4 Ocak 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 4

Sahifa— 4 € İakılâb Dersleri: Omlüsal menfest -Siyasal Fırkalar Nasıl Doğarla ——— ——— —eltğ — Baptarafı 1 iaci sahifede —| sarayın karnı ve gözü doyurul- — İosanlar, dağınık devirle: rizi geçirdikten donra, İptidei bir. deylet tipi meydasa çıkı- yor; ba ilk devlet şekli, feo delizm, — derobeylik — geklidir. Feodal — devletlerin - biribirine hücumu, biribirini! yemek hırs- ları, istilâ heyesleri neticesinde büyük devletin ortaya çıkma sna İlk âmil oldu. Bu feodal devletlerin bir araya gelişi, şe- killerini değiştirici absolütizmi ye moDarşi Idareleri doğurdu, fakat Seodal zihnliyet, değiş miç değildi. Bu dervletlerin başlarında. hanedanlar — yarzdı ve halkın devlet İşlerine en küçük bir müdahalesi — bile âdet değildi, böyle bir hak tanınmıyordau bile, Hürriyet ibellâli, halkın derlet idaresine lik defa dar mikyasta başlayıp glttikce ölçürü genişliyen mü: dahalesini getirdi. Nihayet bu müdahale, son Meşrutiyet veya cümhuriyetle idare — edilen — memleketlerde halk ve millet mümesslllerinin, devlet adamlarınin işlerini mu- rakabeye, kabineleri beğenme dikleri zaman düşürmeye ka- dar İlerlemiş ve bu - suüretle halk deylet iİşine — başını ve parmağını - sokmüş — oluyordu. Bu süretle parlâmento - bayatı başladı; parlâmento hareketleri, siyasal kanaatlerla — değişikliği yözünden siyasal fırkaları da -gurdü; feodal devreden ve mo narçik idareden sonra, liberal devlet Üpl meydava çıktı. Biz, amumiyetle, myacal fırkaları, Hberal devlet tipinin kurulab işlemeye başlanmasından sonra kurulmuş — mücsseseler diye mütalea edeceğle. Liberal devletin zaman — ve hâdiselerin icab ve zaruretle- rine göre İstihalesi netlcesinde, parlâmentarizmin - karşılığı ve Aktısadi Hberalizmin letismar- cılığı yüzünden, sımıf kavga: larının da — başgöstermesile ya sımf diktatörlüğü devleti, ya- hat dü reaksiyonları olan oto: rite devletleri (Faşist ve nar. yönal sosyüllst devletler) mey: dâübü çıkarken bit taraftan da, Türkiye'de bunlardan, her ba- okumdan, ileri va yeni yaşayışa, kendi hayat — şarilarına — tama: mfle uygün bir başka dövlet gekli: Ulasal devlet çekli doğdu. * İlk zamanlarda, devlet işleri, diş sıyasaya, iç ve dış korun- mıye ve bir de maliyeyo İnbi. sar ediyorda; bunların dışında Kalan İşler, o zamanlar devle. tin vazifeleri arasında değildi. Üatt ba saydıklarımızdan dış diyasa bile devletin İşi olmak. tan çıkıyor, baştaki hanedanın gündelik keprislerinin bir âleti, bir iyceti veticesi —halini alı- yordu; onların bir İnflali veya Nı hoşnutluğu, izdivac şeklinde ikf banedan münasebeti, bürün çarpışmalarını köleycs bir kenara bırakan ve aradeki bütün muğlâk mes'ele- leri üstünkörü halledireren veyo bir yana stan siyaset umdeleri olüreriyorda. Askerlik mes'ole- sinin devlet işi olması da dış d.,nınlu için zorla - toplanan / ve sonraları para İle kullanılan adaraların hanedan — arzularına [gün güraya buraya — sevkedil. mel şeklinde tecelli ederdi. Aeagenin dd dek I muş, bir takım mubafızların ve eli kamçılı inzibat kuvvetleri- nin elden geldiği kader çok ve ceberatlu hazır bulundurulma sından (baret kalırdı. Maliye işi, para sıyasası İse, hulktan başla buluran İstediği, serfede ceğl kadar p r>vı verim kabi: liyeti biç b «bm katılmadan zorla toplamak -« » kaeriya sade keyf için harcamaktan — öteye geçmezdi. Feodalizm'den — mo narşiye - geçildikten — sonra da; devletin vezifeleri artmış, şimdi olduğu gibi dal budak — salmış değildi; yukarıda — saydığımız vazifeler birar daha şumullen. dirilmiş ve — şuurlandırılmıştı; uluslar biraz daha- — muntazam ve makuldü, o kadar.. Liberal devlet şeklini aldıktan — sonra devletin — vazifoleri — arasında, okuma, bayındırlık, sağlık, sağ- lamlık ve soysal yardım da yer almıya başladı, ökonomik ve voysal İşler de devlet İşi içine girdi. Devlet işleri, böylelikle genişleyip arttıkça onunla mu- vazl olarak yörüyen ve gelişen siyasi fırkaların İçleri de girift ve geniş bir bal aldı. Bu su: retle, devlet idaresinde, kana atler tarzlar, usüller ve — bare ket noktaları otrafında daha fazla fikir ihtilâfları — baş göz- terdi; siyasi fırkaların — sayısı çoğaldı, programları yeniden çizildi; fırkalar mücadelesi hâd bir şekil aldı. Siyasal bir firka, kuracağı devlette ulusal İşlerin ana çiz- gileri üzerinde tatbikat teferra. atlarında olmasa — bile fikir bakımından birbirine inanan ve dayananların kurduğu bir tesletir. Bir siyasal fırkayı kü: ran ve yürüten unsurlar, ba programların — üzerine namus tözü vermiş sayılırlar. Teferraatlı — çalışmalar - üze- rinde bir takım fikir başkulık: ları olaa da; bunlar bir ayrılık doğurmaktan — uzak — kalırlar: Karşılıklı feragatler, birbirle. rini gözetleme ve uzlaşmalar bötün bu ihtilâfçıkları — halle: der. Günün mes'elesi üzerinde ve ileride sirayet imkânı olan bir. ayrılık doğer ve devam ederse fırkanın amacına varma: sına imkân kalmaz. Fırka progtemları, bir kişi tarafından düşünülerek bir ta- kım mes'elelerin balli yolunda tıralanıvermiş maddeler - yığını demek değildir. İleri bir siya- sal fırka, onu kuron insanların içinde bulundukları —muhitin şeraitini ve ulusun İstek ve gi- dişlerini — gözününde tatarak, birlikte geçtrilesiş tecrübelerden görgülerden ve idarecl bir ya- şayıştan sonra hayattan bulap çıkardıkları hayati ve tatbiki kabiliyeti oldağunu bildikleri bir takım umdelerin terkibidir. Bir fırka programına, asıl kıy: metl verdirecek budur; uzan ve içinden çıkılmaz — olması, edebi ve mufatsal — yazılması, hayati hiçbir kiymeti ona İzafe ettiremez, Siyasal bir. fırkaya kuvyet ve küdretini - veren en büyük âmil, çeftir. Şef, fırkanın İra- desini, şerefini ve hayatiyetini temsil eder. Şef, fırkasını kendi robundan basler ve ona verdiği heyecan ve hararetle mubitini asıtar. ve aydınlatır. Başka mü. ! Şu spor İşi, me bitmez, tü. kenmez bir mevzudar? Geçenlerde, — bayram — için, Galstasaray veya Etnikos takı- mıbdin İzmir'e geleceği — duyul. muştu, — Koulüblerimizle — mali veziyetleri malöm; akim kaldı. Çünkü kârdan sarfınazar, İste Den peranın bile temin edile: miyeceği — düşünülmüş... — Acı şeydir. değil mi?. Takımlarımıza — haricle — bir temas yaptırtmak İsteriz. Bay ramda bir #por günü yuşat manın çok göüzel olacağını takdir ederin ve bu meyanda, büdceleri dalma harab ve perl şan bulunan kulüblerimize beş on kurnş da — vuaridat temin olunabileceğini umarız. — Fukat imkânsızlık denllen şey karşı miza — çıkinca kalırız. Bu da böyle oldu... Bir aralık kulağımıza şöyle bir haber çalındı: «Altay orkünından selâhiyet tar bir zat, Altınordu kulübüne gitmiş ve Altmorda kulübü er kânı, bayramda bir Altınordu Altay revanş maçı yapılmasını teklif etmişler, o de bunu mem nuniyetle karşılamış ve usülen idare beyetine mes'eleyi bildir. miş* İdare heyeti de muvafa kat karandı yermiş.. — Yani, basılât yarı yarıya olmak üzere esas İtibarile iki kulüp arasın. size başka bir teklif daha ya pabilirim,. — Ne gibi? — Hüslatı yöüzde elliye ka- bul edebiliriz. Fakat bir şartla öyünü — biçolmazın — berabere bitirmek, Bu teklifteki şabeser garabet i, siz de benimle be- raber, hem Altay, hem Altıner du besabina — tablatile — tükdir ederelniz. Profesyonelliğin bile müsunaha bududu, — bukadar Kköbali bir teklifi kabul ede mez. Kaldıki amatörlüğün yük vek rubanu teşıması icab eden #por teşekküllerimtizi böyle geri, kötü ve şaşkınca zihniyetle Ida resine tahammüölümüz yoktur, Altınorda takımı, rastgele bir takım olmadığı gibi, kulübün ve fe mevzauhaha şerefinin, bu çe kilde profesyonelce bir piyaza oyununa feda edilmesi Tekanda lin tâ kendisidir. güreşçi, için Firma ve mevfeat mülâha zaları ile böyle dam fetlor olabilir. Berabere kalmak, büna mukabil basılâtı şöyle ve böyle taksim etmek gibi şeyler yapılabilir. Fakat amatör, kov- vetleri az farklı ağırca kıratta, haysiyetli, gerefli takımlar ara- sında bunu duymak bile İateme- yiz.. Şuda ver ki; Altay takımı, Profesyonel boksör ve futbolcolar r 2|Altınordu-Altay Revanş Maçı Tasav-| Halkevi Liklerinde Demiryolu'nun vuru Nihayet Bir Iskandille Ge- riye Kalmıştır. Ne. Yazık... | birinelliği kazanan Demiryolu | Komitesince de Şampiyonluğu Tasdik Edildi Bir seneye yakın bir zaman: danberi devam eden — Halkevi | takımları da likin üçüncüsü Hk maçları nihayet geçen bafta | dürler. Son maçlarda Eşrefpaşa sona erdi. geveleri İyi bir varlık göstere 12 takım arasında yapılarak | rek üçüncülüğe kuadar çıkmış temi bir İntizemla başarılan bu | lardır. Halbuki Eşrefpaşalılar müşabakaların şampiyonluğunu | bir. maçta hükmen meğlüb Demiryola takımı kKazanmış ve | addedilmemiş olsalardı. puvan puvanla Turan ve Eşrefpeşa geçen hafta, sahada şilt mükâ- | ları belki Buranava İle birle: fatı keodisine verilmiştir. Şam- | şirdi piyon takım liklerin 11 oyunu Yeni lik için en kuvvetli mamzeller — örasında — Burnava, Eştelpaşa, Kubramanlar, Damir: miryolu ile Bayrakbı, Tepecik takımaları bulunmaktadırlar. Tu- ran'ın genc takımı da halen üçüncülüğü muhafaza ediyor. Yeni liklerin bayramdan sonra başlıyacağı ve bayramda da bir turnava yapılacağı — söylenmek: tedir. Gençlere muvaf fakıyetler dileriz. Povantajı aşağıda uy- beraberlik ve do kuzunu bitirerek Halkevinin şampiyonluğunu ka- Buu İklsini galihiyetle zanmış bulunuyor. Yenilmeden nun şampiyonluğu Halkevi Spor teedik — edil miİştir. Demiryolunu 4 puvan farkla Barnava takımı — ikincilik ile takib etmektedir. Yirml beşer | nen neşrediyoruz. İ 5 — ; e CAT 3 B ğ Kolüb ismi & < a  z 3 ç 31 13 2 v o 9 “ Demiryola 1 27 ı7 2 o 2 K * Burnava 2 25 w 2 o 3 6 * Turan 3 25 20 ı 1 2 1 Eşrefpaşa —3 23 2U 4 o 3 ı Kahramanlar 4 22 14 2 ı 3 3 Tepecik 5 22 » l 0 5 5 “ H, hüseyinler 5 21 16 o 2 3 6 * Kurültay 6 19 H ı 1 5 4 * Bayraklı 7 18 16 1 o T 3 * 9, Eylâl B B & o 5 5 1 Yükselme 9 * 3 I “ Hilâl 10 Sant 13 te Şarkepor - K.S.K, A, takımları hekem bay Zeki. Saat 10 te İzmirapor - Altı- Bugünkn Maçlar Bugün her iki sahada mah- da mutabakat bâsıl olmuş.. uı: maçlarda kaybetmiş olma telif lik ve hususi maçları Y | nordu A, takımları bakem bay Ben bunu duyunca İkl kuv- | sına Tağmen teknik itibarile | P'lacaktır. Bunların en mübimi | İamail, vetli ıı:nıı hnılı:::uıı lımlı'l; en y':ibı:k bir lılı:: :.':ı"“::"" İzmlrapor — arasın- Halk sahasında: teyredeceğimi, se. | dir. Yani fatbol bakımını ü DA a ile, aporu | Alanorda'ya feikdir, denllebi. | — Program göyledir: aç v el eet rğr ç sevenler ve sporcular sahada | lir. Buca mukabil Altınordu | — Saat 9 da Şarkspor - K.S.K. | — Saat 12,30 da Türkspor - Göz- buluşacaktık; — bayramlağacak, | takımının enerji, sür'at ve kuv- B. takımları hakem bay M. | tepe. vevişecektik.. Kulüplere de bir: | vetli idaresi vardır. Saniyen | Şöhretli. Suat 14 te Buarnava - Hacı- kaç kuruş kalacaktı. Altay eski vp taribt bir kolüb: | — Saat 11 de İzmirspor - Al- | hüseyinler Fakat bunu öyle A dik | tör. Firması totulmuştur, ozusı | tınordu B. — takımları bakema Saat 15,30 da Demiryolu, gayanı kat bir bâdise takıb etmiş ki, da çoktur. Yanl oyun bazlâ- | bay Hakkı. Kahramanlar, yaşa, kaldım.. Altınordu kulü- Gade 'bile zolü .yardır, Bornava satın alma lıomisyoııundn iha- Alinye” balüüiüe giliyak ö İzmir'in amatör ıpmıı:nı ye: leleri yapılacak olan asker ilânları Altay erkânınden; birinei di: '::_' _";:'::_"_::'_":: :;_'_' Barezte” Askekt o D Ep. sa dürel yor ki: yapılmınsının temin edeceği zevk | — Fırka kıtatı için 21000 yirmi birbin kilo sabubun 31.12.934 — Bu maçı kabul edecektik, | , müsavi faydaları da düşün: | de yapılan açık eksiltmesinde sabunun beher — kilosu 94 yirmi fakat bazı mahzurları gözönüne mekten keodimi slamadım. dört kuruş 60 santim talibi üzerindedir. Daha ucoza vermek aldık, — tereddüt ettik. Eğer Eski Bir Altay'lı | istiyenler 10.11.kâoun.035 perşembe günü enat onbirde Burua- bize yüzde yetmiş verirseniz vadaki satın alma komisyonuna müracaatları. 16 muvafakat ederiz. Açık Muhabere Altaylı gat sorüyor: Altay'ı Bay- Vabab'a! ekeri ea, al, Ko, nundan: — Ne münasebet, niçin böy- | — «Eaki bir Altay'lı, İmzasile | — ! — Burnavsdaki kıta için münakasada olan 100 ton İlult le icab ediyor? gezetemizde çıkun yazılara gön- miaden kömürünün ihalesi 9.kânunusani.935 çarşamba — Şey.... Çönkü Altay ta- | derdiğiniz cevabı aldık. Yanı göününe talik edilmiştir. kımı son zamanlarda çok kay- | fazlalığından mektabuna bugün 2 — 11 llredan talibi üzerinde bulunan mezkür kömüre da- betti. Biz şerefimizi düşünmek | koyamadık. Pazar nüshamızda * ha ucuz flat vereceklerin mezkür günde saat 10,30 da mecburiyetindeyiz. Maamafih, | neşre çalışacağız. Bornavadaki satın alma komisyonuna »müracsatları. Y6 him ve geniş teşekkülleri değil | ettirmek gerekliyor ki: Tek | yüzlerce tonu barekete getiri- | zümre ve sımfların kendi men- sade, üç kişilik bir ticari teşek- | tek adamlar, kıymetleri ne olar: yoruz; mesafeleri Tametmekte- | festlerine üUygnu olarak öne külde bile bir baş, bir hakiki | sa olsun, soysal bakımdan, yüce | yiz: Yeryözü savaşından evel | sürmek İstiyecekleri bir takım idereci olmazsa o şirketten umu- | işleri başarmak bakımından sı- | Manç denizini tayyare ile geç- | telâkkilerden doğacak, ulusul lan faydaların hiçbiri meydana | fırdırlar. Bugünkü bayatta üş- | mek bir fevkalâdelikti. Bugün | politika hayatında engeller ve gelemez. Bua misal; bir siyasi | tün olmak ve hattâ tatunmak | bahrimahitleri aşan postalar te- | muvaffakıyetsiz doğuracak, da- teşekküle, bir fırkaya gelene kadar büyütülür ve genilşle: tilirse şefin eçsdlz. ehemmiyeti derbal tebaröz eder, Bu itibar. la: Cümhuriyet Halk Pırkam, dünyanın en mazhariyetli fır- kısı ve Türk ulusu, dünyanın en bahtli ulasudur. Bötün fır kaların imrendiğt bir fırka, bü. tün ulusların İmrendiği bir glvs: Çönkü Şefi, emsalsiz bir Şefi var.. Nazarti malümattan — ziyade içinde yaşadığımız günün İcap ve İnsanlarını telkin eder bir amacı göden bu derslerde fır- sat düşmüşken — şunu tebarüz ı l Için, bir ulusun kafası ve yü- reği İşliyen insanlarının bir ana İmanışta, bir ana yolda beraber olmaları, bir olmaları esaslı şarttır. En üstün bir devlet po- litikası güden Türkiyo rejimine yalnız inanmanızı ve bağlanma- nızı dilemek değil; yarın ha- yata karıştığınız saman — yamı. nızda, beraberinizde çalışanlara da ayni şeyi telkin eylemenizi dilerim. Yeryüzünüa içinde bulandu- ğumuz haline bir gön atalım : Bilgi genişlemekte, hızlanmak- tadır. Bir hektotonlar devrin- deyiz : bir düğmeye basmakla | uluslaşmıştır : ginik, karışık bir. fırkalar ha- yatının doğması, devletin bu kadar ihtisas, kıymet ve güven İşini zorlaştırmaktan, karıştır- maktan tögezdirmekten — başka şeye yaramaz. Liberal devlet tipinin dağınık fırkalar yerine ulusun bütün fsteklerine omüz Yermiş, bütün tehlikelerinl gü- göslemiş tek fırkalı fidarelerin muvaffak olacağı devirlerdeyle, En uygun devlet şekli, nsml monarşi değilse ötekiler de de- gildir; ulusal devlet şekli, bl- zim şeklimizdir, tek fırka şek- Hdir ki; ayakta duracaktır, mü- zaffer olmuştur. ve muzafler olacaktır. (Ulas) tlsi devrindeyiz, Bütün bu ge- lişen, genişliyen bayat içinde devletin üzerine yüklendiği 1ş. leri başarması için tam bir ih- Usar, kıiymet ve güven lâzım. Her İç uluslaşıyor. Profesyonel aekerlik, profesyonel — ticaret, İktisadi vaziyet, ulusal bir ökonoml halinde en oygun yeklini buluyor; kültür bile profesyonel olmaktan çık: tı: o da ulüşmakta; onun da uluşlaşması, ulusa yararlı olma- s, yeni bayat gidişine uyması için birlmci şart. İşte bu mansara karşısında ve bu vaziyet içiade; bir takım