76 Her Tarafta Amali Sahanenin Tervici Meşrutiyene Evvel ve Sonra.. Başımızdan Geçenler.. 7 Eylal 935 Ali Çetinkaya Doğuda Neler Yapacak? Yazan: M. Doğan Bata| Trabzon - Iran - Yeni Yapılacak Etüdler - Demiryolları. Ankara — Bayındırlık ba- | fazla yük taşıma küudreti veri- Için Yapılan Işler Göze Çarpıyordu. Vergilerin toplanması ve alın Dati İçla efradı ahali hakkında Teva görülen muamelât bayva Düti vahşiyeye bile tatbik edi- © sülüm ve vi tlerle Tanlümaldir. (K Selünik, İemir, Beyrut, Şam, an, Trabzon, Yanya, Ma Bastır gibi sahil veya şimendi Rüzergâhına —tesadüf eden Mahdudülmikdar kasabalar müs na olmak üzere memaliki ve- Tinl tabanenin — hertarafı asarı '#n ve terakklden mabrumi Te Yüzünden- bir harabezara, v Acadola bu Türk — diyarı OYyük mikyasta bir yangın ye Zide benzemekte tebal vezlröşan let hayvan bir vazlyette ciha İm en derin tabakasında ya kta Idi tlbasıl her ne tarafa bakılca #ahanenin tervicinden baş qu'hylı düçünüldüğü yoktu. Tillyon kilometre murab buna yakın mesahal sathiyesi Sln bu vüsi ülkede asrın bilâ Büm İhilyacatını müdrik hiçbir * vücüde getirilmemiş Ettirllmek İstenilmemişti. İlyonlarca tebas tekâmülâtı —’ Niye karşısında bir esaret ü yaşamakta ve İnlemekte * Hörriyet kelâm ve hürrl b_l.—ıu»ı.ı. gelince; bunların tin ağza alınması — bile günahlar — gibi mene- çok Ü- Hürriyet kelimesi bir İüğat kitablarında yer bu betbahtlığa meroz kal: F!q Ff f u, "'.'hl'dı belli başlı İktam, ah Tarik, Saadet, Tercüv Hakikat adlarile gündelik Beş gazete İle - haftahık Füönun,, “Malümat,, € İki mecmna İntişar idi. Gazetelerden Ta: Sezdet, Tercümanı Hakl: #ıra İntişarına naza' gayri mevkute ha: birşey idiler. mecmuasının sahib lse Baba Tahir- nvamile hafiye — sergedelerinden İdi. Sayel ümranvayoel, —,—":'thıyeî. sayel torak: '&l... İlâh gibi ardı arası sayelerin tercümanı başka bir şeye yara- F; Aft ü T Ş üyetlerde latlşer eden Ayol nakratı yadet *Odrü esasen sayıları beş Yütan bu gibi matbast otoz. milyona yakın balkın bittabi teredmen — hişsiyatı ol. maktan pek uzak bir halde oldukları gibi sansorun ezlel ve vo yakıcı küvveti altında ezll. mekte idiler. Üçyüz senedenberi idbar ve felâketlerimizin birçok âmille- rinden biti va belki başlıcam da sarayın (İkinel başın) Idaret amura müdahalesi — olmuştur. Makam ve mahamı umuru dev letin vzebillere tevdil ftrat ve teşettüt İdareyi tezyit — etmiş böylelikle düşmanların İstilâkâr emellerine çığır açmış — bizleri mağlübiyetten mağlübiyete sü tüklemiştir. Bu felâketlerden bir dersi ibret alması icabeden — sarayın Asarı İntibah — gösterdiği Taozl- mahı Hayriye ve gerekse Âli ve Fuad paşalar zamanı gibi bir müddeti kalileye münhasır ol Memleket Haberle muştu, Abdülüziz'in son xa manlarında Ras sefiri meşhur Ağoayatifin seraya ve padişaha hulülü muslihane İle — başlıyan riyakâr ve şeytanca — siyasotl aaray nüfoz ve müdabalesinin hükümet işlerİnde telâfisi müm. kün olmıyan yıkımlar ve za. rarlar vücade getirmişti. Abdülhamldin 93 te kanuna esesiyi amelden deket ve meelisi meb'asavı — feshetmesile — ejder misali tecelli eden bü ikinci baş tam otuz bir sene devam elmiştir. Ba uzun müddet zar. fında altıyöz senelik kuvvet ve miknetin bel'edilmestnden (Bi Tinci baş) yani Babıdl! bir kor. kuluk halinl almıştı. Dahbili ve harlet herşey evet, herşeyin teferrdatına varıncaya kadar mihveri ve merkez elya setl Yıldız Sarayı şevket İhtiva. &DA geçmişti. — Sonu Var — Aydın Kültür Işleri Bakanlık Nazilli Pamuk Istasyonu- nun Genişletilmesi Emrini Verdi., Aydın, 5 (Özel Aytarımız dan) — Aydın ve Nezllli orta mekteplerine namzed ve talebe yazımına 1 Eylülden — itibaren nibayet verilmiştir. Aydın orta okulasıma bu sene 193 talebe yazılmış ve — fazla talebe hak- kında Költür bakanlığından talimat İstenmiştir. İkmal İmtihanlarına dünden itibaren başlanmıştır. Lise ve orta - okulalarına gi- recek parasız talebe tmtihanla- rnını 23 Eylülden 25 Eylüle kadar yapılacaktır. Endüstri mektebi: Aydın bölgesi endüstri oku- İası girme İmtihanlarına bugün başlanınıştır. Bölgeye Aydın, Seyhan, Muğla, Denizli, İsparta, Burdar ve Manlsa İilleri da- bildir. Aydın'dan 6 çocuk alınacak, diğer illerden alınacak talebe miktarı bakanlık tarafından Il- lere bildirilmiştir. İlk okulalar: İl ik okulalarına — çarlarda 15 ve köylerde 22 Eylülde ta: lebe yazısına başlanacaktır. İlk okulalar ilk — teşrinin birinde açılacaktır. Tahsıldı iyi gidiyor: Aydın özel hesaplar İdaresl. nkn tahellâtı mühim bir şekilde artııştır. İdare büdce fasıl ve muddolerine tahslsatve masraf- ları vermeğe başlamıştır. Ramuk isiasyonu: Aydın - Nazilli pamuk 1slab istasyonu Terim — Bakanlığının kararı üzerine genişletilecektir. Bakanlığın — gönderdiği — plân Üzerine İstasyona bir depo, bir Uçak Haftası: Uçak — haftası Aydın'da çok güzel bir programla kutlulandı. 7 Eylül kurtaluş bayramı da zengin bir programla kutlu lanacaktır. İhtilâs mı? Bozdoğan finans tabeslldar larından Hilmi Erdoğan, ağve tos tahsllâlını — tealim etmeden ortadan kaybalmuş ve zabıta tarafından araştırılarak köyü olan Haydarada evinde tutul muş ve 600 İira ihtilâsı tesbit edilerek tözeye verilmiİştir. Tire'de ilçebaylık ve Uray iyi Çalışıyor.. Tire, (Özel Aytarımızdan| — İlçemiz, yeni ilçebay Şefik Ya: şar'ın müsbet ve plânlı mesal- tinden çok İstifadeler görmek- tedir, Urayın faaliyeti de Iyi glt: mektedir. Fakat 71 köyün te- lefon tesisatının hiç noksansız olduğunu #söylemeden geçmek insafazlık olur. İlçenin beş senelik programı- nn iki senede başarılacağını şimdiden temin edebilirim. İl- çebay İkisi köylerde ve — birlei de merkezde olmak üzere üÜç çocuk yatıevi hazırlanmaktadır. Hava kurumuna verilen ehem- miyetin derecesi çok yüksektir ve hayırlı neticeler elde edil- mektedir. İlçebay; — bugünlerde çevre köylerindekl — okulaları — teftiş edecektir. Kırkağaç Çırçirevi, bir. tohbum arziyesl Ö ve İşçlevi loşa vo ilâve — edile- cektir. Doktor Tevf ik: Anadolu'da inceleme - gezlal yapan Tarım Bakanlığı mete oroloji doktora Tevfik Muğla- dan — şehrimize gelmiş ve Na: zilliye gitmiştir. Bandosu Geliyor Kırkağaç; (Özel aytarımızdan) — Şar kurulu üsnümel olarak çarbay Celâl'in — başkanlığında toplanmış ve elektirik muka- velesini tedkik etmiştir. Soma maden kömürleri ocak- kanı Ali — Çetinkaya — Kay- seri trenine takılan — özel bir yağonla doğu gezleline — çıkmış. tır, Bakanın beraberinde devlet demiryolları - genel direktörü Baybora, yol direktörü Fund, cer direktörü Sedad, — sağlık başkanı Vebbi, özel büro di. rektörü Nejad vardır. Bakanı; Ali Çetinkaya'nın İzmir'e gelişi intibalarından Ankara — düurağında, — birçok saylavlarla bakonlık İleri gelen lerl oğurlamışlardır. Nerelerde Etüd Yapılacak? Gezlinin Ankara'dan Sıvas'a kadar olan kumi - şimendiferle ve İlerlel ötomobille yapilscök sır. Sıvas'tan sonra Erzincen, Etzurum, Sarıkamış, ve Kars illeriyle bu çevre içinde geziye devam edilecektir. Bakan, gidiş veya dönöşünde, Erzurum'dan Trabzon'a kadar olan bölgeyl de - dolaşacaktır. Dönüş ayni yoldan vo Kars Sarıkamış Erzin- can- Erzurum Sıvas — yön.tinden olacaktır. T Devletin, doğu illerinde genlş ölçüde bir yeğritim plünınin esaslarını saptadığı bu sıralarda Bayındırlık Bakanının bu gezl. sine özel bir önem verilmek- tedir. Doğu illerinde yapılacak bayındırlık İşlerinin esaslarını ve genel batlarını - saptayacak olan bu etüd yolculuğunun ko- nularından bazılarını öğrenmiş bulunuyoruz: Erzurum — Kars yolu Erzurum'la Kars arasında İşlemekte olan ve büyük harbta yapılan demiryolunun - işleme kapasltesi ve bugünkü durumu üzerinde etüdler yapılacaktır. Yürdeun doğusundakl geniş bir bölgeyi batıya bağlıyan bu batı üzerinde gerekli yenilikler ve düzenlemeler yapılarak iyi bir İşletmeye — kavuşması — sağlana- caktır. Bu hatta birçok — traversler yenllenecek ve duraklarla hat boyo; ihtiyaçları karşılayacak bir hale - getirilecektir. Başka bir elstemde yapılmış olan bu battın devlet - demiryolları els: temine çevrilmesi üözerinde in- celemeler — yapılacaktır. — Hatta - rTandımam — fazlalaştırmak — için larının sehbibi tarafından teklif edilen bu mukavelenin fenni ettirilmesine karar verilmiştir. 9 Eylüle iştirak: C. H. P. bandosu 8 Eylül Manisa, 9 Eylâl İzmir kurtu: Taş bayramlarına iİştirak ede- cektir. Bando, partinin altı ay evel İstanbul'dan getirttiği öğretmen lecektir. Trabzon - İran otobüs seferleri Üzerinde —etüd — yapılacak öcemli İşler arasında Trabzon - dan İran sınırına kadar gide- cek ve Erzuram'dan — geçecek otobüs seferleri kurulması — İşl de vardır. Şimdiden düşünül. düğüne göre üç, grop balinde Trabzon - Kazıldize — urasında devletçe İşletilecek olan otobüs ler, İran transit taşınını fafdeli bir şekilde urtıracak ve doğuyu batıya buğlıyaa bu çok eski ve taribi yol; eski üstün değerini tekrar ulacaktır. İkinci derecede yollar Bayındırlık Bakanımızın ge #İsl sırasında görek demiryol ve gerekse — transit — şosesine doğru, türlü yönetlerden yapı- lacak kara yolları İşi de ayrıca incelenecektir,ki — bu — yollar, demiryol ve tranait şosasl üze- rinde olmıyan kentlerimizi ve şehirlerimizi iki anayola bağlı. yacaktır. Sivas*Erzurum hattının etüdü Bayındırlık bakanının — gezi: sinin Sıvas Erzurum demiryolu yönetinde yapılması, buralardaki şimendifer yapımının yakından gözden — geçirilmesine — imkân vermektedir. Bu arada öğren diğimize göre bu hat üzerinde Divrikle Kemah arasında olan ve yapımı en güç bir boğaz olan Kemalı boğazı dışına döoğru çalışma örüsü genişletilmektedir. cana doğru toprak - tesviyesine de başlanacaktır. Ba bakımdan AH — Çetinkaya'nın — gezisinin Sıvas-Etzarum hattı. özerinde olmas; buüralarda — yapılacak etüdlerle bu bettin daha çebuk ve her imkândan faydalanarak biran önce bitirilmesi gibi bir durüm — yaratabilecek — değer- dedir. İki büyük hat işlemeye Başlıyacak Cumutiyetin on üçüncü yıl dönümünü —kovulıyan — günler, yurdün ekonomik durumunda devrim yapabilecek değerde İki büyük hattımızın İşlemeye baş ladığı mutlu günler olacaktır. Yıllardanberi dürup dinlen: meden — bitirilmesine — çalışılan Iemak Filyos battile; Fevzipaşa Diyarbekir ve Afyon-Antalya battının Isparta'ya kadar olan kısm işlemiye başlıyacaktır. Ba üç hattımızın açılış töreni için geniş bir program hazırlanmak- tadır. Başında — Bayındırlık ba kanının bülunacağı — ve saylav: larla devlet ve parıl Herl ge- lenlerinin katılacağı 200 kişilik bir kurül, Ankara'dan bareketle önce Trmak-Filyos battının v0. nuna kadar giderek açılma tö- renini yapacak, oradan Kay. seri-Adana yolile Diyarıbekir'e gidecektir, Diyarıbekir'de açılma - töre ninin çok gözel olacağı tahmin edilmektedir. Doğu illerinden gelecek — kürullarla — doğumun önemli bir tecim merkezi olan Diyatıbekir'le ekonomik - ilgisi olan genlş bir bölge'den Diya- mbekir'e akın edecek binlerce Kasanın, cumuriyetin en büyük başarılarından biri olan bu Gl- eserin acılısında:hazir bu. Bayfa 5 OKURLARIN DILEKLERL Bir Şikâyet İsmetpaşa mahallesinde çav- dar sokağında bulünan genel — çeşmenin önemsiz bir mes'ele- den urayca kapatıldığı ve bü- rada oturan balkıt süsüz kal- — dığı İdarehanemize şikâyet edil. — miştir. Çeşmenin kapatılmasının sebebi orada balktan - birinin bir mendil yıkaması İmiş. Mektebsizlik Mi? Tepecik'te oturanların o ele — vardaki mekteblere başvurmuş olan — (500)den — fazla — tahsil —| çağındaki çocuk kadrolar do- lüp taştığı için — mekteblere kaydettirilememektedir. Çocuk- ların ana ve babaları ilbaylığa İsılda vermişler ve şikâyette bulusomuşlardır. İlbaylık mes'ele ile önemle ilgilenmiştir. lanı eki ve tarihiğ bir çebhir. olan — Diyarıbekir'e cumuriyet bBayın- — dırlığının modern bir sembolü olan şimendiferin varışı, doğü — Anadolu'da yeni bir devrin baş. — langıcı olacaktır. Sevr aadlaşmasının ana yürd. —— dan ayırmış olduğu Diyarıbeklr yalnız siyasal — kurtülüşa ermiş — değil, demiryolan — yapılmaslle çelik uğlarla yurd - kütlesine bağlanmış olayor. Bu beğlanışın dağu çevresinde yaratacağı yeni hayatın verimleri çok yakın bir zamanda kendini gösterecektir. — UÜzün voaşılması güç yolları kısaltan Diyarıbekir demiryolile — Ankera; cenub doğasunu kendi yaratıcı ve devrimel havasının — sınırlarına almış — olmaktadır. Fevzipaşa - Diyambekir — hattı, sakin doğunun İlerleme ve ge- “Tişme bareketlerine makine tek. — niğinla yaratıcı temposunu gö- tüörmektedir. 2 Afyon — İsparta h- Tören İçin Ankara'dan — gl- den — kürül, — Diyarıbekir'den sonra, gene Adava üzerinden — Konya'ya uğrayarak — Afyon'a gelecek ve ©o zamana kudar rTay döşenmesi bitmiş olan yenl hat özerinden geçerek Tspar- ta'ya varacaktır. İsparta'da du- rak binssa 29 birluci teşrine kadar bitmiş ve tören zama- nına kadar bazırlanmış olacak. tır. Gül ve halı diyarına ula- şan battın, Anlalya'ya doğru Hlerlemesine gene ayni hızla devum edilecektir. Kurul, Aydın demiryolunun — — tönelleri devlet — demiryolları wagonlarının geçmesine elverişli olmadığından gene Afyon üze- rzinden İzmir'e geçecek ve satın —— alınan Aydın demityolu üze. — zinde bir etöd gezlel yapacak- tır. Kurul, İzmir'den sonra Balıkesir - Kütahya — üzerinden Ankara'ya dönecektir. & Demiryolları - Diyarıbekir 'den — — Sonra Doğu illerine ilerliyor.. — Diyarıbekir'den sonra doğu sınırları yönetine doğru yapıla- — cak demiryollarının yol uğrak. — larını genel olarak saptüâmak — üzere bayındırlık bakanlığı in- şaat fen kurulu başkanı Neca- ti'nin başkanlığı altındak! bir kurulun bugün veya yarın An- kara'dan hareket edeceği öğre- nilmiştir. Bo yolculuk ta bize devletin doğuda yeni demiryol- larımın yapılmasına karar verdi. glnl ve yardun bü bölgesinde canlı ve hareketli bir ekorvomik buyat yaratacak olun tedbitlerin