23 Mart 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

Bir izdivaç ve insanlar Birkaç ay eyrel cski İngiliz kralımın taçla gönül arasında mubayyer kaldığını hepimiz batırlarız. Dünyanin bu tarihi ve sempatik siması, tacı bopından aştı, gönlünü ve sevdasını bayrak gibi açarak ve arkasından bütün dünyamın bayret ve tekdirlerini “sürükliyerek Loodrayı terkedip Bitti., Şimdi Bayan Simptonun talâkının kat'ileşmek üzere bulunduğu çün- | Şerideyiz. Yalnız İngiltere değil, bütün cihan umum? efkârı şering içinde.. Bu sevinç acaba nedendir, bilir misiniz: Hayatta her şeyden evvel ruht esadet veasaletin kendini tam şekilde ortaya atıp, taca, tahta, 'aneye ve her şeye meydan okumasından.. İngiltere, muhakka m'anenin, battâ içtimaf sınıflar arasındaki tezatlara rağmen muhafazakârlığın bir kale gövdesi gibi sapasağlam dur» duğu yerdir. Fakat bu kalenin üstünde de, insan temayüllerinin ve bü- yük kütle telâkki va zevklerinin havası esiyor. Ba da ayrıca, muhakkak olanlar arasındadır. Mubafasakâr İngiltere, yüzde doksan, şimdi, tarihte ancak birkaç dela tekerrür edebilmiş bir hâdisenin son kahramanı Edvardın, sevdiği kadınla evlenmesini bekliyor. O, Dük dö Vindsor adımı almakla beraber, bütün insan kalplerini peşine takan bir gönüller kralı oldu. Halk onu, hayalbanesinde pet gibi duran krallığın siresinden kaçarak insan yığını arasına karışmış olduğu için bu kadar seviyor. Dünyanın dört köşesinde milyonlara reis olabilecek bir mevkiden, kendi kalbinin, kendi sevdiği kadının insam olarak yaşamağa gelmiştir. Düşünülmelidir ki, hükümdarlıklar tarihi, tamameu bunun aksinc wekayile doludur. Nitekim Osmanlı tarihinde, kendi saltanat ve tabtını herhangi ve çok uzak bir ihtimalin gölgesinden kurtarmak için, oğulla- mm, kardeşlerini boğan, ne kadar hükümdarlar vardır? İşte Çazlık Rusyası, işte Fransız tarihi, işte İslâm tarihi ve hepsi.. ©O mücadelelerde 1taç ve taht, koyu bir ibtirasın kanlı bir hedefidir. Halboki Dük dö Vindaorun hareketi, kendiliğinden başa konmuş bir devlet koşunun uçurtulup, yığına avdet edişinin tâ kendisidir. Elbette ki, yığın, hudud tanımaksızın böyle bir kahramanlıkla duima | ye daima ruhen beraberdir. Harp üzerine riyazi meseleler.. Viyanada bir. gazete mu- — harriri, Alman çocuklarına mah- ae bir. “"Hecep risalesi neşretmiştir. Bu risaledeki meselelerden birisini aynen alıyoruz: *Her biri bir buçuk kilo ağırlığında 500 yangın bom- bası taşıyan 46 tayyare, bir düşman şehrine 'taarruz için uçmuştur. “1 — Bu tayyarelerin bom- ba hamulesinin ağırlığı nedir?. * 2 — Bu bombalardan yüz- de otuzunun hedefe varacağını ve yüzde yirmisinin de birerği yangın çıkaracağını kabul eder- sek, çıkacak yangın miktarı kaçtır? *“3 — Tayyarelerin gündüz sür'ati saatte 280, gece'sür'atı — da saatta 240 kilometre oldu- ğuna göre Breslavydan Praga — gidecek bu filorun kaç saat — gündüz ve kaç saat gece uç- mncselekeriy Saime Sâdi Bu davanın, Habsburgların gizli kalmış bir sürü skandal- lerini meydana çıkaracağı tah- min edilmektedir. Sütten yün! Harikalar devrinde olduğu- muza şüphe yoktur. Şimdi de sütten yün yapılmak üzere ol- duğunu haber alıyoruz. Fele- menkte bu husustaki tecrübe- ler adamakıllı ilerlemiş! Malüm olduğu üzere Hol- landa inekleri çok bol süt ve- rirler, bu ineklerin sütlerinde Kozein de boldur! Bu sütten yün istihsali tec- rübelerine başlamış olan fab- rika günde 1300 litre süt sar- fına başlamıştır. Şu halde?, Sütten sun'i yün imali düşünülecektir!.. Tenkid hakkı! Almanyada yeni rejim icabı, meselâ bizzat bir jimnastik Çmuallimi — olmıyan, jimnastik tenkidi yapamaz. ması İâzımdır?,, Bu ders hakkında bir fikir dermeyanına lüzum yoktur! — Gene Habsburg skandalleri.. Habsburgların — skandalleri — çoklur, bizim Osman oğulla: — rinin son asırdaki skandelleri gibil — Yirminci asrın iptidalarında — Habsburglardan arşidük Leo- — pold Ferdinand d'Otriş, Vil- — helmin Adamaviç isminde es- | rarengiz bir kadınla evlenmek — için bütün asalet, unvan ve haklarından vazgeçmiş, maa- mafih dört sene sonra da ay- — rılmışlardı! — Sabık Arşidük bundan bir- kaç sene evel Berlin'de büyük — bir sefalet içinde ölmüştür. - Şimdi Vilhelmin Adamoviç, — B30 senelik bir süküttan sonra Viyanada mahkemeye müraca- — at etmiş ve mühim bir miktar — para ile ayda 1000 şilin maaş — dava etmiştir! Tenkid tarihde meşhurdur: 1879 da maruf muharrirlerden Biörnstjern Björnsun bir ese- rini kral Oskar - tenkid ettiği için, garip bir harekette bu- lunmuş ve kralı düelloya da- vet etmişti. Vakıa bu dücllo olmamış, fakat muharrir — hapishaneyi boylamıştır. Bugün doğacak çocuklar.. Her günkü meşagilimizin mo- notokluğu içinde geçen bir sabah: tan sonra, Nepton yıldızının fena tesirleri altında kalacağız. — Öğle- den sonra bir »kandal ve macera havası esecektir. Karışık, — karıştırımı — şayialar umumi suküna zarar verecektir. Bugün doğacuk çocuklar, zeki, Kavrayışlı — ve fazl olacakları için hayatta güzel mevkiler elde ede- bileceklerdir. Fransa iki cumhur reisi Feliks For ve Falyl böyle bir günde doğmuştur. Kutuluk kereste) ihtiyacı Romanyadan temin edilecek Egenin kereste ihtiyacı me- selesi halledilmiştir.* Bu sene Romanyadan mühim miktarda kutuluk kereste getirtilecektir. Ankarada bulunan İzmir Üzüm Kurumu direktörü Bay İsmail Hakkı Veral kereste işi için Romanyaya geçmiştir. 15 Ni- sanda İzmire dönecektir. Fuar işleri Belediye reisi An- karadan geldi Belediye ve fuar komitesi reisi doktor Bay Behcet Uz, evelki gün İzmir vapuril/İstan- | buldan şehrimize gelmiştir. Ankarada Başbakanımız İsmet | İnonü ve Bakanlarla fuar ve şehir işleri hakkında görüşen belediye ve fuar komitesi baş: | i hal- | kanı, mühim birçok işl ledetek İzmire dönmüştür. Bay N. Baydar Dün İstanbula hareket etti İzmir spor eden federasyon ikinci başka nı Bay Nasuhi Baydar, dün İzmir vapurile İstanbula hare- ket etmiş ve İzmir spor kuru- mu mümessilleri — tarafından uğurlanmıştır. Bağ ilâçları Ziraat Vekâletince temin edilecek Kükürt, potas, köktaşı ve kara boya gibi bağ ilâçlarının Ziraat Vekâleti veya Ziraat Bankası tarafından temin edi- lerek kooperatif ortaklarına tmaliyet fiatı üzerinden dağı- tılması üzüm kongresine işti- rak eden müstahsıl mümessil- leri tarafından istenmişti. Zi- raat Vekâleti, bu dileği ehem- miyetle karşılamıştır. Mevsi- İminde bağ ilâçlarını temin “edecektir. Telefon şirketi Zzarar etmiş Otomatik — telefon - sirketi umumi heyeti toplanmış ve plânçoyu tasdik etmiş, eski seneler kârlarının #mevkuf tu- tulması kararlaştırılmıştır. Plânçoya göre şirket, geçen sene 2000 Jira zarar etmiştir. Bunun sebebi, resmi daireler muhaberatında tatbik edilen , tenzilâtlı tarifedir. İkiz çocuklar Amee B. ahmede yar- dim edildi Kahramanlarda 88 numaralı adada Doğru sokağında otu- ran ve mensucat fabrikasında çalışan B. Ahmedin ikiz oğul- ları olmuştur. İzmir esnaf ve işçi kurumları birliği B. Ah- mede dört lira »yardımda bu- lunmuştur. Hapishane tamir edilecek Umumi hapishane — tamir edilecektir. Dün hapishanede ve müddeiumumi başmvavini Mazhar Yucanın riyasetinde toplanan bir komisyon; hapis- hanenin bazı yerlerinde 250 Tiralık tamirata karar vermiştir. Yaş üzüm İihracatına" busene başlanacak İzmir ve Manisa'da frikorifik is- tasyonları kurulacaktır Tariş üzüm kurumu, bu sene merkezi Avrupa memleketlerine ve Mısıra yaş üzüm ihracatı yapacaktır. Bunun için Manisa ve İzmirde frikorifik istasyanlar tesis edilecektir. Yaş üzümleri sevk ve ihrac için önümüzdeki mahsul senesi bittabi ecnebi vapurların soğuk hava depolarından istifade edilecek fakat bir yıl sonra Türk şilep filosu inşa edilerek sularımıza gelmiş ola- cağından yaş üzüm ve diğer yaş meyva sevkiyatımız kendi va- purlarımızla daha geniş bir inkişaf arzedecektir. Hükümetimiz, bilhassa yaş üzüm sevk ve ihracına büyük bir chemmiyet alfet- mektedır. Uzüm tandardızasyonu 'Yeni tiplere ulusal adlar verilecek 'Üzüm hakkındaki kat'i standar- dizasyon üç senede yapılacak işlerini tetkik | Ankarada toplanan üzüm | kongresinde üzümün standar- dizasyonu için kârar alındığını yazmıştık. Üzüm işlerile alâ- kadar bir zat İktisad - Vekili- miz Bay Celâl Bayarın kon- | gre üyeleri arasında oturarak bir memleket çocuğu sıfatile takip ettiği kongre müzakere- leri ve alınan mübim kararlar hakkında gazetemize şu kıy- metli malümatı vermiştir: Üzüm kurumunun kongrede okunan mufassal — raporunun “son kısmındaki ikinci mad-4 desinde aynen şöyle denili-. yoıdıı “ Şimdiki 7-12 piyasa tip- lmııın derhal ortadan -kaldı: rılamıyacağı tabiidir. Şimdiki tiplerin üç sene daha idamesi Tâzımdır. Anak tıp_lesbıtıııde bugünkü şahsi arzulara bir nihayet verilmesi ve her yıl mahsulün — idrakile — beraber Türkofis, Ticaret odası, Borsa, kuru meyva ihracatçılar birliği, kooperatifler birlikleri mümes- sillerinden mürekkep bir ko- misyon o yılın 7-12 bütün tip- lerini tesbit ederek borsalara tescil ettirmelidir. Tesbit edi- len nümunelerin her numarayı vasati haddmd: göstermesi “muvafık olur. ; Üzüm koöngresinin tip tes- bitinde ve üzümü standard bir hale koymasında vardığı netice aynen budur. Yalnız kongre umumi heyeti, üç!sene müddeli bir sene olarak kabul etmiş ve temdid keyfiyetini gelecek köngrelere bırakmıştır. Bundan sonra standard 7-12 tiplerin 9, 10, 11 ve 12 nollı kâmilen yıkanmış ve rutubet- siz olarak sevkedilecek, 7 ve 8 numaraların yıkanması - iki sene zarfında mecburi olacak- rtır. Maamafih istiyen müesse- se, meselâ 7 ve 8 numaraları da Tariş üzüm kurumu gibi yıkanmış olarak ihraçta ser- bestir. Hususi tipler (standard) tabirini — tkullanmak —hakkım haiz olmaksızın serbestir. Her sene mahsul bidaye- tinde hususi bir komisyon bü- tün tipleri tesbit edecek ve artık her istiyen dilediği gibi | tp yapmak serbestisini bedeceği gibi bu suretle 8 numaraya 9, dokur numaraya 10 damgasını vurmak - imkânı ortadan kalkacaktır. İhracat, kay: devletin daimi nezaret ve kon- trolu altında olacaktır. Borsa- larda taşlı, topraklı üzüm sa- tılmamasını kongre kabul et- miştir. Mahsulümüz, Borsalar- | da taştan, topraktan, ecnebi . maddelerden ari ve ıslatılma- mış bir halde satılacaktır. Kutulara konulan — ecnebi isimler, alıcı piyasaları şaşırt- mamak için bir sene müddetle aynen ipka edilmiştir. Gele- cek sene mahsullerimize cins- lerine göre (İnci, Elmas par- Çası, Ege altını, Sakarya ) gibi ulusal isimler verilmesi umu- mün — tasvibine iktiran — et- miştir. Bilhassa üzüm kurumu ile ihracat tacirlerimizden B. Közım Taner, bu hususta yük- sek ve takdire değer hareket- ler göstermişlerdir. Üzümün tertemiz istihsali ve Karaböce denilen kara be- lâdan mümkün olduğu kadarâri olması hususunda Türk müstah- sılınin gösterdiği yüksek feragat ve katlandığı ağır külfet, kon- greye iştirak edenlerin başta Celâl Bayar olmak üzere göz- lerini yaşartmıştır. Türk köy- lüsü her hususta olduğu gibi bu husustada müşkülleri ikti- ham noktasında kendisine hâs # ülviyeti derhal göstermiştir. Türk müstahsılının memleket endişesi karşısında şahsi ve ferdi vaziyetlere zerre kadar yer vermediğini üzüm kongresi bir daha isbat etmiştir. Üzüm standardizasyonu için kat'ineticeyi en kısa zamanda istihsal için Ziraat Vekâleti de derhal harekete geçeceğini bil- dirmiştir. Yani standardizas- yon milli ve kat'i çehresile ni- | hayet üç sene içinde tahakkuk edecektir. Halen mevcud bu- lunan ve vaziyetleri kanununla ıslah ve tadil edilen kredi Fkooperatiflerile teşekkül ede- | cek satış kooperatilleri, kat'i standardizasyonun temel taş- ları ve belli başlı amilleri ola- caklardır. Memnuniyetle kayda değer bir nokta da yıllık rekoltemizin yüzbin tona iblâğı hususunda bütün kongrenin müttefik ol- masıdır. Tabiatın bahşayişi ve Türk müstahsılmın yüksek has- letleri, mahsulümüze esasen eşsiz bir mümtaziyet vermiştir. Bu Mmümtaziyeti - temizliği en son haddine çıkar .ak - ve Büyük sözler — Başı 1 inci sahifede — itral vesaitle teçhiz etmek veyabud da ba mahkemeye pzas olan zihui» yeti değiştirmek Vâzımdır. İcraf vesait meselcej — Milletler cemiyetinde şimdiyo kadar birkaç defa movzunbahs oldu. Fakat bü: günkü teşkilât, daha doğrum Mil. letler cemiyetinde bu devletlerin bugünkü temsilf menlü baki kak dıkça önü icraj vesajtle teçbiz etmenin mevcud karışıklığı idame etmekten başka birşeye yaramayar cağı tabakkuk etti. Şa haldef., Milletler cemiyetinin yeni zih. niyeti ne olmalıdır? Ba #uali düşünürken iki gün evel Büyük Önderimizin Ankarada Romanya Hariciye Nazırı şerefina tertib edilen bir müsamere csna. smdaki hasbıhallerini hatırlamamak kabil olmuyor. Atatürk diyor ki: “İnsan mensub olduğu milletin varlığını ve saa- detini düşündüğü kadar bü- tün cihan milletlerinin hu- zur ve refahını düşünmeli ve kendi milletinin saade- tine ne kadar kıymet ve- rirse bütün dünya millet- lerinin saadetine hâdim ol- maya elinden geldiği kadar çalışmalıdır. Türkiye, Ro- manya ve diğer dostları kuvvetlidirler. Hiçbir ta- raftan bize gelecek birşey beklemem. Beklemeye de lüzum yoktur. İşte bu sü- künet içinde bütün dünya- yı mutalea etmek fırsatı bizdedir. Dımgnnın filan yerınde bir rahatsızlık var- sa buna ne demeliyiz. Böy- le bir rahatsızlık varsa tıp- Ki İsodi erağizeda. almuş gibi onunla alâkadar ol- malığız.,, Bütün dünyanın derdini kendi derdimiz gibi mutalca edecek, onun la o şekilde ve o hamsasiyette meş gel olacak beşeri ve insani bir zihniyet! İşte bugünkü — Milletler cemi- yetinin astinal edekileceği zilmiyel ancak bu olabilir, Türk'ün Fn Büyüğü murlu de- hiçbir şeye boyun eğmez yüksek teşebbüs kabiliyeti ile on beş sene evel kendi milletini mu- hakkak bir ölümden kurtarmıştı. Bugün ileri sürdüğü beşeri ve cidden insanl bir düstur ile medeni: yet dünyasına yegâne kurtuluş ye- lunu gösteriyor. Hamdi Nüzhet Çançar B. Âlinin evi Kontak yüzünden yandı.. Evelki gece Alsancakta Me- sudiye caddesinde müddeiw- mumi muavini Bay Âli Akka- yanın evinde elektrik - telleri- nin kontak yapması yüzünden yangın çıkmış ve yetişen itfai- ye, etrafa sirayetine meydan vermeden yangını söndürmüş: Eşya kurtarılmıştır, fakat ban* yo dairesile evin iki odası ve hası, | çatı tamamen yanmıştır. Ev ve eşya 3500 liraya sigortalı idi. İtlaiyenin gösterdiği gayret, halk üzerinde büyük bir tesir uyandırmıştır. Hattâ yangın söndürüldükten sonra halk: “Yaşasın itfaiyemiz,, Diye bağırmıştır. İtfaiye ef- radından Bay İsmail, yangın esnasında yaralanmış ve der- hal memleke hastanesine kal- dırılmıştır. mahsulümüzü renge ve boyâ | göre kat'i şekilde standarize etmek gibi hususatla tamam- ladığımız gün Türk üzümüne rekabet imkânları kat'iyyen or” tadan kalkacaktır.