15 Ağustos 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
- t | ğ y : İ t k r : 5 ; ğ K : ğ İ ; j | r ) , $ K DOşounüxLEniu Gene münevverlerimiz Dün Japon profesörü Okubo ile konuşayordum. Bana bizim niemle- ketimizden, bahseti ve milletimizin, Sonra İstanbul'u anlattı: Asya kalkınmasındaki büyük rolüüden :—Vapurla girerken, uzaktan o minarelerin ince, beyar silüetleri ne doyulmaz şeydir? Hangi büyük zevk, onları oraya, tam - yerlerine dik- miştir? Bugün o büyük Türk eserleri olmasa, zannediyorum ki, İstanbul kendi varlığından çok şeyler kaybederdi. Hiçbir mimari, bu güzel Türk eserlerinin Bususiyetlerini canlandıramaz! Hayran kaldım, mestoldum.> Profesör bunu — mütcakip, bizsat japonca yazdığı bir Türk tarihi çıkardı. japonca bilmem, fakat resimlerin tasnifi ve nadideliği ile anla- dım ki, müfassal olmakla'beraber her halde Türk münevverinin dağar- cığında bulunı Rastgele bi münevvere, Türk bir zenginlik taşıyor. tarihi hakkında, menşeimli: anları- maz, medeniyetimiz, yayılışımız, dağılışımız, eski kültürümüz, neslimizin bugünkü damarları, - eserlerimiz, san'atımız - hakkında birşey sormağa kalksak alacağımız cevabın züğürtlüğü ve arzedeceği muğalâta, yüzümü- vü kızartır.. Tarihini bilmiyen, tarihinin hiçolmazsa şah damarlarını ve iskeletini kavrıyamamış bir münevver kafası, yarım bir uzuvdan — öteye geçemez. Sosyoloji, edebiyat, felsefe ve san'af kadar, tarih te fikri terbiyenin ve kültürün ana gıdasıdır. Türk âlemi hakkında yüz sahifelik Milli dava ve harekötlerde tarihin ana anahtarları: meçhul - illerde rehbersiz, pusulasız ve ükibeti de meçhul bir - yanlar, te çıkmış gibidirler. Fakat acaba kaç münevver, bugünkü ve dünkü bir malâmata sabiptir?. ellerinde tutan- “ Milliyetçi geçinen gencin kafasında, Türk tarihinin materyalı va- mana hiçbir şey yoktur. Kulaktan dolüp kafa yolunu bırakarak doğruca dudağa inmiş bir yarı bilginlik nevver biziz. içinde, en merhamet edilecek mü- En korkulacak hakiki cahil; keza!.. Biraz tarih te okuyalım, tarih te! Boğazlarda Memnu Mıntaka|Atina'ya gitti. İstanbul, 14 (Hususi) — Hariciye umam kâtibinin ya- nında burada toplanan bo- ğazlar memnu — mintakasını tesbit ve heyeti vekile kararı çıkarmak üzere raporunu baş- Vvekile verdi. Saat tam birde uzun boylu ve esmer bir adam, Villa'nın kapısına gelerek zili çalmış ve bizzat Jiro, kapıyı açarak bu adamı içeri almış, niçin gel- diğini sormuş, bu şahıs da kendisine gönderilen mektupta yazılı olan 250 lirayı almağa geldiğini bildirmiştir. Bunun üzerine Edmon Jiro, içinde zabıtaca numara ve seri harf- leri evelce tesbit edilmiş olan 250 L. bulunan zarfı kendisine vermiştir. Henüz hüviyeti bile bilinmiyen bu adam, parayı alınca Villa'nın — kapısından dişarı çıkmış ve orada taharri memurları tarafından yakalan- mıştır. Üzeri aranınca almış olduğu paralar, ceketinin sağ iç cebinde bulunmuştur. Bu adam, evelce bir kişiyi katl kasdile üç yerinden ya- ralamakla sabıkalı Koko Riza adında biridir. Taharri me- murları tarafından işticvabe- dilince keddisini bu parayı almağa gönderenin Tiran'lı Hüseyin olduğunu ve kendi- sini Burnova istasyonundaki kahvede beklemekte bulundu- ğunu söylemiştir. Taharri memurları, istasyon kahvesinde Hüseyini de yaka- lamışlardır. Hüseyin, Halka- pınardan Rıza ile birlikte bir otöbüsle Burnavaya Edmon Jirodan para almağa gittik- lerini ve bu hâdisede alâkası bulunduğunu tamamen inkâr etmişsede Rıza, tehdid mek- tubunu - yazanın da Hüseyin olduğunu söylemiş ve: — Benim tehdit mektubun- dan haberim olsaydı villaya gitmezdim. Bir iş için para alınacak zannile gittim. Hiçbir şeyden haberim yoktur. De- mektedir. Dün akşam geç vakite ka- dar adli kısım reisliğinde tah- kikat ve istievabata devam edilmiştir. Mektuptaki yazının, Hüseyin'in yazısına benzediği | ,x_gön'ılmünür. Zabıtamızı, bu — mühim muvaffakıyetinden do- * layı tebrik ve takdir ederiz. *i Cim Londos İstanbul, 14 (Hususi)—Cim Londos onbeş gün sonra se- çilecek bir Türk pehlivanile maç yapacağını beyan ederek Atina'ye gitti. Yunanistan'da Hükümet ve amele anlaşıyor.. Atina, 14 (Radyo) — Hü kümet reisi M. Metaksas'la amele - birlikleri, ve teşkilâtı arasında yapılan uzlaşmayı bü- tün matbuat büyük bir muvaf- fakıyet şeklinde görmektedir. Akropolis gazetesi: “İttihaz olunan bu tedbir- leri büyük bir şükran ve se- vinçle karşılamalıyız. Amelenin içtimat ve sıhhi vaziyeti ıslah edecek her tedbir, memleket için en faydalı tedbir demek- tir., Demektedir. ğ Atina, 14 (Radyo) — M. Metaksas Korfo'ya hareket et- mezden evel Atikya belediye reislerini kabul etmiş ve yeni rejim hakkında izahat vermiş ve eski fırka hislerinin artık kiymeti - kalmadığını: - bildir- miştir. . Tayyareci kız Feci bir kazaya kurban gitti Paris, 14 (Radyo) — An- gülen hava karargâhında bir kız tayyare dersi alırken yal- niz başıng. uçmüş - ve — 1200 metre yu'r'ıtıclmîşlir. Diğer bir tayyare hemen uçarak tayya- reyi nasıl indireceğini kıza göstermiş ve kız. tayyaresini indirmeğe başlamışsa da sa- alte 160 kilometre bir sür'atle süküt etmiş ve yere çarpa- rak parçalanmıştır. Tayyareci kız hastanede ölmüştür. İstanbul'da iyaş üzüm azdır.. İstanbul, 14 (Hususi muha- birimizden) — Bugünlerde İs- tanbul piyaşasında taze üzüm azalmıştır. İzmir'den yaş üzüm bekleniyor. Ali Çetinkaya Samsun, 13 (A.A) — Nafia vekili Ali Çetinkaya maiye- tindeki zevat ile birlikte bu günkü trenle Ankaraya avdet İ buyurmuşlardır. P Bir kruvazör battı. Asiler Malaga'da taarruzda. —— ——— Madrid muhasara hattı daraldı. Hükümet âsi bir gemiye karşı tedbir aldı. Lizbon, 14 (Radyo) Âsilere mensub zırhlı otomobiller Ba- dakosa girmişlerse de komü- nistler hâlâ mukavemet et- mektedirler. Badakos sivil valisi karı- şıklıktan istifade ederek Por- tekiz topraklarına kaçmağa muvaflak olmuştur. Sevil, 14 (Radyo) — Bu- gün yeni hükümetin yeni bay: rağı merasimi mahsusa ile çe- kilmiştir. Bu bayrak kraliyet bayrağının aynidir. Enday, 14 (Sadyo) — Kar- listlerin faşistlerle — beraber İrun üzerine yaptıkları taarruz devam etmektedir. Âsiler Elya küçük limanını işgal etmişlerdir. Şimdi Sen Marsiyal kalesine hücum et- mektedirler. Âsiler bunları elde ettikten sonra, San Sebastiyen'e deniz ve karadan taarruz edecek- lerdir. Sevil, 14 (Radyo) — Malaga karşı General Franko'nun yap- tığı hücum inkişaf etmektedir. Bugün tayyareler Malaga li- manındaki harb - sefinelerini bombarduman etmişlerdir. Birinci Ceymis kurvazörü aldığı rahnelerden batmıştır. Cebelüttarık, 14 (Radyo) — | Malaga limanındaki - birinci Ceymis kruvazörünün bombar- dimanı hakkında gelen son malümat şudur: Sefine bomba isabetile bü- yük zarar görmüşse de batmış değildir. Burgos, 14 (Radyo) — Ya- rın büyük yortu olmak müna- sebetile âsiler elinde bulunan İspanyol şehirlerinde ve köy- lerinde büyük ruhani merasim yapılacak ve yeni İspanya bayrağı her tarafta keşide edilecektir. Burgos, 14 (Radyo) General Mola'nın resmi bir tebliği; Madrid muhasara hat- tının bir derece daha daral- dığını bildirmektedir. Valera kıt'ası da Madrid üzerine yü- rümeğe başlamıştır. Âsiler 33, 34, 35 sınıf er- babını da silâh altına davet etmişlerdir. Enday, 14 (Radyo) — Âsi- lerin Almiranta Çervera zırh- hsı San Sebastien önünde bu- lunmakta ve civar - sahilleri gezmekredir. Madrid hükümeti bu âsi harb sefinesinin müdafaa hat- larını bombardıman — etmesi ihtimali üzerine sahile büyük toplar göndermiştir. Âsi sefi- nenin şehrin tahliyesi hakkında bir mühlet verdiği hakkında henüz malümat yoktur. Hükümete mensub - birinci Ceymis kruvazörü âsi tayya- relerin bombalarile tamamen harab olmuştur. General Fran- ko'nun Malaga ve Grenava üzerine olan hareketi devam etmektedir. -—CC7 — Lizbon, 14(Radyo) — Helu- ya'dan bildiriliyor: İspanya komünist lideri İzak Robyo Portekiz hudutlarına iltica ederek Helva'ya vasıl olmuştur. Montoban, 14 (Radyo) — Sen More mensub onbir pa- paz firar ederek buraya iltica etmişlerdir. Varşova, 14 (AA) — Ge- neral Gamel'in ile general Ridz Smygiy arasında ilk resmi konferans dün saat 16 30 da başlamış ve saat 19 a kadar sürmüştür. Bu konuşma bidayette iki general arasında yalnız olarak deyam etmiş bilâhare toplan- tıya Polonya harbiye bakani, Polonya büyük erkânı harbiye reisi, Fransa'nın Varşova ata- şamiliteri ve general Gamel'in refakatındaki iki yüksek vüt- beli zabit iştirak etmiştir. İki müttefik - ordu - şefleri arasındaki - bu konuşma çok samimi bir surette cereyan etmiştir. Cebelüttarık, 14 (A.A) — İhtilâlciler dün mühim muvaf- fakıyetler elde etmiş oldukla- rınt bildirmişlerdir. Fakat da- hili muharebeler yakında sona erecek gibi görünmemektedir. Zira hükümet kuvvetleri bütün cephelerde şiddetle mukave- met etmektedirler. Seville, Tatouan ve Ceuta- daki radyo istasyonları Jaima Olimpiyadda Süvarilerimiz. İstanbul, 14 (Hususi) —Ber- hn'de bir, ekzersiz. esnasında süvarilerimizden — birinin — atı telef olduğundan eksik takım- la iştirak etmiş olmalarına rağmen süvarilerimiz bazı mu- vaffakıyetler) kazandılar. İngiltere'de Yeni piyade kuv- vetleri teşkili Londra, 14 (AA) — B. Duff Cooper'in Avam kama- rasında teşkiline karar veril- miş olduğunu haber verdiği yeni ihliyat piyade cüzutam- larının teşkiline 1 Eylül tari- hinde Volvich kampında baş- lanılacaktır. Bunların mikdarı başlangıçta 17 ilâ 25 yaşında 17,000 kişi olarak tesbit edilmiştir. Hiz- met müddeti altı senedir. Metaksasın beyanatı İstanbul, 14 (Hususi) — Yu- nan başvekili ğeneral Metak- sas muhaliflere: — Artık parti işlerini unu- tunuz, dedi. Bayburd'u Sel Hastı.. İstanbul, 14 ( Hususi ) — zırhlısının ihtilâlcilerin — tayya- relerinden atılan bombalarla batırılmış olduğunu bildirmiş- lerdir. İhtilâlciler Malaga'ya karşı bir taarruz hazırlamaktadırlar. Malaga'daki hükümet garni- zonu ise ihtilâl halinde bulu- nan Granada'ya karşı taarruza hazırlanmaktadır. Pek yakında mühim —muharebelere intizar edilmektedir. Şimal cephesinde — ihtilâl- ciler San Sebastieni bombar- dıman etmişler ve birçok kim- senin telef olmasına sebebiyet vermişlerdir. Âsilerin elinde bulunan Al- mirante Cerverâ kruvazörünün Saint Sebastiene gelmiş oldu- ğgunu ve kruvazör kumanda- nnn şehri yarı geceden evvel teslim olmadığı takdirde bom- bardıman edeceği tehdidini mutazammın bir — ültimatom vermiş bulunduğuna dair bir şayia dolaşmaktadır. İhtilâlcilerin tayyareleri İru- nu bombardıman etmişlerse de bir muvaffakıyet elde etme- mişlerdir. Diğer tareftan — hükümet kuvvetleri İruna üç kilometre mesafede kâin Ventasyi bom:- bardıman etmiş olduklarını ihtilâlciler ise hükümet kuv- vetlerinin — vaziyetinin — gayet fena olduğunu beyan etmek- tedirler. geldiler. İstanbul, 14 (Hususi)— Dil kurultayına iştirak edecek Al- man âlimleri geldiler. İzmir panayırı için bir toplantı. İstanbul, 14 (Hususi) — İz- mir panayırı için Behçet Uzun iştirakile iki toplantı yapıldı. İtalva ile ticaret mukavelesi İstanbul, 14 (Hususi)— İtal- ya ile ticaret muahedesinin yürümesinde müşkülaât çıktığı doğru"değildir. Olimpiyadda Almanya, İtalya ve Japonya'nın mesaisi Paris, 14 (Radyo) — Ente- ransijan gazetesi olimpik oyun- ları hakkında yazıdığı bir ma- kalede Almanya - İtalya ve Ja- ponya'nın sarfettikleri büyük mesaiye nazarı dikkati celbet- mektedir. Tütün rekoltemiz altmış milyon İstanbul, 14 (Hususi) — bu seneki tütün rekoltemiz Yağan yağmurlardan şehrin birçok semtlerini su bastı altmış milyon tahminleniyor. Yunanistanda tütün bozuktur. elgraf Hab Âsilerin zırhlı otomobilleri Bada- kos'ta. İrun taarruzu devamdadır. Mançuko'nun Protestosu... .. Japonlar arasında Tevkifat var! Tokyo, 14 (A.A)—Mançuko hükâmeti Amur — nehirinde Mançu ve Japon gemilerine bir tehdit teşkil eden bir Sov- yet top çekerinin mevcudiye- tini Kharbin'deki Sovyet Rusya general konsolosluğu nezdinde protesto etmiştir. Vladivostok'tan haber veril- diğine göre, Sovyet otoriteleri aralarında Japon — konsolos memurları bulunan birçok Ja- ponları tevkif etmişlerdir. Norveç takımı dünya üçüncüsü oldu İsranbul, 14 (Hususi)— Nor- veç fudbol takımı dünya 3ün- cüsü oldu. Gelecek bafta Avusturya-İtalya takımları ara- sında yapılacak maçta futbol dünya birincisi ve ikincisi malüm olacaktır. Filimlerin kontrolü İstanbul, 14 (Hususi) — Fi- limlerin kontrolu hakkındaki talimatnamenin tatbikına baş- lanıldı. Küçük Haberler İanenin mikdarı ; Serul, 14 (Radyo) — Ge neral Kiyepo dö Liyano tay- yare tedariki için açılan iane- nin kısa bir zamanda 2 mil- yon peçeta temin ettiğini bil- dirmiştir. | Alman âlimleri Fransız meclisi Paris, 14(Radyo) — Meb"- usan meclisi gece iki celseden sonra sabahleyin yedide yaz tatili yapacaktır. M. Lebron Grenövile gide- cektir ve âilsile birlikte ka- lacaktır. İspanya mültecileri Roma, 14 ( A.A ) — Son günlerde İspanya'dan gelmiş olan mülteciler arasında Ka- talonya hükümetinin eski da- hiliye nazırı B. Dencas da bulunmaktadır. B. Dencas Ce- nova'da Marassi hapisanesine konulmuştur. Ekserisi Alman olmak üzere dün İspanya'dan Cenova'ya 700 mülteci gel- miştir. İtalya ve Habeşistan Adis-Ababa, 14 (Radyo) — Ras Hayelo Biru buraya gel- miştir. Sabık Sire Habeş ku- mandanı olan bu Habeşli Graçyani'ye teslim olmuştur. Adis-Ababa, 14 (Radyo) — Tokyo hükümeti Adis-Ababa sefirini geri çekmiştir. İtalya'da amele yevmiyesi Roma, 14 (Radyo) — Ey- lülün birinden itibaren elbise imalâthaneleri amelesine — *6 6 dan sckize kadar ücret zammı yapılacaktır. Elektirik ve gaz sanayü amelesine *6 on zam yapıla- caktır. Popolo di Roma : Bu yevmiyelerin tezyidi 9 milyon amelenin mali vaziye- tini bir derece daha düzelte- cektir. Demektedir. z Ai de Tni
