12 Mayıs 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

Ege bölgesinin zengin bir tarih kaynağı olan Bergama- nin antikiteleri arasında bir de küplü hamam hikâyesi vardır. Bergamanın (mektebi tüş- diye) caddesinde bulunan bu hamama, ilk yapıldığı zaman konmuş olan kıymetli bir mer- mer yüzünden (Küplü hamam) adı verilmiştir. Bu hamam, yüz yıldır küp- ten mahrum olduğu halde ge- ne bu küpün sihirli tesirin- den kurtulamamıştır. ve küp- süz hamam, hâlâ küplü ha- mam adını taşımaktadır. K Tarihi kıymeti yüksek olan — bu küp (400) yıldan fazla ha- O mamda kalmış ve - nihayet keyfi gidişlere ve - bilgisizlik- | lere kurban gitmiştir. Küp, Bergama krallığının, — Elenistik devrin (milâttan evel ikinci asrın) en güzel san'at eserlerinden biridir. Bergama tarihi adlı eserin sekizinci sahifesinde yazıldığı — gibi, Roma zamanının en mu- tena bir eseri değildir. Bu gibi küpler Bergama mabedlerinde mukaddes şa- rap koymak için kullanılmış- — tır. Nitekim Küçük Asya ta- / rihi de (bu gibi küpler, eski- — lerin âdeti veçhile bir mabe- — de takdim veyahut bir ittifak rabıtasının tizkârı olarak ihda — ettikleri hakiki eserlerden bir- — şeydir) diye kaydetmektedir. Bu küpün, diğer küplere göre başlıca ayrılığı da üstün- de, on iki atletin ellerinde meş'ale, koşarak; bir bayram | gününü kutlamalarını gösterir — kabartmanın bulunuşudur. Bu | kabartma çok ince bir zevk ile işlenmiş tezyinatı havidir. Bergamada bulunan üç küp- — ten ikisi bugün İstanbul Aya- |) sofya müzesindedir. Küplü ha- mama konmuş olan bu üçüncü küp te Luvr müzesindedir. © Şarl Teksiye Küçük Asya tarihinde, bu vazoların üçü- nün de aynı şekilde ve aynı — cins mermerden olduğunu yaz- ııht ise de, bıııılııdın Luvr metre yüksek ve 1,677 mekc genişlikte olup beyzidir. ve mermerdir. Ayasofyada bulu- Of nan iki küp ise biraz daha | küçük söbücedir ve alabastr d EFUVUTAT üpsüz hamamın — “küp,, hikâyesi elçulı oğulları camii hatibinin tarlasında 3 küp çıktı 3 küpten birine baktılar, altin!.. Öbürü altın, diğeri keza, gene altınlarla dolu! vazanr: Osman Bayattekin BERGAMA MÜZE MÜDÜRÜ Bergada Selçuk oğullarından kalma Çinili minare Bu küplerin bulunuşu hak- kında Bergamada adeta efsane haline girmiş birçok söz söy- lenir. Fakat bunların en doğ- rusunu bize, bu sülâlenin en yaşlısı olan Hatip paşalardan İhsan kadının kızı Vahide ka- dın anlatmıştır. 550 yıl önce Bedreddin Mahmud adında bir zat Sel- çuk oğulları camiinin hatip- liğini yapıyordu. Bir cuma günü, — kölelerinden - birisini, Bergamanın şimal tarafındaki evlerin — yakininde — bulunan (Haylazlar kayası) nın (1) kar- şısına düşen ve Selinus - Ber- gama çayının sahillerinde olan bir zeytinlikte çift sürmek için gönderir. Kendisi de öğleden sonra, yapılan işi görmek üzere zey- tinliğe gider ve kölenin bir yere takılan sapanını çıkarmak için uğrâşıp durduğunu görür. Güçlükle sapanı çıkarırlar, fa- kat bu takılan şeyin ne oldu- ğunu merak eden hatip, ora- sını kazdırır. Biraz sonra be- yaz birşey görünür ve nihayet bunun mermer bir kapak ol- duğu anlaşılır. Toprak kazılır, kapak — oynatılır, bir de ne görsünler; içi altın dolu. Her ikisi biribirlerinin yü- züne bakarlar ve bu definenin ne kadar olduğunu anlamak için etrafını açmağa başlarlar. Fakat toprak bir taraftan diğer tarafa aktarılırken ikinci bir kapak görünür, bunun da üstündeki toprağı kaldırırlar; bu da onun gibi altın dolu. İkinci küpün bulunuşu bura- sının bir define yatağı olduğu düşüncesini uyandırır ve araş- tırmalara devam olunur. He- men biraz ötede üçüncü bir küp daha ve bu da altın dolu. Sanki bunlara hızır yetiş- mişti. Her ikisi de neye uğ- radıklarını bilememektedirler. Bir müddet sonra aklını ba- şına topliıyan hatip Mahmud, etrafı bir az daha yoklatır ve başka küp olmadığına kanaat getirdikten sonra altınlardan bir miktar alır, ve gene top- rağı eskisi gibi kapattırır ve belirsiz bir halde sürdürür. Öküzleri öne katarlar ve Bergamaya - dönerler. Yolda kölesine, çok sıkı tenbihlerde ve tehdidlerde bulunur: — Sakın ha; ağzından bir ANADOLU Kolundan ;uılıınış Sürmeli - sokağında Salih oğlu Davudu kıskançlık yü- zünden çakı ile sol kolundan yaralıyan Mehmed oğlu Tah- sin yakalanmıştır. Hançer taşıgormuş Çüukurçeşmede dolaşan Mu- rad oğlu Mahmudun vaziyeti şüpheli görülmüş ve üzeri aranınca bir hançer buluna- rak musadere edilmiştir. Kırbaçla yaralamı: Kâğıdhane caddesinde ge- zen Elmas oğlu Kâzımı kır- baçla yaralıyan Şakir oğlu Ahmed adliyeye verilmiştir. Dövmek Karşıyakada Fahreddin pa- şa caddesinde Zühtü oğlu Salihi yumrukla döven Hüse yin oğlu Cemil ile, Göztepe- de kız enstitüsünde çalışan ve Malik oğlu Tosunu bir çocuk meselesinden döven Yusuf ile Hamza yakalanmışlar ve ad- liyeye verilmişlerdir. Yağ hırsızları Tüccârdan Solarinin Kâzım Dirik caddesindeki yağ depo: sundan 90 kilo yağ çalan 150 tayyare Bilbaoyu bombalıyacaklar Tayyare taarruzuna 14 tank ile piyade kuvvetleri iştirak edecek tank ve piyade kuvvetleri de iştirak edecektir. Bilbao, 11 (Radyo) —Bask Cumhuriyeti reisi Bay Agira, Bask müdafaa ordusunun baş kumandanlığını — bilfül — eline almıştır. Salamanka, 11 (Radyo) — General Frankonun - Londra ademi müdahale komitesinin harbi bir derece daha nileştirmek talebine karşı — ce- vabı Londraya gelmiştir. Ge: nerâl Franko Milislerin Vala: delid, Saragoz gibi müdafaa- sız şehirlere yaptıkları hâva taarruzlarını bildirmiş ve va: ziyeti bu münasebetle ptrotesto etmiştir. Salamânka, 11 (Radyo) — Asilerin Bilbao üzerine taarruzu üç yaldan devâm etmektedir. insa- ::'.IHJ:::MŞ“ îgı':hıs':ıev,; Kollardan birisi Plensiden, Mehmed oğlu Kâzım - yaka- diğeri Mongolya, üçüncüsü de lanmışlardır. Gamisden yürümektedir. ——— — Salamanka, 11 (Radyo) — Torbalıda Resmi bir tebliğe göre Tole- Kanal hakkında halkın şikâyetleri Torbalı, (Hususi) — Torbalı halkı Kaymakamlığa müracaat ederek, Cellâd mıntakasında kanal açmakta bulunan şirketi şikâyette bulunmuşlardı, Bilhassa kazanın Arslanlar köyü yanındaki Akgölden açı- lan kanal, tam suyun bulun- duğu yere kadar uzatılmadı: gından burası kurutulmamıştır. Bundan ;başka kanal açılırken topraklar kenara yığılmakta ve bu suretle şimdiye kadar kurumuş bulunması lâzımgelen tarlalar da su altında kalmak- tadır. Pamuk ekimi mevsimi gel- diği halde, bu mıntakada 10 bin dönümden fazla arazi su altındadır. Ve sürülmeğe hazır tarlalar işlenememektedir. Bura köylüsünün en mühim işi pa- muk ve bostan yetiştirmek olduğu için, sular on gün zar- fında çekilmezse rençber müş- kül vaziyette kalacaktır. Sayım işleri Torbalı, (Hususi) —Hayvan sayımına kazamızda da devam edilmektedir. Malmüdürü vekili Abid Karagülle, sayım memur- larının - faaliyetlerini sık sık kontrol etmekte ve ehemmi- yetle çalışmaları lüzumunu ken- dilerine bildirmektedir. lâf kaçırırsan, öldüğün gündür. Hatip Mahmud, Bergamanın ©o zaman bağlı olduğu Balı- kesire gideceğini söyler, ertesi gün yola çıkar ve soluğu Bür- sada alır. Doğru saraya gider veziri görmek istediğini — bil- dirir. Vezirin yanına çıkan hatip vaziyeti anlatır, paraları r. Keyfiyet, Murad Hudaven- digâra duyurulur. Sonunda sözün doğruluğuna — kanaat getirilir. (1) Haylazlar kayasının diğer adı da (kısmel kayası) der. Bu kayanı oyuklarında —lenle yarlandığı gibi tenezzüh veri olan bu tazafla kısmet Bu kayada taş devrinin mezar yer. leri hâlü görülmektedir. » p balanlar a vardır. | Salamanka, 11 (Radyo) — 150 asi tayyaresi Bilbao müs- tahkem hatlarına taarruza ha- zırlanmaktadır. Bu tayyare taarruzuna 14 do cephesinde ve Tajın cenu- bunda hükümetçilerin 10,000 asker ve 16 hücum arabasile yaptıkları hücum akim kal- mışlır. Milisler taarruzdan sonra gâayri muntazam şekilde ricat ederek birçok ölü ve mecruh, bir tank bırakmışlardır. Bir tayyare de iskât edilmiştir. Milislerin zayiatı 2000 maktul ve mecruhtur. Madrid, 11 (A.A.) — Mun- do Obrero gazetesi Peru kon- soloshanesine iltica eden 500 kişiden sekseninin casusluk suçile tevkif edilmiş olduğunu yazmaktadır. Yapılan araştır- malar neticesinde gizli bir radyo istasyonu meydana çı- karılmıştır. Bilbao, 11 (A.A.) — Bask hükümeti tebliğ ediyor: İki gündenberi Hermeo ve Durang mıntakalarında 30 ki- lometrelik bir cephe üzerinde şiddetli bir muharebe devam etmektedir. Sollubeye - karşı yapılan taarruzlar en yüksek tepelerin cumhuriyetçiler tara- fından işgal edilmesine medar olmuş ve düşmanın projelerini altüst etmiştir. Durango mıntakasında cum- huriyetçiler — birçok - tepeleri zaptetmişler ve düşmanı ağır zayiata uğratmışlardır. Asilerin tayyareleri Bilbaoyu bombardıman etmiş ve - sivil ahali üzerine mitralyöz ateşi açmıştır. Madrid, 11 (AA) — Tö- ledo cephesi: Şehir tamamen ihata edilmiştir. Asiler ancak Talaveraya giden yoldan çıka- bilmektedirler. Cumhuriyetçi- lerin topçu kuvvetleri dün bü- tün gün piyadelerin 20 kadar tank ile yapmış oldukları ileri hareketine muzaharet etmiştir. Jarama cephesinde cumhu- riyetçilerin ileri hareketleri Mo- cata ve Tajuvanın - garbinda devam etmektedir. Somosierra cephesinde hükümetçilerin tay- yarcleri 14 kamyondan müte- şekkil bir kafileyi -bombardı- man etmişlir. Salamanka, 10 (A.A.) — Burgos hükümeti İngiltere hü- kümetine bir nota göndererek Bilbao ablukasına fngiliı ge- mileri tarafından yapılan ta- arruzu protesto etmiş, lngılıı harb gemilerinin İspanya kara sularındaki hareketinin Espana zırhlısının mahvolmasına - se- beb olduğunu iddia ederek İngiltere hükümetinin hâlâ k zillar ile siyasi münasebetler idame ettiğine tcessüf etmiştir. Notada Bilbao ile Santan- der arasında beynelmilel kı- zılhaçın murakabesi altında bitaraf bir mıntaka tesisi hak- kındaki teklif tekrar edilmek- tedir. N Salamanka, 10 (AA.) — Hendayedeki İngiliz sefiri İn- giltere hükümetinin Bilbaonun sivil ahalisini tahliye etmek üzere yaptığı hazırlıklara de- vâm ettiğini Burgos hüküme- tine bildirmiştir. Sefir, İngiliz harb gemile- rinin açık denizde mültecileri taşıyan vapurları bimaye — et- mekte olduklarını - teyid et- miştir. Paris, 11 (AA) — Pöti Parizyen gazetesi Valânsiyada B. İndelecio - Prietodan bir mülâkat almıştır. Gazete B. Prictoya birkaç hafta evel har- bin pek yakında biteceğini söylemiş olduğunu hatırlatması üzerine B. Prieto demiştir ki: — Hiç şüphesiz anlaşmaz- hğin kat'i safhasında bulunu- yoruz. Bit daha tekrarı paha- lya mal olacak olan şimdiki muazzam gayretten sonra belki de oldukça garip bir hâdiseye şahid olacağız. Nihai hal cep- heden değil geriden gelecek ve iki muhasımdan cephe ge- risi en az emin olan taraf mağlüb olacaktır. Rusyada Üçüncü beş senelik plân Moskova, 10(A.A.) — Tas Ajansı bildiriyor: “Üçüncü beş senelik plânın 1 Temmuza kadar - hazırlan- ması hakkındaki karar üze- rine Sovyetler Birliği ve fe- dere cumhuriyetler halk ko- miserlerile devlet plânı ko- misyonları hararetle çalışmak- tadırlar. Bu akşamki pragram İstanbul radyosu 12,30 Türk musikisi, 12,50 havadisler, 13,05—14 plâkla muhtelif parçalar. 18,30 Dans musikisi, 19,30 konlerans, 20 Türk musikisi, 20,30 Arapça neşriyat, 20,45 Türk musiki heyeti, 21,15 stüdyo orkestrası, 22,10 ajans ve borsa haberleri, 22,30 -23 plâklarla sololar. Yeni neşriyat: Havocılık ve Spor 1 Mayıs sayısı çıkmıştır. Abdülhak Hâmid, Abidin Da- ver, Şakir Hazım ve Server Ziyanın yazılarile dünya hava- cılığına ve Türkkuşunun çalış- malarına aid resimler mecmu- ayı herkese alâka ile okuta- bilmektedir. Tavsiye ederiz. Pragda Şüpheli bazı kimselerin evlerinde araştırmalar yapıldı Prag, 10 ( A.A. ) — Prag polisi şüpheli mülteciler hak- kında yeni tedbirler - ittihaz etmiştir. Kanunlarla ve misa- firperverliklerle telifi kabil ol: mıyan siyasi faaliyette bulun- maktan maznun birçok kimse- lerin evlerinde araştırmalar yapılmıştır. Birkaç ay evel Alman ko- münist partisinin yabancı mem- leketler idare heyeti Çekoslo- vakyayı terketmek - için emir almıştır. Prager Mittig — gazetesine göre, Çek makamatının hattı hareketi karşısında Reich Al- man sosyal demokrasisinin idaresi bir şimal memleketine taşınmak niyetindedir. Esasen bir kısım dosyaları bu şimal - memleketinde bulunmaktadır. Bununla beraber Alman de- mokrasisi idaresi gazetenin bu haberini yalanlamaktadır. Meşhur bir tayya- reci öldü Paris, 11 (Radyo) — Tay- yareci Bay Rofepolan, Villa Koylede 50 metreden düş- müş ve ölmüştür. Bu tayya- yareci en meşhur * Akrobatik tayyarecilerden idi. Tayyare ateş alarak sukut etmiştir. Hava Nazırı Piyerkut tay- yarecinin cenaze merasimine — iştirak etmiştir. Pravda gazetesı'ne Eğre Iİngiltere, mütearrız_ları teşvikte devam ediyor İtalya, Çekoslovakyayı diğer devletlerden ayırarak zayıflatmak istiyormuş Moskova, 10 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Pravada gazetesi yazıyor: “Ademi müdahale komitc- sinin son toplantıları İspanya harbinin bundan sonraki inki- şafı kendi hattı hareketine bağlı bulunan İngilterenin mü- tearrızı teşvik eden siyasetine devem ettiğini göstermiştir. B. Edenin İspanya meselesi hakkında parlâmentodaki isti- zahlara verdiği cevablar her zamankinden daha mühim ma- hiyetlerile tebarüz etmektedir.. Aynı gazete. B. Von Nöy: rathın Roma görüşmeleri bak- kında da şu satırları yazıyor: W “ Küçük antantın bundan sonra yapılacak - baltalanması ve cenub doğusu Avrupasında mütearmızlar Aarasında — nüfuz bölgeleri taksimi mevzubahisti. Almanların Çekoslovakyayı is- tilâ plânlarının inkişafı da bu Roma siyasetinin neticelerin" den biridir. İtalya ise Çekos- lovakyayı küçük antantın di“ ğer devletlerinden ayırmak su- retile bu antantı zayıflatmağt — Almanlar Ro:> çalışmaktadır. manyada dahili değıuklıkk" tesri için ısrarla demarşda bu” lunuyorlar. Müteamızlar — ber tarafta umumi barışı bıltıl' wlv . —. A e - A e n n | 1 ) 1 1 ı ı İ İ İ l İ l ı l r