22 Ocak 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
Devrim Konferansları : Devletcilik Nedir, Niçin Devletciyiz? “Şimdi -bu ikt haddi münteha arasında bir noktal itidel arı- yanların karşısında bulunuyoruz. Adam İsmit'la, “Bırakınız, yapanlar,, düstüurünu en evel hırpalıyan Sismondi - olmuştu. Bu zat, menfaati şahsiyenin oto matikm menfasti umumiyeyi de zamin olması fikrine şiddetle İtlraz etmişti. Korno, Mişel Şo- valye ve nihayot Vagner ve Lassal gibi membar İlhamlarını zayıfların kavilere karşı müda fastı, menafli âmmenin, yanl devlet menfaatinin vikayesi a tikbalin hale tercihi, ensali ha- zirenin ensali âtiyeye karşı fe- dakâr ve feragatkârlığı gibi hissiyatı ilmiyeden alan iktısad. gılar devlet sosyalizminin tecsaü- süne en büyük âmil olmuşlardı. İşte bunlar ferdi menfaatler arasında olduğa gibi (ferdin menfaati İle cemiyetin menfaa- | ti arasında da bir tezad buldu: ganu ve menfaatlerin tesadümü serbest bırakıldığı takdirde da- Hma kuvvetlinin zayıfı ezeceğini Heri sürerek her vakit cemiye- tin tabit ve kavi bir mümesalli olarak devletin müdahalesine Tüzümü kat'i bânl olduğunu Isbat ettiler. Bunların her biri: sinin belâgatı yeniyetin verdiği misallerle teeyyüt ettiği cihetle muarızlarını İekât stmek güç olmadı. Ba muarızların yegüne istinadgâhları, tecavüz edilmesi baiz olmuyan ferdin — bürriyetl ve mülkiyeti Idi. Fakat bu mas. kevin altına bütün bir kaplta Hist âlem girmişti ki, bunların altındak| servet hemen hemen kümllen muslihane bir sarette, hattâ kanunların — himayesinde tecavüze uğrıyan fertlerin mül. kiyetinden — teraküm — etmişti, Halâ devlet ferdin mülkiyetine tecavöz elmemeli İdi, hâlâ dev let ferdin bürriyetine hürmet kâr olmalı idi. Bu tıbki. tata şan bir evin masuniyeti baha nesile İtfelyenin içeriye girme #İvla menedilmesine beuziyordu. Evet, meskenler — masundar. Fakat makül olan — şudür ki biran sonra masuniyetl ile be- raber çatısı da mahvolacağı za- man, Çatıyı gene — masünilyeti ile beraber kurtarmak için ma- vakkaten bu masunliyetin het kedilmesidir. — Hürriyetin İse bürriyeti Yfna etmek — hakkı yoktur, Darvinin hayatiyat sahasında tamamen ilmi bir mabiyette olan istifa kanununun o esna- da intişar etmiş olması, iktısnd üleminde herkesin yavaş yuvaş nefretini gizliyememiye başla- dığı kapitalizme geniş bir nefes aldırdı. Çünkü büyük balığın küçük babğı yutmasının tabli kanunlara İstinad ettiği ilmen sabit olmuştu. Maltosun nüfuş kanunlarından da ayni vechile sulistifade — edilmişti. — Çünkü müfüs tezayüdü beher nesilde bir misli ziyadeleşecekti. Hal- buki mevaddı. gıdalye - bü nle- beti muhafaza federek - tezayüd edemezdi. Binsenaleyh — kabili- yeti beyatiyeyi balz olmıyanla- rın, yan! zayıfların kavvetlilere terki mevki etmesi kanunu ta: — bi müktezasından bulunuyordu. Liberal iktisad mektebinin Muallim Bay Hakkı Baha'nm Ulusevinde Verdiği Konferane| 3- âdeta mukaddesatından bulunan rtekabet kanunu sosyalistler ve bilhassa —asosyosyonlatler - tara- fından muyaf fakıyetle tenkid ve koopratizim tarafından vü- cudünoo izalesi lâzımgelen bir düşmen gibi telâkki — edildiği bir wrada, yani bakkın kuv- vete karşı müdafaasına girişil- diği bir anda güya ilınin de bu meş'um İktısad kanununa hak verdiği zalimane İşan edildi. Ne vakit zayıfların bimayesine ald bir teşebbös, bir teklifi kanaai meydana çıksa hemen “Hürriyete tecavüz olunuyor,, diye yaygaralar koparıldı. Mül- kiyetin kudsiyetinden bir mü:- min heyecanile buhsolanmıya başlandı. Bu manzara, şamataca bir ırkın döverken de dövülü. yormuş gibl bağırmasını an- diriyordü, Harbı umumi faclası —araya girmemiş olsaydı bu baksız yaygaeralar daba kim bilir ne kadar bir zaman haklı gibi görünecekti. Milyonlarca İnssn hayatına, milyarlarca — servete mal olan bu afetin, bu fecla- nın bir faldesi olda ise o da #iyanata —ahlâki düşüncelerin hâkim olması lâzımgeldiğini, yanl içtimef vahdeti uzviyeyi, vzvi vahdeti hayatiye gibl teş kilâtlandırmak ve selüller ara- sında cari olan koordinasyonn uzviyeti —içtimaiyede de — tesls etmek İktısa ettiğini anlamış olmasıdır. Sermayedar milletler arasında bir servet falizi temin etmek için ikad edilmiş olan bu ateş bicçok — müdahhar servetleri yaktıktan sonra sây ile sermaye arasında eveldenberi — cereyan etmekte olan — eldali dmimide sâyin hakkını bir adım daha Herl götüren bir âmil oldu. Birçok memleketlerde devlet teşkilâtları italizme, mer: kantilizme karşı, millet dedi- Eimiz üzviyetleri içinden kemi. ren parezitizme karşı cephe almağa başladı. Bogünün aktü. alitesi buradadır. Bugün her devlet ya devletçidir, veya dev- letçi olmağa mecburdar. Çok kadim iatiklüline bir daba ayrılmak üzere yeniden kavuşan — vatanımızda da - ayni cebhenin alınması halkçılığın hak percst temayüllerinin tabit fcabatındandı. — Cümhuriyetin tecesüs ve ilânından beri muh- terem — fırkamıza İstinad eden devlet müesaesesinin bu busus. taki loraatım şöyle hir gözden geçirecek olursak alınan bu cebhenin ne kadar kuvvetlen- diğini görmek güç değildir. Beynelmilel — bir kapltalist mücssesesl — olan tütün inhisar şirketi mukavelesi fesholaondu, onun yerine devlet İnhisarı ikame edildi. Mıı vergisi kal- dırıldı. Ve bu süfetle sâyi ziralye musallât olan mültezim serma- yedarlığı Ilga edilmiş oldu. Ba- tün Anadola'yu Müsyü Hükne- nin nüfuzu iktısadlalne bağlıyan demiryolları devletçe satın alın- di Ve artık bugün bu eiyaset müvaffakıyetinin sonlarına yak. Taşması bulanuyor, Alkol gibi, şeker gibi, kibrit gibi buzı da- — Sonu 6 imcı tahifede — Yunanistan Silâlılanıyor. Dokuz Sene Zarfında 112,5Milyon Lira Sarfile Silâhlanacaktır.. lılınbnl."ll_(!uıuıl) — Atinadan bildiriliyor: Yunan hükümeti, dokuz senede yüz oDikibuçuk milyon İira sarfile harb gemileri, top, tank ve tayyare alacaktır. —————r/ 4-4 Çü ——— Namzedler Ne Zaman İlân Edilecek Yunan - Ulus Kurultayı Reisi Dekiç'sinin Ziyareti Reyini Kullanmıştır. Ankara, 20 (Hususi) — Burada da ikinci müntehiplerin seçl- mine başlanmıştır. Kurultay başkonı General Kâzım Özalp bugün reyini kollanmıştır. Seçim, ayın yirmibeşine kadar devam edecektir. Ankara, 21 (Hususi) — Her tarafta saylav soçimi hazırlıkları bitirilmektedir. Saylav vemzetlerinin İlânından evvel C. H. Fır: kasınca mühim bir beyanname neşredilecek ve ondan sönta namzedler ilân olunucaktır. Kayseri Mensucat Fabrikası. TezgâhlarınTecrübesil5 Mayısta Olacaktır. İstenbul, 21 ( Hususi ) — Kayseri mensucat fabrikasında ça- lışma devam etmektedir. Bu fabrikada kurulacak tezgâhların ilk tecrübeleri on beş Mayıa'ta başlıyacaktır. Bulgar Başvekilinin Beyanatı —— —-. —— Dış Bakanımızın Müdafa- asından Teşekkür Ediyor İstanbul 21 (Hususi) — Sof: ya'dan — bildiriliyor: — Başvekil bay Gorgiyef gazetecilere be- yanatta bulunurak demiştir ki: — Bülgaristan'ın mali vazl. yeti bakkında Uluslararası kon: Bulgar Başbakanı Gorgiyef seyinde müzakere cereyan eder- ken Türkiye Dış İşleri bakanı bay Tevfik Rüşdü Aras mem: leketimizi müdafaa eder şekilde söz söylemiştir. Bundan çok memnun ve müteşekkiriz. Sofya 21 (A.A) — Buşbakan bay Gorgiyef Uluslar kurumu konseyinin Bulgaristan hakkın- daki iş kararlarına dair — mat- buata şu — beyanatta bulun: muştür: — Konseyin kararı bizi mem- nun edemerz. Bulgaristanın ökono mik vaziyeti hakkında maliye komitesinin verdiği çok nikbin hükümlere karşı yükselttiğimiz Atirazlar taahbütlerimizi tutmak arzusundan ileri gelmiyor. Bi- lâkla maliye komitesinin mü- taleasının ebemmiyetini takdir ediyoruz. Malt — vaziyetimizi tetkik için yaptığımız geyret- lerden dolayı minmettarız. Biz her teabbüdün yerine - getirll- mesi lâzum olduğu kanaatinde oldoğumuz içindir ki, memle. ketin hakikt vasiyeti — itibarile yerine — getirilmesi —mümkün olmuyan taahhütlere girişeme- yiz. Bu münasebetle Bulgar noktal nazarına müzaheret eden konsey relst ve Türkiye cüm- huürlyeti Dış bakanı mübterem Tevfik Rüştü Arasm minnettar- Lığımı arzetimeği kendim - için güzel bir vazife bilirim, Bul- garletan'ın yakın komşusu olan Türkiye, memleketimizin hakl- ki vaziyetini bilmekte ve bu İşteki hattı hareketimizin doğ- ruluğunu teslim etmektedir. Bay Hitler Ne- ler Düşünüyor? Sar Işi Bittikten Soura Alman Siyasa- sında Neler Olacak? Parls, 21 ( ALA ) —- Havas Ajansının Berlin muhabirinden: Sar reyfamı Almanya'mın dış #lyosasında değişiklik yapmadığa benziyor. Bay Hitler, önce Al. manya'nın yeniden eilâhlanma hakkı tanınmadan Versay an- laşmasına göre gereken hertürlü #llâhları bırakma mecburiyetini premsip itibarile reddedecekmiş. Almanya'nın Fransa'ya yaptığı yegüne müsbet teklif, Hollanda . Almanya andlaşmasına benzer bir edemi tecavüz andlaşmaşı akdine dairdir. Alman mehaf ilivin kanaatine göre Alman bükümeti şimdiki vaziyetini — muhafaza — etmeği faydalı gördüğü cihetle biçbir Uluslararası — tanhhüd — altına girmek arzusunda değildir. Bay Laval ile Bay Flanden bu ay sonunda Londra'yı ziya- retleri sırasında bu mes'ele hiç şübhesiz bazarı İtibara caktır. | birlikde Ankare, 21 (Hususi) — Yunan elçisi bugün Başbakanlıkta Ge- meral İsmet İnönü'nü ziyarel etmiş ve uzun müddet görüş- müştür. Fransa'dan Gelen Mütahas- sıslar İşe Başladı. Ankara, 21 (Huud) — Fran- sa'dan celbedilen iki mal ye mütahastısı bugünden — itlbarca Maliye Bakanlığında kendile- rine aynlan dalrede işe başla: mışlardır. Sulistimal Tahkikatı Yürüyor. İstanbal, 21 (Hususi) — Buğ. day sullstimali tahkikatına de- vam olanmaktadır. Buğday se- tış baş memurana bugün işten el çektirilmiştir. Kültür Bakanı Istanbul'da. İstanbul, 21 (Hususi) — Tet kikte bulunmakta olan Költür Bakanı bay Zoynelâbidin Öz- men bugün Edirne'den — şehri- nilse dönmüştür. Edirne, 21 (A.A) — Bütün mektebleri teftiş ettikden sonra kanı Edirne muallimleri tara fından kız musllim mektebinde verilen çayda şu natku söyle: miştir: — Sayın arkadaşlarım, Edirne kültür hayatında gör: düğüm düzenlikden sevinç duy- düm. Değerli idarecilerimizle çok daha muvaflak olacağınıza İnancım vardır, De- delerimizin bize emanet ettik: leri bu güzel beldenin semala- rına yükselen âbideleri sizin kültür savaşımız. ebediye mu- bafaza edecektir. Yarın Için siz- den daha muvaffakıyetli çalış: malar bekliyoraz. Kültür bakamı latasyonda Trak- ya umumi müfettişi Bay İbra. him Tali, vali belediye relsi ve müallimler tarafından oğurlan- mıştır. Afyoncular Heyet Gönderiyor İstanbol, 21 (Husosi) — e- tanbul afyoncoları Aakara'ya bir, heyet gönderiyorlar. Kuşadası Mezbahası Birincikânun ayında Kuşa- dası kazası mezbahasında 19 koyun, 11 keçi, 7 öküz, 4 iaek, 87 dana olmak üzere 128 bayvan kesilmiştir. Liman Işlerinin Teftişi Bitirildi.. Şehrimiz Liman rolaliği mus mele ve hesablarımı — teftiş ©8 | mekte olan Ökonomi bekal lığı müfettişlerinden Bay Ziyf ve 'Nabi bu dalrenin - teftli bitirmişler -ve: bütün “mu ve hesabları muntazam bııld" larından tefilş — defterine tak dirlerini yazmışlardır. İ Nüfuas Işleri — Gizli nüfaslarla ölüm, d0 ğüm ve evlenme - vak'alarıdık nüfus kütüklerine cozasız zılması hazfran 1935 - tariht0f kadar devam edecektir. Yenl yasanın - geldiğini dö bu gibi mu - için nüfuet müdürlüğüne lıl" esattedir. Ağaçlandırılma — Yangın yerinde (Celâl Baysii ve (Şükrü Kaya) bulvarlarındi ağaçlar diktirilmektedir. nuf mahallelerde de faaliyet de dadır. $ — Kemer caddesinde H" zulan bam yerler bolu!lyfı parke ile değiştirilmiştir. | Sağlık İşleri — Fubuşla ve fahuş yüzündef bulaşan hastahklarla ıııedı' komisyonu dün toplanmıştır. — Bay . Mahmud — İzmir belediye doktorlarıl' dan bay İsmall Mahmud An' hafzısıhha mücssesesl ıwı gına tayin edilmiştir. 'J Memurlar İçin — Defterdarliktan bötün delrt müdürlüklerine gönderilen bif | bildirimde dalrelerde mnaş ** üeret alan bütün memur V | müstahdimlerin maaş ve üc bordrolarına yaplışlığa meydsf verilmemek — için cekl — adlari nın da yazılması bildirilmişt'?" Soygdı Alanlar — Ağırceza mahkemesi y dan bay Sablt; eski alle olan Kocadaban. Değirmendağ' İkinclosmaniye mahallesi müö' — | meselli bay Mustafa Şerif (Canlıl soyadlarım lardır. yi Konseyde Bay Cenevre 21 (A.A) — Havat | Ajansından: Lord Eden son ıoplınııM çıkan netlceyi anlamak &: müracaat eden gazetecilere kol' seyin bu akşam dağılmak ibil mali olduğunu söylemiştir. 10 giliz delegesi Bay Lavalın ğ zakereler osnasında ve bilhastf Sar İşisin hballi hususundak? mesalsinden »sitayişle bahse ve İtalya-Habeşletan ndak bâdisenin Bay Laval'ın nüfuzü sayesinde vehamet kef betmesinden korunduğunu İlâ' etmiştir. Cümhuriyet —HHK<K— Ulasevinde verilmekte o devrim — konferanslarının şinelsi önümüzdeki cuma gö nü saat onbeşte - verilecel Avukat Bay Mustafa Mü tarafından verilecek olan bü koönferansın mevzuu (Ci y tiyet) tir. 4 Cümhoriyet nedir ve v Cüömhuriyetçiyiz? — Bay Mi tafa Münir konferansında b suallerin — cevablarını - v eektir. Bu çok mübim kof”) foranaı takib etmek — firsatii! kaçırmıyalım — ve cuma Ulusevine gidelim, L H 1 a î ( şehrimizden ayrılan - költür ba || ayal'ın Faaılye 4 el
