16 Nisan 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

İ — Başı $ ncü yözde — ratik idare şekli olan cümhu- riyeti kabul etti. Eskt hüküm- darlar içinde, hâlâ taç ve taht- larını idare edenler var; fakat, bunlar, artık bir korkuluktan başka birşey değildir ve şahıs larında vatanı sevdirecek, milli Birliği temsil edecek kudret ve nüfuz kalmamıştır. Din de milletler için müşte- rek bir yaur ve vlodan — yarat: mak kabiliyetini kaybetmiştir. Fakat, dinler göstermişti ki, müşterek bir İman, bir cemi yeti teşkil eden İnsanların, oğüründan — kendilerini — seve seve feda edecekleri müşterek bir vicdan yaratır. Onun için- dir ki, milletler ayni yoldan yürüdüler ve ba müşterek vlc damı (Milliyetellik) te — buldu- lar. İnsiyakları, ananeleri, müş- terek ihtiyaç ve arzaları, on- ları tabii gekilde bu yola gö türdü. Türk — milliyeteiliği de bu tabil gidişin tabli bir neti cesi olarak büyük Türk ihtl- lâlile meydana çıktı ve büyük (Atatürk)ün şahmada müces- sem şeklini aldı. Hükündarlıkların yıkılması neticesinde milletler içla tapı- mılacak bir ideal alarak vücad bulan - nasyonalizm, ayni za manda, bugün — milletleri teh- did eden tehlikelere karşı mu- bafazal mevcuadiyetin — başlıca şartı. olmuştur. Umumi harbden sonra Av- Topa'nın vaziyeti, birçok mil letler için ve dünya sulhu İçin devamlı bir korku ve teblikesi teşkil etmiştir. Galiblerin me: ram ve İradesini kabul- mec buriyetinde kalan mağlüb mll- letler, bugün maahedeleri yırt. mak, kaybettikleri şeyi geri almak erzusunu açıkda göste: riyorlar., Ba arzayu tabakkuk ettirmek için kuvvete müracast etmeleri İmkânı her zaman çeşit haraset — çiftçilik ziraat — tarım Zer'etmek — ekmek Ziraat — Vekâleti — Bakanlığı bercsl — yanardöner, gelgeç hercü merç — karmakarış, allakbullak, altüst herçibüdübâd — Ne olursa olsun herem — kocama, çöküş herze — saçma hesab — bhesab (T. Kö.) hesti — varlık heves — İstek, heves (T.Kö) bevi (bak: dehşet) bevlnak (bak: müdhiş) heybet — aybat heybet vermek — aybamak heyelâün — kayşa beyelân etmek — kayşamak heyet — şekli, (ir.) forme heyet — küar (fr.) corps beyet (murahbas bheyet anla- mına), — salkur (fr.) delegatlon Heyet (meclls anlamına) — kurul, (fr.) assemblce, consell heyetile — hep birden, ol: duğu gibi, takımile! heyeti umumiye- — genel kurül (fr.) atsemblce generale Heyhat — yazık, ne yazık, (Er.) helas heykel — beykel (T. Kö.) beykeltraş — beykelei beykeltraşi — beykelçilik hezeyan — saçmalama, sayık- lama Tarım mevcuttur. Böyle bir halin doğuracağı tehlikeye karşı ko- yacak baş tedbir, kuvvetli bir (Milliyetetlik) tir. İktısadi bubran başlıyalı beri, her devlet » hududunu başka devletlerin eşyasına karşı kapa- miştir. Her memleket — kendi membalarile geçinmek, kendi yoğıla kavrulmak, yani, yaşa- mak için yalmız kendine gü- venmek — vaziyetl ve mecbuürl yeti kargısında — kaldı. Bogün İnsan İçin kuvvetli bir millete mensab ve bütün kuvvetile ona bağlı olmamak kadar bü. yük felâket tasavvur — oluna: bilir mi? Tekrar edeyim: Bizim anla dığımız ve izah edildiği şekilde bir. (Milliyetellik), — yalaız bir hak değli, bir vazife ve bir zarurettir. Böyle bir milliyet- ellik, başkalarının — haklarına hürmet etmeyi de bilir. Unut- mamalı ki, bugün her devlet ve ber milletin - Gerek ferdler ve aileler gibi kendi içinde, gerek diğer devlet ve milletler gibi kendi dışında - gayelerine hürmet etmiye mecbur olduğa başka mevcudiyetler de vardır. Mübhabere ve münakale vasıta larımın terfi ve inkişafı, bugün fosanları birbirine çok yaklaş- fırmış, hattâ en uzak devletler arasındaki münasebetleri gayet tabli bir mes'ele haline getir- miştir. Bu vaziyet, uzun zamanlar- danberi zibinlerde yerleşmiş, kökleşmiş olan iki yanlış mef. bumun hakikat ve hâdiseler karşısında —yavaş yavaş — saraıl- masına ve bettâ zihinlerden atılmasına tebeb olmuştur. Bu mefhumlar, — (Irklar urasında müsavatsızlık) ve (Devletlerin mütlaka — kâkimiyoti) — talâkki. leridir. (Irklar arasında müsavatsız- hk) telâkkisi, eaki zamanların münbezim olmak — bozül- mak, bozguna uğramak hezl — alay lâtife — şaka hifsetmek — 1 - saklamak, 2 - ezberlemek Muhafaza etmek — faza etmek (T. kö.) barımak, gözetmek bırs — hirs (T. kö.) hiyanet — bayınlık hisse — pay hissedar — paydaş, bışım (bak: gazab - hiddet) butta — kıta (T. kö.) bıyaban — ağaçlı yol bizb — grub hibe — bağışlık hlicab — utanç örnek; hicabından kıpkırmızı oldu — utancından kıpkırmızı oldu. mahcub — utangaç hiciv — yeriç, geçir meccav — geçirel örnek; nef'i, büyük bir hec- cavdı — nef'i, büyük bir ge- givel DAi hleran — 1 — İş acısı, 2 — hlcran (T. kö.) bicret — göçme hleret etmek — göçmek Muhacir — göçmen örünek: Yanya mübacirleri. Yanya göçmenleri. hlcri — göçüm (1) göçeyil örnek: hicri 1250 seneeinde. 1250 incl göçüm yılında. 1250 imel göçyılda Milâdi — doğum (1) do gumyıl örnek: Milâdi 850 senesinde 850 inci doğum yılında — 860 muha- İnsan hakkındaki — telâkkisinin yakın zamanlara kadar mevcu- diyetini muhafaza etmiş bir yadikârıdır. — Eski insanlarda (Hukuk), yalnız bir kabile, bir plân veya bir eite balkına tat- bik olumur birşeydi. O zamanın İnsanla »»: bir cengâver olarak ortaya çıkaran bu -telükki, eyol zamanda (Esaret) mücasesesinin vücud — bulmasına — ümil ol- muştor. Bu müecssesevin, tâ Amerika'nın İHWftirak muharebe . sine ve battâ Brezilya'da daha sonralara —kadar devam — etmiş olduğunu hepimiz biliriz. Bugün artık ortadan kay- bolmuş olan bu iİnsavların ve ırkların mrüsavatanlığı telâkkisi, beynelmilel münasebatın - teecr- süsüne engel olmaştur. Çünkü bu münasebetin en esaslı şartı, bukukta müsavat prensibinin tanınmış olmasıdır. Tıbkı bir memleket içinde fe dlerln ka- von bDazarında — müsavi — oluşu evası gibi.. Milletler aram — münasebetle. dlola İakişafına mânl olan ha- talı — telâkkilerden — ikincisi de (Devletlerin mutlak hâkimiyeti) telâkklsidir. Bu fikir evvelâ (Mnkaddes Roma Cermen imparatorluğu) nun emperyalizme karşı bir reaksiyon şoklinde ortaya çıktı, Galebe çalınca, mutlak — bir bükimiyet telâkkisini aldı. Kü çük büyük, bütün hükümetler için, * Dahilde — hâkimiyet ,, “Hariçte istiklâl,, sahibi olmak, çok cazib bir şeydi. Bu, bütün cemaatlerin bir idenli — oldu, Tarihçiler, — devlet — adamları, Ruso, Kant, Hegel gibi feyle- soflur, bu gekilde mutlak bir hükimiyeti; bir gaye telâkki ediyorlardı. Böyle bir telâkki- nin bâkim olduğu İosao taaz. zuvları arasındaki — ihtllâfların yegüne çarel balli silâhtan başka bir şey olamazdı. doğumyılda. hidayet — uzyönüm İhtida etmek — 1 din de- giştirmek, 2 uzyönmek. hiddet — hiddet (T. Kö.) , öf ke “biddet etmek — hiddetlen: mek, öfkelenmek bidmet — bizmet (T. kö.) öraek: vatana bidmet, hepi- mize borçtur, yurda hizmet, hepimize borçtur. hiffet — bhafiflik (T. kö.) hikâye — öykü hikâyo etmek — öykülemek örnek: 1 — başından geçen- leri bikâye etti, başından - ge- çenleri anlattı. 2 — gördüklerini tam bi kâye edeyim diye vaktimizin çoğunu öldürdü, gördüklerini tam öyküleyim diye vaktimizi öldürdü. hilâf — yalan örnek: Bu sözde bilâfım yok- tur, bu sözde yalamım yoktur. hilâf — karşıt örürk: bilâfi hakikat, baki- kate kurgıt hilâl — hilâl (T. kö.) hil'at — kaftan hile, hud'a, desite — oyun, aldaç, düzü, dek, al hilekâr — oyuncu, aldatıcı, dekçi bimaye, vikaye — koruma örnek: bimayel hayvanat — anlatmak, hayvanları koruma (1) göçüm ve doğam keli- meleri bu terimlerde kullaml. dığı zamaa baş herfleri büyük | UUKU 15 NİSAN (li Milliyet ve Bey nelmılelıyet Streza Kontferansı Kararlar Sulhü Tehlikeye Düşürecek Hallerd Ameli Vasıtalarla Karşı Konacak. Almanya, Avusturya, Silâhsızlanma İşleri ve Bulgi Macar Silâhlanma Dileği Konuşuldu. Streza, 14 (ALA) — Üçler konferansının bugün aast 12, 30 da hitamından sonra (Streza konferansının müşterek kararı) başlığı altında aşağıdaki resmi tebliğ meşrolunmuştar; İtalya, Fransa ve büyük Brl. tanya hükümetleri mümeselileri son haftalar içinde cereyan eden moktal nazarlacın netlce- lerini, Alman hükümetinin 16 Mart tarihinde vermiş olduğu kararı ve nihayet İogiliz bakan. larının mühtelif Avrapa hükü met merkezlerindeki »on ziya retleri eansamda elde etmiş oldukları malümatı gözönünde bulundurarak Avrupa'nın umu mi vaziyedni Streza'da tetkik etmişlerdir. Roma ve Londra anlaşmala- rında teyid edilen siyaset üze- rinde bu vaziyetin yaptığı tosir- leri nazarı itibara alan üç dev. Jet bakanları görüşülen muhte Hf mes'eleler üzerinde tamamile mutabık bulanmuşlardır. Müşterek Takbih: 1 — Fransa'nın uluslar ku rümu — konseyine — gönderdiği muhtıranın müzakeresl sırasında takbih edlimek üzere müşterek bir. battı hareket hususunda mutobik kalmışlar. Şarkt Avrupa: 2 — Şarki Avrupa'da emal- Ö ndirlei Nitekim — düoyayı asırlarca kana boyayan harblur, kıtaller, fayanlar bu telâkkinin feci ne: teeleri olmuştur. * — Devam Edecek — Düzeltme 1 — Kılavusun 17 incl ea yamnda birinci yaprağın son #ütünunun dördüncü kelime- sinde bir karışıklık ve yanlışlık olmuştur. Bu sütüunun altıncı satırından sonrası şöyle olacaktır. Hususi, şabsi, zati — özel Şahsiyet — özlük örnek: Bu ecerdeki çahsiyot Klk göze çarpacak derecededir, bu izerdeki özlük İik bakışta göze çarpacak derecededir. Bundan sonra onuncu satır. daki (hasad) kelimesine geçile- cektir. 2 — Gene ©o sütünun 13 Öncü satırında “hasbibal,, kar- şılıkları arasında (monoloğ an- lamina) olan söz — “söyleni,, olacakken yanlışlıkla — “söyler,, çıkmıştır. 3 — Gene oyaprağın 1 inel #ötununun 36 1ncı satırındaki SÖöz yanlış dizilmiştir. Doğrusu: “Tahrikfâmiz,, dir. SA RRARTERRASDAR CAYAOA ö B AU DA 23 Nisan Çocuk haftasının ilk günüdür. A ÜÜTENEERATE NNU EDENATA VTERE İahisarlar İzmir başmüdür- lüğünden: 975 Uşak inhisarlar — Idaresinde mevcut ve nümüneleri burada mahfuz 927 kilo kullanılmış çul parçası 184935 perşembe günü aast onbeşte pazarlık su- retile — satılacaktır. eteklilerin o gön İzmir İnhisarlar başmü- düriyetinde müteşekkil komle- yete mütedalir temenni olunan inkişaf hususunda müzakerole- rin devam etmesi İcab edeceği mütalealarında üç devlet mu- rabbasları elde ettikleri haber leri teyid etmişlezdir. Avusturya işi: 8 — Üç hücümet mümesll. leri — Avustüryamın " vaziyetini tekrar tetkik etmişlerdir. Bn mümeesiller 17 şubat ve 27 eylüâl 1984 tarihli Fransız - İtal. yan - İngiliz beyanatlarını te- yid etmişlerdir. Ba beyanname lerle üç hükümet İlerdeki siya- setlerinin de müşterek bir Avus- turya — İstiklâlinin, — Avusturya tamamiyetinin muhafazası zaru retlerinden mülbem — olacağını bildirmişlerdir. Üç bükümet mümessilleri Avastarya'nın ta- mamiyet ve İstiklâli — tehlikeye girdiği takdirde alınacak ted. bicler hakkında aralarında İsti garede bulunmak kararını teyid eden 7 kânunsani 1936 Franaz İtalyan protokolunu ve 3 şubat 1935 tarihli — Fransız - İngiliz beyanatımı gözününde — bülun- durarak, Roma protokolanda adları zikrolonan bütün hükü: met mümeselilerini en kısa bir müddet içinde toplanmağı ve merkezi Avrapa — hadudunda mükaveleler akdi — teklifinde balunmayı kararlaştırmışlardır. Beş devlet misakı: 4 — Şark Avrupası hava misakına gelince, üç devlet mümeesilleri 8 şabat Londra tebliğinde derpiş oluman pren: sibleri teyid etmişler ve Londra tebliğinde zikredilen boş devlet malsakını akdetmek özere mor- elenin faaliyetle tetkikine de. vam etmek kararını vermişlerdir. Almanya ve Silâhsızlanma: 5 — Üğ devlet bakanları silâhsızlanıma — mes'elesi üzerin- deki —görüşmelerine geldikleri zaman şurasını müşahede etmlş- lerdir ki, Londra mukavelena- mesl Versay muahedesinin be- şinci kumı ahkâmının yerine kalm olmak üzere Almanya ile serbestçe müzakere edilecek bir anlaşmayı derpliş ediyor. Aynl zamanda Alman hükümetinin hareketlerini ve Sir Con Say- mon'un bu hususta Alman baş- vekili İle yapmış olduğu müza- kereler hakkındaki — izahatını çok dikkatli bir müzakereye tâbi tutmuşlardır. Ü; hükümet —mümessilleri silâhsızlanma mes'elesi hakkında açıkça müzakere edilmiş bir mükavele elde edilmek için tedbirler alındığı bir eırada Alman hükümetinin müracast ettiği bir taraflı fesih keyfiye- Hol emülyete ve sulh nizamına olan umumi itimadı kökünden baltalamış olduğunu teessüfle müşahede — etmişlerdir. Tatbik edilmekte olan geniş nlsbetli Alman eilâhlanma programının silâhszlanma İstihdaf eden gay- retlerin şimdiye kadar mücstes bulunduğu adet tehminatının kıymetini de — azaltımış olduğu ve bu baptakl ümidleri saramış olduğu görülmektedir. Manma: fih üç devlet mümessilleri em- niyet hissl uyandırmak sulhu idame hususundaki mi arzularını teyid ederlef kendi hesaplarına silâhların " didi vasıtasile — uluslararti! laşmayı knlıylıııınhllsut tün ameli mesaiye iştirak V samimi gayretlerde bulunf' devam edeceklerini, beysf lerler. Macar, Bulgar, Avut” turya Silâhlanma İf? 6 — Üç devlet müm silâh — vaziyetleri Sen J Telyanon ve Nöyl sulb hedelerile tesbit edilmiş devletler tarafından bu tio tadili bususundaki da matalea etmişlerdir, ve V fiyeti — diplomatik * vesalti bi diğer alâkadar devlstlere dirmeyi kararlaştırmışlardır: W'ı Üç bükümet mümesil! bu mes'eleyi umumi ve takavi emniyet garantileri ( çevesl — içinde karşılıklı aktı malarla healletmek üzere ll" kini diğer — nlükadar devl” tavsiye etmek — karatın! mişlerdir. Lokarno Iıılıhıdld';î Streza 14 (AA) — SWT Tesıni ıehllılı(dııı ıoııl .i daki İagiliz - İlılyııı neşredilmiştir. karno ııınıhedııl bı Lokarno — anlaşmasına IJ tazminatçı devlet olarak etmiş bulunan — İtalya ve S oHti y““' yük Britanya devletlerinlt messilleri bu ııl—ldll vellit bütün vıdbok'“ olarak teyid ederler vo anlaşmasını Iııı eden devletlere karşı mış oldukları ı..ııııwır' Bıinda tamamile yerine ceklerini beyan ederler. sa'nın da İştirak ettiği V8 terek bir tarzda Streza ransında yapılan bu Alman ve Belçika hükü' rine de tebliğ olanacaktır: Sireza 14 (A. A) konferansı sonunda nibal tebliğ şa ııyıı*' bitmektedir: Siyasi gayeleri sulbuP lar kurumu — çerçevesi müştereken — mubhufazati bu üç devlet Avrupü tehlikeye koyabilecek ©014?, türlü mushedelerin bir t landa siki ve - samimi mesal İle bareket edect Londra, 15 (A.A) — ve Paris'den gelen bey j nald tayyare İle buray* olmuştur. Bugün "'D.SJ Avam kamarasında y zakerolerinde bılııııî:l) Muallim Tedk / İzmir İlk okulalar larından 230 kişi dün yağ fabrikasına — gl hede ve tedkiklerde l lardır. Bu müşahede v* | ler; talebelerin ylp“'u şahede ve tedkiklere olacaktır. ——