3 Kasım 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

..,,. 4 rim, Bunun ıçınqılı:l:ın tarih ANADOLU yük Kurtarıcı “İcap ettikçe ver- » gıler indirilecektir!,, Dediler. için halkın hükümete yardım etmek hevesi, iftihar olunacak bir tetahürdür. Bu ruhi vazi- yet Türkmilletini — ilerletmek ve Türk vatanını imar ctmek için çok. verimli ve çok esaslı bir âmildir. Devleti ve hükü- | meti kendi malı ve koruyu- cusu tanımak. bir millet — için büyük nimet ve mazhariyettir. Türk milleti bu neticeye Cum- huriyette yarmış ve bunut artan seme gör- müş ve- göstermişlr. Milleti- mizin maddi ve manevi buzu- runa herşeyden fazla ehemmi- yet | verişimizin ne kadar ye- rinde olduğu anlaşılıyor. Kültür işleri Arkadaşlar, İlk tahsilin yapılması için sade ve pralik tedbirler almak yolundayız. İlk tahsilde hede- fimiz, bunun umumi olmasını biran evel tahakkuk - ettir. mektedir. Bu neticeye varmak ancak fasılasız tedbir almakla ve onu metodik tatbikle müm- kün - olabilir. Milletin baş- hca bir işi olarak bu mevzuda ısrar etmeği lüzumlu görü- yorum. San'at ve teknik mektep- lerine rağbet artmıştır. Bunu sevinçle söylerken her türlü teşviki arttırmak lâzım oldu- - Başı I inci sahifede - W ğunu da ilâve etmek isterim. Yüksek tahsil - için Ankara üniversitesini tesis etimek yo- handa tıp) fakültesinden — baş- lıyarak yeni ve en külfetli hamlenin atılmasını dilerim. Güzel san'atlara da alâka- nızı yeniden — canlandırmak isterim. Ankara'da bir kon- servatuvar ve bir temsil aka- demisi kurulmakta - olmasını zikretmek benim için bir haz- dır. Güzel — san'atların her şubesi için Kamutayın göste- receği alâka ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve çalışkanlık veriminin artması için çok tesirlidir. Başlarında kıymetli, Maarif Vekilimiz bu- lunan Türk tarih kurumu ile Türk dil kurumunun hergün yeni hakikat ufukları açan ciddi ve devamlı mesaisini takdirle yadetmek isterim. Dil ve tarih kurumları- nin çalışmaları Bu iki ulusal kurumun tari- himizin. ve dilimizin karan- hıklar içinde unutulmuş de- rinliklerini dünya kültüründeki analıklarını reddolunmaz ilmi belgelerle ortaya koydukça, yalnız Türk milleti için değil ve fakat bütün ilim âlemi için dikkat ve intibar çeken kutsal bir vazife yapmakta olduk- larını emniyetle söyliyebilirim. Tarih kurumunun Alacahö- yük'de yaptığı kazılar netice- sinde meydana çıkardığı 5,500 senelik maddi Türk tarih bel- geleri, cihan - kültür tarihini yeni baştan tetkik ve tamik B | ettirecek mahiyettedir. Birçok “Avrupa'lı âlimlerin iştirakiyle toplanan son dil kurultayının ışıklı neticelerini bizzat gör- müş olmakla çok mutluyum. - Bu ulusal kurumların - az za- man içinde ulusal akademiler halini almasını temenni ede- '_ı'"_%.' nal eserlerini gmmzklı bahti- yar olmamızı dilerim. Göçmenler sür'atle müs- tahsil vaziyete geçirilecek. Sayın arkadaşlar; Ana vatana yeni kayuşan göçmen vatandaşlarımızın is- kâmı, başlıca işlerimizdendir. Göçmenleri — iyi - yerleştirmek ve sür'atle üretmen — kılmak. için onları kâli derecede teç- hiz etmiye çalışıyoruz. Aldığımız — neticeler ümit vericidir. Bu milli meseleye, tahsis edebildiğimiz vesait de- recesinde, fakat ara vermek- sizin devam edeceğiz. Demiryolu, yol ve köprü inşaatı su işleri Demiryolu inşası proğramı- na devam ediyoruz. Buna muvazi olarak- yol ve köprü inşaatına daha fazla vesait tahsis edebilmek arzuya şa- yandır, Herhalde Su işleri için verilen vesaiti arttırmağa lü- zum vardır. Şimdiye kadar mühtelif yerlerde yapılmış ve yapılmakta olan ufak büyük su işleri çok teşvik. edici ne- ticeler vermektedir. Kamuta- yın su işleri için yeni imkân- İar aramasım lüzumlu görmek- teyim. Telefan şebekesi genişliyor Telefon şebekesi memleket içinde bir proğram dahilinde genişlemektedir. Bu - faaliyeti takdir ve teşvik etmek isterim. Yakın bir zamanda iyi bir radyo merkezine nail olaca- ğımızi umarım, Ticari hava nakliye sistemlerinin emniyetli intizamlı devamını ve genişle- mesini ise çok önemli tutmak- tayım. Ekonomik sahada Sayın Vekiller. Ekonomi sahalarında milli faaliyetimizin artmasından ve genişlemesinden sevinç duy- maktayız. Cumhuriyetin eko- nomik tedbirleri her sahada feyizli semereler vermektedir. Ziraatta kalkınma ve kooperatiller Ziraatta kalkınmayı kolay ve çabuk yapmak için şartlar çok ilerlemiş ve hızlanmıştır. Yeni usulde yeni makineler kullanmakta iyi teşkilâtla ya- pılacak yardımların - sür'atle semere vereceğini görüyoruz. Kooperatif teşkilâtı her yer- de sevilmiştir. Kredi ve satış için olduğu kadar istihsal va- sıtalarını öğretip kullandırmak için de kooperatiften istifa- deyi mümkün görüyoruz. Zi- raatta hastalıklar ile mücadele işine daha çok ehemmiyet vermek İâzımdır. Her Türk çiftçisi taprak sahibi olmalıdır. Toprak kanununun bir ne- ticeye varmasını, kamutayın yüksek hizmetinden beklerim. Her Türk çiftçi ailesinin geçi- ! neceği ve çalışacağı - toprağa malik olması behemehal, lâ:. zımdır. Vatanın sağlam temeli ve imarı bu esaştadır. fazla. olarak - büyük. m modermn vasıtalarla, işletip, va: tana fazla istihsal temin. edil. mesini teşvik etmek isterim. Ticaret münasebetlerimiz Ticaret — münasebetlerimiz, bu sene daha genişlemiştir. " ıldı genışlık ve kolıylık_ —an .-. ——— tımızın kolaylaştırıldığı yerde ithalâtın artmasından sakınmı- yoruz. Bu ithalâtı arttırmak ve kolaylaştırmıya çalışıyoruz. Bu dürüst politika üç senedenberi ticaretimiz hacmini muntaza- man arllırmıştır. Endüstri proğramımız Endüstri proğramının tatbiki ciddi olarak, devam ediyor. Her endüstri eseri, muhitine refah ve medeniyet ve bütün memlekete haz vermektedir. İkinci proğramın hazırlıkları şevk ile ilerlemektedir. Maden işletmesi Maden işletmesi inkişaf ha- lindedir. Madenlerimiz bizim başlıca bir döviz kaynağımız olduğu için de yüksek dikka- tinizi celbe değerlidir. Artvin civarında bakır, ma- denlerinden - birinin işlemiye başlamasından memnun olduk. Ergani bakır madeninin işle- miye başlamasını memleket için mühim bir fayda telâkki ediyorüz. Gene memleket için pek ehemmiyetli. bulduğumuz diğer mes'ele kömür havzası- nin rasyonel olarak — işleme- sidir. Üzerinde bulunduğumuz ted- birlerin sür'atle netice ver- mesini temenni ederim. Ziraat ve deniz işçileri için yeni kanunlar lâzımdır Deniz ve deniz mahsulleri ticaret ve endüstrisi önemli bir. mevzuumuzdur. Ticaret filomuzu yenilemek - ve arttır- mak teşebbüsünü — memnun ”| olarak kaydediyoruz. Liman- larımızda kâfi teşkilâtı yapıl- ması umumi — mağazalar — ve entrepolar bulundurulması mu- karrerdir. İş kanununun - tat- biki için icabeden teşkilâtın kurulması — lâzımdır. Ayrıca deniz ve ziraat işçileri için de yeni kanunlar hazırlanmalıdır. Küçük kredi mevzuu Küçük — kredi mevzuunun ehemmiyetle ele alınmasını büyük meclisin dikkatine arz- ederim. Bu sene Ziraat Bankasının yeni kanun Jlâyibası çalışma mevzularınız — arasında — ola- caktır. Bankaları ve kredi tevziini inzibata alan koope- ratifleri kuran ve genişleten kanunlarınızdan sonra bu yeni eserleriniz. memleketin kredi haya'ında verimli olacaktır. Maliye işlarimiz Şayanı memnuniyettir. Maliyemiz memnun - olaca- ğınız surette müsbet ve verimli vaziyettedir. Muvazeneye hu- susi ehemmiyet veren Büyük Meclis her sene varidatı faz- lasile temin etmiye muvaffak olmaktadır. Bu sene de - tah- minlerin tahakkuk edeceğine emniyet edebiliriz. İcabetlikçe vergiler indir lecektir. Haşatı ucuzlatmak - icabet- ükçe vergileri indirmek siyase- tive devam & iz, Tuz, | Seker, sayım nde, iki, sene içindı yaptığımız aC ll h b.hm faydalı olmuştur. Bu sene hem ilk ihtiyaçlardan, hem esaslı kuvvet vasıtalarından olan pet- rol ve müştekakları üzerindeki resimlerden geniş — mikyasta indirme yapmağa — muvaffak olmanızı dilerim. çareleri aranmalıdır Bund>n başka vergi usulle- rinin ıslahı çarelerinin aran- masına ehemmiyetle devam olunmalıdır. İyi üsül * ve iyi tatbikin memnun edici netice: lerini vatandaşın hazineye karşı mükellefiyetinin en mühim va- zifesi olduğunu anlatmak için yorulmamak lâzımdır. Şüphe yoktur ki bahusus devletçi ve balkçı olan bir idare ve eko- nömi hayatında hazinenin kud ret ve intizamı başlıca mes- nettir. Paramızın kıy- meti düşürülmiyecek. Cumhuriyetin kudreti de her sahada ve milli müdafaa sa- hasında ihtiyaçlarını karşılıyan hazinesinin intizamındadır. Ge- lecek yıllar içinde hazinenin kudretini muhafaza etmek si- zin en mühim işiniz olacaktır. Milli paraznızın filen müste- karolan kıyıneti muhafaza olu- nacaktır. Milit. müdafaamız Aziz arkadaşlar, Milli müdafaa vasıtalarına se- nelerdenberi verdiğimiz ehem- miyetin yerinde olduğunu hâ- diseler her gün göstermek- tedir. Ordumuzu en yeni va- sıtalarla mütemadiyen — teçhiz etmeğe — çalışıyoruz. Yüksek kıymetini arttırmağa verdiği. miz ehemmiyet ise, daha zi- yadedir. Ordunun. çalışmala- rından ve bütün milletin va- tan müdafaası için severek ve istiyerek çalışmak : şevkinden memnunuz. Deniz silâhlarımız Deniz silâhlarına chemmi- yet veriyoruz. Denizcilerimi- zin iyi silâhlı ve iyi talimli olarak . hazırlanmaları büyük emelimizdir. Yeni bir hava ordusu vücuda getirilecektir. Hava ordusuna sarfettiğimiz himmeti artırmanızı dilerim. Yeni bir programın - tatbikat devresinde bulunduğumuz için hava kuvvetlerimiz arzumuz derecesinden henüz uzaktır. Kuvvetli bir hava ordusu vü- cuda getirmek yolunda iyi ne- ticelere doğru emniyetle yü- rümekte — olduğumuzu - ifade ederken — hava - taarruzlarına karşı milletin hazırlanması için de ayrıca alâkanızı uyandır- mak isterim. K Arsıulusal bakımdan mes-i ut hâdiseler. Bu sene içinde arsıulusal bakımdan bizim için mes'ut hâdiseler oldu. İngiltere Kralı S. M. Sekizinci Edvard'ın mü- tenekkiren ziyaretini ve bo- ğgazlarda yeni rejimin Montrö mukavelesinin derpiş — ettiği veçhile tatbika başlandığını bunların başında olarak zik- retmeliyim. Türk - İngiliz dostluğu Tanışmakla bahtiyar oldu: ğum İngiltere'nin Büyük Kralı ile aramızda husule gelen dost- luğun milletimizin -temayüda- tına uygun olarak iki hükü- met arasında filen inkişaf et- mekte olan samimi münase- bet üzerinde hayırlı tesirine şüphe yoktur, Boğazlar muharip dev- letler sefinelerine kapa- lıdır. Türkiye'nin hakkını teslim | 3 17936 Mi Nazilli'de Cumurı!ct bngag bin dekararazi için Pİ muk tohumu dağıtılacak Nazilli sulama hooperutıfme ratifine ortaklar Yd" zıltyor. Sermaye 30 bin liraya çıkarılac Kooperatifin açılma töreninden intibalar Nazilli (Hususi) — Cumhu- riyetin on üçüncü yıldönümü, yurdun her tarafında olduğu gibi Nazilli'de de parlak me- rasimle kutlulandı. Birçok ha- tibler söylevler vererek, cum- huriyet rejiminin kıymetini ve memleketimizin — ilerlemesini temin eyilediğini anlatınışlardır. Bu büyük günde (Nazilli sulak kooperatifi) nin de açıl- ma öreni yapılmıştır. Söyley- ler verildi, törende bulunan- lara kooperatif mukavelesi dağıtıldı ve yeni ortaklar kay- dolundu. anlayış gösteren Montrö mu- kavelesi âkitleri ayni zamanda kretik devam eden arsıulusal durumuün bu önemli devresin- de istikrarı için herkesin ça- lışması icabeden umumi sulh işine de değerli hizmet etmiş oldular. Tarihte birçok defa müna- kaşa ve ihtiras vesilesi olmuş olan boğazlar artık tamamile Türk hâkimiyeti idaresinde yalnız ticaret ve dostluk mü- nasebetlerinin muvasala yolu haline girmiştir. Öyle ki bun- dan sonra muharipler arasında bir muhasama yolu olamaz. Türk - Sovyet dostluğu Bu münasebetle karada ve denizde büyük — komşumuz Sovyet Rusya ile aramızdaki on beş senedenberi her türlü tecrübeden geçmiş olan dost- luğun ilk gündeki kuvvet ve samimiyetini tamamile muha- faza ederek tabil inkişafında devam ettiğini beyan etmekle- de ayrıca memnuniyet duyu- yorum, Harict siyasetimiz Bu sene içinde Afganistan'ın kıymetli hariciye ve harbiye vezirlerile — görüşmekten de memnun oldum. Dost ve müttefik Yugoslav- ya'nın yüksek başvekili ve hariciye nazırının milli bayra- mımizda aramızdaâ bulunması bize ayrı bir sevinç verdi. Balkanlar arasındaki kardeş- liğin tarsini bizim ötedenberi başlıca emelimizdir. Türk Yu- goöslav bağlılığı bunun esaslı bir tezahürüdür. Diğer — müttefiklerimiz — ve dostlarımız ile de temaslarımız daimi ve samimidir. Balkan'larda garbi Asya'da ve şarkt Akdeniz'de mevcut sulhun devamı eski dünyanın birçok diğer yerlerine nisbetle emin görünmektedir. Türkiye'nin bütün devlet- lerle münasebetlerinin iyi o- duğuünu memnuniyetle kayde- Kooperatif ortaklarının 937 senesine kadar bul ve sermayenin yğ)mbın lıllY' y iblağ edileceği tahmin olun” maktadır. Nazilli pamuk . ıslâh , istat- yonunun 937 baharında 80 dekar araziye yetecek kadâf. saf devlet pamuk tohumu da- gitabileceği ümid edilmekt İncir, susuz arazide de rından 150, sulanmış yerl ise 350—400 kilogram G pamuk alabilmekte olduğum” dan, su ihtiyacını temin mık sadile sulak kooperatifine O” tak yazılmaktadır. İskenderun, Antakya - V© havalisi Türktür Bu sırada milletimizi ge€ gündüz meşgul eden başlıâ! büyük bir mes'ele hakiki $47 hibi Türk olan İsl(end:f" Antakya ve havalisinin kadderatıdır. Bunun uunnd' ciddiyet ve kat'iyetle durmağ? mecburuz. Daima kendisi ile doıtluw çok — ehemmiyet verdiğimiz Fransa ile aramızda tek V& büyük mes'ele budur. Bu işif? hakikatını bilenler ve hlk.h sevenler alâkamızın -şiddetif' ve samimiyetini — iyi lar. Ve tabii görürler. Önümüzdeki sene mü reler ve - silâhlanma yarışlâf' büyük bir hazırlık senesi 0147 cağa benziyor. Devletler ar$” sındaki ihtilâfların anlaşmali” ra varmasını samimiyetle leriz. Sayın Millet Vekilleri: Ağır ve önemli işleriniz $" ze millet yolunda esaslı hif” metler hazırlamaktadır. Mille” tin sevgileri hayırlı ve h: çalışmalarınızda sizinle raberdir. Ekilen pamuklar İktsad Vekâleti, Ege mif” takasında' ekilen pamuk mik* tarı ile kullanılan pamuk t0" bumları ve istihsalât vl!lY“ıl hakkında şehrimizdeki alâkâ” darlardan malümat ıı(em'fu" Bu akşamki progf"' İstanbul rıdyoıu 12,30 Halk musikisi, 1230 havadisler, 13,10 - 14 b'u musiki, plâklar. 18,30 Caz, 19,30 konlerl"' ( Bayan Suad Derviş ülı dan ), 20 şarkılar, 20,30 Tüf musiki heyeti, 21 operet silleri, 21,30 Stodyü orkestrüt