27 Temmuz 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Gi SÜZÜN GELİŞİ — Bir çocuk oyunu eee Be güzel yaşarlar! Fakat #aadem İki bir uzun değ- nek onlara azgın bir at, ufak su birikintisi wesuz bucaksız bir deniz, kâğıt lan gemi heybetli bir transatlantik gibi görünebiliyor, öyle ise niçin hayal &leminde istedikleri gibi gezip tozmasınlar! simdi baştan aşağı hayalle dolu bir çocuk oyunu anlatacağım. Burgoz onu geçmiyen on kadar çocuk, denizde yıkanmaktan i denizde yüzen bir gazete parçası sasetenin sağlam tarafındaki çu serlevhayı okumuş: «İngi güç olsun! Vapurlara adamları yanaşırlar! Maskelerle, tabanca» i şeytanın biri kar- içlerinden m şehirleri akverirler! z a Sm göstererek: «Haydi çocuklar, iz adalarının zaptı meselesi konuşulduğu zaman ptedilir diyenlere gülüyor, fakat sebebini giye ie Rado E tedil, SA söylüyor di çorak evde egr snack. Dirilen bir ölü Yuzomlaryada Üsküp civarında çok garib | Git evinde yemek vermesi menlekcin bie ime 72 a | Gil . O akşam davetler ayan Voliseviş adında zengin bir köyin | mumlar ile $envir yn Vefak. otaniştir. Belediye tabibi, mütevefta- | Jarı saman Mofrarın. re EE ie Din yakınları ve dostları harır bulunduk- kendisini, — İl vamriledir. sie ları halde cesedi muayene edip ölüm rapo- bem kilisede dirilmiş ve kendi kendine Me e Ertesi sisi büyük mera | çecenin zulmeti içinde evine Çay — — kilisesine nakledilmiştir. Sonradan dirü- yy olduğunu gören ie Bici ihtimaline binaen ölüler derhal gömük Meyip bir hafta mezaristan kilisesinde mu- aza edilir. Censseye iştirak edenlere akşam Üzeri RR Seyyar çeşme edilmesi icap eylediğinden ilk defn 1903 se- mesinde şehrin başka bir tarafına nakledil- #nişti. 1918 senesinde Fransızlar bu çeşmeyi kaldırmak istediklerinden Münih belediye- si Fransızlar tarafından takdir edilen baş- ka bir bronz heykel ile çeşmeyi mübadele etmiş ve Münihin mutena bir meydanına nakletmişti. Strazburg tekrar Almanların eline girdiğinden bu şebrin belediyesi kıy- mettar çeşmeyi Münih belediyesinden al- muştar, * yaffak olmuştur. Bu suretle ölü ve matem sofrası bir eğlence ziyafeti olmuştur. Beyyar çeşme alur mu? Iırk sene evvel Müniğli meşhur sanatkâr Adolf fon Eilde- brand Strazburgtu zengin bir polar için (Babazen) namını verdiği bir çeşme Yap“ Misi, Çeşmenin mermer havuzu ortasında (Ren) nehrini temsil eden bir bronr iri vü- Sudlü ve sakallı bir adam bir elinde üzüm #alkimları tutmakta ve diğer elinde iki bü- Yük balık bulunmaktadır. Sular bu sslkım- n ve balıkların ağtından akmaktadır. Çeşmenin yerine belediye tiyatrosu inşa 3000 senelik bir mezar #lovakya hükümetinin merkezi Bratisla- | İçindeki tezyinattan bunun son taş devrin- Ye civarında Kozany'de maruf arkeolog | den kalmış olduğu anlaşılır. Bu keşfin tç a NE e ellik yea eheminiyeti bu devre ald eserlere şimdiye dat şekilde seramik ve çini parçaları ve | Kadar Slovakyada tesadüf edilmemiş Ol toprak tencereler ve kömür bulunmuştur. İ masmdadır. Günün Ansiklopedisi Şekerin tarihçesi e şekerin ika ie verilmesine | Sonra şeker kamışı ziraat, Amerikanın olmadığı, Ma du gıda maddesin- | keşfi Ne birlikte Herledi, ye bizde kâfi derecrde bulunduğu ga- ie on yedinci asırda sanayi #etelerie ilân edildi, Halbuki geçen harpte | çok inkişaf etdi. Fakat Napolyon sasmanın- Şok seker sıkıntım çekmiştik. İki üç küğad | daki mnharebeler netcad, Avrupaya bir altın mukabili olduğu sıralarda | İngiliz gemileri vasıtasdle geker getirileme- ek " vi Jince, pancardan şeker çıkarılması esası revaç buldu. (1806). 1147 de, Berlinde, Marggraf, pancardan şeker istihsalini bul- muş; bu iş Almanyada daha evvel başla- muşta, Bahsettiğimiz hadise münasebetile pancar zeriyatı büsbütün arttırıldı, 1813 de Fransız İmparatorluğunda 4090 ton geker isiiheni ediliyordu. Mtiyaç okkasını 200 - 300 kuruşa yemiş- Hk. Şimdi bu mashariyetimizi her şeyden — 8 geker sanayline sahip bulunmamı- Medyunuz. Şeker, yüksek ve muğlâk bir sanayi mah- Teli olduğu için son devirlerde demokrat- Si liştar. Gerçi eski Hindliler, şeker ka- veda şekerin mevcudiyetini bilirlerdi. * İptidal bir şekilde bunu çıkarırisıdı. le en bal, pekmez ve yemişlerin usare- akal ihtiyacını temin ederdi. tp vrupaya şeker kamışı ve şeker ehlisa- We geldi. (Sieliyaya 1230 senesinde). ... Şeker kelimesi hemen ber Ussnda aşağı yukarı biribirine benzer. Bütün banların. ash arapça sukker'dir Onun da aslı grekpe sakkharon'dur. Malatyalı bir sanatkârın hayırseverliği Malatya 26 (A.A) — Malatyanın hayırse- vör sanatkârlarından tesviyeci Yakub, bu sene lisemizde üstün başarı gösteren tale- beler için Hataya tertib edilecek bir soyaha- tın masraflarını vermeği taahhüt etmiştir. Maarif vekâleti bu seyabata muvafakat et- İmiş olduğundan dür 15 kişilik bir talebe grupu Hatay hareket etmiş ve talebeler va 1 #ahri Özen, se müdürü, munllimleri ve | balk tarafından teşyi edilmiştir. Tesviyeci Yakubun maarife karşı göster- diği bu alâka, muhitimizde büyük bir tak- dirle karşılanmıştır. Çankırıda şapka, çiçek kursu Çankırı 26 (A.A.) — Halkevi tara- fından burada açılan şapka, çiçek ve Ve elişleri kuraları büyük bir rağbet gör- yürür. Kursları takip etmek için kay- edilen kadınlarımızın sayım gün ge çe artmaktadır. Halkevi temsil ve âr kollanna men- "SP gençlerden mürekkep bir kafile, sil ve konser vermek üzere dün Zon- | Fuldağa gitmişlerdir. Datcada çifçiler bayramı Muğla 26 (A.A.) — Datcnda hasa- din bitmesi üzerine bütün köylülerin iş Srakile dün bir çifçiler bayramı yapıl Mister. Vilâyet içinde yeni badem mah- #slünün toplanmasına başlanmıştır. Bu Yıl mahsul geçen yıla ninbetle azdır. İncir maheulünün iyi olacağı anlaşılı- Yor. Vilâyetin palamut mahsulleri de İyidir, Bu seneki üzüm mahsulü İzmir (Akşam) — Bu seneki üzüm rekoltesinin, geçen seneye nazaran YÜZ- de 60 nisbetinde © ax olacağı yapılan tetkiklerden anlaşılmıştır. Urlo, Çeşme, ve Seferihisar mıntakalarında Gzümler hastalıksız ve iyidir. Geçen yıl reköltesi 70,000 ton idi. Bu sene ancak 30,000 tonu bulabilecektir. Havana, Okyanus aşırı şehirlerin Avrupa harbi mü- nasebetile OAmeri- kanın alacağı ted- birleri O kararlaştır. mak üzere 21 Ame sika devletinin işti- râkile Havana şeh- rinde bir konferans © toplanmıştır. Kon- © ferans “başlıca Av- rupa devletlerinin Amerika kıtasında. ki müstemlekeleri nin bugünkü sahip- lerinden başkaları- " nın eline geçmesi ne mâni olmak ve Amerikadaki nazi ve faşist propagan- dam hakkında ted- bir almak meselele- rini görüşmektedir. Bu müzakere her tarafta büyük nlâkn uyandırmıştır. Ve- rilecek kararlar ehemmiyetle bekle. niyor, Konferansın top- Pa landığı Havana şeh» ri Küba cümhuri- yetinin merkezidir. Küba, Antil adala- Orta Amerikada ve Meksiko körfezinin medhalindedir. Me- sahai sathiyesi 120,000 kilometre olup | Belçika veya Hollindadan dört, P kizden de bir buçuk defa büyüktür. Zenginliği ve güzelliği hasebile Küba adasına Antillerin incisi ünvanı veriliyor. | Bundan daha yerinde ve daha doğru bir tabir olamaz. Hattıüstüva mıntakasında kâin olan bu büyük adanın, dört tarafından deni rözgârlan estiği cihetle, iklimi mute- dildir. Küba toprakları, Amerikanın en ve- | rimli erazisindendir. Geniş ovaları, bü- yük ormanları vardır. Ormanlanndan abanoz gibi çok krrmetli keresteler ç- İ karılmaktadır. Tarlalarında ve buhçe- lerinde her türlü hububat ve her nevi meyvalar yetiştiriliyor. İ Kristof Kolomb, Kübayı 1492 tati- binde 6 O zamanlar Küba- da ve Antil adalarında kızıl derili Hind- biler oturuyorlardı. . Maamafih Kübanın bir kıtanın ucu değil, büyük bir ada olduğunu 1508 tarihinde tesbit eden meşhur İspanyol denizcisi Sebastien de Ocempo olmuş tur, en güzellerinden Havanada parlâmente binası önünde bir gerid Kübayı. ilk keşleden Kristof Kelomb İ ile arkadaşları, burasını muazzam ve esrarengiz Asyanın em uzak bir ucu zannetmişlerdi. Bu zan, birçok nesiller müddetince hükün olmuştur. Bu yanlış İozehap, ancak 1620 senesinde düzeltil / miştir. O zamana kadar, Kübanın, As- yanın bir ucu değil; münferid ve aynı bir toprak parcai, olduğunu iddiaya kalkı- şanlar, salben idam edilmek tehlikesine maruz bulunuyorlardı. 1511 tarihinde İspanyol şefi Dicgo de Velaguez, İspanya kralı tarafından bu memleketi İspanya tacına ilâve etmeğe memur edilmiştir. İspanyol şefi metodik bir şekilde ve bazan da büyük fedakâr- lıklarla bu muntakayı ve bilhassa sahil taraflarını organize etmiş, bugün Küba cümhuriyetinin merkezi olan Havana ve Baracos: şehirleri kurulmuştur. Yerli kı- al detililerle İspanyol fatihler arasın- da, senelerce süren uzun bir mücadele başlamış, kanlı pusular kurulmuş. yerli İerin imhasına müncer olan çetin mu- harebeler olmuş ve İspanyollar memle- biridir müstemlekelerinden zenciler getirtmeğe mecbur kalmışlardır. Afrikadan getirtilen milyonlarca zenci &sir Kübada yerleştirilmiş ve 1860 se- mesine kadar Afrikadan bu zengin ada ya muhaceret akını devam edip dur. muştur. Zenciler ile kızıl derililerin ve beyazların ibtilütindan Kübada melez bir halk hasıl olmuştur. En nihayet İs- panyollar, esir zencilere karşı tatbik et- ikleri insani muameleyi tadil et- bur kalmışlardır. Küpada hasıl olan içtimal ve ahlâki tehavvülât, o kadar kök budak salmış- tır ki, İspanyollar o adada yaşayan hal ka yeni müsandelerde bulunmak lüzw- munu hissetmişlerdir. Efkârda hasıl olan tehavvül neticesin- de 1868 senesinde Kübada çok kanlı bir dahili harp başlamıştır. Bu barbin alemdarı, Kübahlar tarafından «Vatan babasız diye anılan meşhur Manuel de Caspedes olmuştur. Muhasamat, on #ens sürmüş ve neticede Kübanın bük- Yali ilân edilmiştir. Bu muharebede ge- rek İspanyollar ve gerek yerliler çok ağır zayiala uğramışlar, bu yüzden sulh akdetmişlerdir. Sulh muahedesi İspan- yollarla Kübalılar arasındaki ihtilâla or- tadan kaldıramamıştır. 1895 tarihinde Kübalı Jos& Marti ta- rafından tertip edilen yeni il başlamıştır. Bu ihtilâlde hâlâ hatıraları Kübada canlı yaşayan general Maceo, general Gomez ve generni Garcin tama- yüz etmişlerdir. İhtilâl dört sene sürmüş ve İspanya ile Birleşik Amerika arasın. da harbe sebebiyet vermiştir. - Ana vatanla muvasalaları kesilen İe- panyol ları yavaş yavaş zayıflarken Amerikanın kuvveti artmış ve Kübayı müdafaa eden İspanyol genetallerinin bütün gayretlerini suya düşürmüştür. Bu harp, İspanyanın diğer bir müstemleke- si olan Filipin adalarına da sirayet et- İ miş ve buradaki yerli ehali de İspanya” İ ya karşı isyan etmiştir. En nihayet 12 ağustos 1898 senesinde Amerikan ve İspanyol murahhasları Pa- riste toplanmışlar ve imzaladıkları tova- hede ile İspanyanın Amerika ve Asya» Bin bazi yerlerindeki hâkimiyetine ni- hayet vermişlerdir. Bu mushededen dört sene sonra da, yani 1902 de Kübalılar, vatanlarını is i ilân etmişlerdir. O tarihtenberi Küba cümhuriyeti ara” smra yuhur eden dahili kargaşalıklara rağmen günden güne terekki ediyor. Bugün Küba cümhuriyetinin 2,5 milyon nölus vardır. Devlet teşkilân mükem- meldir, ücareti pek müterakkidir. 600 bin nüfuslu Havana, Okyanus aşırı ş6- keti imar ve iskân için Afrikadaki İ birlerin en güzellerinden biridir. Izmir yolları ! Hariciye Vekili | (Izmir fuarı Pİ Fransız şirketinin mukavele- nin feshini talebi reddedildi İzmir 26 (A.A) — Vilüyet turistik yollarını inşa etmekte olan Reji Gene- ral şirketi harp dolayısile şirketin taah- hütlerini yapamıyacak vaziyete girdiği ni beyan ederek, mukavelenin 16 ıncı maddesine istinaden fetih talebinde bu- Yunmuştu. Vali Etem Aykutun başkanlı- ğında toplanan vilâyet daimi encümeni dikkatle tetkik etmiş ve şirs inön de verdiği izabatı dinle- dikten sonra, 16 smcı maddenin tarafey- nin harp balinde bulunmaları derpiş edi. lerek tanzim edilmiş bir madde olduğu- nu, halbaki bugün Türkiyenin de Fran- #anin da harp halinde olmadıklarını tesbit ederek şirketin fesih talebini red- . Tekirdağlı güreşe hazır «Mülâyim pehlivan yer ve zaman tayin etsin» diyor Tekirdağ (Akşam) — 21 temmuz tarihli Akşam'da, Mülâyim pehlivanın ecnebi te- bassından olduğu eetle Kırkpınar güreş- Jerine iştirak edemediği ve şimdi Tekirdağ- ya meydan okuduğu yazılı idi. Bunu öğ- rTenen Biüseyin bara demiştir «Kırkpınar güreşlerini güçlükle halletim. Şimdi evim! yaptırmakla meşgulüm. Mülâ- yimin bana meydan okumasını kabul edi- yorum. Kendisini kolayez mağlüp edees- gime de imanım yardır. Bugünden itibaren idmanlarıma ede İster kandile güreşmeğe Karel Ricam şudur ki, Mülâyim er dursun; yer ve zaman tayin etsin, Hoduru meydan!» İzmir (Akşam) — Hariciye Vekili- miz B. Şükrü Saraçoğlunun Ödemişte Gölcük yaylasındaki köşklerinde bir müddet östirahat elmek üzere Ankara- dan İzmire geldiğini ve Ödemişe gitti; ni yazmıştık. Hariciye Vekilimizin refi- kası ve çocukları beraberindedir. Vekil, irde onuncu enternasyonal fuar ha arlıklarını tedkik etmiş, Kültürparkta hayvanat ve nebatat bahçelerini gezmiş- tir. Trenle Ödemişe giderken geçtiği bütün istasyonlarda köylü tarafından heyecanla alkışlanmış, halklamahsul ve saire vaziyetleri hakkında hasbihallerde bulunmuştu. Yukarıdaki resimde Hariciye Vekil miz, İzmirde belediye reisi Dr. Behçet Uz ile konuşurken görünüyor. MÜJDE! NOVOTR'DE Meşhur AÇIK BİRA vardır. Öğle ve Akşam MÜZİK ve ŞARKI Paviyonların tanzim edilmesine başlanıyor , İzmir (Akşam) — Bu seneki İzmir entezmasyonal fuarına resmen iştirak edecek devletler şimdiden anlaşılmıştır. İngiltere, Sovyet Runya, Yunanistan, Yugoslavya, İran, Macaristan, Roman ya, İtalya ve Fihistin devlet paviyonlarıs nın şiradiden hazırlanmasına başlanmış» tır. İngiltere devleti namına büyük sergi © sarayının en guniş paviyonu kiralanmış” tr. Burada İngilterenin her çeşit varlığı, zengin şekilde gösterilecektir. Bu paviyönda teşhir edilerek mukis- lif makineler, eşya ve maddeler şimdi- den İzmire getirilmiştir. Sovyet paviyo- Dünün tanzimine de büyük ehemmiyet verilmektedir. Paviyonda teşhir edilecek emtianın yakında getirileceği öğrepil miştir. Franse ve Almanyanın fuarımıs za iştirak #deceklerine dair henüz ma- İümat alınamamıştır. Vilâyet paviyonlarının tanzimine de başlanmıştır. Samsun, Kütahya, Dezizli, Aydın ve Manis vilâyet paviyonlarında dekorusyon işlerine başlanmıştır. Küs tahya çinileri fuarda çok rağbet gören bediye eşya meyanındadır. Bu sene, Kütahya çinileri için ayn bir paviyon tutulmuştur, Vakıflar paviyonu ge gen yıllara nazaran daha zengin ve mü- kemmel şekilde tanzim edilmektedir. Etibank paviyonunda bazı tadilât yapıl maktadır. Etibank umum müdür mavi” ni, müteaddid mühendis ve dekoratös- ler, şehrimize gelmiş Fübank paviyo- nunda çalışmağa başlamışlardır. Fuarın açılma merasimi bu sene Lozan kapısı önünde 20 ağustosta saat 18 de yapılacaktır. Samsan 26 (A.A) — Yeni valimiz Avni Doğan bugün 'Tarı vapara ile şekirimize gel miş ve Gazi iskelesinde merasimle karşılan» muş ve bir kıta asker selâm resmini (fa eyler Yeni Samsun valisi işe başladi