8 Ekim 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

e AT YU BO A e (| G E TOYR SARTO UU a T Sayfa 4 1897 deki Italya-Habeş Harbı Adua'da Italyan Generali BaratieriNasıl Yenilmişti İtalya'nın Habeşistan'la ali. Tkası o kadar yeni değildir. İtal- yanlar elli senedenberi Habeş- İstan İmparatorlarile mkı — bir temasta bulunmaktadırlar. İtal- yan'ların kırmızı denizde Assab körfezine ilk ayak basışı 1882 de olmuştur. Bu körlfez 1870 de sinyor (Ruhatino —namında bir İtalyan tüccarı — tarafından yerli kabile relsi olan Rahlita- dan satın alınmıştır. Maksat burada dalmi bir ticaret — iske- losi kurmaktı. — İtalya, Assabı, bir Hcaret müstemlekesi yap: tığı zaman İngiltere'nin de mu- vafakatını almış, buna mukabil de Misir özerinde ve kizil de- nizde İngiltere'nin hâkimiyetini tanımıştı. İkl sene sonra — İtal: yan'lar İngiliz'lerin — malümatı ve teşvikl üzerine Müsavvaya İerilemişler, burasını da İşgal etmişlerdir. Bn hüdise Dangkil ayaletinde bir İtalyan keşif ko: Tanun İmhasından sonra olmuş- tur. O zaman Habeş negüsü olan Conf İtalyan'ların hareketi üzerine telâşe düşmüş ve ken- dinin taarraz maksadı. olmadı. Bina dalr verilen — teminata Tüğmen mubasamaya Habeş'liler tarafından başlanmıştı. İtalyanlar, mubarip kabile. lerine karşı İyl vuruşmuşlar ve Va İle Santiyi İşgal etmişlerdi. Burada Habeşliler epeyl zayi. sta uğradılar. Bir İtalyan kolu Saantideki gernizonlardan eşya ve yiyecek — üzerine gider: ken 20,000 Habeşlinin baskı- mnına üuğramış ve tamamile İm- ba edilmişti. Yalnız bir adam kaçabilmiş ve diğerleri öldürü- lâünceye kadar çarpışmışlardı. Felâket haberi, İtalyada büyük tessürlerle karşılanmış ve İn- giltere negös nezdinde bir an- laşma zemini bazırlamak İçin teşebbüse girişmişti, bu teşeb büs muvaffakıyetsizlikle bitti. İngilterenin yapacağı yegüâne İş de Degüsün gelecek piyade ta- arrozu İçin büyük bir ordu hazırladığınmı — bildirmek — oldu, Negüs 1888 martında Santi önünde görünüyordu; fakat İtal- ANADOLU e e Günlük Siyasal Guzete Sahip ve Başyazgamı Haydar Rüşdü ÖKTEM Umumi neşriyat ve yam işleri müdürü: Hamdi Nüzhet İdarehanesi; ” İzmir İkinci Beyler sokağı C. Halk Partisi binası içinde Telgraf: İzmir « ANADOLU Telefon: 2776 —- Posta kutusu 405 ABONE ŞERAİTİ; Yıllığı 1200, Altı aylığı 700, Üç aylığı 500 kuruştur. | Yabancı memleketler için senelik abone ücreti 27 liradır. Habeş”askerleri müralyöz başında "yanları kuvvetli”bulmuştu. Ba $ nun Özerine, ordusundakl zayı- atıda “gözönünde bulundurun #Negüs 'eenebi düşmunlığından çekilmeğe mecbur oldu; asml Habeş krahı Menelike kendi. sine yardım etmediği için nü cam etti. Menelik o zaman İtalyanlardan para almakta idi, fakat Menelik öyle kolayon mağ- lâp edilemiyecek bir - adamdı. Negüs Südandan gelen bir hü. cumla Mavi Nile çekildi, ve ora- da bir muharebede 1889 mar: tında öldürüldü. Negüs'ün ölüm baberi Ha- beşistan tacı etrafında bir ve: raset mübürebesi doğuürmuştu, ba döğüşte Menelik İtalyan yardımı sayesinde — muvaffak olmuş bulunuyordu. Buna karşılık Menelik Uel- alli muahedesini İmzaladı "Bu musaheda İle İtalyanlar) Habeş- lere himaya haklarım — teslim ettirdiler. Diğer taraftan mua- hedenin bir maddesinde şöyle denilmektedir: Kralların kralı olan Habeş bükümdarı, başmetlüâ — İtalya kralından herhaogi bir devletle olacak anlaşmazlıklarda daima yardım görecektir. Ayrıca Habeşistan'a bir istik- raz açılmış ve kızıl denizdeki İtalyan müstemlikesine — Eritre İsmi verilmişti. İtalya Avrapa devletlerine muahedenin metnini bildirmiş ve himaye bususundaki hak- kını vazih olarak — anlatmıştı. Bu zamana kudar İtalya mu- vaffakıyetlere mazbar — olmuş ve kızildenizde çok - arzuladığı bir müstemlekeyi, Habeş İmpa- ratorunun muvaffakıyetle elde etmiş oluyorda. Fakat — İtalya muyaf fakıyetini — İleriye götür- mek için pek acele — davrandı. Menelik'in kendisine olan hi madına pek güvendiği — için Adoa'ya doğru ilerlemeğe baş: ladı. Gayet teklifsiz bir. baro: ket Menelik'in gazabı üzerine derhal bundan dönmesli lâzım gelecekti. Bu esnada tahtına göz koyan rakiplerin üzerinde hâkimiyo- tinl tanıtan Menelik kendisini sağlam bir mevkide gördü. Har- tundan Viktorya Niyanza gö löne kadar olan ceki Habeş hudadanu tekrar kurmak fik. rinde olduğunu yazdı, Ayni zamanda — İtalyan'ların — Uclalli müahedesini yanlış tefslr ettik. lerini de bildirdi. İngiltere, Habeşistan'ı İtalya nn himsyesinde olarak tam- yordu, Bona mukabil İtalya da İn- giltere'nin yakarı Nil'de hâki. miyetini kabul etmiş ve Südan. dan gelecek hücumlara karşı yardım etmişti. Çok — sotralar İtalyan'lar yukarı kabile relele- rini _pıglnp etmiş ve 1893 Kâ- nupoevvelinde onları ağır mağ: — Sonu 6 ıncı yüzde — CANABSETİ Bu, (Kulübelere Karşı Elde Edilmiş Bir Zafer) Mi, Yoksa (1896) Lekesiti | Temizliyen Bir Hâdise) Midir- Fransız'lar Ne Diyorlar? Adua'da şiddetli muharebeler: Asmara 6 (AA) — D. N. B. Ajunmnın — özel — aytarının telsizle bildirdiğine göre, şimal | cebhesindeki üç kolorda da ileri haröketlerine devam etmişler: dir. Santini grubu —Akanuma doğru yörümektedir. Maravigna kumandasındaki garübun amacı ise Adaadır. Biroli kumandasında ki yerli kuvvetleri de Adigrad yolandan Adua'ya yürümekte- dir. Bu üç gürup birlikte ha reket etmekte ve telsizle dimi irtibat halinde bulunmaktadır. İerleyiş, uçak filolarının ke Şİf uçuşları ve yorll piştar yü: röyüşlerile — hazırlanmakta — ve bundan sonra harekete geçen tanklar — ve zırhli. ötomobiller piyadeye yol açmaktadır. Piyadenin urkasından yapan ve telefon hatları yer leştiren fenni kıtaat gelmek. tedir, İki Ilâ üçbin metre yük- sekliğindeki Adun — önündeki dağlarda — bile telefon — tesisatı yapılmıştır. Adua şehrine ge- Hnce, 7000 Habeşli tarafından müdafan edilen bu mevki cu- martesi akşamındanberi mubu- sara edilmiş — bolunmaktadır. Şehir ağır topçu ateşi altın- dadır. Önemli Haboş küvvet: lerl Adua'ya yardım İçin cebri yürüyüş ile yoldadır. Adua'da ki Habeş garnizonu İtalyan bombardıman uçaklarını nteşe tutmuşlarsa da uçaklar — attık. yol ları bombaların Adua müdafl- lerini ağır zaylata uğratmış lardır. Adaa'da, Adaa müdafli Ras Seyamun oturduğu bina bom- bardımandan çok zarar gör- Mmüştür. İtalyan zaylatının gayet az olduğu söylenmektedir. Banunla beraber bu hususta kesin malü- mat elde edilmesi mümkün de- gildir. Eritre cephesindeki Ha- ! beş kuvvetlerinin miktarı 25 bindir. Adua'nın Zaptı: Roma, 6 (A.A) — Basım ve propaganda bakanlığı Adaa'nın zaptr hakkında aşağıdaki bildi- riği çıkarmıştır: İkinci kolordu 6 Teşrinlevvel sabahı gayet erken İlerleme ha- reketine devam etmiş ve saat 10.30 da Adua'ya girmiştir. Yüksek pspaslar ve ahalinin bir kosmı İtalyan kumandanlı- gına giderek İnkiyat etmişlerdir. Tebra Sinna'dan gelen bir düş- man bücumu püskürtülmüştür. Yeni hat üözerinde üç kolordu arasında İrtibat temin edilmiştir. M. Mussolini Krala haber verdi; Roma, 6 (A.A) — M. Mus- tolini Adua'nın zaptını. San Rossore sarayında bulonan krala telefonla haber vermiş ve Adus: mın zaptını tebşir etmiş olan general Bono'ya da bir telgraf çekerok kendisine, bütün İtal yan'ların kalpten gelen tebrik.- lerini bilditmiştir. İtalya Kralının Yeğeni Eritre'de: Mousavva, 6 (A A) — Satur: nla gemisi Hmana - gelmiştir. İçinde İtalya kralınım yöğeni di Bön —e .İtalyan'lar Adua'ya Nasıl Girdiler?- Ha beş'lerin Italyan Tayyarelerine Ateşi. .— .—. —— — —— —— | İtalya Kralının Yeğeni Eritre'ye Gitti. Iki Kolordlli Adigrat ve Aksuma Yürüdüler. İtalya kralı bir gezide Dük Dö Bergam ile 4360 sübay ve asker ve ayni zamanda bir: çok gazeteciler de vardır. Bu gözetecilerden dördü Fransız, biri Alman, biri Amerika'lı biri de Norveçli'dir. İstanbol, 6 (Öul) — Adua nın İtalyan'lar terafından zaptı baberini aldıktan biraz eonra çıkan Fransız gezetelerinde İkl fikir cereyamı güze çarpmak. tadır. Soğ taraf güzeteleri; — İtalya- dan yana fikir yürüterek: — Adas'nın zaptı 1896 le- kesini temizliyen bir hüdisedir. Sol partiler gazeteleri de; zrererelerereLeA LA A LeLA LA LA AA n ee n l aa e a e eee A M AA LA KA AA Ingiltere Fransa,Harbda Bır ; birine Yardım Edecekler. | Karşılıklı Notalar Bunu Gösteriyor" Ingiltere Süel Tedbirler Amaktadır: | ç in eei eÜi ee üke Ingiliz Parlâmentosu önemli Bir Toplantı Yap!î'"ğv İatanbol, 7 (Özel) — Ulus- lar Sosyetesinin son - toplantı- ları* İtalya ve Habeş durumu münasebetile - Fransa ve - İngil: teredin — karşılıklı düurumunu şöyle göstermektedir : Dünkü toplantıda münaka şayı “Gstlerine alan M. Laval ve M. Eden arasında mazar noktası farkı bolanduğu görül- mekle beraber esasta büyük bir yakınlık vardır. Nitekim İngil. tere Had devrede alımacak ted birler etrafına Fransaya bir nokta vermiş ve tahrik esceri karçısında Akdenizde harb vuku bulduğu takdirde - İngilterenin Fransa deniz üöslerinden letifade etmek — İstediğini — bildirmiştir. Fransa da bunu kabul etmiş bilmuükabele taarroza uğradığı ve Lokarno paktının tehlikeye düştüğü bir zamanda İngiltere- nin Üe ayni yardımı. yapması dileğinde bulunmuştur. İstanbul, 6 (Özel) — İngil tere, Akdenizde yenl ve genliş mikyasta tedbirler almağa baş Tamıştır. Gelen bir habere göre, İs kenderiye önünde demirli bu. lunan büyük İbgiliz donunması ile Elbuku ve diğer Misir top: — Bu, Kulübelere karşı el de edilmiş bir zaferdir. İtalya, bu suretle izzetl nefsini kur: tarmış süyılamaz. Demektedirler. Diğer bazı gezetelerde vaziyetin artık wz laşmaya müsalid bir safhaya girdiğini söylemekte ve derhal anlaşma — yapılmasını — tavsiye etmektedirler. Figaro gezetesi de — vaziyeti ozün uzadıya tetkik ederek; — Son büdliselerden sonra yeni ve faldeli görüşmelere mü- sald. bir. dürüm — doğmuştur. İtalya mademki öcünü almış ve kuvvetini göstermiştir. Akıl raklarındaki hava filoları ve İngiliz kara kuvvetleri bugün ve yabud yarın büyük manev- relara başlıyacaklardır. luılltıru uluslar — sosyetesinin — vereceği karar her ne olarea olsun, süel tedbirleri artırmaktadır. Maealta'daki kuvvetler birkaç misil artırıldığı gibi Cebeldt- tarık'ta gizli tutlan yenl teslsat vücuda getirilmiştir. Bir taraf tan da bu üç yere mütemadi" yen asker evkedilmektedir. Son Dakika: Eğer bugün Cenevre'de zderi tedbirler hakkında bir anlaşıma olursa İngiltere parlâmentosu derhal toplanarak zleri tedbir. lerin tatbikinden doğacak hâ. diselere karşı İcap eden - ted. birleri alacaktır. İstanbul, 7 (Özel) — İyi haber alan — siyasi mehafilin verdiği babarlere göre — İngil tere hâkümeti Fraoaa hükü metlne karçı mühim bir teah- hüde girmiştir. Bu taahhöd, Fransız hudut larının emniyetine — afddir. İn- giltere hükümeti, Fransa bu datları — bir taarruza — uğrudığı takdirde Fransız'larla birlikte | İ ve matık kanunlarının ld ettirdiği — şekilde ıedıuıbl' katlanılmalıdır. $ Uluslar sosyetesi - her iki B || rafa beş varmalıdır. Habeşiett” | mın - vereceği cevab bellidif 16 1xcı maddenin — tatbik mesinden evel yepiden uzli çareleri araştırmalıdır. Lehistan muhalif: İ İstanbul, 7 - (Özel) — Nİ" | york Herald gazetesine Lehistan hükümeti ilk olarak — Habeş İtalya davasıti $ katışmış ve İtılya ılıyh" tazyik taraftarı olmadığını "4 dirmiştir. j Lehistan'ın bu hareket * kararı Cenevre'de hayret ) dırmıştir- İstanbul, 7 (Özel) — togilik amele partisi, İtalya hıkhj fcabında ve diğer deyi birlikte yapılacak zleri leri kabul ve tasvip ettiği bör bütün tahakkuk etmiştir. “ y Ba hususta tasvip reyi tenlerin miktarı 2,168,000 4 | yı temslil etmektedir. ğ Aleybte rey verenler ise #7 cak 102,000 kişiyi temell bilmektedir. Amele partisi, zlcri ı»d“' lerin İttihaz ve tatbikinde *” kümete mümkün olan ları yapacaktır. ' bu taarroza defedecektir. y İngiltere ile Fransa ır'" | askeri bir İttifak mabil! b belz olan — ba'büdlee; » Mf p*ytahtlarında büyük “pür alAbt uyandırmıştır. ğ Bu uzlaşmanın, lıılyl'w barbile de yakından ıM olduğu sanılmakladır. —- j İki rapor: Cenevre, 6 (ALA) — l“': komitesi raporunu bitirmit ge doğundan yarın — ssat “'| toplanacak — olan — konseyi vesikanın kabalü hakkında b” rarını — yerebilecektir. B vesikadan biri nıu'ıley'v sematın açılışı günüde ”t: inceliyen 13 lerin .ıı ve diğeri de o zamgodan debi b geçen hâdiseler hakkınds tıların raporudur. Malta'da lııgılı. tedbirleri '.ı. La Valette, 6 (A-A) — ta adası sılıluırlıll"::"vg racı kabil olan Te Va: telörgüler konulmuştür" ee" lette ve Marta Muscoli0 -# ları demirağlarla — kaptP Adaya gernizon mikdar ' a çıkaracak ı':.’.:,......w-—'