29 Ağustos 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Şe RE YE ŞE — SÖZÜN GELİŞİ MIZA: stih Helkevinin tertip ettiği tarihi Türk temaşa haftasile başlayan geçmiş gaman temaşa mevilerinin geçid resmi een eğiyeri, Med güzelliklerle yaşayış! i, sanki geğmiş senelerin hayatını açılan sihirli MP Hekimler eli ae Meddahin anlattığı masal, karagözün Gösterdiği hayal en aşağı yarım asır evvelden daha gerilere doğru uzanan kk ra sanlılığile tekrar yaşayan bir âlemdir. Bana öyle geliyor ki, bele. memeli tarihi Türk temaşa dan meye ender devri canlandırmak» tan ibaret kalacaktır. > 2 ik - | çok yardım etmiştir, Fakat son seneler- ileri sürülür, onu yeniden yaşatmak için «Modernize» iz da Almanyada ve diğer bazı memleket. Mek, karagöze cemiyetimizdeki eski mevkiini vermek aş sarlaaşi çi lerde şündiye kadar cari tıbbi ve içi Haki karagörü hakikaten öldürmek için en münasip çeki osu <M Hazal sedeler, : | mat isleisiikler bensemiyen büsbütün yazi karagöz ölmemiş, sadece durmuştur. Komşuları kalmıştır. Seyircisi- | bir tarzda umumi mhhat üzerinde tedkikler KM OEM lm ya Ya Ka İİ yale yalnız Bi kaçırmıştır. e ye İli hastalar değil, kendisinde bir bastalık Ye ve a eye e ai hissetmiyen ve sağlam sayılan insanlar Yapım olduğunu kabul etsek bile o zaman > ve orta oyunu — bundan | da sıhhi istatistiğe tabi tutuluyor. Bun- Onun içir. karagöz — ve ayni mülâhaza ile meddah olursa ölsün, alevli “ bir Tehlikeli hastalıklara dair son yirmi otuz sene zarfında tutulan muntazam is- tatistikler bu öfetlerin önüne geçmeğe dan maksad umumi «hhat hakkında bir sonra durduğu yerde yaşamaya mahkümdur. Ne #leminden sopalarının göl- | gün müellim sürprizlere maruz kalma, Pe a a m e ee ya ize erİlaşnmlrerarrğ lr gesile çıkıp gelen karagöz, kütüphane abe vE . Biz karagözün | araştırma ve kayıdların umumi gayesi İn kitabın anlatamıyacafı bir devri, olduğu Şevket Rado milletin heyeti umumiyesinin mesaj kud. zayi olmamasına dikkat edelim, kâfi! Ee NELER OLBVe Ni Bir öpücüğün bedeli:100 bin dolar «Genç kızın bussden duyduğu heyecanım retini mhbatinin müsaadesi çerçivesi için- de anlamaktır. Umum? whhatin mesai noktasından müsaadesini araştırmak düşüncesi pek de yeni bir şey değildir. Fakat bunu dü- günenler İdari zorluklardan dolayı tat- bike imkân balemamışlardır. Ba zorlu- ğun başlıca sebebi bir milletin bütün efradını her üç yahut dört senede bir k 104000, kızının halkın orta” | defa sıkı tıbbi müsyeneden geçirmek unda öpülmesinden” dolay duyular a ii. kâfi doktor bulunmamasıdır. Hiç bir RA ie En ZED) | memlekette bütü aniileti orak surette e a a Se ye ve muntazaman münyene etmeğe kâfi v m kızın sukutu hayale up- | derecede doktor bolluğu yoktur. Ancak prime a 20,000, yani seman | teknik terakki, doktor azlığı noksanı 100,000 dolar ödemeniz lâzımdır» telâfi eyledikten sonra böyle bir muar. Bu tazminat ne kadar çarip ve ağır gö- | zam teşebbüse girişmeğe imkân hasıl i- Tülün görülsün kolaylıkin reddedilemiye- | maştür, Röntgen ile mvaycne tekniği cektir. Zira elyevm Amerikada mami Ka- | yananımızda o kader ilerlemiştir ki bir iki sast zarfında yüzlerce insanın vü- nun hükümlerine göre kaleme alınmıştır. Amerika kanunlarına göre halkın ortasmda cudü. dahillerini röntgen ile Fotoğrafa çekmek imkâm hasıl olmuştur. Bir dok. an telâkki edilmek- Nüfus sayımı Elektrikli eldivenler Amerikalı Prancis Atkinson namında bis | is, en kuvvtli mücrimi, bileğinden kolay- kullrnabi İl vir nevi eldiven kend etmiştir. Be edi pm nama Bep aldanan Parti genel sekreterliğinin. ii Sağl hr Galli yaplan; | Kütiven içindeki elektrik cereyanı mr | Parti teşkilâtne gönderdiği . Bağlam bir deriden yapılmış #ian bu kelepçe eldivenlerin içinde 1500 wolt, kuvvetinde, bir cep elektriği bataryası bu- banmaktadır. Bu eldivenleri giyen bir po- Timin eline nakledilerek her türlü mukn- talimat . vemetini felce uğratmakla ve kendisini tez» Um olmağa mecbur etmektedir, Ay hastalığına tutulanlar sokaktar- Aya bakmaktan, uykuda fken kendisini 2 a oan e 04 gncağımun lerine yürüdükleri bekçiler ve polisler tara fından görülmüştür. Alle efradının şehrin civarındaki bir uçurumun ME SAğ Li tikleri görüldüğünden önlerine miştir. Fakat hepsi de donmuş bir halde bulundu- Rundan sö? anlatmak kabil olmamıştır. İm- talimat gönderil- miştir. Talimatın hulâsan şudur! *Bir milletin sayısnın, bir kişi eksik olunmak şartile, tar olarak belli olma- sındaki zaruret, ehemmiyet ve kıymeti arkadaşlarca malümdur. Genel nüfus sa“ Yyumının ne suretle düzenleneceği ve ya» pılacağı hakkında istatistik umum mü- di den — valilere, kaymakamlara, müdürlerine icap eden talimat ve emirler verildiği gibi, bütün gazeteler, ajans, radyo, duvar ve salon afişleri, mekteplerde talebeve sayım hakkmda izahat verdirmke gibi vamtalarIa, geniş ölçüde propaganda tertibatı da alınmış” tar. Sahası çok geniş olan bu ulusal işin en yüksek muvaffekiyetle başarılması için, şahsan her vatandaşın kendisini vazifeli sayması ve ulusal kurumların bu işe yar- dımı lâzım geldiği gibi, bilhassa partili arkadaşlarımıza da mühim ödevler düş- mektedir. Teşkilâtımızın bu işe yardım olarak yapabüecekleri işleri genel olarak aşağı- ya yaziyorum” «) Parti üyelerinin bulundukları sn. takalarda gönüllü olarak sayım memur. Yoğuna kabul etmeleri ve bu suretle va- zife deruhte edecek arkadaşların mınta- ka mintaka listelerinin o mahallin idare âmirlerine vaktile verilmesi, b) Partililerin, her yere bol mikturda gönderilmiş olar. sayım talimetnameleri. ni iyice okuyarak, bâlkı sayımın amacı ve faydaları hakkmda aydınlatmaları, <) Sayım işinde ödev alacaklara vali, ve nahiye müdürleri tarafın. böyle bir hastalık olup olmadığı çim- diye kadar tesbit edilmemişti. Bon günlerde Meksikada Nilla Marla ka- sabasın. hastalığı vakası mahalli hükü- e met Sall ala bi tesbit edilmiştir. Ge- | dadı shhi otomobili çağırılarak ay hastalı ü hastaneye naklediler dördünde yan! ay tamam İken | gına tutulan beş kişi Perez mlndeki bir aflenin bütün efradının, | rek tedavi altıma alınmışur. Politika yüzünden boşanma P i Si Yunanistanda garip bir iye iie el n ei poltka yüzünden çıktığın Görülm! imdiki hüküme tmaştır: Güüürel Mekki hayranlarından De- «Karım politika ile uğraşır. dola Mosthenes Morphopulas isminde bir Jan- | giyadi fikirlerine Mei ram darmadir. Morphopulos e ye dığı bu adan ve a ae — esinin. hayatı 20. | medhüsenm edere siyasi Bir etiği ve karnını çldrazıya serdiği hadımdan ayırmağa çalışır. e a palde beraberce yaşamalarına inakân KAİ | ea arıplarından son derecede blzar ol Madığını söylemiştir. . Beni Allah aşkına kurtarımız» Hâkim zevcesinin kendisini sörmek ya | dum: ia Ala ui dövmek suretile mi 1a'ng eylediğini Sar. Ve talâk hükmünü vermiştir. irin Bini görmüş ve duğu zaman davacı böyle birşey olmadığını Günün Ansiklopedisi Fransa tahtının vefat eden varisi Du uise de G Pranmz devletinin krallık Şan ve şerefini batırlatarak işti dan verilecek könferanılar için Parti, > e 1874 te | Halkevi ve halk odasi binalarının açık #nuştur, Pederi Duo de Churtzer, anne- | Pu Halkevi: ve halk odan doğmuştur, doritans'dır. Danl- ) Parti, ve tep- # Prinosase Pranga SD el le | lantılarımda vatandaşları» a ke marka da Pransz ordusuna | uyandiıncı ve #lâkalandincı devamlı ir- yarin Başl do rana banu | şadlar yapılması ve konferanslar veril hizmet kin 1466 de doğan oğla mesi, Kabak Sri onun vârlsi olacaktır. Bildirdiğim bu umumi esaslara mahal- ye ” 4 | Hin icap ettirdiği ve imkân altıda bulun. Urfada su tesisatı durdağu diğer çalışamaları da katarak, tamamlandı - teşkilâtmizin şâhir ve kasabalardan, ma, a tesisati | halle ve köylere kadar #zami ve metod- dedeyi sein ta Fasının Laraş şehrin- Gm Eer dükkün, kahve, De eli LR azl ek N erlerin z erimeye baş- i Ne - kayak Fransız ay mma 16 | haranmı ve mağazalara su reterliğe peyderpey malümat verilmesi. SAKİ Pranga gan en e beraberinde | Jamılmıştır. ni rica eder, sevgilerimi sunarim. İpek kozasi mübayaasi 4 Pransır krallarının fenret ettikleri Ankara 28 (Telefonli) — «Doğru- Ambojge, adli, şe patonu da Duç de Gulsen ai Pakaş kullanamadığı için Bourbon bsne- kür 3 Bizmet etmiş olan ihtiyar bizmet- EL Orada otururlardı, emen Eski bir Fransiz naziri muhakeme edilecek Olermont - Ferrand 28 (A.A) — Sabik pa- sırlardan teğmen Jean Zay, bu sabah aş- Dük doğ xtal on üçüncü | 500 bin liraya kadar kre heyeti Tri ör ıdan doğruya gereği i hıkkındaki koordinasyon keri tahkikat hâkimi tayafından istlerap hfadından snytlir, 1034 seni mesi MX i tasdik oluna- | edimiştir. BR. Zay, üçüncü avukat k Migzarlate Güncarde saydanındasi Kanli | Karan Vekiller Heyetince tasdi B. de Menslyi tutmak niyetindedir. İer eanssında dük Fransız mületine Sü bir “bejanname neşretmiştd. * BU İs. | Almanyada birinin kalbi sağda imiş! Bir milyon kişinin röntgeni alınmasından elde edilen neticeler © Herkesin sıhhatinin hangi işleri yampağa müsaid olduğu anlaşılacak emek e NE be tor yüzlerce bastayı haftalarca Ewâye- ne etmeğe muhtaç değildir. Yüzlerce hazır röntgen fotoğrafımı gözden geçire. rek müajenesini birkaç saat içinde ta- mamlayabilir, Şimdiki harp başlamazdan bir sene evvel Almanyada muhtelif eyaletlerde bir milyondan fazla insanın röntgeni alınmış ve muayene edilmiştir. Bu umu- mİ müzyeneden alman neticelere göre veremliletin mikdan yüzde bir buçuk nisbetinde olduğu anlaşılmıştır. Bu mua- yeneden gayet garip bir netice daha ai de edilmiştir. Almanyada her beş kişi- den birinin kalbi solda olmayıp vücudü- nün sağ tarafındadır. Muayene © kadar plânlaştırılmız ve endeleştirilmiştir. ki bir doktor günde üç bin kişinin yalnız sıhhatini değil, mesai ve iy kabiliyetini de tesbit etmeğe muktedir olmaktadır. Bu neticelerden sonra muayene şimdi başka sahalara da teşmil edilmektedir. Herkesin sihhati hangi işleri yapmağa müsaid olduğu tahkik edilecektir. O zaman (herkesin Oözamine kadar iş Yapabileceği anlaşılacak ve bütün mille. tin istihsal kudreti tesbit edilmiş ola- saktır. Daha sonra muayene İşçinin bak- Mağa mecbur olduğu ailesi efradına da teşmil edilecektir. Bu takdirde hastalık Yardım sandığı ve hayat sigortaları mua- yeneleri bütün memlekette birleştirilmiş olacak ve o zaman bu Bibi müessesele- tin ne kudar sarfiyat yapacakları evvel- den tesbit edilecektir. Almanyada umumi shhat hakkında tutulan istatistiklerin ve araştırmaların hususi gayelerinden biri de kanser ile mücadelede muvaffakıyot teminidir. Bü- tün kanserli insanlar her üç ayda bir ÇAY ş kisideği defn musyeneye tuhi tutulmakta ve has- talığının seyri takip edilmektedir. Şim diye kadar 124,000 kanserli bu munta. zam muayene ve tedkike tabi bulunu. yor. Bu Almanyanın etibba.' mile birlikte İskandinavya, Hollanda ve Belçika memleketleri sıhhi teşkilâtı da çalışmaktadır. Almanyada umumi değilse de buse ve mevzii olarak daha şümull ii sahi araştırızalar yapılıyor. Meselâ geçen yaz Pomerina eyaletinde bütün memlekete dağıtılan 1,300 tabib ve ub talebesi da- rafından eyaletin yalnız insanları değil, bütün ehli hayvanlar, yiyeceği ve içe ceği de sıkı ve çsaslı surette müsyene edilmiştir. : Fakat bu çok ve karışık bir iş oldu- bu yoldaki muayenelerin bütün eyaletlere teşmil edilmesi düşünülmes mektedir. Her sene yalnız bir yahet fki eyalette bu yolda muayeneler yöpila” caktır. Harp vaziyeti müsaade ettiği takdirde Almanyadaki “seksen milyon insanın röntgen muayenesi yapılman tasavvur edilmektedir. Bu iş için bir kadro hazırs lanmaktadır. Muayene profesör, tabib, ob talebesi ve sıhhiye memura gibi sıh hat işleri ile alâkadar mütehasselar ta- vafından yapılacaktır. Bir imliyon mun- yene memuruna ihtiyaç olduğu tesbit edilmiştir. Demek oluyor ki her seksen süfusu bir doktor muayene edecektir. Bu muaz. zam iş başanlacak olursa bütün Alman milletinin umumi sıhhi vaziyeti, çalış. ma ve istihsal kabiliyeti ilmi bir swrette tesbit edilmiş olacaktır, Sinema mevsimi başlıyor ————<——--- (Baş tarafı birinci sahifede) sene sinemalarda yeni filim göstermeğe İmkân yoktur, Meselâ bizim iki sinema- miz var. EKmizdeki yeni flimlerin ade- Miraç vardır. Yani aşağı tane Filmimiz eksiktir, Harp içinde Türkiyeye filim geldi mi? — Geldi... Harp başlar başlamaz ta- bit Avrupa filirciliği tnmamile felce uğ radı. Avrupanın hiçbir yerinden filim alamadık. Fakat Amerikadan filim geldi, — Demek yollarda tehlike artınca amana da filim gelmemeğe başla- ii. — Hayır... Henüz yollarda tehlike pek fazla değil iken de filim gelmemeğe başlamıştı. Bugün Türkiyeye Kilim gel- memesinin sebebi yollan tehlikelerle dolu ve nakil vasıtalarının olmaması zannediliyor. Vakın sebeplerden biri bu- dur. Fakat asıl sebep bu değildir bugün Amerikadan filim gelmemesinin asl sebebi döviz bulamamamızdır. Yoksa kâfi derecede döviz bulunmuş olsa biz ne yapar yapar, Basra tarikile filân filim getirtebiliriz. Ancak elde döviz olsun... — Bütün dünyada döviz sıkıntın ol duğu malüm, Acaba takasla işinizi hal. İedemez misiniz? — Biz takasa pirimini yüzde kırk faz- lası ile ödemek suretile bile razıyız. Fa kat bu imkân: da bulmak kabil değildir. — Peki, yerki Gilimciliğe ehemmiyet veriniz... — Elimizden geldiği kadar yerli filim yapmağa çalışıyoruz. Fakat bugünkü halde yerli filim #çin lâzım olan «Nega- tif filim» de memlekette pek az kalmış, Adeta bitmiş gibidir. Hatta Mindan bile bizim memlekete müracaat ettiler. Onla. rın da ellerindeki vi film denilen şey Sind bizden eli kutu filim istedi. — Elinizdeki mevcut filmlerle eski eri karıştırarak bir Bilik program midir ! yapmanız imkânsız — Eski filmlerin güzel olanlansı balk v vini sinemalarda e seyretmiştir. Bir Glim güze olunca onu herkes görür, Filim ağızdan ağza kendi kendinin veklâmını Yapar. Faraza bir «Büyük vals filmini görmi- yen kalmamıştır. Bunları yeniden prog- rama ilâve etmek suretile gelecek mah- dut seyirci ile biz masraflarınızı kapata- #ay:z. İki sinemanm yalnız senelik kira, m.42 bin liradır. Fena olan eski ilmi bir kere oynanmış iken biz daha prog- sama koymak ise hiç doğru değildir. — Bunları Türkçeleştirerek. dublaj yaparak göstermek... — Evet...» i Dublaja "bu sese” “fazla ebenimiyet veriyoruz.” : — Bu yıl ne gibi filimler göreceğiz? — Sene ortasına kadar çevrilen ve gelen Amerikan filimleri ve geçen senes den kalan Avrupa filimleri... Fakat ma» nlessf bu sene Amerikan filimleri Frans sızca dublaj yapılmaları için, vaziyet dolaymile Paris gönderilememiştir. Bu itibarla bu yıl gösterilecek filimlerin he- men ekserisi İngilizce olacaktır, Bunlurdan bir kısmını biz türkçeleştir. dik. Sonra bu sene Misırda çevrilen hes men Bütün filimleri getintk. Çünkü Mı- sr filimlerini bühasen Ümmü Kelsimü bizim halk çok tutmaktadır. — Bizim halk en ziyade hangi Gihim- lere. rağbet ediyor? — Güzel musikili dilimlere... Manle- sef bu yıl Avrupadan bir şey almadık, Fakat Amerikadan 941 Brodovay Me- İodiyi, Nelson Eddinin Janet Makdo» saldın güzel fihimlerini getirtik. Bu sene çevrilen yeni bilimlere gelince bumlurdan biri eski Türk masalı olan Kahveci güzeli dir. Bu filimde Kah. yeri güzeli rolünü ses sanatkâr Münit Nureddin / oynamaktadır. İkinci filim Mahmud Yesarinin Akasya Palas adın- deki filmidir. Bunun mevzuu vaktile Şe hir tiyatrosunda gösterilen ayni muhar- ririn bir piyesinden alınmaştır, Sonra bizra? içinde Ertuğrul Mehsinin oynayacağı eKiskançlıkı filmi © vardır, Bu tercüme bir eserdir, Bundan başka Sermed Muhtarın yar» dığı #Kivırcık paya> Tomam da filme alınmaktadır. Kaymakamlar ve defterdar. lar tayinler Ankara 28 (Telefonla) — Karaca. bey kaymakanm B. Remzi Akdağ ma emil m kaymakamı B. Haşim Ka- racabey, Foçadan Nusret Eşme, Sütçü btden Rilven, Foça, — mina tayin olunmuşlardar. Ankara 28 (Telefonla) — Sürd def terdarı B. Naci Bilecek, Kırşehirden B. Şerif Sürd, Erzurumdan B. Hâmid“ Az masya, Afyondan B. Recsi Hatay, Ha taydan B. Galip Afyon defterdarlıkları- Ba naklen, muhasebat umum müdürlüğü emrinde vilâyet mubasebe müdürü B. Fehmi Kırşehir defterdarlığına tahvilen tayin olunmuştur. Troztky'nin küllerinin | New - York'a nakledilmesi isteniyor Nevyork 28 (A.A.) — Stefani ajan- sından: Troçki komitesi, - müteveflanın dün Mexico - City'de yakılıış olan ce- sedinin küllerinin Nevyorka wakledilme- sini İstemiştir.