24 Ekim 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Yahya Kemal'den rübâtler Şgâö vk Seyr eylediğin semâ-i Mevlânâdir , Devr eyliyen ecrâm-ı cihân - ârâdış Sağ elden uzattıklari peymânelere | Gülrâng sebülardan akan sahbâdır' Yahya Kemal Korkulu rüya harebelerini takip edi- Yor. Bu hayret İngilizlerin müthiş hâlâ mukave- yapıyor: «Alman tayyarecileri tarafin timdiye kadar Londrayn yağ bombaların 30 son vaziyetini uzaktakilere mek- bstanbulda oturan bir Ameri- Falıya son gelen mektuba göre Willkic'nin 7, Rooseveltin 9 pus- Rooseveltin kazanması Bi varmış. gok muhtemel. Bu vaziyette, Roo- sevelte oynayanlar az kazanacak, şayet Willkie Reisicümhur seçilir. #8 onun üzerine bilet alanlar müt- hiş zengin olacaklarmış, Allahım! Şu Amerikallar ne tuhaf. insanlar. Reisicümhur inti- habından sonra (İngiltere mi ka- zanacak, Almanya mı) diye bah- se tutuşacaklarından o korkuyo” ram, Merhum gemiler İngiliz donanması denizlerde sultan, Vurduğunu kırıyor. Ve İn- #ilizler bir harp gemisi batırdı na ertesi gün gazetelerde batan gemi hakkında şöyle tebliğler göze çar» Gişelerden biletler satıyor, - — sever bir zattı, Allah rahmet ey- kandekiler Lazanma Gtimellerinin besini» Şevket Rado Mare, .» Pa w bap ufoslayyada Yenipazarda bir bu- #p #ene evvel işlenen bir cinayet ga- Oy, VİF surette meydana çıkarılmıştır. Tin Sekiz ay evvel Yenipazarda gosele- İpe mizliğine bakan bir memur es- SİZ bir surette ortadan kaybai- tar. İsmi Lâzar Stefanoviç olan ve çBemur bir sabah evinden çıkrmış bi? daha dönmemiştir. hafta evvel köylünün biri dağ- Pihgrüöide arabasile pazara giderken mİ bir kedinin dağdaki bir ma- pey dan eibise parçalarını sürükliye- agi, çıkardığını görür. Çifçi merk Magi arabasıni durdurup iner ve Araya gider, İçine girdiği zaman Paraşütle atlıyan b; Ka yanın geniş bualu ovalarında aj, , pek seyrek bulunuyor. Binren- ağa Benniyet âlemi ile irtiba pek azdır. 8 ancak bir iki defa mahsul ve aladir Bu gibi köylerde tehlikeli “e hastalananlara ve doğurmak- İlik çeken kadınlara süratle im- Yapılamıyordu. keyetadan bildirildiğine güre bu gibi Ah SE mielâcele sıhhi yardım için Yeni teşkilât yapılmıştır. Bfuh- ESER, NELER SER? acani bir kedi bir cinayeti meydana çıkarcı, yari iskelet hale gelmiş bir insan ce- sedinin yattığını dehşetle görür, Köylü kasabaya gelir gelmez gör- düklerini tabıtaya haber verir. Yapı- lan tahıkikatta mağaradaki cesedin yol memuruna ald bulunduğu anlaşılır. Memurun öldürüldüğü tabip muaye- nesinde anlaşıldığından katilini bul- mak işin araştırma başlar. Neticede yol memurunun kendi akrabasındı biri tarafından şahsi bir inlikam kasile öldürüldüğü meydana çıkaı Yabani bir kedi esrarengiz bir cina- yeti meydana çıkarmış ve adalet yeri- Bi bulmuştu. doktor ve ebeler telif döktora ve ebeye tayyareden pa- raşülle atlamak için talimlor yaptir)- & serpilmiş küçük köylerin | mıştır. Uzaktaki herhangi (Oköyden alelâcele doktora yahud ebeye ihtiyaç derisi almak için kervanlar uğra- | görülüp haber verildiği zaman Bunlar tayyare ile köyün üzerine gelmekte ve ecza ve ebe alâtı çantasını hamilen paraşütle yere inmekte, hastasını to- day! eylemektedir. Böyle uçan dokter- lardan biri şimdiye kadar iki yüz desa paraşüt ile yere inerek vazifesini yap- mıştır. En uzun havai demiryolu dag okhelmdan bildirildiğine göre Mop ran en uzun baral demiryolu çiy “Ste işletmeye açılmıştır. Norve- Üiğyesğlar üzerindeki iki gölünü biri. tu ir. bağlayan bu tel hattın uzunlu- kilometredir. nn italyan matbuatı bundan daha Büber, *r hava hattının bulunduğunu da Erilre müstemlekesinin ilmanı Ma- savva İle merkezi Asmara arasında 72 kilometrelik bir tel hava yolu tesis et- mişlerdir. Bu yol yoleuları ve eşyayı 2300 metre irtifan çıkarmaktadır. Bu tel hatla işleyen okabinelerin sayısı 1066 olup her biri 309 kiloğram &ik- Veriyorlar, İtalyanlar yakınlar-! lete mütehammildir. Bataklık şeytanı EE Yata Ve 8 bir arada çayet korkunç iz işçiler tarafından te- Biye in bir hayvan görülmü; beş 9Yakiı ve urun kuyruklu olan YY, » kan ir bir hayvan Yükak arm N lar ve Münih hayva- İlay, 963! İdaresine götürmüşlerdir. Mayyayanat mütehassisları bu garip Şimali Amerikaya mahsus Mererez, Dat y, w anlamışlardır. Bu- Beidiği araştırılmış, ne-| miştir, cini tee öç sene evvel bu hayvanın Hel- labruru'daki fiskiyeli büyük akvar- yumdan sıvışmış garip mahlök Ol- .J duğu öğrenilmiştir. Bu garip hayvan ra is cam havuzunda mahpus kalmaktan sıkılmış ve bir firsat bularak buradan (çıkmış, el- vardaki sulak çayırlara çekilmiştir. Burağa derelerden ve bataklıklar. dan bol bol kurbağa, kamplumbağa ve küçük balık avlayarak beslenmiş ve semirmiştir. Bu nadir ve garip mahlük bundan sonra büsbütün kor- kunç bir şekli almıştır. Münih hay- vanat bahçesi idaresi bu garip ve kıy- mettar hayvanı getiren iş- gilere mühim bir nakdi mükâfat ver- JGÜNÜN MESELESİ Fransada yiyecek : meselesi a Fransada günün meselesi yiyecek buhranıdır. Bu buhran bir hergün paraç daha şiddetini arttırıyor, İşgal altında olmayan yerlerde şimdi halka haftada dört gün 60 gram kemikli ve- ya 48 gram kemiksiz et verilmektedir Xi, bu miktar aşağı yukarı bir lokma demektir. Yağ, şeker de hemen hemen yok gibidir. Bunun için radyolar, gâ- geleler halka sebze ile beslenmelerini tavsiye ediyorlar. Sebzelerden bir kıs- Ihtiyaç göstermeden pişmekte İmiş. Yağlı sebzeler arasında bilhassa kabak ve patlıcan zikrediliyor. Kabak veya patlıcanla patates, domates salçası Hâvesile fırına verilirse hiç yağa ihti- yaç göstermeden pek lezzetli ve bes- Jey'iei bir yemek olurmuş. Son zamanlarda bildiğimiz sebzeler- de azalmış olacak ki yeni bir takım nebatlardan bahsedilmeğe başlınımış- tır. Journal gazetesi yazdığı bir ma Jede bu yeni sebzelerden birkaç Çok çabuk yetişirmiş, lezzeti ekşim- trak hafif bir sebze Im'ş. Esasen cenu- bi Amerikada Perow'dan gelmiş olan Mirmiş, Fransız müstemlekeleri | Dünyanın dört kıtasına yayılmış olan * bu müstemlekelerin mesahası 11 milyon kilometre murabbaıdır Fransanin © tesliminden © sonra Fransız müstemlekeleri iki kısma ayrıldı. Bir kısmı, Vichy hükümeti- mi esasen yağlı olduğundan hiç yağAİnin emirlerine itaat ederek mülare- ke hükümlerini kabul etti, diğer bir kısmı da hür Fransanın şefi general de Gaulle'a iltihak ile İngilterenin yanında harbe devam etmek kara- , rini verdi. General de Gaulle, kendisine ilti- bak eden Camerunu ziyeret ettik- ten sonra, şimdi Hatbüstüva Afrika müstemlekesinde dolaşmakta ve ta- raftarlarının retler sarfetmektedir. Fransa, kendisine bu nebatis pek güzel yemekler pişiri- kelerle beraber, büyük bir impara- torluk teşkil eder. Bu imparatotle- İgname bir nevi yabani patatas, No-İğun mesahai salhiyesi, nefsi Fran- Yumbo ise bir nevi süs nebatldır. İkisi İsa toprakları hâriç olmak üzere (1 de çok çabuk pişer, soğuktan kork-| miiyon kilometre niwrabbat, nüfusu mazmış. Fransadaki Belçikalılar Almanlar 10 mayısta Belçikaya KATŞA | sathiyesi zaman istilâ ha-(400 taarruza başladıkları reketi önünde milyonlarca Belçil vatanlarını birakıp Fransaya iltica et- mişti. Belçikanın 8 milyon nüfusun- a çeklimişti. Fransa bozguna kaldılar. Şimdiye kadar işgal edilme- yen Pransadan 450 bin muhacir, 63 bin asker ve 95 bin genç Belçikaya döndü. İşgal altında bulunan sahadan da birkaç yüz bin kişi memleketlerine dönebildi. Bu suretle Fransaya İltica «lmiş olan Beiçikalıların yarısı avdet etmiştir. Fakat diğer yarım elin Fran- sada bulunmaktadır. Belçikadan Üç mülyon-halk ile bir- (likte Plezlot'nun relsliği altındaki ka- İ bine erâniy 200 kadar mebus ve âyan ve birçok valiler de Fransaya çekli- İmişsi. Plerlot hükümeti, Franuz hü- İkümetini tnkip ederek evvelâ Borde- aüx'ya, sonra Viehy'ye gitti, Burada birinci Albert otelinde yerleğii, Fukat. çok geçmeden parası tükendi. Petain hükümeti de Plerlot'nun reisliği altın- daki Belçika hüküfetini tanımıyaca- gını bildirdi. Şimdi B. Pleriot ve diğer Belçika kabinesi erkânı alelâde Betçi- ka tebaası olarak Fransada bulunu- yorlar. Bunlar Belçikaya gitmek iste- mişlerse de Almanya müsaade etme- | miştir. Fransa, kral Leopoldu, Almanlara teslim olması üzerine, Leglon d'Hon- neur nişanı hami olanlar arasından | çıkarmıştı. Petaln hükümeti bir emir- | mame ile bu kararı iptal etmiştir. Günün Ansiklopedisi | GRENWiCH «Greenwich saatiles diye bir tabire 8k sık raslanıyor, İngilterenin Kent kontluğunda Tha- mes nehri üzerinde 70,800 nüfuslu olan bu şehir, hakikatte Londranın bir varoşu haline gelmiştir, Bununla be- raber müstakil bir Belediyesi vardır. Rasadhanesi meşhur olduğu için, sıfır tul dairesi buradan geçiyor sayılır. Bütün İngiltere, müstemlekeleri, bir çok memleketler ve birçok bahriyeler bunu böylece kabul etmişlerdir. | Greenwich rasadhanesi 1676 da bir tepe üzerine kurulmuştur. Etrafında güzel bahçeler vardır, Greenwich saatine haziran yakit on !ki iken İstanbulda ikidir, Macar bütçesi Budapeşte 23 (A.A) — Macar ajans bildiriyor»: Dün, Maliye Na- zarı, bütçe projesini mebusan mecli- sine tevdi etmiştir. Bütçenin um mi rakamları şunlardır: Maarif 2.084.400.000 pengö, varidat? 2.036,000,000 pengö, bütçe açığı: 48,400,000 pengö. iğ Bütçe açığı geçen senenin açığın- den yüzde $3,3 nisbetinde daha az- dır. Tevdi edilen bütçe, Transil. vanya ıcıntakalarına ati rakamları ihtiva etmemektedir. İFinlândiyada kumaş ve kundura vesika ile satılacak Helsinki 23 (A.A.) — Stefani ajatsından:: Nazırlar meelisi, yün, ipek ve pamuk kumaşlarla kundura- İl Hava tehlikesini önlemek için havada kuvvetli olmak k- zımdır. Fitre ve zekâtmin Hava Kurumuna vermekle bu tehli- olacaksınız. keye karşı koymuş uğradıktan ve mütareke aktettikten ve cesareti sonra bunlar perişan Di? yaziyetle psonin gelir, Fransız müstemlekeleri da 56 küsur milyondur. Fransanın müstemlekelerile beraber mesahai mecmuu İ2 milyon bin O kilometre (o murabbar, umumi nüfusu da İl! mik yondur. Avrupadaki yerleri umum dan öç milyonu bu suretle yollara dö-|mesahai sathiyenin ancak yüzde külmüştü, Bunlarla beraber 63,000 as-İdört buçuğunu teşkil eder. ker ve asker çağına yaklaşmış Olup|nüfusunun yüzde otuz yedisi Avru- Merlde silâh altına alınmak üzere ihti-| padadır. zat kuvveti addedilen 85000 genç deİ Fransa, müstemlekelerinin vüsat Fakat itibarile İngiltereden ekseriyetle Afrikada kâindir. İsimle- ri şunlardır: Şimalt Afrikada Tu- 'nus beyliği, Cezair, Fas sultanlığı, garbi Fransız Afrikası, sabık Alman müstemlekesi Camerun ile beraber Hattüstüva Fransız Afrikası, Şarki Afrikada Madagascar, Rennan, Co- mores adaları, Cibut anile be- raber Fransiz Somalisi, oAsyı Suriye mandası, Fransız Hindiçini- si, Okyanusyada başta Yeni Kale- donya olmak üzere büyük küçük sayısız birçok adalar, Amerikada Saint - Barthelemy, o Gündeloupe, Martinigue adalarile Fransız Gu: yan'ı, Görülüyor ki, Fransız müstemle- keleri dünyanın dört kıtasına yayıl- mıştır. Bu erazinin ve adaların stra- tejik ehemmiyetleri pek büyüktür. bu sayısız Fransız müstemlekelerin- Port - Said deniz üssü bombardıman edildi Roma 23 (A.A) — 138 numarah teb- İ Man Afrikada, düşman hara kuy- İ vetleri, Bollum ile Sidi - Barrani ara- sında İtalyan kıtalarına bücüm etmiş- lerdir. Bir ölü, birkaç yarulı vardır. Bug - Bug mıntakasında bir İtalyan avel tayyaresi Willington tipinde iki düşman bombardıman tayyaresine hücum ederek bunları püskürtmüştür. ciddi isabet kaydedilmiştir. olması muhtemeldir, İtalyan bombardıman tayyareleri Port - Said deniz üssünü bombardı- men etmişlerdir. Dünkü resmi tebliğde zikredilen İs- kenderiye deniz üssünün bombardı- manı İzi sani sürmüş, Ilman ardiye ve depolarında mühim infilâklar vu- ku bulmuş ve yangınlar çıkmıştır. İtalyan tayyarelerinin hepsi üslerine dönmüşlerdir. Şarki Afrikada, İtalyan tayyarecile. Düşmüş Bura hava limanma hücum etmi; benrin depolarını ve tayyare dâfi ba tarya mevzilerini mitralyöz ateşine tu- tarak tahrip etmişlerdir. ve Asmara ve Gura tayyare meydân- larını bombardıman etenişlerse de bir muvaffakıyet keydedememişlerdir. Amerika İsveçin protesto- suna cevap verdi Vaşington 23 (AA.) —D.N. B.: Hariciye Nazırı B. Hull, İsveç hükümetine sit 110 tayyarenin mü- saderesin> karşı İsveç | tarafından yapılmış olan protestoya iki nota ile cevap vermiştir. Bu notaların birinde, milli müda- fan icabatı doluymile Birleşik Ame- rika hükümetinin bu tayyareler için ların bugünden itibaren halkn vesi- ihraç müsaadesi verememiş olduğu | sında Cenubi ka ile satılmasına karar verilmiştir. beyan edilmektedir. Lüksemburg Mebusan Meclisi lâğvedildi İ Lüksemburg 23 (AA) — D.N nlerrel 1840 tarihli bir kararname Lüksemburg Mebusan meclisini vı Devlet kunseyini dağılmıştar. © ri Tana deresi minlakasnda bulman! mikdarını artırmak, (Şi yiyor: Oxalido İrname, Nelumbo..İdiğer Fransız müstemlekelerini de Ozallde bir nevi yer sarmaşığı İmiş.İkendi davasına celbetmek için gar- Fraföanın en zengin müstemlekesi olan Cezsirim merkezi Cezair şehrinden bir görünüş yam (taraftarı olan generil dejltalya Fasın büyük bir kısmına İs- Gaulle'a kati surett iltihak edenler, Afrikada o Hatbüstüya (o Aftikasile Okyanusyada kâin olan Yeni Kale- donya adalarıdır. Fransız müstemlekeleri arasında, en zenginleri Şimali Afrikada kâin olan Tunus, Cezir, Fas ile Garbi Afrikada kâin Camurun ve Şarki Alrikada kâin olan Madagascar, Asyada Suriye ve Hindiçini'dir. Tunus, Cezair ve Fas, nefsi Fran- sanın zahire ambarı telâkki edilebi- lir. Burada yetişen muhtelif hububat ile kasaplık hayvanlar asl Fransa- yı beslemektedir. Tunus ile Fasın nevüma bir muhtarıyeti mevcud ise de Cezair doğrudan doğruya Fran: saya bağlıdır ve merkezden idare edilmektedir, Fransanın en mühim müstemlekesi Ceznirdir. Müstemle- ke ticaretinin yüzde kırkı Cezsirle- dir. Cernirin nüfusu altı buçuk mil- yon kadardır. Bunların bir mil yona yakını Avrupalıdır. Şimal! Afrikadaki Fransız müs- den İgilterenin yanında harbe de- İtemlekelerinden Tunusla o Cezaire Italyan tebliği! Afrikada hava muharebeleri İngiliz tayyareleri birçok akınlar yaptılar ——. Kahire 23 (A.A.) — İngiliz ha- | surette bombardıman etmişlerdi va kuvvetlerinin tebliği İngiliz İlayyareleri pazar günü Solum ile Bugbug arasnda. düşmanm motör- lü nakliye kollarile hizmet efradı "halinde hücumlarda bulunmuşlar- İdir. Bir mikdar askert nakliye kam- İyonu yakılarak imha edilmiş ve bir İçoğu da ciddi hasara uğratılmıştır. Eritre'de İngiliz tayyareleri As- mara ve Gura'ya karnı müteaddit İakırlar yapmışlardır. o Atölyelerin yakınında bulunan hangarlara isa- ibetler vaki olmuş ve bazı binalara İisabet eden bombalar yangınlar çi- İ karıştır, İ Şarki İtalyan Afrikasında Tana ölü civarında Bahardar mevkiine arşı da taarruzlar yapılmıştır. Tay- İyare meydanına düşen bombalar nei'de binalar üzerine üç tam isa- bet kaydedilmiştir. Şap denizi üzerinde bir İtalyan tayyaresi 48 kilometrelik bir me- safe üzerinde İngiliz tayyareleri ta- rafından kovalanmıstır. İtalyan tayyaresinin irtifa aldığı ws kanadları arasından kesif du- manlar çıkardığı görülmüstür. * Şap denizinde bir düşman torpide muh- ribi İngiliz tayyarelerinin hücnmuna maruz kalmış ve geminin ark mn bir tam isabet kaydedilmiştir. Kenya ile Habeşistan arasında abiren yuku bulan çarpışmalar €s- İtalyan düşür- mensup bir tayyare, bir bombardıman © teyyaresini şmüştür. Düşman mürettebatı i gün Malta üzerinde bir mikdar düşman tayyaresi uçmuştur. Avcılanmızın trarruzuna uğ vi İdüşman kaçmağa ika kuvvetlerine ! Bombardıman tayyarelerinden birlne| zerine, alçak uçuşlar-yaparak seri) ge yeniden yangınlar çıkmıştır Düşman hava kuvvetleri Burgavo'yu|üç infilâk husule getirmiştir. Tesse-| |. een bütün Bulrar hüküm, | alârm işareti üzerine bütün esir | $ panyagöz dikmiştir. Almanya da Fransadan eski zamanlarda kendisi ne sid olan Camerun'u istemekte- dir. İtalyanın Habeşistanın tabii K- mam olan Cibuti ile Cibuti - Adis- ababa şimendiler hattı üzerindeki iddiaları malümdur. Asyadaki Fransız kolonisi Hindi- çiniye gelince, Japonya, hava üsle- Ti. tesis etmek ve Çin milliyetper- verlerini cenuptan da vurmak baha- nesile. şimdiden Hindiçininin şimal kumuna el atmiştır. Sism krallığı da vaktile kendisinden Fransanın al- miş olduğu geniş toprakların iade- sini ısrarla talep ediyor. Fransanın bezimeti, geniş müs temlekeler imparatorluğu meselesini heyeti umumiyesile ortaya atmıştır. Bu imparatorluğun kurtülması İngil- terenin galibiyetine bağlıdır. Aksi takdirde Fransa, ana vatandan ba- zı mühim kısımlarla beraber müs“ temleke imparatorluğu meselesini ğin, en verimli parçalarını elinden kaçıracaktır. Alman tebliği Thames nehri sahillerin- de yangınlar çıktı Berlin 23 (AA) — Resmi tebliğ: Hafif muharebe tayyarelerinden mürekep filolar dün gündüz Londrayı ve diğer askeri hedefleri müesir bir Karanlık: basarken ağır bomi man tayyareleri Landraya Yapi karşılık hücumlarına ve: silâh sana; merkezlerine karşı akımlarına devam etmişlerdir. Thames nehri sahillerine ventry ve Birmingham'da mühim mü. esseselere ciddi isâbetler kaydedilmiş- tir, Dün düşman tayyareleri Almanya üzerinde uçmuslardır. İki Alman tay- yaresi kayıptır. Alman Maarif Nazırı Bulgaristandan döndü Sofya 23 (AA) —D.N.B: Alman Mesrif Nazmı"B. Rust yedi gün Bulgaristanda kaldıktan sonra dün Sofyadan hareket etmiştir. İs tesyonda : kendisini teşyi edenler arasında Başvekil profesör Filoff, rks nı, kral mümessilleri, Alina elçili- ği yüksek memurlan, İtalyan, Japon ve Macar elçileri ve Slovakya mas lahatgüzarı bulunmakta idi, Denizlide ışık söndürme tecrübesi Denizli 23 (A.A) — Vilüyot, merke- zinde dün salat 20 de işık söndür gece taarruzlarına karşı pasif ma tatbikatı yapılmıştır. sönmüş ve üç dakika Kalk süküne ve itidalle sıpınıklarma girmiş, ead- de, sökük ve meydanlar boşalmış ve evler zifiri bir karanlık içinde kalmış 'ecrübe 45 dakika rinde vaz! n ret maşlardır. Azade Tarcan Nişantaşında huzusi cimnastik side icbar-edilmiştire «| essesesinde kiş kurslarına başlamıştır.