24 Temmuz 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Amerikada 49 milyon | Ford müessesesi İngiltere erkek askeri talim için 50 bin mötörlü araba yapıyor Sene 22 — No, 7816 — Piati her yerde 5 kuruş Şerefli bir gün: Lozan zaferinin yıldönümü Bugün Lozan zaferinin 17 nel yıldö; nümüdür. Türk vatanını birkaç vilâyete ilren Sevr münhedest 17 yıl evvel bugün yırtılmış, kah- inhisar eti m iveni Vaşan Mim Şef İnönü Türk Ka ilaştığı müşküllerin hepsini erde kazanılan zaferi siyasi bir zaferle ig Lozan zaferi bugün memleketin her tarafında olduğu gibi şehrimiz. de de kutlanacak, bu münasebetle caktar, " üniversitede saat 15 de merasim yapıla- İngiltere sulhu reddetmiyor, her- kes için hürriyet ve istiklâl istiyor Bütü i eline almiş, leg Avrupayı eline almış, $ on yıl sonra tekrar çarpı, Kuvveti artmiş bir Almanya işmaktansa, Almanya için pek parlak olmayan bugünkü şartlar içinde harbe devami İngiltere tercih ediyor İngilterenin cevabını anlamak için ingiliz gazetelerinin neşriyatını 'umaya, ne de İngiliz ricalinin be Yanatıni dinlemeye ihtiyaç vard. Hitlerin nutkundaki müphem v9 tehditi sulh teklifine İngilterenin **vet» demesini hiç kimse, hattâ emi- niz ki bizzat Hitler bile beklemiyordu. | Bununla beraber İngiltere Harici- Ye nazırı, vekar ve nefse itimad dolu Butkunda herhangi bir sulhu ulu Orta reddeden bir tavır takınmamış- fır. Lord Halifax diyor ki: eHarbi biz hiç bir zaman istemedik. Harbin, lü» #umundan bir gün fazla sürmesini hiç kimse istemez. Fakat gerek bizim İçin, gerek diğer milletler için hürr- Yet temin olununcaya kadar çarpış- Maâktan vazgeçmiyeceğiz.» İngiliz Hariciye nazırının beyanatı, başlan başa bu hürriyet dâvasının Müdafaasına hasredilmiştir; İngi- trenin hürriyeti, işgal altında bulu- nan memleketlerin hürriyeti, Bir kere daha görülüyor ki sulhu İstemekte iki taraf da müşterektir. Ancak sülhun gayelerinde birbirine Yanaşmasına imkân olmayan fark- Yaz var, Almanyanın İngiltereye teklif ettiği sulh, kısaca, Almanyanın Avrupada hâkimiyetini, işgal ettiği memlekete ler üzerinde tagallübünü temin ede cek bir anlaşmadır. İngilterenin ka- bul edebileceği sulh ise Avrupa mi etlerine hürriyet ve İstiklâllerini ade “derek, hiç bir devletin diğerlerine tagallip ve tahakkümünü temin et- Miyecek © bir sulhtur. İngütere ne İşgal altındadır, ne de hürriyet ve Bstiklâlini kaybetmiştir. Fakat, ken- disinin bugünkü tam hürriyetini ne ok diğer Avrupa milletlerinin yok edil miş hürriyetinden ayırmıyor. Bunda da haklıdır. Zira baştan başa alman hâkimiyeti altına girmiş bir Avrupa yanında İngilterenin uzun zaman hürriyetini muhafaza etmesi müm- kün değildir. İngilterenin, bugünkü vaziyeti kabul ederek sulhe yanaş- ması, yakın bir İstilkbalde ya Alman» yanın siyasi ve iktimdi hükimiyeti altına girmeyi, yahut yeniden zarurt bir mücadeleye. başlamayı şimdiden, göze alması demektir. Şulh içinde bü- tün Avrupayı eline almış, beş on yıl sonra kuvveti yüz misline çıkmış bir Almanya ile tekrar çarpışmaktansa, Almanya için pek parlak olmayan bugünkü şartlar içinde dövüşmeye devam etmek elbette İngilterenin işine daha çok gelir. Mesele, doğrudan doğruya ve yal- nız İngiltere le Almanya arasında bir menfaat ihtilâfı değildir. Öyle ol- saydı, Almanya İngütereden hiç bir şey istemediği için, bilâkis İngiltere ile bugün dünyayı paylaşmaya hazır olduğu için harp çabuk biterdi, Ara- daki ihtilâr, bizzat İngiltereyi değil, Avrupanın mukadderatını alâkadar eden bir fikir ve mezhep dâvâsıdır: İngiltere, bütün Avrupa milletleri için hürriyet ve istiklâl istiyor. Bun- da, sadece yüksek va nazari insâni- yet prensipleri namına olmasa. bile, kendi hürriyetini diğerlerinin hürri- yetine bağlı gördüğü için 1rar edi- yor. Almanya ise Avrupayı kendi menfaatlerine hizmet edecek bir müs. temleke hâline koymak emelindedir. Aynlık büyüktür, boğuşma, iki ta- raftan biri ötekini temamen ezinceye kadar devam edecektir. Necmeddin Sadak Bekârlık vergisi kanunu yakında Meclise veriliyor Çocuklu dal kadınlarla, malâller ve sıhhatları evlenmeğe müsaid olmıyanlar muaf olacaklâr 20 - 45 yaşındaki bekârlar vergiye tabi Ankara 23 (Telefonla) — Yozead mebusu B. Sırı İçöz tarafından teklif *dilip tetkik edilmek üzere Başvokâlet- ten Maliye Vekâletine verilen bekârlk Yerğisi kanımu projesi yakındı Meclise gönderilecektir. Öğrendiğime göre Malir| Ye Vekâleti, bu projeyi izdivacı teşvik” ten ziyade âmme hizmetlerine iştirak | sunda bekârlarla — evliler : at temininde Âmil düşü müş ve bu mülâhaza il kabile mayan görmüştür. M eti şimdi, bu esas dahi Proje hazırlamağa başlamıştır. emi projeye göre 20 yaşından 45 Yapan kadar bütün bekârlar vergiye l&- | yeni bir bi olacaktır. Çocuklu “dul kadınlarla malâller ve shbatleri evlenmeğe müsa- İt olmıyanlar vergiden muaf olacaklar- dır. Alınacak vergi miktarı bekârlardan vergi aimakta olan memleketlerin mev- zaahı tetkik olunduktan “sonra tesbit edilecektir. Yoni zolzeleler a saat ILS te şiddetle bir ÇARŞAMBA 24 Temmuz 1940 ROMANYANIN VAZIYETİ Başvekil ve Hariciye Nazırı Almanyaya davet edildiler Diğer taraftan Romanya ile Sovyet Rusya arasinda bir yakınlaşma ihtimalinden bahsediliyor 23 (A.A) — Rador ajansi bildiriyor: Başvekil B. Gigurtu ve Hari- ciye Nazırı B. Manoilssco, Alman Ha riciye Nazırı tarafından Salzbourga dar yet edilmişlerdir. Rumen Nazırları 26 temmuz cuma günü Salzbourgda bulu- nacaklar ve Alman hükümetinin misafi- Hi olacaklardır. Bükreş 23 (A A.) — Alman Harici ye Nazırı B. yon Ribbentropun daveti Üzerine Romanya Başvekili B. Gigurtu ile Romanya Hariciye Nazırı B. Manoi- lesco, yarın akşam Salzbourga gidecek- lerdir, B. von Ribbentrop ile Rumen Na- arı arasındaki mülâkat, cuma , sabahı yapılacaktır. Siyasi yeni Rumen siyasetinin zimamdarları ile İ von Rihbentrop arasındaki bu ilk tema” sı memnuniyetle kaydetmektedirler. Sovyet - Rumen yakınlaş- ması ihtimali Bükreş 23 (A.A.) — (Router): Söv- yet Rusyanın bir nota vererek Roman- yada bugünkü rejimden daha demokra- tik bir rejim kurulmasını istediği teey- etmemekle beraber Almanya ve İtalyanın hareket tarzlarının Sovyetlerle Romanya arasında bir yakınlaşmaya yol açacağı Rumen siyasi mahfilerinde B. Kabul ediliyor. Eski Hariciye Nan Galenco'nun Moskovaya sefir tayini bunun ilik. safhasıdır. B. Gafencs Sov- yetler hükümeti tarafından iyi görülen bir dip'omattır. Panama konferansi Amerika Hariciye Nazırının nutku “Bugünkü vakayi mede- niyetin terakkisinde muvakkat bir inkitadır,, «Amerikada yabanci faali- yetine karşi tedbirli bulunmak lâzımdır» Havana 23 — Reufer; toplanan Amerika devletleri konferansında Ameri- ka Hariciye Narın B. Hull bir nutuk Söy- lemiştir. Nazır demiştir ki: «Amerikadaki Avrupa müs#emlekoleri üzerinde Amerika cümhuriyetlerinin müşterek bir himaye te- sis etmelerini Amerika hükümeti tasvib et- mektedir. Bu müstömickeleri yaptetmek veya hâkimiyetimizi onlara teşmil eylemek arzusunda değiliz. Bununla beraber dAvru- pa ihtilâfları halledilirken bu mıntakala- ın bir mübadele maddosi olmalarına mü- saad etmiyebiliriz. Bu hususta #üratle ve tereddüdsüz harekete geçebilecek bir hal“ da bulunmalıyız» Nazır, bundan sonra Amerikadaki ya- bancı propagandanın tahitkesinden bahse- dörek demiştir ki: «Bu hareket yabancı devletler tarafından Amerika cümhuriyet- lerint dinamitiemer için bir teşebbüstür. Bizler» düşen vazife, her Amerika cümhu- riyetinin tamamiyet ve istiklâlinin koruna» bilmesi için kafi bir barekele geçmektir. (Devamı 2 nci sahifede) NDikEzmtler: 23 temmuz Dün 23 temmizde. Yani Sultan Ha- mid isübdadınn yıkılarak Meşrutiyetin Kuruhupu üzerinden 32 sene geçmiş bü- lunuyordu. Fakat kimsenin: haberi ol. madı. Türkiye tarihinde — bülhama Türki İ yenin irkelâp tarihinde — bu, o kadar ehemmiyetsiz hâdise midir? Bu uğurda ne büyük milli gayretler sarfedildi. Övle sanıyoruz k makt:, mahzur yok, bilâkis fayda var- dır. Yalmr kadirşinaslık noktasından değil, rili ananeler cihetinden de be yı mühümsemeliyiz. Baar. görecek Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Şevket Rado — Akşam matbaası REİSiCUMHUR İstirahat etmek üzere Yalovadan Florya deniz köşkünü teşrif ettiler MIM Şefin Floryada dünkü gezintisine nid bir enstantane Relsieümhur İsmet İnönü, İstirahat etmek üzere Yalovadan F'orya Deniz köşkünü teşrif etmişlerdir. MİNİ Şef dün sahilde bir gezinti yapmışlar ve plâjdaki halk tarafından selâmlanmışlardır, — Son dakika Amerika Baltık memle- | #Jabeş imparatoru ketlerinin Rusyaya ilhakını tanımıyor Amerika Hariciye Nazır Vekili-B. Wellesin beyanatı Yaşingtan 24 (A.A) — Reuter: Havana” da bulunan Amorika Birleşik devletleri Ha- Nazırı B. Cordel Hul'a muvakkaten vekâlet etmekte olan B. Summer Wellaş gazetecilerle yaptığı görüşmede, Estonya, Letonya, ve Ultranyanın Sovyetler birliği tarafından belg edilmiş olduğunu söylemiş ve Amerika Birleştir devletleri, kuvvet is- | timali ve yahut kuvvet tehdidi ile yapılsın, eokül faaliyetlere muhaliftir» demiştir. 'B. Wellas, resmi bayanatta şunları söyle miştir: «Üç Baltık devleti Sovyetler birliğine - tihak kararı almışlar ise de, Amerika bir- leşik devletleri, bu devletlerin elçilerin! ha» len kuvvetin tahakkümü altında bulunan hükümran hükümetlerin elçileri olarak ta- nımakta devam eyilyecektir.» Avustralyadan İngiltereye yeni kuvvetler geldi Londra 23 :— Avüsttalyadan İngilte- reye yeni takviye kıtaatı gelmiştir. Başvekil dün Hariciye Vekâ- letinde bir müddet meşgul oldu Aükara 23: (Telefonla) — Başvekil | doktor B. Refik Saydam bugün öğle- den evvel Hariciye Vekületine gelerek umumi kâtip B. Numan Meneimencioğ- lu ile bir müddet görüşmüştür. mm BS” Son dakikada gelen diğer haberler 2ci sahifemizdedir j Hartum şehrinde bulunuyor Habeşistanda harekete geç- mek için ilk fırsati bekliyor Kahire 4 (AA) — Reuter bildiriyor: İngilik hükümeti Haboş imparatoru Halle Sellaiyeye Hartum şehrinde bir ikamet gâh vermiştir. İmparator Haboşiatana gir- mek henüz vaktin gelmediğini biliyor, Pa kab müsalt fırsat zulurunda milletine yar dım etmek ve harekste geçmek için Habe- şistan civarında bulunmak istemektedir. Yaklaşmakta olan yağmur mevsimi Habe- #istanda İtalyanlar için tehlikeli olacaklar. O saman İtalyanların askeri harekâtı mab- dut olacak, Imparatorlarının uzakta olma” dığını bilen yerliler ise, daha şimdiden bir- çok mıntakalarda çıkmış olan İsyanı fap- lalaştırmak için hiç bir fırsalı kaçırmıya- caktır. Almanyada umumi balo- lara müsaade edildi Berlin 24 (AA) — Führerin emri ile, çar- samba ve cumartesi akşamları, saat 19 dan sonra umumi balolara yenide! uzaade edilmiştir. yea İngiltere Çekoslovak hükümetini tanıdı Londra 23 (AA) — İngiliz başvekil B | Churchill bugün Avam kamarasında İngi- liz hükümetinin yeni teşekkül etaniş olan muvakkat Çekoslovak hükümetini 21 tem- muzda tanımış olduğunu bildirmiştir. — Neden bu kadar kızardınız ayol 2. — Ulancımızdan komşucuğumi.. kame kekli Elie a ak