken Napolyonun sa- dık grenadiyelerinden ve 73 yaşında bulunan birisine var- mıştır. Bu ihtiyar asker Napolyo- nun birçok — muharebelerine hatta Rusya seferine bile iş- tirak etmiş ve genç karısını da beraber götürmüştür. İşin asıl hayret edilecek ci- heti; bu kadın ölünceye kadar hiçbir vakıt ihtiyarlık alâmeti göstermemiş, şuuruna malik olmuştur. Fakirler mektebi Hind fakirleri şimdiye ka- dar sırlarını saklamağa çok Saime Sâdi büyük bir ehemmiyet verir- lerdi; Bombaydan gelen ha- berlere göre, fakirler şimdi başka türlü hareket etmeğe başlamışlardır. Bombayda ilk fakirizm mektebi açılmıştır. Bu mektepte, en usta fa- kirler, fakirlik öğrenmek isti- yenlere çiviler üzerinde yatmak, avuç dolusu iğne yutmak, ( tırmanmak, birkaç dakika de bir tahumdan bir yetiştirmek — vesaire gibi bin- bir türlü fakirlik hile veya san'atını. öğretmektedirler. Fakirlik mektebine şark ve garbtan kim isterse girebil- mektkdir. 9 Yaşında bir gankster! Cenubi Amerikanın Vindsor şehrinde bir gün Anna Piç is- minde henüz 9 yaşında bulu- nan bir çocuk evinden çıkıp gitmiştir. Çocuğu arıyanlar, — şehrin birkaç kilometre dışında, ge- çidi andırır. bir yerde pusu kurmuş balde bulmuşlardır. 9 yaşındaki Amerikalı, bu- rada yolcu ötomobillerini soy- mak için pusu kurmuşmuş. Küçük haydut, yakayı çok çabuk ele vermiş ve bu arada iki tokatı d« kabul mecburiye- tinde kalmıştır! — Cemiyetler idare heyetleri.. Cumhuriyet — Halk - Partisi himayesindeki İşçi ve Esnaf Kurumları birliğine dahil olan ve idare heyetleri seçimleri sona eren cemiyetlerin Emniyet müdürlüğünce henüz tahkikatı bitmemiş olanların, muvakka- ten vazife görmeleri İdâre He- yetlince muvalık görülmüştür. Üniversiteliler gelecek İstanbul Üniversitesi talebe- sinden bir grup, iki ay sonra İzmire gelerek tedkiklerde bu- lunacaktır. Osman zade mevkünde gençlik için Parti tarafından satın alınan spor sahası temel atma merasiminin yarın saat 16,30 da yapılacağı haber alınmıştır. Merasime vali B. Fazlı Güleç ve daha birçok zevat davet edilmişlerdir. Merasimde bütün Karşıyaka gençliği, mektepler talebesi ve süel muzıka bulunacaktır. B. Hakkı Balcıoğlu İzmir Ticaret Odası reisi B. Hakkı Balcıoğlu, iki ay istirahat etmek üzere pazar- tesi günü Nis şehrine hareket edecektir. Birlik genel sekreterliği C. H. P. işçi ve esnaf ku rumları birliği genel sekreter- liğinden istifa eden B. Tahsi- nin yerine Raif Bedri tayin olunmuştur. Karşıyakada Yaz mevsiminde muhtelif nehir ve şelâ. lelerin su kuv Beş yıllık sanayi kalkınma plânına göre memleketimizin muhtelif yerlerinde vücude ge- tirilecek olan büyük el ktrik santrallarından birinin hükü- metimizce Ege mıntakasında kurulacağını evelce yazmıştık. Mevcut su kuvvetlerinden isti- fade etmek için bir baraj inşa edilmesi ve elektrik fabrika- sının bu barajın yanıbaşında inşa edilerek mühim mikdarda elektrik kudreti istihsali sure- tile Ege mıntakasının, bütün köylerine varıncıya kadar elek- triğe kavuşturulması takarrür etmiştir. Bu mühim iş için mütead- dit fen heyetleri, Gediz, bü- yük ve küçük Menderes ve hatta Akçay mıntakalarında tetkiklere başlamıştır. Fen hey- Kültürpa-kta Sıhhat Müzesi Bu mühim eserin temeli dün meraiimle atıldı Valimiz B. F. Güleç, eserin ehemmiyetini| göre, İzmir elektrik santralır tebarüz ettiren bir nutuk irad etti Kültürparkta inşa edilecek olan (sıhhat müzesi) nin teme- li, dün sabah saat sekizde merasimle atılmıştır. Merasim- de vali B. Fazlı Güleç, Kızı- lay merkez heyeti - reisi Dr. Cevdet Fuad, Kızılay merkez heyeti azasından Dr. B. Kâm: ran Örs, Hüseyin Hulki Cura, Baha Nasuh, Bn. Sabire Yu: nus, Şehir Meelisi azaları, mühendisler ve halk bulun- mMüuştur. Sihhat Vekâletinin tensibile Kültürparktaki sıhhat müze- sini Kızılay kurumu inşa etti- rtecek ve müzenin inşaatı iki ay zarfında sona erecektir. Müzenin temeli Vali B. Fazlı Güleç tarafından atılmış ve Valimiz bir nutuk irad ederek, bu müzenin insan sağlığı üze- rinde oynıyacağı mühim rolü anlatarak İzmirin çok mühim bir müessese kazanacağını söylemiştir. Nutuktan sonra Valimizi takiben Mmerasimde bulunan diğer zevat ta temele taş ve barç atmışlardır. Kdgükmendercs meselesi Bataklıkların kurutulma- sı işi devam ediyor | Şimdi de kendir müstahsılları meselesi ortaya çıkıyor Tire kazası arazisinden ge- çen Menderes nehri üzerinde Hüseyin (ağa) köprüsünden itiberen Bayındıra doğru Tire merkezi ile Mahmudlar, Tur- gudlu, Eskioba, Yenioba, Ala- calı ve Bayındırın. Yusuflu, Hasköy arazilerine bu - sene zürra — tarafından — tahminen 5000 dekar kendir ekilmiş bulunmaktadır. Hüseyin (ağa) köprüsünden itibaren Bayındırın Tahtaköp- rü mevküne kadar olan saha- da yetişecek kendirleri havuz- lamak için küçük havuzlar yapılmıştır. Buralarda kendir- ler, su içinde tutulmak sure- tile güneş altında pişirilecek- tir. Yeni açılmakta olan Men- deres kanalı bugünlerde Hü- seyin (ağa) köprüsüne kadar ulaşacak ve bu kanal, nehirle birleştirilerek nehrin suları, bu kanal vasıtasile — denize akıtılacaktır. Tireden bildirildiğine göre, nehrin suları, bu kanala akr tıldığı takdirde yukanda işaret edilen sahadaki bütün havuz- lar susuz kalacak ve istihsal edilecek Kendirleri 1slatmak ameliyesi imkânsız olacaktır. Müstahsıllar, bundan fevkalâde zarar göreceklerini iddia et- mekte ve bu vaziyete bir çare bulunması ve nehir - sularının kanala verilme ameliyesinin Eylül ayına bırakılmasını iste- mektedirler. Alâkadarlarca ve- rilen cevabta bu iş için yerin- de tedkikat yapılması lâzım geldiği bildirilmiştir. Kaza Alsancakta Türk Şefkat so- kağında bir araâba kazası ol. muş, İbrahim oğlu Veysel ida- resinde bulunan yük arabası- nt yoldan geçen Nermin adım da bir kıza çarptırarak yara- lanmasına sebebiyet vermiştir. veti ölçülecek etlerinin tetkikatı, Nazilli ve Çal kazaları havalisine kadar uzatılmıştır. Haber aldığımıza göre, fen heyetleri, Çal kazası çivarında bir dağda büyük bir şelâleye tesadüf etmişler- dir. Bu şelâlenin suları da boldur. Elektrik — santralının tesisi için ayrıca baraj inşa- sına lüzum kalmadan, bu şe- lâlenin yanıbaşında bir Hidro elektrik santralı yapıldığı tak- dirde baraj için yapılacak mü- him masraf, tasarruf edilmiş olacaktır. Fen heyetlerince Hidro elektrik santralının bu şelâle civarında kurulması takarrür etmiş gibidir, fakat şelâlenin yaz mevsimindeki su miktarı- nın tesbitine lüzum görülmüş- tür. Onun için bu yaz mevsi- minde suyun azalış miktarı tesbit edilecek ve bu mikta: rın Hidro elektrik — santralını işletecek kudrette bulunduğu anlaşılacak olursa inşaat için kat'i karar verilecektir. İzmirde yapılan — tedkiklere nın istihsal ettiği elektrik ce- reyanından dört, beş sene içinde, sarfiyat mikdarı dört milyon kilovata yükselmiştir. Yirmi sene sonra bu mikdar belki 25 milyon kilovata yük- selecektir. Çünkü bütün ima- lâthaneler müteharrik kuvvet olarak elektrik ceryanı kul- lanmaktadırlar. Bazı büyük fabrikalar da kendi tesisatlarile elde ettikleri elektrik - kilova- tını, hariçten daha ucuza bu- labilecek — olurlarsa — tabiatile hariçten ceryan almağı ter- cih edeceklerdir. Hidro elektrik santralı ku- rulduktan sonra kilovat ücre- tinia 2,5 kuruşa ineceği tah- min edilmektedir. Çünkü köy- lere varıncıya kadar, en fakir kimselerin evlerinde bile elek- trik ceryanından istifade et- mek mümkün olacak ve bu suretle sarfedilen kilovat, şim- dikine nazaran hayret edile- cek derecede yüksek mikdar- ları bulacaktır. İktısad Vekâletinin fen he- yetleri, bu mühim iş üzerin- deki etüdlerine bu yaz mev- siminde devam edecekler ve Sonbaharda, muhtelif nehir ve şelâlelerin, yaz mevsimin- deki su kuvveti ölçülmüş ola- cağı için önümüzdeki sene Hidro elekirik santıralının ne- rede kurulacağı kat'i surette kararlaştırılacaktır. Mezuniyet Emniyet müdür muavini B. İsmail Küntaya bir ay mezu- niyet - verilmiştir. Nazilli Dokuma kombinası ya- kında bitiyor İstanbul, 11 ( Hususi ) — Nazilli dokuma kombinası, Tem- muza kadar tamamen ikmal edilmiş ve faaliyete geçmiş bulunacaktır. Başvekil General İsmet İn- önü, Temmuzda koambinayı bizzat açacaklardır. | 12 Haziran 937 Şehirler arası -telefonunda — .. .—— Yeni tesisot yapıl- mak isteniyor Şehirler arası telefonu, mev- sim münasebetile fazla işle- meğe başlamıştır. Daha geçen sene, İzmirdeki santrala bir kuranportör makinesi konmak — , suretile iki taraftan: mütead- dit kimselerin görüşebilmele-, » rinin temini ve ayrıca bir de müşeddide makinesi konularak ses tonunun yükseltilmesi için * teşebbüslerde bulünulmuştur.-— Posta, Telgraf ve Telefon umum müdürlüğü, her iki ma- kineye olan şiddetli ihtiyaca rağmen bunlardan hiçbirini temin etmemişlir. İzmir baş: müdürlüğü, tekrar umum mü* dürlük nezdinde teşebbüsler de bulunarak bu makinelerin bir an evel tedarik edilip İz- mire göndrrilnu:ıini istemiştir. Çekirge Haber vermiyen muhtar- lar cezalandırılacak Bu sene bazı mıntakalardâ çekirge çıkmış ve: ziraat mü* cadele memurları - tarafında!! derhal imha edilmiştir. Çe kirge çıktığını haber vermiyett Karşıyakanın Alurca köyü ile geç haber veren Büyük Çili köyü muhtar ve ihtiyar heyeti azasının kanunen tecziye edil” meleri kararlaştırılmıştır. B sene,çekirgeden hiçbir mıntal zarar olmamıştır. Önümüzdeki mevsimde çıkacak çekirgelef için şimdiden tedbir alınmıştı”" — Halkevinde bahçe eğlenceleri Üç aydanberi Halkevi 5387 lonlarında Pazar günleri Halk” evi üyelerine mahsus olllJ_ yapılmakta olan çaylı danslâf çok rağbet görmüş ve mefi” nuniyeti mucip olmuştur. Bunu göz önüne alan Ha evi Başkanlığı bu çaylı dant? ların mevsim dolayısile İ'::: yef evi bahçesinde — garden| olarak yapılmasına karar miştir. — Gardenpartilerin ©£ zip ve üyelerin musiki zevk lerini tatmin eder şekilde ok ması için kuwvetli elema” dan mürekkep bir musiki yeti teşkil edilmiştir. Gardenpartiler Cumarteti ve Pazar günleri M Halkevi üyelerinden nIÜJ kep büyük bir kütlenin rakile çok neşeli ge n Bilhassa — musiki — hi müntehap roportuvarı b) bir alâka uyandırmaktadi!” Halkevi Bışkınlığınelı;f rışıklığa meydan vermek gelecek üyelerin daveti; beraberlerinde bulund! rica edilmektedir. Yeni göçmenk:', i Hükümet, iskân iş'” — için üç milyon lirff — tahsisat lıliyol"y Ankara, 11 (Hususi birimizden) — Bu yil, 8€ getirtme işine hız Bulgaristan, Romanyâ — goslavyadan anavatanâ j istiyenlerden mühim bif MI”I nakledilerek muhtelif ; lers yerleştirilecektir: #ğ Hükümet, yeni ge" muhacirlerin iskân V” için meclisten üç milr9” tahsisat istemiştir. man ye