16 Eylül 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

TTTT TT 16 19 /936 — Fransa'daki buhran! ANADOLU | Madrid top ateşi içinde! - #f Sayfa 6 - Tarımı zannediyorum. Halbuki ben birçoklarından çok daha — Avrupa'lıyım. Biz ecnebi hak- kın irade edeceği bütün feda- İtalyan'lara göre İıabıneyı ineyi de devirebilir. — kârlıklara hazırız, Yaşasın Al: mapya, - Halk, Hitler'in bu söylevini — şiddetle alkışlamıştır. — Nüremberg, 14 (AA) — Ordunun büyük tezahürü bu — gabah güneşli bir havada baş- — lamıştır. Seyirciler kesif bir — kâlabalık halindedir. Alman ğ Vordulın başkumandanı Feld — Mareşal Blomberg ile kara kuvvetleri kumandanı General Von Fritech deniz kuvvetleri kumandanı Amiral Reeder ve hava kuvvetleri -kumandanı General Nilh yanlarında bü- tün kara, deniz ve hava kuv- “vetleri erkâmı olduğu halde * şeref locasında yer almış bu- lunuyorlardı. t Nuremberg, 15 (A.A) — — Ordunun büyük resmi geçidi — M. Hitler'in bir hitabesile bit- — miştir. Bu hitabenin başlıca — kısımları şunlardır : Yeni Almanya'nın harp bay- rağı ve alaylarınızın yeni bay- rakları önünüzde ilk defa ola- rak dalgalanıyor. Diış düurüm / değişmiştir. Fakat daha baş- ka birşey olmuştur. O da bi- ' zim ve sizin Almanyam'zın uyanmış olmasıdır. Parti ve ordu birbirinden ayrılmaz bir O Camia teşkil ediyorlar. Biz- den fedakârlık istiyen günle- — rin gelmesi mümkündür. Hiç- — bir zaman korkaklık etmiye- ceğiz. Bügünler bizi hiçbir — Zaman cesaretsiz görmiyecek- © derdir. Sizden istediğim iki sene — askerlik hizmetini size on se- nede geri vereceğim. Çünkü her biriniz inzibat mektebin- * den her zamankinden daha — sağlam çıkacaksınız. Ulus sizden kendisine ifa — edemiyeceğiniz - hiçbir. feda- — kârlık istememektedir. Tezahürat — milli nihayet bulmuştur. Roma, 15 (Radyo) — İtal- yan gazeteleri Hitler'in nut- — kundan bahsetmekte ve - söz: — lerini çok haklı görmektedirler. Bunlara göre, Almanya ileri dattığı adımlarını geri çekmi- — yecek ve Bolşeviklik karşısında — her hareketi yapacaktır. Bolşeviklik ile mukabil sağ — fırkalar arasında esasen bir uzlaşma yolu yoktur. Londra, 15 (A.LA) — Daily Telgraf dün Nuremberg'de ya- pılan süel tezahürat hakkında — yazdığı yazıda bu tezahüratın marşlarla © Almanya'da şimdiye kadar gö- — rülmemiş bir ukde olduğunu — ve Hitler onun önünde yapı lan geçid resminin Alman or- dusunun bugün 1914 teki ka- — dar küvvetli olduğuna şüphe bırakmadığını bildirmektedir. Times gazetesi ise bu teza- hüratın ve 400 tayyare tali- — minin! geçen yılki talimlere faik olduğu intibamı vermedi- — ğini yazıyor. ç Daily Meil gazetesi tayya- — recilerin mahareti Alman tay- yarecilerinin birinci sınıf me- ziyetleri gösterdiği ve mukabil hava bataryalarının atıştaki | sür'atlerinin yabancı sücl ata- şelerinin takdir ve hayranlık- larını çektiği kanaatindedir. Daily Ekspres bu tezahü- ratın Almanya'nın şimdiye ka- dar görmediği en- kuvvetli “modern teçhizat tezahürü ol- -| kerler Talavera cebhesinde —Başı T incl sahifede— halar isabet etmiştir. Âsâ kuyvetler, hükümet asker: lerini Bilbao'da ümidsiz bir vazi yete sokmuşlardır. General Mola, bir iki gün kaday sekerine istirabat verecek ve bundan tonra Bilbao'da da hükümet kıt'alarına teslim olmak teklifinde bulunacaktır. Seville, 15 (Radyo) — Âst ar yedi kilometre daha ilerlemişlerdir. Fas'lı askerler de Fas'dan İspanya'ya nakl. edilmektedir. Şimdilik günde 800 Fas'lı asker İspanya'ya geçirilmekte ve bu. nakliyat hep hava yolile yaplmaktadır. Asiler Talavera cebhesinde iki hükümet tayyaresini iskat etmiş- lerdir. Bilbao, 15 (AA) — Ame- rikan konsolosu Amerika ha- riciye nezaretinden almış ol- duğu talimata tevfikan dün öğleden sonra 15 Amerika'lı ile 214 ecnebiyi Kane torpido müuhribine bindirmiş ve muh- rib liman torpillenmeden evel Fransa'ya hareket etmiştir. Paris, 15 (A.A) — İspanyol hükümeti topçü kuvvetlerinin Alkazar ve Toledo'nun bom- bardımanına tekrar - başlamış olduğu Madrid'den bildirilmek- tedir. Gene ayni membadan hü- kümet kuvvetlerinin Talevera cephesinde bir iki kilometre ilerlemiş oldukları Teruel'in bombardıman edilmekte oldu- ğu ve Oviedo cephesinde hü- kümet kuvvetlerinin muvaffa- kıyet kazandıkları da bildirili- yor. Buna mukabil general Aran- da'nın Oviedo'dan - bildirildi: ğine göre, Marksistler Grados kasabasında ağır bir mağlübi- | yete uğramışlardır. Madrid, 15 (Radyo) — Har- biye bakanlığı verdiği bir teb- liğde, hükümet — kıt'alarının Öviedo'yu şiddetle bombar- dıman ettiklerini ve Asturya'da ilerlediklerini bildirmistir. Madrid kuvvetleri kuman- danı general Asensiyo bütün gece başvekil ile müzakeratta bulunmuş ve hükümet - kıt'a- larının Talavera'da geri çekil- diklerini, fakat yeni bir cephe teşkil ettiklerini bildirmiştir. General bu sabah, yeni talimat ile cepheye hareket etmiştir. San Sebastiyen,15(Radyo) — San Sebastiyen valiliğine Kar- listlerden bir prens tayin edil- miştir. Madrid, 15 ( Radyo ) — Kartajen limanına iki İspanyol vapuru Meksika'dan mühim miktarda silâh ve mübimmat getirmiştir. Hendaye, 15 (Radyo) İrun ve Fon Arabi'yi işgal eden âsi kuvvetler, Fransa'ya iltica etmiş olanların yerlerine dönmelerine müsaade vermiş- lerdir. İngiliz sefareti kâtibi de San Sebastiyen'e dönmüştür. Sair sefaret erkâm da dön- meğe bhazırlanmaktadır. Bilbao, 15 (Radyo) — radaki Amerikan konsolosu, ve Amerika tebaası Ken Ame- rikan torpidosu ile Fransa'ya gitmişlerdir. San Sebastiyen, 15 (Radyo) — Hayat tabii seyrini almış, ma- ğazalar açılmış ve faaliyet başlamıştır. Halk tarafından âsi kuvvetlere husumet göste- rilmemektedir. Maamafih birçok mahalleler boştur; bunların sakinleri hicret etmişlerdir. Paris, 15 (A.A) — İspanya deniz tecimine mensup mühim ——— ;0 — yon'a gelmiş ve gazetecilere beyanatta bulunarak' Bazk mil- liyetperverlerinin marksist kuv- yetlerle müşterek olarak Bil» bao'yu sonuna kadar müdafa: aya karar verdiklerini bildir- miştir, Marksistler Bilbao'ya 40 bin kişilik bir kuvvet tahşit etmişlerdir. Bu kuvvetin büyük bir kıs- mının bilhassa top ve mitralyöz teçhizatı fena olmakla beraber teslim olmamağa kat'i surette karar vermiş bulunmaktadırlar. Hendaye, 14 (A.A) — Nas- yonalist telsizinin bildirdiğine göre, Almirante Gervera kru- vazörü cumartesi günü San Sebastiyen'den kaçan 500 ko- münist milisini hamil bir va- puru yakalamış ve içindeki- lerini esir etmiştir. Londra, 15 (A.A) — Mor- ning Post gazetesinin siyasal muhabiri beynelmilel kontrol komitesinin Portekiz'e bir nota göndererek bu memleketi teş- riki mesaiye davet ettiğini yazıyor. Jerez De La Frontera, 15 (A.A) — Anarşistler San Se- bastien'deki yüksek ailelerin kadınları ve genç kızlarının kendilerile birlikte Bilbao'ya gitmeğe icbar etmişlerdir. Londra, 15 (A.A) — Mor- ning Post gazetesi yazıyor: İspanya'da cereyan eden kı- talin orta çağ kıtallerinden hiç farkı olmadığını isbat eden verhi imkânsız deliller vardır. Kiliseler yıkılıyor, papaslar ve rahibeler katlediliyor, erkek, kadın ve çocuklar toptan idam ediliyor. Ve dahası var. Bütün bu vahşeti yapanlar hürriyet için muharebe ettiklerini ilân ediyorlar. İspanya hâdiseleri Avrupa medeniyet ve kültü- rünün ne derece tehlikede ol- duğunu göstermektedir. Madrid, 15 (A.LA) — Astu- ri'de milisler dün mağlüb edi- len âsi koludun mütebaki koa- lunu da tamamen imha etmiş- lerdir. Aragon cephesinde hükümet kitaatı Tardicüta'ya döğrü ileri hareketlerine devam etmekte- dirler, Alkazar ve Toledo'nun bombardımanı devam ediyor. Âsiler mukabele etmemişlerdir. Lizbon, 15 (A.A) — lario Demoivias gazetesinin hususi muhabiri Leon'dan bildiriyor: Madrid hükümeti merkezi terkederek Valansiya'ya çekil- mek niyetindedir. Talavera De La Rina'dan bildirildiğine göre Albay Ga- güe'in kıtaatı Talavera'nın şi- malinde ve Avila'nın cenu- bunda büyük bir muvaflakı yet kazanmıştır. Baiula vatan perverler tarafından işgal edil- miştir. İki düşman uçağı düşü- rülmüştür. Toledo'nun işgali için oldukça kuvvetli olan Me- kuedo mevziünin alınması kal- mıştır. Bu mevzie hücum için- de hazırlıklar ikmal edilmiş bulunmaktadır. n Londra, 15 (A.A) İs panya komitesi toplantısından sonrâa neşredilen tebliğde ez- cümle deniliyor ki: Komite anlaşmasının şumu- lüne dair bazı mes'eleleri tet- kik etmiş ve delegeler komi- teye verilen mes'eleler hak- kında icabettiği zaman hükü- metlerinden mümkün olduğu kadar çabuk talimat almayı taahhüt' etmişlerdir. Komite ilk - toplantısında kabul edilen karar ıııremı di zi BÜ teyid ederek toplantılarda gö rüşülen maddelerin mahrem tutulmasına ve bunların het toplantıdan sonra bir tebliğ ile neşredilmesine karar ver: miştir, Burgos, 15 (Radyo) — San Sebastiyen'de olduğu gibi Bil- bao şehrinin de fazla kan dö- külmeden nasyonalistler eline geçmesi için iki taraf arasında müzakereye başlanmıştır. Burgos, 15 (Radyo) — Nas yonalist kumandanlardan ge- neral Kabanellis, Alman ga- beyanatında, Al- manya'nın kendilerine yaptığı büyük yardımları İspanyolların kat'iyen — unutamıyacaklarını ve Almanya'da olduğu gibi İspanya'da da komünistleri te- mizleyeceklerini söylemiştir. Vaşington, 15 (Radyo) — İspanya'daki âsi filo tarafından gece %ilbso, Satander ve Gi- yon İlimanlarının — ağızlarına torpiller atılmıştır. Tüccar ge- mileri, bu limanlardan uzak- laşmıştır. Bilbao'daki Ameri- kan konsolosu ile 15 Ame- rika'lı da bu şehirden uzak- laşmıştır. 600,000 kilo .. yaş üzüm alındı — Başı tinci soyfada— Binanın plân projesi üzerinde idarenin umum mü- dürlüğü emrindeki mühendis- leri tarafından yaptırılmakta olan tetkikler yakında - bite- zetecilerine ve | cektir. Tütün İnhisarlar idaresi tütün pi- yasası vaziyeti üzerinde çok hassas bulunmaktadır. Ecnebi tütün kumpanyaları eksperle- rile birlikte inhisar idaresinin eksperleri de — bütün tütün mıntakalarında - faaliyette bu- lunmakta ve her müstahsil elindeki tütünü tesbit etmek- tedir. Birçok yerlerde tütünler he- nüz denk haline getirilmemiş- tir. Onun için tütün piyasası- nin açılmasına epiy vakit var- dır. Piyasanın birinciteşrinin 15 inden evel açılması müm- kün olmıyacağı söylenmektedir. İnhisarlar idaresi, busene de tütün mıntakalarından mühim mikdarda tütün mübayea ede- cek ve piyasada nâzım rolünü ifa eyliyecektir. Yugoslavya, Çekoslovakya ve Avusturya reji şirketlerinin Ege mıntakası - tütünlerinden mühim miktarda mübaycat ya- pacakları memnuniyetle haber alınmıştır. Amerika'nın meşhur tütün kumpanyalarından (Geri)umum müdürü Mister Geri, şehrimize gelmiş ve bazı tütün mıntaka- larında bizzat tetkikler yap- miştir. Amerikan tütün kum- panyaları da busene mühim miktarda tütün mübayea ede- ceklerdir. Mısır'da aleyh- tarlık başladı.. İngiliz - Mısır anlaşmasını istmiyenler var. Kahire, 15 (Radyo) — Na- has paşa ve İngiliz - Mısır uz- laşması aleyhine bir teşekkül vücut bulmuştur. Bunlar; ara- larında sabık bakanlardan üç kişi olmak üzere mubhalif fırka tesis etmişlerdir. | sonra Amele ile patron henüz anlaşamadılar. Roma, 15 (Radyo) — Pa: ris'ten bildiriliyor: Amelenin Fransa'daki grev- leri, bir kabine buhranı ica- bettirecek kadar mühimdir, Kabine erkânının ve bilhassa M. Blum'un bu hususta sarfet- | tiği mesai, kabine azaları ara- sında bazı noktainazar — ihti- lâfları çıkarmıştır. Bu vaziyet, Blum kabinesinin yakın bir atide sukutunu icabettirecektir. Fransa'da »Blum tecrübesi Tilks -etmiş addedilmektedir. Lille 15 (A.A) — Amele sendikaları sekreterleri umumi asamblesi bir takrir kabul et- miştir. sanayii grevcileri için bir iaşe komisyonu teşkil edilmesi der- piş edilmekte ve bütün ma- halli amele sendikalarından her halfta bir saatlık mesaile- rinin ücretlerini bu komisyona terketmeleri taleb olunmaktadır. Paris, 15 (A.A) — M. Sa- lengro gazetecilere beyanatta | bulunarak Lille mensucat sa- nayii aleminde zuhur etmiş olan ihtilâfı halletmek üzere hükümetin bir hakem tâyin edeceğini söylemiştir. Hakemliğin Paris'te mi yok- sa Lille'de mi yapılacağı he- nüz malüm değildir. İngı'ltere İhtiyat filosu 24 Sağite Hazır olacaktır! Londra, 15 (Radyo) — Lord amirallık, ihtiyat filosunu 10 zırhli ve 21 mührib, tayyare gemileri olmak üzere tahdit etmiş ve bu filonun 24 saatte harekete hazır. bir hale geti- rilmesini -emir eylemiştir. Almanya'ya bir heyet gitti. İstanbul, 15 (Hususi muha- birimizden) — Bir heyetimiz, tetkikatta bulunmak üzere Al- manya'ya gi'miştir. Harbiye Ankara'ya Naklediliyor.. İstanbul, 15 ( Hususi ) — Harbiye mektebi, iki gün merasimle — Ankara'ya nakledilecektir. Ankara'da ya- pılan yeni mekteb binasının inşaatı bitmiştir. . Yeni na'ıa komiseri tarife- leri tetkik ediyor. Şehrimiz naha müesseseleri komiserliğine — tayin edilmiş olan Nafıa Vekâleti idari mü- şaviri ve müfettiş Sururi İstan- bul'dan gelerek yeni vazifesine başlamıştır. Nafıa komiserliği, Rihtim hanında - tutulan bir daireye nakledilmiştir. Komi- ser Sururi, yakında - elektrik ve su tarifeleri üzerinde tet- kiklere başlıyacak ve bu şir- ketlerin tesisatını gezecektir. Verdun kalesinde Verdun, 15 (Radyo) — İn- giliz parti liderlerinden eski amiral Vinston Çurcil, Paris- ten buraya gelmiş, Verdun ka- lesini gezmiştir. Grev bitti Londra, 15 (A.A) — Lan- kasayr grevi kat'i surette hal- ledilmiştir. İşe bu sabah baş- lanacaktır. Bu takrirde mensucat İ kaböttanktti Lille, 15 (A. A) — Mensu- cat sanayil merkezi komitesi ve Lille ticaret odası reisi M. Thiriez dün şimal profesi Carle ile uzun uzadıya görüşmüştür. Paris, 15 (Radyo) — Mesat ihtilâfı devam etmektedir. Da- hiliye bakanı bütün gece Lil'le muhabere ve vaziyeti yakından takib etmiştir. Yarın saat 17 de yeni baş- vekâlet dairesinde yeni bir konferans yapılacaktır. Bu kon- feransda amele ve patron mü- messilleri arasında bir uzlaşma aranacaktır. Dahiliye bakanı bugün bu maksatla M. Juo'yu Müesseseler deleyesi M. De- | molen patronlar sendikasının tekliflerinin amele tarafından reddedildiğini bildirmiştir. Yal- nız bir müessesede amele ve patron arasında bir uzlaşma elde edilmiştir. Müstahdemin ve memurlar sendikası ameleye yardım va- detmiş ve patronları suiniyetle ve kabineyi devirmeğe çalış- makla itham eylemiştir. Marsilya'da da bir fabrika tahliye edilmiş ve hakem amele ile patronlar arasında uzlaşma esasını hazırlamaktadır. Yahudi'ler Hitler'cileri protesto edecekler! Cenevre, 15 (Radyo) — Ya- hudi koöngresi, Nuremberg'de Hitler ve taraltarları tarafın- dan Yahudi'lik aleyhine yapı- lan tahkir ve tecavüzleri bü- tün devletler nezdinde protes- toya karar vermiştir. Felemenk Harici siyase. tinden ayrılmıyor. Lahay, 15 (Radyo) — Kra- liçe Vilhelmin meclisi açmiış ve açma nutkunu iradetmiştir. Prenses Jülyana'da beyanatta bulunmuş ve kraliçe meclise prensesin nişanlanmasını bil- dirmiştir. Küşat nutkunda, Fe- lemenk'in beynelmilel karışık- lıklara rağmen harici siyaseti- nin hep ayni kaldığı bildiril- miştir. Kraliçe, bütün - devletlerle dostluk kadrosu dahilinde müna- sebetlere devam edileceğini de ilâve etmiştir. Rif kahramanı Abdülkerim. —Baştarafı IJ inci sayfada— göre, Abdülkerim'in tahliyesi bar | beri doğru değildir. Maamal ih Rif harbi esnasında — Fransa'ya — karçi harbetmiş olan bütün kabile reit leri mecburen ikamet etmekte ol- dukları yerlerden ayrılmak müsas: derini almışlardır. Tanca, 15 (Radyo) — San $e bastiye'nin — üsiler tarafından ahti hatebile İspanyol Fasın'da şenlikler yapılmaktadır. Halk Mola ve Fraw ko'yu saatlerce alkışlamıştır. Faslı'lar, İrun'dan — sonra Sali Sebastiye'nin de — zabtım — generil Franko'nan nibai zaferine delil 6d7 — detmektedirler. : Rif'de — Abdülkerim'in — sabık — ikametgâhı önünde de askeri bif nümayiş yapılmıştır. İspanyol Fas veziri Seydi Alr med Gamye'de bu nümayişler yer alımış ve gencral Franko'y” tebrik telgrafı göndermiştir.