15 Mayıs 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

Sayfa 4 'mm'ııı tedkikler: Mamsadav — Mezer kitabeleri Üzzet Mehmed Paşa, Manisadân davetle nasıl sadrıâzam oldu? MAr . ee Manisanın Paşa mezarlığin: da gömülüdür. Esbak Sadrnüâ- yzamlardandır. Kabir taşındaki İkitabe şudur: HÜYELHALLÂKULBAKİ Sadrıâzamı esbak Cennetmekân firdevs âşiyan Merhum ve mağfurülmuhtaç İlâ rahmeti rabbülgafur Elhaç İzzet Mehmet paşa Hazretlerinin ruhu - şerifiçün fatiha SENE 1227 İzzet Mehmed paşa Safran boluludur. (1) Zülüflü baltaci- lardan Silihtar kahvecisi olan İbrahim oğlu Ali ağanın oğ ludur. (1156 Hicri. 1743 M) senesinde Safranboluda doğdu. 17 yaşında iken İstanbula ge- len İzzet Mehmed paşa atncası Be li Hacı Mustafa paşa da- iresinde tahsil görerek üçüncü Sultan Mustafa zamanında kal- dırılıp birinci Hamid devrinde tekrar ihya edilen bostancı ocağına çırağ edildi. İzzet Mehmed efendi o sı- rada Silihtarlık hizmetinde bu- lunan ve bilâhare sadarete ge- tirilen meşbur Karavezirin te- veccühünü celbederek o sayede Darüssade ağası yazıcılığına tayin edildi. İzzet Mehmed efendi (1192 H. 1778 M) se- nesinin Şaban ayında Darp-» hane eniinliği gibi en mühim bir vazifeye getirildi ve hiz- meti takdir. olunarak - vazife- sine (Şahsultan) kethüdalığı da ilâve olundü. İzzet - Mehs med efendi bu sırada henüz Sadrıâzam olmamış olan Halil Hâmid paşaya damad oldu. 1193 de darphaneden infisal ile üç ay sonra şehremini, (1200 H. 1785 M) senesinde tersane emini ve yine o sene Ramazanında vezirlikle Hanya muhafızı oldu. İzzet Mehmed paşa bundan Sonra; Diyarıbekir, İçil uhde- sinde kalmak üzere Bender Muhafızlığına ve Ciddeye tayin edilmiş ve boğaz muhafızı iken (1205 H. 1696 M) Recebinde Mısır. valiliğine tayin - olun- muştur. İzzet Mehmed paşa; dev- rinde vekar ve haysiyetile ta- nınmış vezirlerden idi, Sultan Selimi salis; paşaya karşı te- veccüh göstererek — sadarete getirmek istiyordu. Bunun için yakın olmak üzere İzzet Meh- med paşayı Anadolu eyaletine tayin eyledi. Sadaret mevkiin- de bulunan Melik Mehmed pâaşa ihtiyar olup devlet işleri Reisülküttap Raşid efendi ile mütenifizanın elinde kalmıştı. İzzet Mehmed paşa, Ana- dolu eyaleti merkezi olan Kü- tahyaya gitmek üzere henüz Gediz kâsabasına gelmişken gizlice gönderilen bir memur vasıtasile İstanbula davet edil- di. Tebdili kıyafetle İstanbula gelen İzzet Mehmed ptşa, vü- rudundan padişahı haâberdar ederek saraya davet olundu. Sadııâzam Melik Mehmed paşa ogün İstanbul suru haricinde Baruthane Nazırı Mehmed Şerif| efendinin ziyafetine gideceğinden — ebdilen kayığa binip gitmek- Öteli soymuş Yakalanınca da polise rüş- vet teklif etmiş İkbal otelinde yatan - Hasan oğlu Ali namında bir - hırsız, gece aynı otelde yatan — müş- terilerden: İhsanın caketi ce- bitden 14 lira, Hamzanın ce- binden 6 lira ve Raşid oğlu | Hasanın cebinden de- iki lira izzet Mehmed Paşanın kabir ta 1 te iken saray önünden kazığı çevrilip mührü hümayun elinden ahnarak (1209H. 1794M) se> nesinde azil ve yerine İzzet Mehmed paşa tayin olundu. İzzet Mehmed paşanın sa; darete tayinine birçok şairler tarih söylemişlerse de içlerin- deen güzeli Ehnderunlu Fadılın: Mihrü emanet erdi Melik- ten Mehmede Mısraı zarifanedir. İzzet Mehmed paşa sâda- rette bulunduğu müddet ordu levazımatının — hazırlanmasına fevkalâde gayret göstererek padişahın teveccüh ve iltifa- tına mazhar oldu. İzzet Meh- med paşa (1213 H-1798M) senesine kadar sadrıâzamlıktâ kaldı. Bu sırada (Napolyon Bonapartın) Mısırı işgali paşar nın infisaline sebep oldu. İz zet Mehmed paşa Misir vüli- liğinde bulunup öranın tahki- mine ehemmiyet — vermediği töhmetile azledildi. Mazul sadriâzamların Töp- kapı sarayı haricindeki Balık: hane mevkünc gönderilerek sadır olacak iradeye göre ıdyî veya katli icrâ ölünmak âdet olduğundan — İzzet Mehined paşa da Balikhanöye gö Sakız adasına — ne e yakasını kurtârdi. İzzet Mehmed paşa bundan sonra; devlet hizmetinde kul- lanılmayıp kendisine mukataa olarak verilen Manisa kasaba- sına nâkledilerek vefatına ka- dar orada oturdu. Südâreti müddeti dört seneye yakındır. Müdebbir, muktedir olup ik- bal devrinde mevküne mağrur olarak yolsuzluk etmemiştir. Kitabeti iyi imiş. Kabir kita- besinde görüldüğü üzere vefatı (1227) senesi ramazanındadır. Safranboluda, Manisada, — İs- tânbulda, Eyübün Sofular ma- hallesinde, Balıkpazarında va- kıfları vardır. (1213) — tarihli vakfiyesinde validesinin adının (İlmiye) olduğu görülür. Saf- ranboludaki camü (1211) te- riblidir. Bunun kapısı üzerinde: Sahibülhayrat velhasanat ve ragıbüccenneti vedderecat sad-| nüzam “elhâç İzzet Mehmed paşa yesrullahü mayüridü ma- yeşa 1211 Kitabesile on dört beyitlik çalmış ve firâr etmiştir. Aliyi takib eden zabıta me- murları, kısa bir zaman sonra kendisini yakalamışlar; bırsız, polislerin elinden kurtulmak için kendilerine- beş lira rüş- vet vermek istemiştir. ÂAli ad- liyeye- teslim edilmiştir. Buğday çalmış Gaziler caddesinde Ahmed oğlu Mustafa ve Ali oğlu Ali- nin yedi çuval buğdayını ça- lan Adil oğlu Taceddin yaka- lanmıştır. Esrar satiyormuş Hacıali caddesinde esrar satan bakkal Mehmed yaka- lanmıştır. Yere düşürmüş Karşıyakada Menemen cad: desinde Mehmed oğlu Musayı iterek yere düşüren ve yara- lanmasına sebebiyet — veren Şükrü oğlu: İbrahim — tutul- muştur. Dayak atmışlar Alsancakta Bahçeler soka- gında oturan Sami karısı Ser- vet, kızı Hayrünnisa, Müzey: yen ve oğlu: Ömer; Ahmet kızı Güllüyü dövmüşler, hepsi de yakalanmışlardır. Bıçak çekmiş Emin oğlu Mehmet ile Ah- u Halük, Hastane cad- desinde kavga etmişler; Meh- met, Halükun üzerine Bıçakla hücum etmiş ve yakalanmıştır. Ağaçları kirmış Memleket hastanesi önün- deki dut ağaçlarının dallarını kıraâan Halit kızı 12 yaşında Hâytiye yakalanmıştır. Yunan Kralı Selânik belediyesinin ka- Farını tasdik etti. Atina, 14 (AA.) — Kral Reisictmhur Kamâl Atatürkün Selânikte doğduğu evi kendi- lerine hediye eden Selânik belediye Meclisirlin bu - kara- rım tasdik etmiştir. uzun bir manzum kitahe vardır. Kitabenin son beyti şudur: Raşit düleble söyledi tarihi camii Buldu cennat izzeti dini muhammedi 1211 Vefatında bir haylı parası çıkmıştır. Cidde valiliğinde haccı ifa ettiğinden kitabeler- de (elhaç) Mehmed paşa de- ıılmdhıdır (2), (3) [ı[ Kitabeler kammn — 2 wahife 102, 103, 104 12) Sicilfi öumani cild 2 sahife 308 de Halil Sami paşa immindeki bir tüth Haa İmet Mehmed paşa- nın oğlu olduğu ve Karasi imata. adrmflığında bulundağu yanlıdır. B Manisanın Paşa mezarlığın da gömülü bazı üeşabire wid me- zar taşları maalesef yok olduğum dan fotograf lârı alımamamıştır. Bi hassa bu meyanda (1175) tarihinde Olin ve tefeiri kadıi Beyssviye ba- çÇiye yazan, ulemadan (Halil Neimi Minrisavi) ile (1274) tarihimde ölen, bunun oğlu şair, (Esad Mehmed elendi) nin de mezar — taşları. bulu. namamıştır. (Halil Naimi) Muradi- ye iş mdreşesi müdertisi İken Ma- | ha müftüsü slmaştar. (FPrad Meh- “mitd) efendinin yamaa birkaç Kita- | bile barı şiirlemi vardır. ğğgbao cep he'sı'nde htilâlciler, bir günde beş defa taarruz ettiler Amerılmda bulünan İspıııyollar Franko ya bir telgraf' çekerek para göndermeğe hazır. olduklarınıbildirmişlerdir Son müdafaa: hattında harb oluyor Paris; 14:(Radyo) —Havas Ajansının Vermeodan- aldığı bir habere göre, Bask kuyv- vetlerinin son müdafaa hattın- da çok kanlı bir. harb, başla- mıştır. Cephe Gamisden ve ma: denler mıntakasından Güstöya kâdar devâm etmektedir. Asiler bütün. kuvvetlerihi cepheye sürmüşlerdir. Sevil, 14 (Radyo) — Bask cephesinden gelen son haber- lere göre asiler Morevyetayı geçmeğe muvaffak olmuşlardır. Morevyetada Milisler tepe- lere çekilmişler fakat muka- vemete devam etmektedirler. Benzin deposunu yakmışlar Bayon, 14 (Radyo)— Bayo- na gelen haberlere göre, asi tayyareler Surota benzin de- posunu yakmışlardır. Amerikadaki' İspangollar, Frankoya pa a gönderecekler Salamankâ; 14 (Rariyo): — Manilâdaki — İspanyol - ırkına mensub- halk, General Fran- koya' bir telgraf çekmiş, ve ge- neralın emrine mübhim bir para hazırlandığını bildirmiştir. Bilbaoya bamba atıyorlar Salamanka, 15 (Radyo) — Morevyetaya hâkim olan te- peler general Mola kuvvetleri tarfından işgal edilmiştir. Ga- lis küçük limanını işgal eden kuvvetler Plensiya köyüne iki kilometre yaklaşmışlardır. Üzüm hasta: Birkaç senedenberi Manisa vilâyeti bağlarında görülen ödemis —haşeresi, iyi cins üzümler arasında fazla miktar- da kâaraböce nev'i çıkmasına sebebiyet veriyordu. Yaptırı- lan tetkikat neticesinde Ziraat Vekâleti Manisa bağlarında bu hastalıkla mücadele yapıl- masına karar vermiştir. Bunun için salkımlara zehirli ilâç ser- pilecektir. Ziraat Vekâletinin emrile iki ay evel iki ton ve bu defa da yedi buçuk ton ar- senikli kurşun İstanbuldan İz- mir Zirant müdürlüğüne gel- miştir. Bu defa gelen yedi bu- çuk ton arsenikli kurşunun 250 kilosu Akhisara, 3750 kilosu Manisaya, 2000 kilosu Tur- gutluya, 1000 kilosu Alaşehire, 500 kilosu Salihliye sevkedil- miştir. İzmir civarında bazı bağ- larla Kemalpaşa kazası bağla- rında da lüzumunda kullanıl: mâk üzere inu İstanbuldan iki ton arsenikli kurşun gelmek özeredir. Vali B. Fazlı Güleç Vali Bay Fazlı Güleç yarın Kemalpaşa kazasına giderek muhtelif işler üzerinde tetkik- derde bulunacaktır. Bağlarda ballik yok Bir ay evel mıntakaya — ya- ğan yağmurlardan bazı bağ- larda ballik görülmüştü. Göztaşı kallanılması saye- sinde bu hastalığın tamamen Aği tayyareler, Bilbao üze- rine yüzlerce- ton bomba at- maktadırlar. Elde edilen esir- ler, Bilbaoya beş. tabur As- torya kuyveti yardıma gelmiş ve son hârblete bunlar da iştirak etmişlerdir. İngilizler, Basklara yardım ediyorlarmış Roma, 14 (Radyo) — La Triyona gazetesi yazıyor: İngilizler, Bask - sivil , hal- kına yardım. maskesi altında Bask muhariplerine silâh, mü- himmat ve tayyareler vermek: tedirler, Bu iddia, Bişkayda elde edilen yeni silâhlarla kuv- vet bulmaktadır. Beş taarruz birden Londra, 14 (Radyo) — Bis- kay cephesinde, asiler dün beş taaruz yapmışlardır. Bu sırada iki asi tayyaresi Bask- lar tarafından tüfek ateşi ile iskat edilmiştir. Franko kuüvvetleri Elgalio şehrini almışlardır. Yollar asi lerin tüfek ateşi altındadır. Valensiya, 14'(ALA..) — Royter Ajansının muhabiri bil: diriyor: İngiltere - sefaretine gelen yeni tafsilâta göre, Hunter muhribi — mürettebatından 8 kişi ölmüş ve 24 kişi yara- lanmıştır. Üçüncü - kruvazör - filosuna kumanda eden - Amiralin bu sabah Valensiyaya gelmesine intizar edilmektedir. Muhasebei Hususiyede memur tayinleri Torbalı kazası hususi mu- hasebe köy bürosu kâtibi B. Lütfi askere gittiğinden yerine Mustafa oğlu B. Talât, Ke- malpaşa — kazası Muhasebei Hususiye kâtipliğine B. Faik Dikmen, Çeşme Muhasebei Hususiye kâtibi Bn. Meziyetin istifası sebebile yerine Sefe- rihisar köy bürosu kâtibi B. Tahsin, Alsancak tahsil şubesi tebliğ memurluğuna B. Niyazi Afacan tayin edilmişlerdir. 936 senesi kadrosunda Tire kazası köy bürosu kâtipliğinin aylık ücreti 30 lira olduğu halde bu vazifeye evelce 20 lira ücretle İsmail Bilgi tayin edilmişti. İsmailin ehliyeti na- zarı dikkate alınmış, ücreti 30 liraya çikarılmıştır. Boş bulunan 12 lira asli maaşlı Tire kazası Muhasebei Hususiye varidat - kâtipliğine Ankara Sanatlar mektebi am- bar memuru B. Cevdet, Dikili Muhasebei Hususiye kâtipli- gine 40 lira ücretle B. Nev- zad ve Karaburun kâtipliğine B. Ömer Lütfi tayin olunmuş- lardır. B. Stoyadinoviç Belgrad, 14 (Radyo)— Bu rada bulunmakta olan Roman- ya Ticaret Nazırı B. Valerda bagün Başvekil B. Milan Sto- yadinoviç tarafından kabul edilmiştir. 15 Mayıs 94 Dilekler: ——— Neden görmüyorlar? Geçen gün Beyler sokağında bir dişçi muayenehanesindey- dim,; çöp arabası geldi. Ara- banın içi küçük birtepe ha linde.. Kapakları da . arkaya devrilmiş! Çöpçü kanlı, ceya: hâtli bez ve pamuk. dolu iki- tenekeyi de- oradan alıp bo- şalttı. Adamcağız. öyle , erbap, olmuş ki, o küçük tepenin üs- tünü kar yağmış gibi pamuklu bezlerle süsledi. Öyle yapmazsa araba dü almıyacak. Şöyle- baktim; bir karâbulut arabanın üzerini kap- ladı. Karâ sinekler dökülen süprüntüden ürkerek kaçtılar. Karınları doymuş ve serin bir yer arıyan bir sürü sinek, pen- çereden dalarak temiz ve löş muayenehanenin salonunu dol: durdular. Benim gibi sıra bekliyen genç bir ecpebi kızı da, hay- retle gözlerini açarak arabaya baktı: — Ne kadar çok sinek gir- di “içeriyel Dedi. Göztepeden, kapımdan çöp tenekemi alan çöp arabasının kapakları daima açık ve. do- ludur. Herzaman belediyeye şikâyet aklımdan geçer, Beyler sokağında, doktorlar mahallesinde gördüğüm bu manzara da beni, hayretler içinde bıraktı. Acaba bu aras baları kimse- görmüyor mu?,. Kadın Ana, Ziraat dersleri Askerlere verilecek derslerin mevzuları Askeri birliklerin bulunduk- ları yerlerdeki askerlere 415 sayılı kanun mucibince ziraat müdür ve memurları tarafın- dan ameli ve nazari zirâat dersi verilmesi Ziraat Vekâle- tince muvalık - görülmüş / ve bundan evel alâkadarlara bu hususta emirler verilmişti. Dün Vekâletten ziraat mü- dürlüğüne gelen yeni bir ta- mimde köy kalkınma elemanı olarak yetiştirileceklere veril- mekte olan derslerin program- ları askerler için de muvafık görülmüş olduğu için asker- lere verilecek ziraat dersleri- nin mevzularının da bu prog- ramlardan alınması lâzımgel- diği bildirilmiştir. Programa göre, askerlere tarla ziraatin- den çayır, bahçe işleri, fidan- cılık, meyvacılık, bağcılık, hay- van yetiştirme usulü, tavul luk, ipekböcekçiliği, sütçülül ve konservecilik hakkında ders- ler verilecektir. Bu derslerin, rine uygun mevzular ayrılmak suretile verilmesi münasib gö rülmüştür. Pancar tohumu Derizlide debir çift- - lik kurulacak Şeker - fabrikaları anonim şirketi tarafından -pancar zeri" yatı yapılan muhtelif mıntâr kalarda olduğu gibi. Manisf ve “Alaşehirde de pancar t0 humu yetiştirme çiftlikleri te* sis edileceğini yazmıştık. Ha ber aldığımıza göre, Denizli vilâyetinde de bir tohum y& :i:&mc çiftliği tesis olunâ”