19 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Kaybolmuş dünyadan SÖZÜN GELİŞİ hatıralar €$ sene evvelki Avrupayı tanımak kabil değil, O âlem ne çabuk alt üst olmuş; Elime, 1935 senesinin mart ayında çıkmış, o ay, dünya gazete rinde neşredilen şayanı dikkat yazıları bir araya topladığını iddia eden bir mecmua geçli, Birinci sahifesindeki yazı şöyle bir serlevha ile başlıyor: Mind fakirinin esrarı, Sahifeyi çeviriyorum: Yeryüzünde garip evlenme âdet- leri, Arkasından şu serlâyha ile başka bir yazı: Aşk bir nevi delilikür. Dünya matbuatı bunlarla meşgul. Ne harp, ne darp. İşte mecmuadan en fazla ehemmiyet verildiği anlaşılan bir yazının başlığı; Kuşlarda hissikablel- Yüku.İnsan bir türlü inanamıyor ve hiç olmazsa bundan sonra bir top tüfek ya- Kısı gelecek sanıyor, Hayır, sahifeyi çevirince iri harflerle yazılmış şu başlıkla yorsunuz: Bir hırsızın itiraflar. 1933 senesinde Fransayı meşgul eden en mühim mesele «Pariste seyrüsefer Meselesiz imiş ve İngiltereyi: «Hafta tatilinde balık avı» düşündürüyor. Gene bu Mecmuada okunduğuna göre, en rahatsız sandalye iktidar sandalyesi değil, diş- Sİ sandalyesidir. Bu mevzua dair dört sahile yazı var. Gafil mecmuanın dünya Siyaseti bahsinde iktibas ettiği tek makale «Amerikada demokrasi ve hürriyet» dir. Yarı siyasi yazı da «Hitler, Mussolini, Roosevelt en çok hangi yemekleri se Viyorlar?. başlıklı bir tedkik eseri. Sonra «Musikinin insan üzerindeki garip te- sirleris, «Kırmızı balıklar neden sinirliğirler?» ve nihayet «Tebabetin 1935 de katettiği merhale» Dünyanın bu tarihten beş sene sonraki çehresini, o günkü dünya ile bu- günkü dünya arasındaki farkı, ayni mecmuanın dünkü posta ile gelen nüsha- sında tesbit elmek kabil; Bu taze nüshanın ilk sahifesi «Fransız deniz kuvvet- leri kumandanı François Darlan» başlıklı yazı ile başlıyor. Amiralin hayatı an- latılmakta. Arkasından «Mıknatıslı maynlerin esrarı», daha sonra «Petrol har- bis. Zevkle okuyacağınızı tahayyül ettiğiniz bir yazı arıyorsunuz, Karşınıza şi- maldeki harp vaziyetini gösteren haritalar ve onların arkasımlan «Mikrop har- binin dehşeti» başlıklı bir makale çıkıyor. Sahifeleri atlıyorsunuz; «Oh, hele şükür, güzel kadın resimleri» demeyiniz. Tahmin edeceğiniz gibi yazlık moda- lara göre giyinmemişler, hepsi asker üniformasile. Bunlar Fransanın silâh fabrikalarında çalışan kadınlar.” Mecmuayı kapatıyorum. Ayni mecmuanın beş sene evvelki nüshası bana daha sevimli görünüyer. Onu kaybolmuş dünyadan aziz bir hatıra gibi sakhya- cağım. Beşeriyet bindiği yeni gemi ile bu sahillerden çok uzaklaştı. Dönse, o Şevket Rado sahilleri tekrar bulacak mı? Bilmem. Ankaraya gitti Milli küme Fikstürü mucibince bu haf- ta Ankarada Gençlerbirliği ve Muhafız- gücü ile karşılaşması icap eden Fener- # takımı dün sabah sporcu ve taraf- tarlarından mürekkep 30 kişilik bir ki le halinde Ankaraya hareket etmiştir. , Eski oyunculardan Niyazinin idare- iinde giden futbol takımını teşkil eden , Syuncular şunlardır; k Cihad. İrfan, Ali Rıza, Orhan, Lebip, Ömer, M. Reşad, Bülend, Küçük Fikret, Esad, Rebii, Basri, Melih, Naci, Yaşar, Faruk. Büyük Fikret sakat olduğundan seyahate iştirak edememiştir. Mektepliler futbol şampiyonası İstanbul mektepleri spor bölgesi baş- 2/12/939 tarihinde başlayan erkek ektepleri bir devreli futbol ligi 13/4/ 0 günü nihayetlenmiş ve Kırmızı Be- Yaz kümelere dahil takımlar aşağıda gös” erilen dereceleri kazanmışlardır. Fenerbahçe takımı dün 7 LGMBR AVE S1 19 518 Sa 19 918 A am İZ ezen 3 27 0 DESTİ Iı 60.4 20 9 070 4247 710 30 322 G0 2) 521 13 819 di 3107 Sek EA Baz v7 251 52013 “an Ji 2 EEESİ2 Yali L8 161 32611 Baca iprdaki cedvellere göre Boğaziçi | Kırmızı kümenin, Galatasaray li- xi Beyaz kümenin iyi l şampiyonu olmuş- cr Beyaz kümede müsavi puan alan RT tasaray ve Hayriye İiseleri arasın- Yapılan gol averajı neticesinde Gala- tasaray 2 duğu olmu 3,8 le şampiyon- Mısıra gidecek güreş takımı | tesbit edildi ölgesi güreş ajanlığından: | aca 7120747940 cumartesi günü yapi" Mini olan serbes güreş müsabakalarına dabi gidecek olan İstanbul takımına 7 , Süreşçiler girmiyeceklerdir. iz Mısıra gidecek olan İstanbul gü- ka, gm: Hüseyin Erkmen, Yaşar Er- Yusuf Yener, Ahmed Kandemir, inan Yurdaer, Mustafa Çakmak ve Mehmed Çoban'dan teşkil edilmiştir. bakı; 30 itibarla yapılacak olan müna- malar bölge serbes güreş birinciliği ol- be,» Kırkpınarda yapılacak olan sers İn, üret birinciliklerine iştirak edecek olak, in seçmesi mahiyetinde — Müsabaka hakemliklerine: Ah- Bük ürken, Vefik Gürkanlar, Refik ve Bu haftaki milli küme maçları Milli küme maçları için bu hafta İs. tanbul takımları Ankarada, İzmir takım- ları İstanbulda oynayacaklardır. Fener- bahçe ve Galatararay takımlarının An- kara karşılaşmaları haftanın hatta milli köme maçlarının en mülümini teşkil et- mektedir, Her iki takımın Ankaradan ip olarak avdeti şampiyonluğun yine tanbulda kalacağına bir delil olmakla beraber bunun aksi Ankara takımların sarslmayacak bir şekilde başı geçire- cektir. . Şehrimizdeki maçlar. İstanbul Futbol Ajanlığından: 20/4/ 940 cumartesi yünü yapılacak milli kü- me maçları: Taksim stadı: Altmordu » Vela saat 15 hakem: Ahmed Adem, yan hakem: Özerengin - Necdet Gezen, Başik- taş - Altay t 16,45 hakem: Nuri Bo- sut, yan hakem: Sami Açıköney » Muh- 21/4/940 pazar günü yapılacak mil- li küme maçları: Şeref stadı: Altay saat 15 ha- kem: Samih Duransoy, yan hakem: Ah- med Adem'- Selâmi Akal, Altınordu - Beşiktaş saat 16,45 hakem: Tarik Öze- rengin, yan hakem: Halid Galip - Ba- haettin Uluöz. Balkan bisiklet yarışları 28 nisanda Bükreşte yapılması evvel- ce tukarrür eden Balkan bisiklet müa- © bakam, Rumen spor teşkilâtının 23 ma- yısa tesadüf eden bayramlarında yapıl- mak üzere'tehir edilmiş ve keyfiyet işli rak edecek Balkan federasyonlatına bil- dirilmiştir. Haber aldığımıza göre bisikletçilerimiz Romanyaya iki kafile halinde gidecek- ür. Birinci kafile 5 mayıstu bisiklet fede- rasyonu Asbaşkanı Hakkının riyasetinde olmak üzere Talât, Orhan, Kirkor, Nu- ri Kuş, ve Bayramdan mürekkep altı ki- gilik bir grup balinde hareket edecektir. 12 mayısta hareket edecek olan ikin- ci kafileye bisiklet federasyonu mütehas- sım Cavid Cav riyaset edecek ve bu grupta Osman, İbrahim, Faik, Sabahad- din bulunacaktır. Ne Birinci kafilenin ikinciden yedi gün evvel hareket etmesi bisikletçiletin Tür- kiyede mevcut olmıyan pist üzerinde İ antrenman yapmalarını temin içindir. Beden terbiyesi genel direktörlüğü neşriyat ve propaganda müdürü B. Saffet Gürol da Rumen bisikle: federas- yonu tarafından bu müsabuka ve bay- ramda bulunmak üzere şahsca Bükreşe davet edilmiştir. < Galatasaray spor klübünün yıllık aile ziyafeti Senenin en neşeli, en muvaffak olmuş toplantısı bu sene 27 Nisan cumartesi akşamı Taksim Belediye gazinosunda üç muhtelif cazın iştirakile yapılacaktır. Ye- mek menüsü Löbon müesseseleri tara- fından deruhte edilmiştir. Davetiyelerin Beyoğlunda klüp lokalinde, Galatasaray C.K, M. mağazasında, Löbon pastaha- nesinden tedarik edilmektedir. Galata- saray klübünün bu seneki toplantısında da. muvaffak olacağına şüphemiz yoktur, İngiliz donanmasının Narvik'e hücumu 7 Alman muhribinin limanda yakalanarak batırılması deniz korsanlarını imha hareketinin bir mukaddemesidir Masum ve bigünah insanları uy- kularında bastırarak öldürmek Şe naati ilk ve orta çağlarda deniz hay- dudlarının reva gördüğü bir usul olduğuna ve bu usulün artık mazile- Te karışlığına iman edip dururken günün birinde Alman denizcilerinin eski Wikinger'ler gibi Norveç kıyıla- rını yakıp yıkacaklarını hiç hatırdan geçirmiyorduk. Meğerse gücünün yettiğine saldırmak Adetini bugünkü medeniyet âlemi ortasında hâlâ de- vam ettirmek istiyenler varmış. Fa kat el elden üstündür kaidesi geçmiş devirlerde nasıl kahir bir hüküm ola- rak tatbik edildiyse bugünde bu kalde ayni şiddet ve katiyetini mu- hafaza elmektedir. Hileli bir oyunla Norveç sahillerine atlayan cambazlar marifetlerini ta mamlamaâya vakit bulamadan ka- pana tıkıldılâar, Norveçi istilâ plânın- da Alman genel kurmayı yeni ve seri muhriplerini üslerinden hayli uzak şimsldeki Narvik Jimanını zaple'- meğe göndermiş. Bunlar şafak sö kerken 12,7 Jik toplarile liman med- halindeki zayıf Norveç bataryasını susturduktan sonra limanda kendi- lerini sabırsızlıkla bekliyen tüccar vapurlarında gizlenmiş tayfalara ce- saret vermişler ve onların bu küçük şehri işgaline yardırı etmişlerdi. Âni taarruza uğrıyan şehir halkı sa» bahın alaca karanlığında Alman muhriplerinin top ateşini büyük he yecanla duymuşlar ve bunların sürat- le Ilmana girerek karaya silâhendaz çıkarmalarını havi ve telâş içinde görmüşlerdir, Narvik'in işgalinde rol alan bu muhripler artık kendilerini bu demir limanının yegâne hâkimi sayarak telsizlerile Alman işgal kuv- vetleri başkomutanlığı karargâhile irtibat tesis etmişler ve emre İntizar vaziyetinde fayrap ve silâh başda beklemişlerdir. Bergamada yağ- murun zararları Akcengal köyünde bir heyelân başladı İzmir 18 (A.A.) — Yağmurların Ber- gama arazisi dahilinde sebep olduğu zararların büyük olduğu anlaşılmakta” dır. Aşağı Kırıklarköyü ve buna civar giflikler arazisi Turnah nahiyesine bağ- h Aziziye, Ayaş, Zanos, Doğancı ve Kı- rklar köylerinin ekilmiş ve ekilmemiş bütün arazisi su altında kalmış, Kadıkö- yündeki 400 kadar sığının dağ köylerine nakhine zaruret görülmüştür. Akcengal köyünün Ayancık mahalle- sinde tedi bir heyelân başlamış ve bu sahudi 20 evden 8 i oturulamıya- cak bir hal aldığından boşaltılmıştır. Halk, başka yerlere yerleştirilmişti Heyelân takriben 400 metre genişliğin- de ve 25 metre derinliğinde, dereye doğru devam etmektedir. Bu havaliden geçen çay ve derelerin hepsi yatakların- dan dışarıya taşmışlardır. Ova ve tar- Ialar sular altındadır. Yağmurun sebep olduğu hasar, zarar ve ziyanın kati mik- tarı ancak sular çekildikten sonra tes bit edilebilecektir. Bosnaköy feyezanı Edime 18 (A.A) — Vaziyeti yerin- de görmek üzere dün kayıkla Bosna- köyüne giden Vali Feriâ Nomer, gece geç vakıt Edimeye dönmüştür. Veli köyün, bugün öğleden evvel tamamen tahliye edilmiş bulunacağını ve Edir- neye getirilenlerin 900 ü bulduğunu, insan ve hayvan zayiatı olmadığını söylemiş ve yıkılan evlerin şimdilik altı olduğunu, fakat, hakiki sayının sular çekildikten sonra belli olacağını ilâve etmiştir. — ——— ——————— BAYLARA Yazlık en son moda İpekli Gömlek- ler ve Pijamalar, Beyoğlu, Galatasaray Lisesi karşısında No. 178 Meşhur DAVİD mağazasında bulacaksınız. Dört gün zarfında denizden her hangi bir taarruz gelmediğini göre- rek işgal vaziyetile ülfet elmeğe baş- lamışlar ve bu meyanda limanın denize nazır tepesine gözcü postalar ikame ederek medhale birkaç obüs bataryası tabiye etmişler ve mevcud mâynlerini de Uman âğanâ dökmüş- lerdir. İşgal saatlerinden itibaren İngiliz tayyareleri Almanların eline geçen ilmanların üstünde keşif uçuş- | ları yaparak harp gemilerinin mev- | cudiyet ve adedlerini ve bulundukları yerleri birer birer tesbit etmişler ve denizdeki İngiliz donanması kuman- danlığına telsizle bildirmişlerdir. Ni- sanın 13 üncü günü sabahı Nazvik önüne gelen Waârspite dritnotu (gt- çen ağustos ayında Akdeniz filosu kumandanını İstanbula getiren 30,000 tonluk büyük dritnot) refakatinde- ki muhrip filotillâsından bir kısmı- ni İleri sürerek medhaldeki Alman maynlerini Otemizletmiş, bir kısım muhripleri de etrafında tahtelbahir €rminiyetinde bulundurarak ve mâyn kesici paravân cihazlarını da denize indirerek Narvik imanına hücum işaretini direğine kaldırmıştır. Tepelerdeki Alman gözcüleri bir İngiliz filosunun limana yaklaşmak- ta olduğunu derhal filetillâ komodo- runa işaretle bildirmişler. Fakat korsan muhripler demir kesip liman- dan dışarıya çıkmağa fırsat bulma- dan beyinlerinde 38 lik gülleler pat- lamıştır. Liman medhalindeki obüsler drit- notun 15 Jiklerile bir anda susturul- muş ve artık limanın içinde büyük ir hercü merci ve panik başlamış- tır. Warspite'in ateş ve alev kusan ağır topları gürledikçe Alman muh- Tipleri kapandaki farelerin vaziyeti- ne düşmüşler ve kaçacak delik ara- mışlardır. Fakat çıkacak delik bula- madıklarından ve intihar etmeği de 1 - FİUME İtalyanların Fiume'de asker tahşid et- Üklerine dair haberler geliyor. Piume, Adriyatik denizindedir, İalyaya ald bir şehir ve Ilmandır ve Yugoslaryaya pek yakın bir noktadadır. Güamero kürlezinin müntehasında bu- Junmaktadır. 404060 nüfusu vardır. Burasını Venedikliler tesis elliler. Bilâ- hare Avusturya hanedanma geçti. 1858 den 1918 yılına kadar Macar krallığına aid bir serbes liman halinde kaldı. - Geçen. umumi harpten sonra İtalya Yugoslarya arasında bir münazaa mevzuu olarak kaldı, Meşhur edip Gabriele d'Annun- io burasını vatanına kazandırmak üzere elindeki kuvvetlerle 1919 dan 1921 e X2- dar muhafaza altında tuttu. Nihayet ihtilâf Pivme'nin İtalyaya birakılmasile halloldu. Lâkin imanın binterlandı yoktur. Fiume eyaletinin 108,775 nüfusu, 1121 ki- Jometre murabbai arasisi vardır. Türkiye maraton birinciliği Üş senedenberi üstüste İstanbulda ya- pılmakia olan Türkiye Maraton birin. ciliğinin bu sene Ankarada yapılmasına karar verilmiş ve müsabaka tarihi ola. rak 2| nisan intihap edilmiştir. 42 kilometre 192 metre gibi uzun bir mesafe üzerinde yapılacak olan bu ko- şuya başta Ankara olmak üzere geçen birinciliklerde derece alan Eskişehir ve Konyada fazla ehemmiyet verilerek icap eden çalışmalar yapılmıştır. İstanbul ve diğer bölge atletlerinin de iştirak ede- ceği bu koşuda hazırlıklı bulnan Anka- ra, Eskişehir ve Konyalkların iyi derece- ler tutmaları kuvvetle muhtemeldir. Bu müsabakalara o işürak edecek (stletler Ankarada toplanmışlardır. İkinci küme tehir maçı 21/4/940 pazar günü yapılacak ikin- ci küme tehir maçı: Fi stadı: iy emlepy - gençler çil em: san ema Dn sakla sardık Ceyikü'ya Neşet Sarman, GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ İtalyanın askeri hazırlık yaptığı rivayet edilen yerler haysiyetlerine sığdıramadıklarından çarnaçar oOmözbuhâne mukabeleye cüret etmişlerdir. Lâkin 38 liklerin kahir ateşi altında dördünün hurde- haş olarak batınası beş dakikadan fazla sürmemiş ve limanın dip taraf. larına kaçınağa uğraşan üçü de şid- detle takip'edilerek imha edilmiştir. Bu suretle Narvik limanı 13 nisan sabahı Alman muhrip filotül. mezar olmuştur. Mağrur Warspite'in sekiz 38 lik ve on altı 15 ve 10.2 )ik topları bu sefer şehirden firara te- şebbüs eden Nazilerin üstüne döne rek onlara da lâyık oldukları ölüm cezasını tatbik etmşitir. Bir hamlede 600 mil sıçrayan 7 Al man muhrip atletleri şimdi Narvik limanının dibinde parçalar halinde yatmakta ve bunlardan denize dökü- len binden fazla Almen denizcisinin cesedieri de kayalık sahillerde ve rıhtım boylarında yüzmektedir. Mü- rettebatı tarafından alelâcele tahli- ye edilen limandaki birkaç Alman vapuru da burunlarından bağlana- râk İngilterenin yolunu tutmuştur, Şimdi sıra diğer Norveç limanların- daki korsanlara gelmiştir. Onların da ayni âkibete uğrıyacakları muhak- kaktır. İngiliz donanmasını İstisgar edenlerin ve hadlerini bilmiyerek de- nizlerde bilâperva fütuhata kalkışan- ların hali bütün dünyaca ibretle seyredilmektedir. Ajans haberleri doğruysa, Alman bahriyesi başku- mandanı amiral Rezder âkibetin böyle olacağını bildiği içindir ki bas- kın plârının tanziminde reyini ver. memiştir. Hulâsa; Şimal denizinde modem korsanlığı tenkile başlıyan Admiralti ve onun kudretli donanması hür de- nizcilik âleminin sempatisini kazan- makta ve Churchill'in enerjik hare- keti mahalline masruf olmaktadır. A.B. 2 - BARI İtalyanın Bari Hmanını memnu munlaka Nân ettiği haber verildi. Fakat bu haber tekzip olundu. İtalya, Armavutluğu zaptetmeden evvel, burada tahşidat yapmıştı. Bari, çizmeye benzeyen İtalyan yarımadasının mahmuz takılacak noktasındaır. Adriyatik modhali- ne hâkimdir. (Hind - Misir Sudanında da Bari diye bir ülke vardır.) İtalyadakine Barri delle Puğlle derler, Bu liman ayhi zamanda bir idare merkezi- dir. 171810 nüfusu vardır. Eski ismi Bari- um'du. Araplar, bilâhare Bizanslılar. İtsi- yanın cenubunda hüküm sürerken burasını merkez ittihaz etmişlerdi. Şehir sonradan İki - Sicilya Normanları'nın eline geçti. Liman ehemmiyeti! surette genişletilmiş, zeytin, sabun, bakır sanayii için Akdenizde büyük bir merkez haline sokulmuştur. Fa“ şist rejimi burasını dikkate şayan bir tarz- da askerileştirdi. Bari meşhur musikişinas Nicole Pilcelni'- nin vatanıdar, â İzmirde ağaç bayramı İzmir (Akşam) — Kültürparkta 940 senesi Fuar hazırlıklarına devam edilir- ken geniş bir de «Nebatat bahçesi» has zırlanmaktadır. Nebatat bahçesinin tan- zimine Kültürparkta bir. ağaç bayramı yapılmış, vali B. Etem Aykut, o müstahkem mevki komutanı tuğgeneral Mahmud Berköz, Belediye reisi Dr. Behçet Üz ve duireler müdür- leri hazır bulunmuşlardır. Törene İstik« İl marşile başlanmış, sonra orman müs hendisi B. Cavad Sansoy ağaç ve orma- nın kıymeti hakkında bir mutuk söyle- miştir. Sonra vali, kumandan ve Bele- diye reisile diğer zevat, plâna göre ha- zılanan çukurlara ağaç fidanlarını dik» mişlerdir. Bakırköyde tecrübe sayımı 5 mayıs pazer günü Bakırköyde bir tec- Tübe sayımı yapılacaktır, Bakırköyünde ge- çen sayımdan noksan kalan bina ve arsa- ların numaralanması tamamlanmıştır. Simi diye kadar yapılan tedkizler neticesinde şehrimizde oluz bin parça bina ve arsaya ait numaraların noksan olduğu anlaşimışe tar. Bu noksan numaraların tamamlanması işine haziranda başlanacaktır,