19 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
SÖZÜN GELİŞİ Başka dünyalarda ün, gazete ör gezdirip yaşadığımız dünyada olup bitenler hak. kanda marimat edindikten senra yapılmcsk en iyi yey, elimize bir kitap alarak oturduğumuz yerden dünyalara doğru kısa bir Besintiye çıkmaktır. Bugünün ruha kasvet çöktüren hâdiseleri henüz kitapla- Zn dünyasına intikal elmediği için onlar, her şeyden bihaber, iyi günlere aid ihyaya devam ediyorlar. li H sırada, ustalıkla yanılmış bir aşk macerası ip dah eğlendik ll cahat verici bir gey yek. İnsana her şeyi unutturabil- Hizmetçi kızlar akşamları efendilerinin özleri kapı deliklerden dinliyor ve gocuklar arasmda bile rahat bırakmıyorlar. i giti gelen DE e eee — Sanma zepi imkânsız. bir hale soktuğu genç yeli esen ve muharririn eri ateşli sözleri merakla takip ediyorum. Yalnız bazan sahifeleri ana, P il A irin Şacakmışım ve bu güzel hayat altüst © yi eli Şevket Rado dünyayı hatırladığım o anda kitalı kapıyorum. T o ilen Fransızlara hücum esir alındığını bildiriyor sir alındığını bildiriyo Sarrebrück'ün cenubunda Maginot hattı genç üşikları kırlarda, Tundalik- üzerinde açılan gedik, Rhin - Mame ka- alına kadar genişletilmiştir. Yukarı Rhiz'de hücum devam etmekte. yaz. Colmrar alınmıştır. Dün, 100 binden Jazla esir alınmıştır. Ei- de edilen ganalm, müteaddit Fransız fir. Pührerin umumi kararghı 18 KAAY m orduları başkumandanlığının Fransanın askeri feliketi, durmadan yaptığımız takitin tazyiki altında Genie- 5 “ik “Fran yn e anın muharebesi bitti İngiltereninki başlıyor,, B. Churchill diyor ki: “Bizim zaferimizle bütün Avrupa hürriyet ve ser- bestiye kavuşacaktır. Mağlâp olursak, Amerikada dahil, bütün dünya zulmet içinde kalacaktır,, Londra 18 (AA) — Başvekil Churchill bugün Avam kamarasında askeri vaziyet hakkındra beyanatla bulunmuştur. Başvekil kürsüye gel- diği vakit mebuslar tarafından şid- detle alkışlanmıştır. Churchill, evvelâ bundan evvelki nutuklarımın birinde «Muazzam bir askeri mağlübiyet» kelimelerile tav- İ sif etmiş olduğu «Flander» ricatinden bahsetmiş ve Fransız cephesinin Sedan ve Möz'de yarılmış olmasına rağmen Fransız Laşkumundanlığının Şimal ordularını Belçikadan geri al- mak hususunda teahhür gösterdiğini kaydetmiş ve demiştir ki: «Bu teahhür, on beş veya on altı Fransız fırkasının ziyaı mucip ol. duğu gibi, oradaki İngiliz kuvvetleri- ri de en kritik devrede hareket ha- rici bırakmıştır. İngiliz ordusu ile 120 bin Fransız neferi İngiliz donan- ması tarafından Dunkergue'de kur- terilmiş olmakla beraber kaybedilmiş ! olan harp malzemesinin yerine kon- | ması haftalara mülevakkıf bulunu- yordu. Bu haflâların ilk ikisi zafrın. Bunlardan başka tüfek, mühimmat ve saire gibi son dokuz ay zarfında Fransada toplanmış olan harp mal zemesini de İngiltereye aldık; İstilâya mukavemet için B. Churehili bunu müteakip düş- man istilâsına mukavemet için İn- gillerenin ne gibi kuvvetleri olduğu- mu tahlile başlamış ve demiştir ki: Bugün elimizde pek büyük kuvvet- | ler mevcuttur, Bunlar bizim en iyi ta- Yekün. | Mim görmüş askerlerimizâir. larını bir milyon 250 bin olarak gös- terebiliriz. Bu miktar arasında mev- zili müdafaa için kaydolunmuş olan gönüllüler dahil değildir, Bu sonuncu kısma eline silâh teslim edebileceği- miz herkesi ithal etmiş bulunuyoruz. Kuvvetlerimizin çok yakın bir istik- balde mühim surette arimasına inti zar ediyoruz. Talia için silâh altına yeniden pek çok insan celbedeceğiz. Bundan başka dominyonlardan iki mükemmel askeri kıta da İngilterede bulunmaktadır. Bunlar da Anavata- nın müdafaasına iştirak edeceklerdir. Şurasını sarih bir surette söylemek e Loire'n vartımıştır. Ayrı bir tebiiğde bildizndiği ei Kıtalar, Fransız silâh endüstrisi 0 Creusot'yu işgal etmiş, Belfort e rai a miştir. Dijon kalesi zmularebesiz ir, cüretkâr bir çe- ime Kİ Diet testim ol- Mağa mecbur olmuştur. Maginot hztlnın n sehrinin iki tarafında böl mu- | Ksvemet eğen mıntakalarına Metz şehrin- den urkadan hücum edilmiştir. I Italyan İtalyada bir mahal 15 (A.A) — italyan | umumi karargâhi bildiriyor: ei 18 - 17 haziran gecesi «biler» .— sü ile Maltanın askeri hedefleri ye Ker #ikanın hava limanları wğeğsir SU 3 borardıman edilmiştir. Taptalbahıleri” MİZ biri büyük tonajda olmak üzere Mann İki petrol gemisini bakırmışlardır. nen Arrıkada be Rudutları atekât devam etmektedir. Şarki Afrikada birçok İAVR harekyilesi eğ Muvaffakıyetle iğ Yuka ai dam'ın hava üslerile askeri hedefleri bazı” bardıman edilmiştir. Bütün tayyaralerimiz dönmüştür. Üç düşman tayyeresi Y tahrip edilmiş, ve bir ave! tsyyaresi muharebe esasında e Düşman sareleri tarafından bazı eyle tahribat husule e. memiştir. Bir tayyare glevier işinde. örülmüştür. Milâmoda bazı eyler ve EL belere ait bina hasaru W vi €hâliden iki ölü ve birkaç yuralı gir «Liğuris de tayyare dâfi bataryaları düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. ie Rema 18 (AA) — İtalyan askeri karargâhımın altı numaralı Düşman boyu | Galip gelmek, mağlöp olmak, şerefli sulh yapmak, sdüşmun boyunduruğ sg girmek; tabirleri, dünyanın her yerin e #ön beynelmilel vâziyetler münasebe mevzuubahs oluyor. : «Boyunduruk altına girmek» mecazi bir manada imiş hissini veriyorsa da de Glldir, Eski devirde, iki smuzrağı asi amud dikerler; üçüncü bir mızrağı mu bunların üzerine ufki şekilde bağlar di. Böylelikle hasıl olan insan ealpel dan daha alçak bi: kapıdan mağlüpları geçirirlerdi. Mağlüplar boyunlarını ip geçerlerken kamçı yerler, yere atılmış kendilerine sit mukaddesat üze- tine basmağa mecbur tutulurlardı. Eğer i mukavemet ederlerse daha ağır cezala tra çarpıhırlardı. ay Romalılaria mücadele eden kavimler arasında bu ödete çok raslanırdı. Cer enler, Parthe'lar, Numide'ler hatta İtalya halkı, düşmanlarını bu usulle bo- Yunduruğü sokurlardı. tebliği M Korsika ve Tunusun deniz üslerile ed ale bombardıman edildi kalarının ve müteaddi! kalelerin teçhiza- tadır. Hava kuvvellerimiz, geri çekilen düşma- na karşı hücumlarına devam etmiştir. Löire mansabında düşman nakliye ge- mileri bombardıman edilmiştir. 9 vapur bakmış, diğer müteaddit vapurlar ciddi | hasara uğramıştır. 17 haziran gecesi, İngiliz hava kuvşel- leri, şimaji ve garbi Almanyanın gayri as- keri hedeflerine karşı hücumlarıma yeni- den başlarraştar. Düşmanın hava zaylatı, dün 5 tayyare idi. Bir Alman tayyaresi kayıptır. Hava kuvvetlerimiz dün Maltanın, Kor- sikanım ve Tunus'un deniz üslerile tayya- re meydanların bombardıman eti, Bir bara düellosunda bir İngiliz avcı tayyare- si düşürüldü. Düşmanm hava kuvvetleri dalma tck tayyare ile ve geor olmak üze birkaç akın yapmakla iktifa etti ve şehirlerle kır- lar üzerine bombalar attı Sasone'da sivil | halk arasında bir ölü ve birkaç yatrslı ol- | du. Caglisri'de düşman akını, tayyare mey- danında birkaç hangarı besara uğrattı, hangarda altı asker öldü ve 30 kadar ya- ralandı. Palermo'da avcılarımız havalanır bavalanmaz, düşman teşekkülleri kaçtı ve hücumdan sarlınazar etti. Alplarda keşiflerimizin faaliyeti arlıyor. Şimali Afrikada İngiliz kuvvetlerine kar. 4 kara, deniz ve hava harekâtı, lehte ne- ticelerle inkişaf halindedir. Sarki Afrikada Kenya ve Sudan'daki İn- giliz üslerine karşı, şayanı kayd neticelerie tayyare fantiyeti olmaktadır. Yerde bir- kaş tayyare 5xha edildi ve tesisat hasara uğratıldı. Diradun'da demiryoluna karşı düzman *arafından yapıları akınlar tesisata bir parça zarar vermiştir. da İse Fransa muharebesinin mağlü- biyetle neticelenmesine kifayet et- Fransız ordusunun kaharmanca mukavemeti nazarı dikkate alınırsa | | en iyi askerlerden terekküp eden bu yirmi beş fırkanın teraziyi bizim ta- ralınıza İrdirebileceği tahmin edile bilirdi. Halbuki cephede yalnız üç İngiliz fırkası kalmıştı. OBünler bir çok iztirap çekmişler ve fakat iyi harbelmişlerdir, Biz mukledir oldu- Zumuz derecede süratle techizatları- nı ve nakillerini temin cderek Fran- sayü kabil olduğu kadar asker gön- derdik. Bu noklayı tenkit etmek mâ- nasız ve hattâ muzur olur. Zâten bu- nu söylemekten maksadım yalnız bu muazzam muharebede 12 veya 14 fırkaya mukabil neden yalnız üç İn- giliz fırkasının iştirak etmiş olduğu- nu anlatmaktır. İngiliz kabinesi B. Churehill, bundan sonra İngiliz kabinesinin tarzı teşekkülü hakkın. daki münakaşalara şiddetle hücum e- miş ve demiştir ki; «Bu kabine her iki meclisin tam İtimadına iwazhar olmuştur. Kabine Azası birbirine izami derecede müza- hirdir. Eğer Avam kamarasmın mu- vafakatine mazhar olursak bir taraf- | İan memleketimizi idareye, bir taraf- tan da harp yapmağa devam edece- diz» Şiddetle alğişlanan bu sözlerden $onra B. Churehili bu husustaki mü- #âkerelerin gelecek perşembe günü hafi celseye tülik edilmesini teklif eylemiştir. İngilterenin azmi Bundan sonra yeniden askeri hâ- diselere sözü nakleden B. Churchill İki hafta evvel yaplığı bir ihtarı ta. batur ettirmiş ve demiştir ki: “O vakit Fransada her ne olursa olsun İngilterenin ve Britanya im- Paâratorluğunun kali azmi muhare- beye devam etmek ve icab ederse bu harbi yalnız başımıza senelerce tmti- dat ettimektir» demiştir. «Bu husustaki azmimiz hiç bir te- beddüle maruz kalmıyacaktır.» Geri çekilen İngiliz askerleri B. Churchill nutkuna şu suretle devam etmiştir; «Bu son günler zarfında Fransa ile olan münakale yollarımız üzerinde bulunan askerlerimizden büyük bir kısmı yani harbin bidayetindenberi göndermiş olduğumuz 400 bin Kişinin takriben 350 bini geri çekilmiş bulu- nuyor. Üst tarafı Fransızlara bera ber mevzii wuvaffakıyetler kazana- vak muhatobeye devam etmektedir. ler, * ” teşkil ve talim edilen fırkalardan baş- ka ecnebi memleketlerde harbetmek üzere yalnız 12 fırkamız tesjih edilmiş bulunuyor, Bu miktarda harbin do- kuzuncu ayında Fransaya İzamını te- ahhüd etmiş olduğumuz miktarda tamamile mutabıktır. İngiltereye hücum edecek düşmanın maruz kalacağı müşkülât Bundan sonra B, Churchil, İngite. rTeye hücum etmek istiyen bir düşma- nın maruz kalacağı müşkülâli tahlile başlamış ve demiştir ki; İ «Düşman deniz tarikile pek mühim Kuvvetler nakletmek ve bunları da- mi bir harp halinde tutmak rmecbu- riyetindedir. Unutulmamak icab eder ki biz de bir bahriyeye malikiz. Mus- soliniye, Cebelüttarık boğazından ser- bes mürur hakkı vererek kemali te- halükle oynamak istediği rolü ifa et- mesine meydan - bırakmamakla pek mesud olurduk. Çünkü donanmamı- an öğrenmek istediği bir nokta var- dır: O da, İtalyanların son Harbi i umumi esnasındaki dereceleri ayni i halde mi kalmıştır. Yoksa daha mı aşağı düşmüştür?» İ B. Churchili, Büyük Britanyanın İ bugündeniz tarikile. vuku bulacak bir hücuma mukavemet için Harbi umumiye ve hattâ bugünkü harbin ilk aylarına nazaran daha çok iyi bir vaziyette bulunduğunu söylemiş ve sözlerine şu suretle devam etmiştir: «Donanmamız beş altı bir kişinin gece veya sisli bir havada İngiltere sa- hillerinin her hangi bir noktasına ih- racına mani olabilmek iddiasında de- Ziliz. Fakat hafif teçhizatla beş fırka. nın nakli 200 veya 250 vapurla temin olunabilir, Böyle bir kuvvetin nakline teşebbüs halinde ise donanmanın der hal haberdar olacağı ve yapurların daha tahliyeye teşebbüs etmeden ey- vel parça parça edileceği şüpheden varestedir.» Havadan istilâya karşı B. C urehili, mayn tarlalarının fayda- larından bahsetmiştir. Amirallık, demiş- tir, yeni istilk metodlarıma da neler ola- bileceğini tetkik etmketedir. Bilâhare, B. Churehill, bir havadan istilâ imkânlarını nazarı itibare almıştır. Büyük mesele şudur: Hitlerin hava or- dusunu kırabilir miyiz? | İngiliz tayyare #pleri düşmana karşı faikiyetlerini isbat etmişlerdir. İngiltereyi müdafan mevzuu- bahis olunca, İngilizler için şerait kendi zayiatımın üç mislini Almanlara verdir- miş olduğu Dunkergue'den müsait ola taktır, Fransadeki muharebeden sonra, Al manlara müthiş zayiat verdiren İngiliz avcı tayyarelerinin faaliyeti nisbeten art- İğ, Alman “Böl “za- İ deler kuvvetleri adetçe faiktir. Fakat Almanyadaki #skeri hedefleri durma dan dövmek için kullanacağımız çok kuvvetii bombardıman tayyarelerimiz vardır. Harbe devam etmek için sarml maz kararımızı istinat ettirdiğimzi sağ- lam ve pratik prersipler hakkında bazı tafsilât verdim. Teknik müşavirlerimizin hepsi, bu usullerin tatbikini tavsiye baz susunda müttefiktirler, Nihai zaferi kazanacağımıza büyük #midler, makul ümidler vardır. Bötün domin; onlar: vaziyetten mufamalan ha- berdar ettik ve onlarla müşavere ettik: Dominyonlai Beşvekilleri bana en keye- canlı ifadelerle mesajlar göndermişler, ve karanmızı tasvip etmişler, mukadde- retımızı paylaşmaya hazır bulundukları- ni ve sonuna kadar bizimle sebat ede- ceklerini beyan etmişlerdir. Askeri kazanç ve zayiat B. Churchil!, hazbin başlangıcındanbe- ri askeri kazanç ve'zayiat bilânçosunu yaparak şunları ilâve etmiştir: sMüteyakkız olmak ve kesif gayret. le: yapmak için güzel sebepler görüyo- rum, Fakat bunların hiçbiri paniğe ve ümidsizliğe kapılmak için değildir (al kışlar). Fransada ne olacağını henüz bilmiyo: roz. Muahede taahhildatna tevfikan harbe devam etmediği takdirde, Fransız hükümeti isükbalini israf edecek ve bü- yük şansları geriye atacaktır. İşbu taah- hütlerden Fransayı ibra etmek vaziyetin. de o'madığımıza hükmettik. İngiliz - Fransız tesanüd beynatınamesi İngiliz ve Fransız tesanilt beyanname- sini hatırlatan B. Charehili şöyle demiştir: «Biz, bu adada ve Britanya imparator- luğunda, Fransız milletle arkadaşlık hiz- lerimizi hiçbir zaman kaybetmiyeceğiz. Şayet, Fransanın çektiği ızsirapları çek- #mekliğimiz lüzemyelirse onun cesaretine erişmeğe gayret edeceğiz ve eğer nihal zafer gayretierimizi o mükâfatlandırırsa, kazancımıza iştirak edecektir (alkışlar). Haklı olan ialeplerimizin hiçbirinden vazgeçmiyoruz. Çekler, OPol-nyahlar, Norveçiiler, Hollandalılar, Belçikalılar, davalarını bizimkile birleştirmiş olanla nn hepsi hürriyetlerine kavuşacaklardır. «İngiltere muharebesi» başlamak üzeredir Weygand «Fransa muharebesis ösmi- ni verdiği muharebe bitınişür. <İngilte. ve muharebesi başlamak üzeredir. Hris- raber bütün müesseselerin idamesi, bü- tün />İiz hayatı, imparatorluğun hayas ta hep ona bağlıdır. Hitler, bizi bu ada- da öldürmek veya harbi kaybetmek lâ- m olduğunu, biliyor. Ona karşı koy- maya muvaffak olürsak bütün Avrupa hür olacak, dünya Şaşayacak, güneş arz üczindu parlayacaktır;. Düşersek, Ame rika da dahil olduğu halde dünya, ve rarlıkl-ı devrinin uçurumlarına yuvarla- Bacaktır. Belki de bü karanlıklar, ifsad edilmiş bir fennin şimşeklerile deha menfur olacakur. Vuzife başıma geçelim ve bilelin ki, dominyonlar ve imparatorluk bin sene sürerse, beşeriyet şu saatin en parlak saat olduğunu söykyecektir.» mücadeleye devam etsinler veya etme #inler, Fransız hükümetinin, müttefikle- Tinin harbe devamıns'mani olacak bü- tün hareketleri izale için ellerinden gele- mİ yapacaklarından eminim, demiştir. Amerikanın yardımı 18 — Amerika, İngiliz he vekilinin nutkunu ve harbe a rını heyecanla karşılamıştır. İngil ber türlü yardımyapılacak, barp levazi” mı imali tesri edilecektir. Müttefikler şimdiye kadar bir milyar iki yüz milyon dolarlık sipariş vermişlerdi. Siparişlerin başında tayyare geliyordu. İngiltere Fransanın siparişlerini de kendi hesabi- na kabul etmiştir, Kanada torpidolari İngiliz sularına geldi ' Londra 18 (A.A.) — Bahriye Nazım, hâlen İngiliz sularında İngiliz babriyesi ile işbirliği yapan Kanada donanması torpido mutriolerini ziyaret eimiş ve mürettebatına hoş geldiniz demişür,
