12 Nisan 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ Yeni bir Türk filmi: Yılmaz Ali ilimeiliğimiz henüz yenidir, Milyonlar üzerine kurulmuş, şehirler genişliğinde stüdyolar, binlerce eleman ve harikulâde teknik vasıta- Tarla başlı başına bir âlem olan Fransız, İngiliz, Amerikan filim sanayiinin dünyanın dört tarafına sevkettiği hayret verici mahsulleri, bu- rada iki üç senelik mazisi bulunan filimciliğimizden beklemek cidden abes olur, Bununla beraber, bir filimin vücüde getirilmesi için kâfi bile olmıyan şartlar içinde, eleman yokluğu, çevireceğimiz yerli filimin getireceği kazanç göz önünde tutularak mümkün olduğu kadar az para sarfetmek zarureti ve daha bin bir noksana rağmen, yapılan bir kaç yerli filimin halkımızı mem- Nun ettiği görülüyor, çünkü halk — burada halk derken zengin Amerikan filimleri seyircilerinden ziyade türkçeleştirilmeğe başladığı zamandanberi yeni | yeni sinemaya gitmeğe başlıyan ve sayısı şimdiden pek fazlalaşan halkı kasde- diyorum — vakası ( şehirlerimizde çereyan eden türkçe konuşan, içinde bizim şarkılarımız, bizim insanlarımız bulunan bir filimi tercihan ve memnu. | niyetle seyretmektedir. Dün Taksim sinemasında, senaryosu kıymetli dostum Valâ Nüreddin tarafından hazırlanan ve «Yılmaz Alis ismile «HAKAs filim stüdyosunda çev- rilen filmi seyrettik, Bugünden itibaren halka gösterilen bu filimin şimdiye kadar yapılan yerli filimlerden ayrı iki tarafı var: Evvelâ, bizde ilk çevrilen zabi- ta filmidir. Ustalıkla tertip edilmiş ve düğümü son sahnede çözüldüğü için me- rakla takib edilen bir mevzu var, Sonra bu filimin eşhâsını tamamen yeni elemanlar teşkil ediyor; yalnız genç istidadlarla çevrilmiş, içlerinde cidden rol- lerini çok güzel oynuyanlar, vakanın esranma uygun jestlere merak ve alâkayı heyecana kadar götürenler var, Bazı sahnelerin biraz fazla uzatılmış olması ve seslerin biraz mübalâğalı tesbit edilmesi gibi filmi yapanların izalesi kabil olduğunu söyledikleri hatalar istisna edilecek olursa «Yılmaz Ali» mü- vaffak olmuş bir yerli filimdir. Halkımızın bu meraklı zabıta vakasını beyaz perdede alâka ile takib edeceğini tahmin ediyoruz. Şevket Rado Demir stokları için beyanname verilecek Hükümet bu hususta bir kararname neşretti Hükümet memleketimizin başlıca ticari | merkezlerinde ne mikdar Inşaat demiri bulunduğunu öğrenmek ve bundan böyle de ayda bir kere verilecek beyannameler | vasıtasile stok hareketlerini takib etmek maksadile şu kararnameyi neşretmiştir: Madde: 1 — Mili korunma kanununun. 31 inci maddesinin ikinci fıkrasının ihtiva eliiği salâhiyete müsteniden, ticarethane veya ikametgâhları Ankara, İstanbul, İzmir, İçel, Seyhan, Zonguldak, Samsun, Trab- gon Kayteri, Sivas ve Diyarıbakır vilâyet merkezlerinde ve İskenderunda bulunan Ye ikinçi maddede sayılan hakiki ve hükmi şa- bıslar ellerinde bulunan demirleri, işbu ka- ramame hükümleri dairesinde, beyan et- meğe mecbur tutulmuşlardır. Madde: 2 — Yukarıdaki maddeye terfi- kan beyanname vermeğe mecbur tutulan şahısla a) İthalâtçı, ihracati, komisyoncu, top- tancı, yarı toptancı, perakendeci, fabrikacı, j , depocu, emanetçi, nakliyeci müte- ahhit ve bankal sıfatını haiz bilâmum hakiki ve hükmi şahıslar ile, b) Tacir olmayan sair bilümüm şahıslar- dır. Muvazenel umumiyeye dahil dairelerle mülhak ve hususi bütçe İle idare olunan daireler, belediyeler, vilâyet hususi idare- leri ve bunlara bağlı resmi mahiyeti haiz te- şekkül ve müesseseler beyanname vermek- ten müstesnadır. Ancak, bu vaziyetteki bankalar dabi, başkalarına alt olmak üğere, herhangi bir suretle muhafaza - ettikleri mâllar hakkında beyanname vereceklerdir. Tacir olmayan şahıslardan iki yüz kiloya kadar mevcudu bulunanlar İle sobacı ve çi- Mngir gibi küçük sanatlar erbabından an- cak sanatlarının ifasına yetecek kadar mevcudu bulunanlar bunları beyana mec- bur değildirler, Madde: 3 — İkine! maddede yazıl lar yedinci maddede yazılı demirlerden, kendilerine veya ticarethanelerine ait olup a a) Tasarrufları altında bulunan dükkân, mağaza, depo, fabrika ve imalâthane gibi Yerlerde, ikmetgühlarında ve sair bilümum mahallerde bulundurdukları demirlerle, b) Rehin, teminat veya emanet olarak ve- Ya salr her hangi bir sebep ve suretle, baş- | kalarının tasarrufları altında bulunan dük- , mağaza, depo, fabrika, imalithane ve İkametgâh gibi yerlerde, antrepolarda, gür- Tüklerde banka ardiyelerinde ve sai? bilü. Mum mahallerde bulundurdukları demirle- Fi beyan edeceklerdir. İ : Madde 4 — İkinci maddede yazılı şahıslar Yedinci maddede yazılı demirlerden, başka- larına sit olup da: Dükkân, mağaza, depo, fabrika ve imalât- hâne gibi yerlerde, ikametzâhlarda, antre. , gümrüklerde banka ardiyelerinde Ve #ir bilümum mahallerde rehin, teminat Ye emanet olarak veya süir her hangi bir ieb*P ve suretle muhafaza eitikleri demir. beyan edeceklerdir. İs: 5 — “Ticarethane veya ikamet- Şâhları Ankara, İstanbul, İzmir, İçel, Sey- . Zonguldak, Samsun, Trabzon, Kayse- Was ye Diyarıbakır vilâyet merkezle. kükny”? İskenderunda bulunan hakiki ve Yazıl, tahıslara sit ve yedinci maddede Ye 1 demirler bu şehirlerden başka şehir Yerlerde bulundurulsalar dahi, bunların ni mecburidir. Keza, yedinci maddede yazılı olup işbu karamamenin neşri tarihinde başkasına satılmış olduğu halde henüz teslim edil- memiş bulunan demirler satıcı tarafından, ve satın alındığı halde henüz tesellim edil- memiş olan demirler de satin alan tara- fından beyan edilecektir. e Madde: & — Birinci maddedeki Şehir tahdidi müteahhitler hakkında cari ol- mayıp, bunlar nerede bulunurlarsa bulun- sunlar, beyanname vermeğe.mecburdurlar, Müteahhitler, beyannamelerinde, kendi- | lerine ait olanlardan başka, teahhütleri dolayısile ellerinde veya emirlerinde bulu- | nan yedinci maddede yazılı demirleri ve bunların hangi teahhütlere muhassas ol- duklarını beyan edeceklerdir. Madde: 7 — Beyan edilecek demirler şunlardır: 2) Her kuturda bilumum yuvarlak çubük demirlerle köşeli çubuk demirler, b) Her ebatta lame demirler. ©) Putrel, T demiri, U demiri, Z demiri, müsavi ve gayrimüsari dılılı Köşebentler gibi her ebatta sair profil demirleri, Madde: 8 — Beyannamelere derci mec- buri olan malümat şunlardır: a) Beyanname sahibi tacir sıfatını haiz olduğu takdirde, adı ve soyadı, ticari un- vanı, ticaretinin nev'i, tlearethanesinin ve şahsi ikametgâkunın vazıh adresleri, b) Beyanname sahibi tacir olmadığı tak- dirde, adı ve soyadı, meslek veya sanalı, ikametgâhının vamh adresi. *) Demirlerin nevi, cinsi, farik vasıf- ları (ve yalnız ithalâtçılar hakkında mec- buri olmak üzere, demirlerin hangi mem- leketten ithal edilmiş olduğu) ve nevi, cins ye eeliyet flatana göre ayrı ayrı miktar- d) Beyannameyi verenin beyannemeye dercettiği demirlere, mal sahibi, mürtehin, emanetei, yediemin gibi hangi sıfatla ma- lik veya zilyed olduğu. €) Demirlerin Türkiye dahil veya hari- cinde hangi şahıs veya mücsseseden, han- gi tarihte ve Türk parmsile kaça satin alı- narak kaça maledilmiş olduğu. 1) Beyannameyi veren tacir ise, 31 Ağus- tos 1039 tarihindeki ve bu tarihte satış | yapmamış İse buna takaddüm eden ilk | #atışındaki satış fiati (tarihi kaydedilmek suretile). £) Bu malların bulunduğu yerlerin, şe- hir, kasaba, cadde, sokak ve numara |ti- barile vazıh surette beyanı h) Beyanname tsünderecatınin hakika- te tamamen muvafık olduğu beyanile, tan- zim tarihi ve imza, Tacir olmıyan şahıslardan, bu madde Ve itenen malümatın tamamına sahip olmayanlar ellerinde mevcut demirlerin cinslerine göre miktarlarını ve maliyet Batlerini bildirmekle iktifa edebilirler. Madde: 9 — Beyannameler, işbu karar- namenin Resmi Gazetede neşri gününü takip eden üç iş günü içinde. ve birinci maddede sayılı şehirlerden başka yerlerde bulunan müteahhitler için de neşir tari- binden itibaren on beş gün zarfında mın- taka Ucaret müdürlüğü bulunan yerlerde bu müdürlüklere ve bulunmayan yerlerde en büyük mülkiye memuruna makbuz mu- kabilinde tevdi olunur. Mahalinin en büyük mülkiye memuru, (Deromr 8 imei enhitene) i Altı k ararname Koordinasyon heyetince hazırlanıp dünden itibaren meriyete giren bu kararnameleri yazıyoruz Ankara 1 (Telefonla) — Koordi- Basyon heyeti tarafından hazırlanan 15, 16, 17, 18, 19 ve 20 numaralı kararnı melerin meriyete konulması hakkındaki kararnameler bugünkü © Resmi Gazete ile neşrolundu. Bunlardan 15 #umaralı rarnamenin metni şöyledir: <Askeri (hava, deniz) fabrikalarında 3008 numaralı iş kanununun 50 nci mad- desinin küçüklerle kadınlara müteallik bükümlerile hafta tatili kanunu tatbik olunmaz.» «Milli korunma kanununun 30 uncu maddesi, Ankara ve İstanbul şehirleri belediye hudutları ile diğer bikimum vi- lâyet merkezi olan şehir ve kasabalarda tatbik olunur.» 30 uncu madde milli ko- runma kanununun tatbik mevkiinde bu- lunacağı müddet zarfında şehir, kasaba, iskele ve liman ve istasyonlarda gayri menkullerin kira bedellerinin milli ko- runma kanununun tatbik mevkiine ko- nulmasına takaddüm eden senenin mu- ayyen olan ki dellerinden fazla ola” muyacağına dairdir. 18 numaralı kararname «Il — Yalvaç deri fabrikasının milli müdafaa ihtiyaçları için faaliyete getiril- mesi işi Sümerbanka tevdi olunmuştur. 2 —'Ba işin tedviri için milli korunma kanunu öle tesbit olunan sermayeden 150,000 liralık mütedavil sermaye ifraz olunarak Sümerbank emrine tahsis olu- nur, 19 numaralı kararname 1 — Dikiş ipliği imali için mevcut fab- rikalarda #cap eden ilâve tesisat ve in- şaat işi yapmak Sümerbanka tevdi olun- muştur. 2 — Bu iş için milli korunma kanunu ile tesbit olunan tahsisattan 600,000 liralık bir sermaye ifraz oluna- rak Sümerbank emrine tahsis olunur. i 20 numaralı kararname Ticaret Vekâleti tarafından teşkil olu. nacak ithalâtçıler birliği içm ilişik tp statü tasdik olunmuştur. 2 — İş bu tp #tatüye uygün olarak aşağıdaki birlikleri kurmağa Ticaret Vekili mezundur. Deri, kösele ve deri sanayii yardımcı maddeleri ithalâtçı birliği, madeni eşya ve malzeme İhalâtçıları birliği, çuval kanaviçe, jüt ve mamulât | ithalâtçı- ları birliği. çay kahve ithalâtçıları birliği, manifatura, kâğıt mukavva cam zücaci- ye eşyası, sanayie ait boyalar ve sanayi ve ziramte git kimyevi maddeler ithalât- çıları birlikleri. Kararda ithalâtçılar birliklerinin sta tüsü hakkıda hükümler vardır. Karar- hameler neşri tarihinden itibaren meri- yete girmiştir, (16 numaralı kararname demir stok- larının bildirilmesine dair olan kararna- medir.) May sancakları On bir alayın sancakları İstiklâl madalyalarile tezyin edilecek Ankara 11 (Telefonla) — Alay san- caklarma (İstiklâl madalyesi veri mesi hakkındaki kanuna ek olarak hazırlanıp Meclise verilen kanun lâyihası Mili Müdafaa encümenince | müzakere edilmiş ve ruznameye alın. mıştır. Bu lâyihaya göre 27 ve 48 inci dağ alayları, 132, 143 ve 170 inci pi- yade alayları, 5 ve 9 uncu topçu alay- ları, 1, 2, 4 ve 10 uncu #müsfahkem mevki topçu alaylarının sancakları- nın İstiklâl madayesi ile tezyinleri istenmektedir. 2.0) ER Macar maçlarının programı Beden terbiyesi İstanbul Futbol Ajan- " I— apmak üzere mı kalınan eme 1274/940 cu- ma sabahı şehrimize gelecektir. 2 — A- lâkadar klüp murahhas ve sporcularının karşılama merasiminde bulunmak üzere saat 7 de Sirkeci istasyonunda bulunma- ları tebliğ olunur. 3 — Macarlara karşı birinci maçı 13/4/940 cumartesi günü Galatasaray, ikinci maçı 14/4/940 pa- zar günü Fenerbahçe takımları yapacak- tır, 4 — Üçüncü ve son maçı Galatasa- ray, Fenerbahçe ve Beşiktaş muhteliti yapacaktır, Bu maçın tarih ve hakemi aynca ilân edilecektir. 5 — İlk maçın hakem ve saatleri aşağıda gösterilmiştir. Cumartesi: Kıspeşt - Galatasaray saat 16,30 hakem: Ahmed Adem. Yan ha- kem: Bahaeddin Uluöz - Muhtar Gürelin Pazar: Fenerbahçe - Galatasaray B. takımları saat 14,30 hakem: Halid Galip Yan hakem; İhsan Bayrı - Neşet, Kis- peşt - Fenerbahçe saat 16,30 hakem: Şazi Tezcan. Yan hâkem: Tarık Özeren- gin - Samih Duransoy. Türk bisiklet takımı yarın Bükreşe hareket ediyor 28 nisanda Bükreşte yapılması takar- rür eden Balkan bi şampiyonasına iştirak edecek Türk bisiklet (takımını tesbit etmek üzere Ankarada açılan ve on beş gün devam eden kamp nihayet bulmuş ve kampa iştirak eden bisiklet- çiler bölgelerine dönmüşlerdir. Milli takıma seçilen bisikletçiler bu gün şehrimize gelecekler ve yarın akşam saat 20 de Köstence yolile Bükreşe ha- reket edeceklerdir. Bisiklet kafilesi fe- derasyondan Hamdi ve mütehassıs Ca- | vid Cavın riyaseti altında sekiz bisiklet- giden mürekkeptir. , İstanbul atletleri bugün Mısıra gidiyor Misir spor teşkilâtının Kızılay menfa- atine tertip ettiği atletizm müsabakala- nna iştirak edecek atlet kafilesi, bugün Besarabya vapurile İskenderiyeye müte- veccihen şehrimizden hareket eclecektir. İstanbul bölgesi Asbaşkanı bay Feri- dun Dirimtekinin riyasetinde hareket edecek kafileye organizatör olarak bay Vamık Gezen ve antrenör olarak atle- tizm mütehassısı Naili Moran refakat et- mektedir. Giden atletler: Muzaffer, Gö- ren, Cezmi, Rıza Maksud, Mustafa Kap- lan, Jerfi, Muhiddin, Arat, Kemal, Sü- reyya, Adnan, Hüseyin Albayraktar, ve Ateş İbrahim olmak üzere 14 ki- şidir, Mektep maçları İstanbul mektepleri futbol lig heyetin- den: Şeref stadı: Galatasaray - İstiklâ)L. saat 14 hakem 'T. Özerengin, Vefa İlsesi « Banat M. saat 15,10 hakem $, Tezcan, Bo- Baziçi L. - Haydarpaşa L. saat 16,20 Hakem A pese Demir ve çelik fabrikaları Fabrika haddehanelerinde çelik bloklar çekilmeğe : başlandı Ankara 11 (Telefonla) — Memnu- | niyetle haber alındığına göre Kara- bük Demir ve çelik fabrikalarının son kısmını teşkil eden haddehanelerde çelik bloklar çekilmeye başlanmıştır. Önümüzdeki haftalarda büyük had- delerin ayarlanması işi bitirilmiş ola- caktır. Diğer taraftan haddehanelerin fa- âliyete başlaması bu kısımda çalıştı- Fs Türk usta ve işçilerinin sür. le yetiştirilmelerini kolaylaştımıştır. Fabrikanın ilk işletme devresine ne- zaret eden İngiliz mütehassısları, Türk İşçi, usta, mühendis ve personelinin yeni usul ve metodları öğrenmek hususunda gösterdikleri fevkalâde kâbiliyetten hayranlıkla bahsetmek- tedirler. * Taksim gazinosunun idaresi 'Taksim gazinosunun yanında yapılacak yazlık sahne etrafında hazırlanan proje 35 bin lira üzerinden münakasaya konmuş. tur. Yazlık sahnenin bu yaz mevsimine ye. tiştirilmesine çalışılmaktadır. Gazinonun işletilmesine Belediyenin iştiraki Dahiliye Vekâleti tarafından reddedildiğinden, Da- imi encümen, Belediye ile gazlnonun idare- sini deruhte eden müteahhid arasındaki mukaveleyi feshedecektir. Şimdi yeni va #iyete göre gazinonun İdaresi yeni bir şek- le bağianacaktır. Türk parası Paramızın kıymetini koruma hakkındaki kararnameye ek karar meriyete girdi Ankara İl (Telefonla) — 12 numa- ralı Türk parası kıymetini koruma hak- İ kandaki kararnameye ek olarak hazırla- nan aşağıdaki kararın meriyete konul- ması Vekiller Heyetince kararlaşmıştır. 4Sigorta şirketlerinin teftiş ve mura- kabesi hakkındaki 3392 numaralı kanu- nun muvakkat üçüncü maddesi müci- bince sigorta şirketlerinin hariçte plâse etmiş oldukları riyazi ve teknik ihtiyat- larmı, döviz veya Maliye Vekâletleri ce tesbit edilecek tahvil olarak memle- kete girmeğe mecbur olmalarına rağmen bu vecibeyi bazı sigorta (şirketlerinin merkezlerinin bulunduğu memleketlerde döviz takyidatı bulunması sebebini ile- ri sürerek, şimdiye kadar yerine getir- medikleri anlaşılmış ve sigorta şirketle- rünin kanuni vecibeyi ifa etmelerini te- minen kendilerine Ticaret Vekâletince son ve münasip bir mühlet verilmesi ve verilen mühlet zarfında da hariçte bulu- nan riyazf ve teknik ihtiyatları için bir teminat alınması ve bu teminatın ecnebi müessese ve şirketlerin Türkiyedeki blo- ke matlubatından tesisi kararlaşmıştır.» Basın Birliğinin balosu Türk Basın Birliği İstanbul mıntakasının evvelce 20 nisanda verilmesi mukarrer olan balosu, 18/19 mayıs gecesine bırakılmıştır. O gece Gençlik bayramına müsadif oldu- Ku gibi, Taksim bahçesile gazinosundaki hazırlıklar da © güne kadar tekemmül et- miş olacak ve balo, mevsimin son ve en parlak balosu olarak idare edilecektir Tertip heyeti, Matbuat balosunun bütün üstünlüğünü temin etmek için çalışmakla dır. Reisicümhurun gezintisi Reisicümhur İsmet İnönü, evvelki SE gün Ankarada çiflikte atla bir gezinti yapmıştır. Bu gezintide, Başvekil Dr. B. Refik Saydam, Milli Müdafaa Vekili B. Saffet Arıkan da bulunmuştur, Yukarıdaki resim, Reisicümhurun bu ge zintilerinde alınmıştır.