17 Ekim 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
/ Belçika sefiri Eden'e nota verdi. Lokar- no konferansı tehlikeye düştü. Fransa ve İngiliz hariciyeleri sıkı temasa geçtiler.. — Fransız M Sayfa 2 — Belçika kralının nutku, Rus-Fransız karşılıklı anlaşmasından mi doğdu? Belçikanın siyasası Fran sada endişe uyandırdı ( mz gazeteleri Poris 15 (A.A) — Belçika'mın mutlak bitaraflığına avdeti ve bu- nun neticesi olarak do Fransız hü- kümetinin doğrudan doğruya olan tesirinden kurtulması Paris'te şid detli bir heyecan hasıl etmiştir. Darbe çok a0i olmuştur. Bel- çikanın bu — hareketinin Fransız Belçika genel kurmaylarının teşriki messisinden sarlınazar şeklinde te- Tâkki edilmesi icabedeceği teslim olunmaktadır. Razı Fransız mahfellerinde hâ- Vâ beslenen yegüne ümid Balçika: min Cenevte — taahbütlerine sadık kalacağıdır. Fakat bir kaam Fran. artık hayale kapıl. mamak — icabedeceği dirler. Jurnal gazetesi Belçika'nın iki taraflı bütün taahhütlerinden vaz. geçmek yolünd. yeni herhangi teşkil eimesi icabeden her türlü karşılıklı yardımdan imtina etmek tasavvuranu — değil, Belçika anlaşmasına kat'i sürette nihayet vermek tasavvuru- nu da göstermekte — olduğunu kay- dediyi Pöti Parizien gazetesi Belçika- min bu hareketile Lokarno muahe- desinden hasıl olan - bütün faydü- dan, yani büyük devletlerin temi- natını kaybedeceği kanaatini gös- tererek Belçika'lıları pek — ziyade korkutan şeyin Fransız-Sovyet pak- tındaki karşılıklı yardımlar olduğu anlaşılmak tadır, Eko Dö Paris gazetesi yazıyor: Almanya Lokarno taahhütlerini imartta ve İtalya'da haziranda boz- du. Şimdide Belçika emrivaki si- yasası takibediyor. Belçika hiç! kimse ile istişare etmeden beynel- milel — taahhütlerini kanaalirde- kararının yalnız Lokarnaya esas ayni zamanda feshetmiştir. — Hiç olmazsa paktın 1601 maddesi tanbhütlerine riayet edecek mi? Mütearrıza — kürşı zecrf tedbir- 4 leto ye kollektif bir harekete işti- rak eden üçüncü bir devlet ordula- mının Belçika'dan serbestçe geçme- / #ine müsande edecek mi? — ler tehlikeye — İngiltere genel kurmu Siyasal bakımdan yeni bir Lo- karno paktı için hazırlanan proje- düşmüştür. Fransa anlaşmaları — da kiymetlerini kaybetmek - tehli- kerine maruzdur. Belçika müzahareti bu süretle | — ortadan kalkınca — Fransa Frantız — giyasetindeki herhan, — orta ve doğu Avrapa'ya değil ayni — zamanda Fransz'ların yanlı ettiki 'arak “zaptolunmaz bir kale — gibi telâkki hati Avrupe'ya da tesir ettiğini öğrenmiş oluyor, Övr güretesi ezcümle gunları yazıyor: Dış işleri — bakanlığı gazeteler vasıtasile öğrendiği Belçika kralının mutkunu büyük bir hayretle karşı- — Samıştır. Kralın bütün beynelmilel — taahbütlerini tek derecede tarafh — olarak hareket ede- / giğneyecek ” ceğini ve buhun için de / go 1936 martında takibel — duğu hareket tarzımı tatbik edece- Hini gösteren hiçbir emare mevrud değildir. Dünyanın hiçbir hukukçusu bu kararı tasvib edemez. giltere şimdi küçük bir dev- letin taahhüdlerini bu şekilde reddetmesine karşı Fransa ka- — dar şiddetle protesto etmek- - olmuştur. n başka birşey yapamaz. lh müahedeleri - tarafından sis edilen bütün beynelmi- | siyasa sistemi şimdi yok Kollektif -emniyet sert bir darbe daha yemiştir. Bu nihayet tek taraflı anlaş- —malar yapmak istiyen Alman- ya în âıır muzafferiyet teşkil tedir. Populaire gazetesi Belçika | Delbos İn- | ni kında hiçbir kelime söyleme- diğinden dolayı hayret izhar etmektedir, M. Blum'a âid olan bu ga- zete Belçika'nın Cenevre'den ayrılmak - isteyip istemediğini sormaktadır. Londra, 16 (Radyo) — Mor- ning Post Belçika kralının nut- kunu tetkik ederken: “Bu nutuk, Rus-Fransız mi- sakı ve ayni zamandan Rus- ya'nin” Avrupa'dâki — siyaseti üzerine söylenmişti Tan gazetesi d “Belçika'yı Fransa'dan ayı- ran ilk sebeb Fransız-Sovyet misakıdır.,, Marning Post Rus notasın- dan da bahsederek: *“9'Teşrinievvelde M. Grandi Konettodor Risyü'oin üsile mu: halif hareketlerini söylemiştir. Şımdı Rus notası, Avrupa'da yeni bir ihtilâf çıkarmak için çalışmaktadır. Fakat bu ma- nevranın önüne geçilmiştir!., Demektedir. Londra, 16 (Radyo) Belçika'nın Londra seliri, M. Eden'i ziyaret etmiş ve hükü: meti namına nota vermiştir. Bu nota, bitaraflık * siyasetini izah et- mekte fakatj Uluslarlar sosyete sinden çekilmek ve Lokarno- | iştirak hakkında | ya ademi hiçbir. karâr - olmadığını bil- dirmektedir. Brüksel; 16 (Radyo) — Bü: tün Belçika gazeteleri Kralın nutkundan bahsetmektedirler. Yalnız — Sosyalist — gazeteler tarafından aleyte neşriyat ya- pılmaktadır. | Gazeteler, bu nutkun Fran- | sa'nın aleyhine olmadığını id- dia ederek sulhu temine matuf olduğunu yaz- maktadırlar. Paris 16 (Radyo) — M. ve arkadaşları dün Belçika'nın siyaseti ile iştigal etmişlerdir. M. Delbos buridan sonra bağvekâlet — dairesine' gidetek M. Blum'la da uzun müddet görüşmüştür. Fransa hariciyesi bu vaziyet üzerine İngiliz ha- riciyesi ile sıkı bir temas tesis etmiştir. Fransa Belçika'dan: İ — Belçike hükümeli Lo- karna misakına ne şekilde iş- tirak edecektir? Almanya Lo- karnoya girmemekte ısrar eder- se ne yapacak, Almanya için ne- gibi teklif istenecektir? 2 — Lokarno taahhütlerine karşı Belçika'nın mevki ne olacaktır. 3 — Belçika'nın bitaraflık siyaseti, uluslar sosyetesi siya- seti ve mütecavize karşı 16-cı madde tatbiki lüzumunda na- sıl itilâf edebilecektir. 4 — Londra'da Belçika er- kâmıharbiye erkânının iştirakile verilen karar ne olacaktır? Al- manyanın yeni bir tecavüzü karşısında Belçikt ne yapa- caktir? Lokarno- paktına ka- dar bu uzlaşma baki kala> cak imdır? Suallerine cevap istiyecektir. Paris, 16 (Radyo) — Fran- sız Meclisi Meb'usanı hariciye neninde bugün Belçika vaziyetin yeni | G İstanbul, 16 (Hususi)— gan Harbiye nazı Mahmud Algan erkânıharbiye reisi ve Afgan ordusunun zabitleri ol- duğu halde bu sabahki eks- presle şehrimize gel Harbiye Ve: Han, a Rrı:ı Mu- hiddin, Akademi kı general Ali Fuad, generaller, şehrimizde bulunan saylavlar, Polis müdürü karşılamış ve bir müfreze asker ile İ'ır nüf- reze polis selâm resi f ı)lemış ir. Belçika'nın, yeni | yük bir alâka uyandırmıştır. şu şekilde tefsir edilmektedir: ünün ST AMT ANEREKEE LT GNDT mandanı | ANADOLU B DT Afgan harbiye nazırı Mare şalMahmudhanlİIstanbulda Mareşal, * “Temenni eaıyorum ki bu mukaddes top- rak, bu aziz millet, Yüksek Şef'in idaresinde daha çok yükselsin.,, Dedi. Tzsos İstasyon, Türk an )_':TK'Y' Âlyan galiyordu: Mahmud Han, trenden inince elle- milli — marşlarını kendisini karşılıy rini sıkmış bir emiştir. hımud Han, re vaki beyanatındı Kardeş memlekete memnul geln mekle k aziz. dost imden çok m hüsnü ve geldi ._Ihracatçıları zarardan koru- | mak için tetkikler. İtalya ihracatçıları da bize karşı ta- ahhütlerini yerine getirmiyorlar. İstanbul, 16 (Hususi) — Hükümetin ihracat işlerinde taci lerimizi korumak hususunda tedbirler alacağı anlaşılmıştır. Veki letin dün akşam verilen tebliği, mali ve iktısadi mahafilde bü- Bu tebliğ alâkadarlar arasında Hükümet paralarını düşürmüş olan memleketlere, bu para- ihracatçıların bize karşı olan medikleri anlaşılmıştır. mektedirler. verecektir. İzmir'de: | liği azalarının kralının nutku hasebile büyük bir heyecan var idi. Rusya'nın Londra'da verdiği nota da bu heyecamı artırmıştır. Encümen raportörü, İspan- ya'daki vaziyetin dahili için sösyete paktının 16 ınct maddesinin tatbikine imkân olmadığını bildirmiştir. Fransa, İspanya ışh—nııdr aldatılmış vaziyette de Bunun için Londra ke den çekilmek lâzım Encümen M. Delbos'un bu hususta çarşamba günü izahat wermesine karar vermiştir. Encümen, ihtiyatkârane bir siyaseti tercih etmektedir. İtal- ya da ayni siyaseti tatbik et- mekte, fakat İspanya'da bir komünist hükümetinin deva- mını kabul etmiyecektir. Bu münasebetle Hitler'in de Paris'te bir komünis kükümeti | tcessüsüne meydan verimiye- ceği hakkındaki sözleri üze- Tine münakaşa olmuştur. Lahay, 16 (Radyo) — Bel- çika Kralının son nutku bütün Felemenk siyasi mahafilinde memnuniyet ile karşılanmıştır. Bu ziyaret, Kralın son nut- kile alâkadardır. Paris, 16 (Radyo)—Paris'te, Belçika'nın son hareketinin | bir | mes'ele olduğunu ve bunuün | | larla satılmış malların gönderilip gönderilmediğini araştırmakla bazı tedbirlere başvuracak görünmektedir. Çünkü buralardaki parâ taahhütlerini yerine getir- Bilhassa resmi teminata rağmen İtalya başta olmak üzere bazı memleketler bu yola sapmışlardır. Bir taraftan ihracatçı- ları bize karşı taahhütlerini yerine getirmemekte, tan ithalâtçıları ise eski satışların o günkü durumu kabul et- Hükümet - tetkiklerinin diğer taraf- sonunda kat'i kararını Bu mes'ele için şehrimizdeki kuru meyva ihracatçılar bir- pazartesi günü Ticaret Odasında bir toplantı yapacakları haber alınmıştır. Türkofis, kontoratların asıl veya suretlerinin İktısat Vekâletine gönderilmek üzere Türkofise veril- mesi için ihracatçılara tebliğatta bulunmuştur. AUREZAEE | Londra'nın işareti eseri olduğu kanaâtı vardır. Londra, salâhiyettar maha- fili böyle bir işarette bulun- madığım söylemektedir. 16 (Hususi) — Si- Belcika' gını ilândan sor Londra, yasi mahalil, rafi ile mevcud olan askeri mua- hedeleri feshettiğine vermemektedir. Belgrad, 16 ( Husust ) — Belç n — bitaraflık kararı burada büyük endişe uyandır- miştır. gazeteler, Belçi- ka'nın vaziyeti hakkında mu- kavelelerle Pravda gazetesi; Londra ve Paris'te bütün — çalışmalarına rağimen miyen Belçika'nın, Alman si- ihtimal doludur. lığını ilâna mecbur. kaldığını; fakat bir harb çıktığı takdir: de Bu bitaraflığı muhafaza edemiyeceğini yazmakta ve bu kararın, Cemiyeti Akvam ile mıntakavi misaklar siyase- tine müthiş bir darbe oldu- ğunu ilâve eylemektedir. Ayni gazetenin Paris mu- habiri, bitaraflık kararının, Al. man'ların Belçika faşistleri üze- tindeki nüfuzundan ileri gel- diğini haber vermektedir. A) — sevinç bir netice elde ede- | | lâhlanması karşısında- bıtaraf- | ı kabulden çok mütehassis, se- vimli ve bahtiyarım. Temenni bu mukaddes toprak, bu aziz millet, Yük- sek Şefinin idaresinde daha | sok yükselsin., Demiştir. Türkiye ve ediyorum ki, 17 r10/ 936 (e Telgraf Haberleri Atina zabıtast Geceyi emre hazıf geçirdi. Belgrad, 16 (Radyo) — Atina'dan gelen — haberlert göre, dün gece. Âtina zabir — tası emre hazır vaziyette Dü" lundurulmuştur. — Dahili bir karışıklıktan şüphelenildiğ IC"' zabıtaya bu şekilde emir Ve! miştir. Üniversitede İstanbul, 16 (Hususi) — Üniversite kayıd ve kabul muamelesi dün akşam kapat” mıştır. Yalnız fevkalâde sebep” ler müstesnadır. Meselâ her- hangi bir yüksek mektebin imtihanına girib neticesini ge€ Yugoslavya. 'Ticaret anlaşmasını Stadiyanoviç Anka- ra'da imzalıyacak İstanbul, 16 - (Hususi) Türk - Yugoslav ticaret mua- hedesi müzakereleri bi Yeni muahede Cumuriyet bay- ramında Ankara'da ve bizzat Yugoslavya. Başvekili M. Sta- | diyanaviç - tarafından imzala- | nacaktır. 'Selânik Hastanesi yandı Zarar 15 milyon Drahmidir. Dört has- ta da diri-diri yandı.! İstanbul, 16 (Hususi) —Se- lânik'deki büyük hastanede | dün gece yangın çıkmış ve ateş birdenbire - genişliyerek bir anda bütün hastane binası alevler içinde kalmışbır. Dört kastamn da yandığı söylene mektedir. Zarar 15 - milyon drahmi kadardır. Erzurum'da kar | İstanbul, 16 (Hususi) — İki | gündenberi Erzarum'da kar yüğürelütidir Heriteü beilka yazdır. tmiştir. rada Belçika'nın bitaraflık va- | ziyetine dönüşü hakkındaki beyanatın İngiliz tesiri altında yapıldığının hakikata tevafuk | etmediği söylenmektedir. Va: kıa İngiltere Belçika'da vazi yetin böyle bir inkişaf göste: rebileceğini nazarı dikkâate al- Fakat hükü- meti de bundan daha sekiz | gün evel ayni hususta büyük , elçilik vasıtasile - endişelerini | bildirmişti. Londra 16 (A.A) — Bel- çika kralının vesayesi Cenev- rede yeis ve fütur değilse de heyecan uyandırmıştır. Royter ajansının Cenevre muhabiri diyor ki: Bu vesaye Belçika'nın hari- €i siyasetinin yeni bir istika- met alacağının delili addolu- nabilir. Belçika kralı tarafın- dan yapılan vesayenin Lokar: no misakı ile Fransa ve Bel- çika Aarasında münakit 1920 teşrinisani tarihli askeri anlaş- manın feshine muadil olduğu | mütaleası — serdedilmektedir. Şimdi burada şöyle bir fikir ileri sürülüyor: Lokarno misakını imza et- miş olan 5 devletin bir içtina yapmaları hali hazırda her zamandan ziyade mübrem bir mışbır. Fransız öğrenmiş olanlar kaydedilebir lecektir. Dil tedrisatı Üniversite dil mektebi bu* gün derslerine başlamıştır. Bu husustaki imtihan programı direktörlükçe hazırlanmaktadır: İnkılâb dersleri Profesör Hikmet, evelki gün” den kalan Türk tarihi siyasisi mevzuu Üüzerindeki konferan* sına birkaç gün daha devam edecektir. Mecidiye kö- gyündeki çöplükler.. İstanbul, 16 (Hususi) — Şiş” li'de Mecidiye köyündeki ha kın sıhhatını tehdit eden çöp” lükler vali, Sıhhat müdürü ve Beyoğlu kaymakamı tarafından tetkik edilmiş, bir hafta zar fında kaldırılmasına karar ve- rilmiştir. Mülkiyenin nakli İstanbul, 16 - (Hususi) — Mülkiye mektebinin Ankara'ya nakli hazırlıkları devamdadır. Mektebin Cumuriyet bayrar mında resmi tatil günlerinde taşınması kararlaştırılmıştır. Milli güme İstanbul, 16 (Hususi) — İs- | tanbul'dan dört ve İzmir ile Ankara'dan da ikişer kulüb Milli gümeyi teşkil edecektir. Te Ha Fransa Belçika'dan izahat istiyecek! Paris, 16 (Hususi)— Fran- sa, bugünlerde Belçika hü- kümetine bir nota verecek ve bitaraflığın ifade ettiği mananın açıkça izah edilme- sini istiyecektir. M. Leon Blum, bugün M. Daladiye ve M. Delbos ile Belçika'nın vaziyetini görüş- müştür. ittihaz etmiş olduğu hattı ha-” reket dolayısile müzakeratın esaslarını külliyen değiştirmek icap edecektir. Genevre'de dikkate şayan bir hâdiseden — bahsediliyor ki bundan bir bafta evel M: Leon Blum İngiliz ve Belçika murahhas heyetleri ile görüş mek üzere Cenevre'ye gittiği zaman Belçika hariciye nazır! alelacele Brüksel'e gitmiş ve bu suretle herhangi bir top” lantı yapılmasına mâni ol muştur. Brüksel, 16 (Radyo) Bakanı M. Staı(lı? glen Fran sa'nın brüksel sefirini kabu'
