12 Nisan 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
lman Milletine Fihte'nin Hitabeleri 3 Dü Bu methlerinden dolayı onun bir Jakoben olmasından — tüp belendi. Buna karşı da kendini >bilâhare dinsizlik e — tham olununca yaptığı gibi. müdafan stti, Fakat Fransaya elan sem patleloi gizlemiyordu. Esasen yaptığı şey; Alman — milletinin amuümi — hlesiyatını — ifadeden Abaretti. Gök fikirlerini Kunt'tan el mış olduğu felsefesini tekâmül ettiriyordu. Zürih'te, aıkadaşları kendisinden Kunt'ın — felsefesi bakkında bir konferane verme sini istemişlerdi. Verdikten son. ra, kendisinin Gstattan nerele de uyrıldığım — anlattı. Kant'ı, çoktan geçmişti. Bununla be raber fikirlerlola beyeti mec müesi benoüz bir nizama ko- nulmuş değildi. Neştiyatından kazandığı muvaf fakıyet neticesi kendisine Yena ünivereltesinde bir kürsü teklif edilince llk evvel pek İstemedi İse de sonra kabul etti ve orada kendi fel- selesini — -talebesine — anlatmak mecburiyeti karşısında- bir dü zen verdi. O zaman Yena ünlversitesi talebesi en çok Almen üniver #telerinden Idi. Fihte için en müsalt bir zemindi. Fihte; sar- mimaz kaoaatlerini taleberine yermeğe karar vermişti. Metaf izikin bertürlü incelik. leride talebesini nüfoz ettirme H ve metafizikin; emeli ahlâ kın üte yüzü olduğunu göster Mmeği ve tedrisatile — talebesini fedakârlık — fazlletlerine karar verdirmeği İstiyordu. İnsanın bütün — ibtiyaçlarına ancek kendi felsefesinin cevab verebileceğine kenidi. — Telebe- Hioe kafalarile kalblerini bir- Teştirmeği tavelye — ediyorda. Fihte'de, bu İşte — gençliği sü rükliyecek vasıflar ve karakter de vardı. Üniversite telebesinin de ona sonsüz İtimadı. — vardı. Fihte'nin arkadaşlarından biri: “Talebeler onun sözlerini ber zaman — anlamıyorlar — amma, oD8 İmanları daba ziyade sağ lam...,, diyordu. Fihte, çok çabok ün aldı. Siyasi — fikirleri, matbunttaki muvalfakıyeti hayatını kazan: — Mmasını temin etti. Almanyanın Göütün meçhor udamlarile mü — Dasebata - girişil. Bu sıralarda yenlı; tablatın hiç tereddütsüz takib ottiği v fakat bize haber vermediği kanunları ilmi bir — gürette İspat edebilirse, hiçbir vakıt kendilerinden vazgeçme- diğim ve fakat hiçbir. vakıt ta kendilerile uygun düşmediğim — filesoflarla siz beni barıştırmış "' olacakmnız ,, Fibte, zirveyo vardı; Doktrin | lerinin başkasını İkna ettiğine — kaul olarak karakter İstiklâlini — her firsatta gösterdi; “Birçok — Amsanlar, birçok için beni kul Tanmak İstiyorlar: Söylüyorlar, — göylüyorlar; umayorlar. Ben İse — bildiğimden ayrılmıyo: O Fakat bü İstiklâl, ifrata va — giyordü; küçük bir dokanma, oDU ateş püskürtüyordu. Banon — Çök geçmedi, cezasını çekti, Talebe üzerinde daha ziyade “tesiri olmuk için baftada bir — pazar ibadetinden sonra, Ihti ari bir. kürs açmıştı ki mev y ıııı.ııkkmı Bosyetede #elebo teplancı M. Rahmi Balaban . Yena Könelstam; — Fihte'yi, nvnlnı_vnıu körüklemek — ve hırfatiyanlık yerine (Akla tapma) çıkarmakla İtham etti. Kursü bırakmak lâzım geldi. Bir müddet sonra da talebe İle urası açıldı; Fihte, talebeye gizli teşekküllerini dağıtmasımı söylemişti ve kanuşmak ozere idiler. İdare haber aldı; — İşi eline almak iştedi. Bu bir bata idi. Talebe İte Fihte kendileri Bi hükümete teslim — ediyor sandılar ve öyle slezhinde ha- reket ettiler ki, 1795 yaz sö mestrinde dere verememek mec buriyetinde kaldı. Fihte, ban- dam İstifade ile Vaymar'a çeki- lerek, (Felsefe sistemi) nin ikin- el kısmım ve (Hukuk felsefesi) Din birinci kısmını kaleme al: mağa başladı. Fikirleri — terakkide devam ediyordu. Şelllag, Rayn Hold, Şilegel gibi mütefekkirler onun fikirlerini kabal ediyorlardı. Tam bu müvaffakıyetli sırasın da, İdaresi altında çıkmakta olan mecmuada profesör For- berg'la neşrettiği makale — yü- zünden Fihte dinsizlikle itbam edildi. Halbak! Fihte bu yazıyı red vetashih etmekten çekine- rek öylece geçirmiş ve — yalmız »İlâhi kudrete malik olan ima: mımızın esası” başlıklı bir ma- kaddeme koymuştu. Bunda şu ibare vardı: “En kat'i ve mütlak çey şadur ki dünyada ahlâki bir olzam âlem vardır. Ve her âkıl Insana bu nizam içerisinde musyyen bir yer gösterilmiştir. Bakikatte her iyi fill muvaffak olur, Her fenu fikir ise mu- yaffakıyetsizliğe uğrar. Kimlez Çeviren: I, yalnız İyiyi severler, herşey | onların hayrına bâdimdir. İşte bütün İman bandan — ibarettir. O canlı ve ahlâki nizam biszat Allabtır. Başka Allaha — ihtiya: cımız yoktür; ve zihnlmiz baş. ka Allah ibeta edemez ,, Mukaddeme, makaleden daha dinsiz görüldü. Herkes Fihte'ye hücum etti. Mahkemeler — taki. bata koyulda. Fihte, kendini şiddetle müdafan ediyor; gürül- tü kıyamet .. Nibayet Fihte bir müdalassında: Siz ba — bücom. larınızla filezofa değil politika adamına hücum ediyorsunuz; müfterlsiniz. Ya benim masu- miyetimi itiraf ediniz yabut Tstifamı kabal edin, dedi. İstifasını kabal ettiler.. Artık hiçbir şey kurtarama- di. Üçyüz talebe, profesörün çekilmemesini — İstedilerse de olmadı. Saksoa hükümetlerinin bepsl ona memleketlerinden kovdular, Kendini dafma dostlakla kur- gılıyan prena Sohvarzbourg - Radolstadt ta onu kabule — ce- saret edemedi. — Sonu var — ı m n Telyazı Haberleri LGS ü'n'ü Alman İIstihbaratı, Siyasi Anlaşmanın Harbı Bıtırecegı Kanaatindedir. 13 ler Komitesinin 3 Suali Habeş'leri Hayrete Dü- şürmüştür. İşin İçinde Italya Lehine Bir Fırıldak Çevrildiği Söyleniyor. Asmara 11 (Radyo) — Ae maradan Alman ojansı bildiri yor. Muhtelif cephelerdeki Ital yan İleri bareketi mübim bir gçekil atan vaziyete yakında bir bal çaresi bulacaktır. Asmara- daki kanasta göre eiyasi bir anleşma devam eden harbı 80 Ceza Kanununda Yapı- lacak Değişiklikler.. Devletin Emniyetine Karşı Olan Maddelerde Değiştirilecektir.. Ankeara 11 (Özel) — Adliye bazı vekâleti, ceza kanununun maddelerini değiştiren kaunun İâyihasını bltlrmk üzeredir. Son za- manlarda müzakeresl buşlamış olan ve cezayı muücip olacak bazı büdiseleri kanunn — müeyyedelerle ceza (kanununa tatbik edecek olan bu lâyiha, yeni bir gekilde hazırlanmıştır. başlığı yetine — karşı değişmiştir. cürümler Devletin emni. altındaki Yasıl da — tamamlle Bunlar da Italyan haberleri Habeş'lere Karşı İsyan, Italyan'lara Itaat Var! Ve bunlardan başka, imparatorun yeni seterberliği hoşnu Negeli 11 (Radyo) — Cima: da bir İsyan çıkmıştır. - Âdller Habeş resmi kuvvetlerlne — Be masu dağında hücum etmişlerdir. Gonder'daki halk — İtalyan Idaresini memnuniyetle — kabul ermekte ve: General Staraçi'nin — yolların bozuklağu hasebile yolda bi raktiğı 450 otokar şimdi açı lan yoldan Gondar'a vamıl ol muş ve balk tarafındın — bay retle karşılanmıştır. Roma, 10 (Radyo) — La vora Façleta gazetesl Azmara- dan aldığı baberleri neşret mektedir. Bu haberlere göre, Hubeşis- tan gelen yolcu ve elde edilen esirler, Habeşlstan'da müdhiş bir. anarşi hüküm sürdüğünü bildirmektedirler. Neceşioin yeni soferberlik iradesi umumi boşnudsuzluk hüsüle getirmiştir. Son mağlü biyetlerden kurtulan Habeş ne- kerleri hep dağılmışlar ve köy lerine kaçmışlardır. Asmara 11 (A A) — Havaa muhabirinden: İtalyan — küvvetleri — Dessle yolu Güzerinde Kobba'ya gir mişlerdir. Asmara 11 (Redyo) — Ha vas Ajansın Açyangi gölü harbından sonra Habeş İmpa: ratorunun nereye — gittiği bak kında şu haberler alınmıştır: B.dnlean gecesini Addi- tsuzluk uyandırmış. Otamda geçiren Imparator, bu- radan Koran şehrine gitmiş ve oradan da katır. eırtında Om berta sırtlarında İki gece yol | #lmış, daba ertesi güü ba sırt. lardan yanında 100 kadar as- kerle çıkıp gitmiştir. Roma 11 (Radyo) — Mare- çal Badegllo 182 — numaralı berp — tebliğinde, bir taraftan Erltre'li — kıt'aların barba de- vam ettiklerini, diğer taraftan siyeb —gömleklilerin, Adegalla cenubunda Babeş dimdarlarına yetlşerek verdikleri bir harpta iğlinam — odilen — mulzemeden başka bütün ağırlıklarile tam bir kolu esir aldıklarım ve barp meydanında Habeşlerden 400 ölü kaldığını baber veri- yor. Süveyş Kanalı Kapanacak Mı? Londra 11 ( Redyo) — M. Fden ve Lord Halifake Cenev- reden dönmüşlerdir. Her ikisi de paskalkayı geçirmek üzere Londra'dan ayrılmışlardır. Ma. amafih kabine relsi Baldvin He Cenevre müzakeratını tele- fonla görüşeceklerdir. Salı veya çarşamba günü kabine — toplanacak ve Alman mes'elesinde Eden'in hattı ha reketini 18 ler komli fa davetini, zecri tedbirlerin teş didini ve Süveyş kanalının ka patıilıp kapatılmamasını müza- kere edecektir. na erdirecektir. Manmafih İtal yanın kazandığı bu zafleri de vam ettirmek İçla sulh şartla: rım çok ağır bir şekilde teklif edeceği aalaşılıyor — Slatematik ve seri bir İlerleyişle İtalyanlar Adis - Ababa yola üzerindeki yerleri birer birer işgal et- mektedirler. Havas Ajansın n bildirdiğine göre Habeşistan'ın elinde mun tazam — bir ordu kalmamıştır. Yalmız Hurar'da bir ordu var. dir. Ba ordunun da İtalyan'ları dardurmalarına ve mağlüp et melerine güç nazarile bakılıyor. Roytor Ajansı muhabirinin andlattığına göre 13 ler koml tesl tarafından Habeş'lere n0 rulan 30 sual Adis-Ababa si- yasi mahfelleri tarafından bhay- retle karşılanmıştır. Bu süretle 13 ler komitesinin baştan sav ma çarelere başvarduğu ve İşl uzetarak mes'aliyeti Özerinden asmuk İstediği ablaşılıyor, Bu suretle komite, Habeşle- da l rir doğrudan — doğ. raya sülh müzakerelerine gir molerlol istediği kanaeti belir. miştir. 30 sanle Habeş kabincel ne ceovab voreceğini benüz tos bit etmemiştir. — İşin — içinde İtalyanlar lehine bir oyun ol doüğu zatnı da vardır. Arsmulusal harp kaldelerine riayet edilmesi ve ba kaldeler- den dışarı çıkılmaması hakkın kında sosyete taralından Habe şletana yapılan tebligat ta Adis Ababa'da büyüök bir hayret hüsüle getirmiştir. Tarihçi Atet'in Bir Konferansı.. Konferans Ankara sivarında bulunan eserlere aittir.. Ankara 11 ( özel ) — Türk tarihl tetkik cemiyeti ikinci rolst Aflet, Ankara clivarındaki yapılan hafriyatta son bulavan mühim Türk eserleri hakkında mühlm bir kontans vermiştir. Konferansta — başta - cumür başkanı Atatürk oldoğu halde Başbakan İsmet İnönü, bakan lar, birçok saylayler ve Türk tarihl tetkik cemiyeti üyeleri hazır. bulunmuşlardır. Bulanan eserlerin fotoğrafileri de gös- terilmiştir. Gazete kâğıdı Istanbal 11 (Husvsi) — Bir defaya mahsas olmak — üzere Finjandiya'dan — gazete — küâğıdı itbaline - bükümetçe — müsasde edileceği haber alınmıştır. Amerika'da 1500 sinemada birden gösterilmekte olan, üç haftadanberi İstanbul'u koşturan mevsimin en göz kamaştırıcı zaferi Brodvay Melodi 1956 En son moda danslar - en yeni şarkılar - en meşhur orkestralar - en eğlenceli bir mevzu - Holivudun en güzel kadınları . gözler ve kulaklar için hakikt bir ziyafet. BUGÜN MATINELERDEN ITIBAREN ELHAMRA sınemasında AAi Üa Ti ae a Nisan 12 Bütçemiz Çok Parlaktır! AAA GKa ll Aokare, 11 (Husati) — 936 937 Devlet bütçesinde 21 mll yon 800 bin liralık bir fazlalık görülmektedir. Yeni — bütçede Milli Müdafas — için 26 baçak milyon ira tabılsat konulmak: tadır. Bütçe yekânu 216860 bin İlradır. C BE. Kamutay gurubu toplantısı Ankara, 10 (AA) — CHP kamutay grubu İdare — heyeti başkanlığından : C H. Portisi kamutay grubü bugün öğleden sonra Huasat Saka'nın başkanlıdında toplar: dr. Başbakan — İsmet İnönü ge nel slyasal duürüm hakkınde pertiye İzabat verdi. Başbaka nın İzabları gropça müttefikan kabul ve tasvip olaudu. Almanya Bizden tütün alacak. Ankara, 11 (özel) — Şehrl: mize gelen Alman heyeti ile Türk Alman yeni ticaret mas: bedesi esaslarının müzakeresi devamdadır. Mükavele — esasla: rıns bakılacak olursa, Alman: lar, bu süretle, Türkiye'den mübim miktarda tötün müba yes odileceklerdir. Kasayı Soydular İstanbul 11 (özel) — Meçhal bazı hırsızlar süngercilik şirketi binasına girerek kasayı açmışlar ve mevcud 1Ö00 İirayı çalmış- lardır. Saro Valilerle olan müza- kerelerini bitirmiştir Parls 11 (Padyo) — Kabine relal M. Saro, davet etmiş ol- duğu valilerle yapmakta olduğü müdavelel efkârı bitirmiştir. İotlhabat fealiyeti paskalya: lar münasebetlle şiddetini kay” betmiştir. Ba dürgünlük “ Salı gününe kadar devam edecektir. Parls balkı mülbakata göre devam etmektedir. Sovyet Hududunda Yeni Hâdise.. Tecavüz edenler, Japo” ve Mançuko askerleri' Moskova, L1 (Radyo) — Tet Ajansı bildiriyor: 9 Nisan Perşembe gönü sani 14,30 da Sansnavayopak hudü" dunda beş kişilik bir Sowyet budod muhafaza müfrezesi, Rat" bat Tasuya'da takriben bin metr* kadar Içerde kalabalık bir grabt rastgelmiş ve dur İşareti verince: kendilerine ateş açılmıştır. Çaf pışma 20 dekika sürmüş, mü” tecavizler Mançuko toprrkların! Lopraklarına sğınmışlardır. Sovyet bükümeti balk ko miser muavini Japon büyük elçisini kabul ederek protestod” bulunmuştur. Japon'lar da aynl hâdiseyi Sovyet hükümeti nezdinde pro testoda bulunmuştur. Elçiye göre, Sovyetlar Mat' çur! bududunu asmışlar ve JA pon'lara ateş. açınışlardır.
